In Slowakije zijn vorige week zeven topfunctionarissen van de politie en de inlichtingendienst gearresteerd op verdenking van corruptie, machtsmisbruik en deelname aan een criminele organisatie. Onderzoek naar corruptie zou door agenten gedwarsboomd zijn. De Slowaakse president Zuzana Čaputová heeft opgeroepen kalmte te bewaren. Volgens haar is er, anders dan voormalig premier Robert Fico suggereerde, geen sprake van een coup. Mogelijk is er wel een verband met de komende parlementsverkiezingen, eind september. Fico’s partij Smer-SD, nu in de oppositie, staat in de polls op een ruime voorsprong. Eerder arresteerde de politie al een hooggeplaatse kandidaat op de lijst van Smer-SD, voormalig politiechef Tibor Gašpar. Hij werd gedwongen om af te treden na de moord op de onderzoeksjournalist Jan Kuciak in 2018. Gašpar zou ook goede betrekkingen onderhouden met de omstreden oligarch Norbert Bödör, die in verschillende zaken wordt beschuldigd van corruptie en witwassen. Maandag werd een andere oud-politieman veroordeeld. Bernard Slobodník werd schuldig bevonden aan het aannemen van steekpenningen in drie verschillende zaken.
Opmerkelijk is het commentaar van de Hongaarse minister van Buitenlandse Zaken Péter Szijjártó op de corruptieaffaires in zijn buurland. Op zijn Facebookpagina sprak hij van een “mondiale jacht op politici die zich verzetten tegen de ‘liberale mainstream’”. De Hongaarse regering ziet de Smer-SD van Fico kennelijk graag weer aan het bewind, ook als steun tegen de voortdurende druk uit Brussel. Net als Orbán neemt Fico ondanks de oorlog in Oekraïne geen afstand van Poetin. Hij is ook een tegenstander van wapenleveranties aan Oekraïne. Slowaakse politici hebben de inmenging van de Hongaarse minister in Slowaakse rechtszaken veroordeeld. Fico niet. Op een persconferentie op 13 augustus zei hij: “Ik wil minister Szijjártó feliciteren met hoe goed hij de situatie heeft beschreven”.
Oude Hongaars-nationalistische claims
De bemoeienis van Szijjártó moet ook gezien worden in het licht van de claim die Hongarije nog steeds legt op de Hongaarse minderheid in Slowakije. Het ministerie van Szijjártó heeft een stichting opgericht voor het behoud van Hongaars erfgoed in het buitenland. Sinds de nieuwste aankoop van een monumentaal pand in de historische binnenstand van Bardejov (foto) beheert het Hongaarse ministerie van Buitenlandse Zaken 26 objecten in vijf omringende landen, behalve 14 panden in Slowakije ook huizen in Roemenië, Slovenië, Kroatië en Servië. De huidige Hongaarse regering grijpt in haar nationalisme terug op het Verdrag van Trianon dat aan het einde van de Eerste Wereldoorlog is gesloten en waarbij de Hongaarse staat een aantal gebieden waar ook Hongaren woonden moest afstaan aanonder andere Servië, Roemenië en Tsjecho-Slowakije. Naar aanleiding van de herdenking van de inval van Russische troepen in Praag op 21 augustus 1968, waarbij het Hongaarse leger steun bood aan de Slowaakse kant, schreef de Hongaarse regeringsgezinde krant Magyar Nemzet dat Hongarije toen een kans gemist heeft om ‘het onrecht van Trianon’ recht te zetten. ‘Het probleem was niet dat de Hongaren Tsjecho-Slowakije binnenvielen, maar dat ze zich weer uit het land terugtrokken ‘.
Trumpisme
Slowakije gaat een harde verkiezingscampagne tegemoet. Fico, maar ook leiders van enkele andere partijen, vrezen voor onregelmatigheden. In Trump-stijl waarschuwde de voormalige premier op voorhand dat de verkiezingen ‘gestolen’ dreigen te worden. Hij weet ook al door wie: ‘de 93-jarige Hongaars-Amerikaanse financier George Soros, door hem gefinancierde organisaties, en president Zuzana Čaputová. Laatstgenoemde is, althans volgens Fico, een marionet die wordt bestuurd door Soros, wereldwijd een favoriete boeman voor complottheoretici.’ Verwacht wordt dat de aanhangers van Smer-SD het trumpisme van Fico niet doorzien en zullen blijven geloven dat de rechtszaken door de zittende macht zijn georganiseerd om de oppositie te vervolgen. Als Fico in september wint en zijn partij het land weer gaat leiden krijgt de NAVO een groot probleem.
Reacties (5)
Het blijven gevaarlijke tijden voor democratie en rechtstaat in de wereld. De vraag hoe je je hier tegen kan verdedigen als samenleving en overheid blijft uiterst urgent.
op 21 augustus 1968, waarbij het Hongaarse leger steun bood aan de Slowaakse kant
Een beetje zoals Wit-Rusland tijdens de invasie vorig jaar steun bood aan de noordkant van Oekraïne?
(het is mij niet helemaal duidelijk welke partij Hongarije in 1968 steunde. Mij is niets bekend van een conflict tussen Slowakije en Praag destijds. Voor zover ik weet was het toen nog 1 land)
‘De inval van het Warschaupact in Tsjecho-Slowakije vond plaats tussen 20 augustus tot 20 September 1968. Met deze aanval maakte de Sovjet-Unie een einde aan de hervormingen van de Praagse Lente. De Warschaupactlanden die de aanval uitvoerden waren naast de Sovjet-Unie Bulgarije, Hongarije en Polen.’ (Wikipedia)
De term “Slowaakse kant” is wat ongelukkig gekozen. De Hongaren hoorden bij de Warschaupact schaamlap van een handvol landen die de Sovjet-invasie van Tsjechoslowakije militair steunden (in de zin dat ze symbolisch eenheden stuurden, die niet aan de gevechten deelnamen). Sommige andere Warschaupact leden veroordeelden de invasie daarentegen (o.a. Roemenië en met name Albanië waarvoor het de directe aanleiding was om uit het pact te stappen). Wat minder bekend is dat die inval volgde op een mislukte couppoging van hardline communisten binnen de Tjsechoslowaakse communistische partij (wellicht dat Jos zinspeelt op het feit dat de hardliners vooral onder de Slowaken te vinden waren?).
Overigens is de verwantschap wel begrijpelijk; Fico, Trump en Orban delen niet alleen complottheorieretoriek, maar ook hun corrupte regeerstijl/maffiapraktijken. Afhankelijk van de sterkte van het rechtssysteem in het land, loop je dan wel eens het risico op vervolging (maw. Orban niet, Trump een beetje en we gaan snel merken of het er in Slowakije beter voor staat dan in de VS en Hongarije).
Dank voor de uitleg!
Ook ik denk dat de term “Slowaakse kant” ongelukkig gekozen is.
Zelfs als de voor- en tegenstanders van de Praagse Lente geen etnisch homogene groepen zijn zouden, lijkt het mij nog steeds vooral een conflict over de communistische ideologie.