Wordt het een duurzame december of …?

Het allitereert prima, maar bij december denk je niet gauw aan duurzaamheid. Wel aan reflectie en daaropvolgende intenties voor de toekomst. Goede doelen misschien. Qua troep kopen lijkt het meer op anti-duurzaamheid. Daar zou een woord voor moeten zijn. Onhoudbaar. Verwoestend. Wat ook allitereert? December-destructie. Maar daar gaan we niet voor! Positieve impact in tijden van heersende koopwoede.

Nadat M&M in 2022 over de duurzame december-challenge schreef, is het nu mijn beurt. Aankopen en gedragingen van november vallen buiten de beschouwing. Vlak voor december begon heb ik wel nog sieraden gekocht. Op Black Friday heb ik niks gekocht, ook niet in de actieweek ervoor of de actiedagen erna. Toch een vermelding waard.

Wat betreft december het volgende.

✦ Kikkers en muizen hebben erg veel verpakkingsmateriaal. Ik heb ze toch gekocht voor de jaarlijkse nostalgie, en om uit te delen. Misschien niet meer doen volgend jaar.

✦ Mijn vriend kreeg een gedicht van Sinterklaas. Ik kreeg niks.

✦ Ik heb tegen mijn tante gezegd dat ze geen kerstversiering meer hoeft mee te nemen als cadeau.

✦ Hoewel ik de winkelstraten niet expres opzoek, was ik toevallig in een grote stad om met een vriendin af te spreken (bij een NS-station ‘in het midden’). Ik heb voor mezelf een paar cadeau’s gekocht. Namelijk twee plantenpotten die ik twee jaar geleden al heb gekocht met de bedoeling er één in te brengen bij een Sinterklaas-uitwisseling, waarna ik ze toch maar allebei meenam om samen weg te geven. Ook kocht ik een handgemaakt kopje wat ik al eerder heb gezien en overwoog te kopen.

✦ Omdat ik zelf meestal soortement ’troep’ krijg, wilde ik dit jaar weigeren om mee te doen aan de cadeau-actie. Op het laatste moment ben ik toch overstag gegaan: ik kocht handgemaakte kaarsjes in winterse vormpjes. Ik kreeg iets van plastic.

✦ Ik kocht ook een klein kaarsje voor mezelf, in de vorm van een koekmannetje. Niet nodig, wel heel cute.

✦ Misschien koop ik er nog een aantal als kerstcadeautjes. Ben ik meteen klaar. Ik zal van dat dunne papier meenemen om ze in te wikkelen, dat heb ik laatst ergens van bewaard, en ze inpakken met hergebruikt inpakpapier.

★ Mijn vriend vermoedt dat ze niet goed branden. Toch een verspilling van grondstoffen dan?

★ Voor de kerstgezelschappen heb ik alvast twee vegan seitan Wellingtons besteld bij Wheat Pray Love. Ik heb zelf een paar keer seitan gemaakt volgens dit recept, en ik ben heel benieuwd hoe de Wellington-vulling zal smaken. En de crust.

✦ Als dank voor mijn goede inzet kreeg ik een trui aangeboden. Ik vroeg of deze eerlijk en duurzaam was gemaakt, en hoe ‘ie er ongeveer uitzag. Het antwoord was vaag: ‘natuurlijk gaan we uit van duurzaam gemaakte sweaters’. Leuk, maar je kan daar niet zomaar van uitgaan omdat de meeste kleren juist níet duurzaam zijn gemaakt (zie bijvoorbeeld De Prijsknaller). Ik heb vriendelijk bedankt. (De kans is ook groot dat ik de trui nauwelijks zou dragen. Ik kies toch liever zelf een trui uit.) Ook heb ik anderen laten weten over mijn overweging, misschien heb ik mensen nog op ideeën gebracht.

✦ Ik overweeg me te committeren aan maximaal 5 stuks nieuwe kleding kopen in 2025, plus maximaal 1 paar schoenen (dat worden dan zomerschoenen). Sportkleding, ondergoed en sokken, en tweedehands kleding uitgezonderd (shawls is een twijfelgeval, maar ik ben aardig voorzien wat dat betreft). Ik twijfel of het wel haalbaar is gezien de hoeveelheid lagen die ik doorgaans draag; in de winter draag ik standaard vier lagen kleding. En het slijt natuurlijk allemaal, ook al die hemdjes die overal onder gaan tegen de kou. Ik vraag vrienden of ze mee willen doen; ze vinden het leuk maar ook spannend om helemaal te committeren, dus we doen het halfzacht. We gaan kijken hoeveel maanden nog over zijn aan het einde van de vijf kledingstukken.

✦ Ik overweeg een heel klein beetje om een zwarte velvet coltrui te kopen (in de uitverkoop bij een eerlijk merk, dus heel barmhartig zou het zijn) maar ik heb al tien stuks kleding gekocht dit jaar, het is niet nodig, en is het niet typisch zo’n kledingstuk dat je alleen in december draagt? (Niet zo erg als een kersttrui…) Als ‘ie mee moet tellen met de vijf kledingaankopen van volgend jaar, dan heb ik waarschijnlijk liever een zwarte coltrui van een normale stof zoals katoen, die makkelijker onder andere kleding kan (laagjes!).

✦ Ik schrijf vaker over het al dan niet kopen van spullen en specifiek kleding. Ik ben begonnen aan een stukje met de werktitel ‘duurzame kleding voor dummy’s’. Die kan je dus nog op Sargasso verwachten.

✦ De plastic (wegwerp)kleren schitteren je weer tegemoet vanuit de etalages.

✦ Ik wil mooie kerstkaarten bestellen, met dieren die zeer liefdevol zijn getekend door veganistische illustrator Maria Tiqwah wiens werk ik al jaren mooi vind. De kaarten zijn ‘CO₂-neutraal gedrukt op papier gemaakt van landbouwafval’. (Poep? Er zijn bedrijven die papier maken van olifantenpoep! Maar daar zullen we wel niet genoeg van hebben in de regio. Plus dan zouden ze niet vegan zijn.) De enveloppen zijn gemaakt van oude landkaarten.

✦ Ik overweeg de verjaardagskalender erbij te nemen. Maar ik heb al een verjaardagskalender, al heel lang. Niet nodig dus. Maar vriendschappen duren soms korter dan een verjaardagskalender. Wat dat betreft ben ik al even toe aan een nieuwe kalender. Ook zullen de mooie dierentekeningen mijn leven opvrolijken, wat ik wel kan gebruiken. (Met dit argument kopen we allemaal troep in december hè? ‘Het is zo grauw buiten, ik koop spullen.’)

✦ Ik heb mooie kerstkaarten en een verjaardagskalender besteld.

✦ Ojee ik heb ook een boek besteld: Aard van het Beestje van Caspar Janssen en Margot Holtman, winnaar van de Natuurboekenprijs. Bij de lokale boekhandel, ophalen in de winkel. Oké nu mag ik wel weer even dimmen. (Ik koop bijna geen boeken de laatste jaren, ik overweeg al een jaar of drie een e-reader.)

✦ Ik heb het idee opgevat om toch weer eens wat kleren, boeken en eventueel andere spullen weg te doen. Hoewel ik niet geloof in ‘weg’ (zoals ik eens las: there is no “away”), kunnen dit toch spullen zijn waar iemand anders nog plezier uit haalt. Al acht ik de kans eigenlijk klein bij niet-ideale kleren, niet-geweldige boeken en eveneens niet-geweldige spullen, daarom maak ik nooit zo’n haast met spullen wegdoen. MilieuCentraal stelt over boeken: ‘Een tweedehands papieren boek is altijd een duurzame keuze. Geef je papieren boeken na het lezen dus door, zodat ook iemand anders er plezier van kan hebben.’ Voor kleding geldt hetzelfde. Ik las laatst dat gigantische winst te behalen valt uit het doorgeven van kleren die ongedragen bij mensen in hun kast liggen, omdat anderen dit dan weer kunnen gebruiken. Het gaat dan wel om kleding die in goede staat is.

✦ De kerstboom komt uit de volkstuin, waar hij de meeste tijd doorbrengt. Je zou het bomenmishandeling kunnen noemen, deze jaarlijkse brute verhuizing, maar het bespaart wel de mishandeling van een ándere boom (ouch). Ik hoop dat ‘ie het niet zo erg vindt. Hij groeit wel ieder jaar!

✦ Ik ga geen vuurwerk kopen voor de jaarwisseling. Arm milieu en arme dieren. Happy new year!

Ik heb geen verdere specifiek duurzame of onduurzame plannen. Mijn plan is om het naast familiebezoeken (met de auto) rustig aan te doen. En dat zeg ik nu, maar ik word ook al enthousiast van het idee van meer etentjes met verschillende gezelschappen. Het idee is waarschijnlijk leuker dan de uitvoering, vanwege de grote drukte met kerst en de jaarwisseling. Op de bank liggen met een boek klinkt ook wel heel aantrekkelijk.

Nog wat ideetjes voor een duurzamere december:

✦ Wil je schitteren deze feestdagen? Ga voor glitters zonder plasticvervuiling! Ik bedoel glitters voor op jezelf of anderen. Ja, deze glitters bestaan.

✦ Mocht je nog willen doneren aan goede doelen, denk dan aan de regelingen voor belastingvrij schenken op ANBI’s. Je kan effectieve goede doelen overwegen, zie dit eerdere stukje. Geef bijvoorbeeld een malarianet of vitamine A-supplementen deze december, dat kan via Doneer Effectief. Zij hebben ook fondsen, namelijk gericht op Armoede & Gezondheid, Klimaat, en Dierenwelzijn & Voedseltransitie.

✦ Een andere traditie voor december is zorgverzekeringen vergelijken. Niet alle zorgverzekeringen zijn even duurzaam. Zie bijvoorbeeld dit artikel van Zorgwijzer over de meest duurzame keuzes voor 2025.

Wat denk jij, wordt het een duurzame december of toch december-destructie?