serie

Europa

Foto: daisy.images (cc)

Duizenden demonstranten eisen aftreden van Orbán

Duizenden demonstranten verzamelden zich dinsdag voor de parlementsgebouwen in Boedapest om het aftreden van premier Viktor Orbán te eisen. ‘Sluit ze op’ riepen ze. De aanleiding: de poging van zijn medewerkers om documenten over een geval van corruptie te laten verdwijnen. Peter Magyar, de ex-man van de voormalige minister van Justitie Judith Varga leverde hiervoor het bewijs door de publicatie van een bandje van een gesprek van zijn voormalige echtgenote. Varga vertelt daarin dat assistenten van Orbáns kabinetschef Antal Rogan aan de aanklagers hebben voorgesteld wat er moet worden verwijderd uit documenten met betrekking tot de Volner/Schadl-zaak. Deze zaak draait om de voormalige staatssecretaris van Justitie, Pal Volner, die in 2022 werd beschuldigd van het aannemen van steekpenningen van het voormalige hoofd van de gerechtsdeurwaarders, Gyorgy Schadl.

De affaire brengt Orbán verder in het nauw nadat vorige maand president Katalin Novak en minister van Justitie Varga zich gedwongen zagen af te treden.  Dat was vanwege, wat de Orbán getrouwe Novak toegaf, een ‘fout die in het land verbijstering en onrust teweeg bracht’. De president had vorig jaar met instemming van de minister van Justitie de adjunct-directeur van een kindertehuis gratie verleend na zijn veroordeling voor het verdoezelen van seksueel misbruik in zijn instelling. Deze cover up van pedofilie schokte het land waar de regering zo hoog opgeeft over traditionele gezinswaarden. Novak was eerder minister voor Familiezaken en het boegbeeld van Orbáns tegen de ‘westerse decadentie’ gerichte politiek. De regeringspropaganda moest Fidesz-kiezers laten geloven dat Orbán in Europa als enige zijn kinderen beschermt tegen geslachtsveranderingsoperaties en gender-queer-identiteiten.

Foto: daisy.images (cc)

Macedoniërs tegen de gokindustrie

Het begon een aantal jaren geleden in de buurt van Tetovo, de streek waar de Albanese minderheid van Noord-Macedonië woont. De Anti-gokbeweging ontstond uit onvrede over de gestage uitbreiding van het aantal gokhallen tot in de kleinste dorpjes. Xhemal Abdiu, jeugdwerker in Mala Rechica, kende het verwoestende effect van gokken op jonge levens. Hij schaarde zich bij het protest tegen de zoveelste gokhal in zijn dorp en tilde de beweging naar het landelijk niveau. De voornaamste eis van de beweging is een verbod op de vestiging van gokbedrijven binnen een straal van 500 meter van scholen en andere centra waar veel kinderen komen. De regering van Noord-Macedonië reageerde positief en verwerkte de eis in een nieuw wetsontwerp ter beteugeling van de gokverslaving. Maar ‘lakse regelgeving, Oostenrijkse bedrijven en het wetgevingscircus staan in de weg’, schrijft de onderzoeksjournalist David Ilieski. Het is de vraag of de nieuwe wet nog voor de aanstaande verkiezingen door het parlement geloodst kan worden. Zondag kiest Noord-Macedonië een nieuwe president, in mei volgen parlementsverkiezingen.

Gezien de hoge concentratie van scholen en casino’s in dorpen en steden zou het verbod, dat de Anti-Gokbeweging eist en dat nu in een wetsontwerp staat, in theorie honderden casino’s kunnen dwingen geheel te sluiten of naar locaties buiten de stad te verhuizen. Daar was niet iedereen even blij mee. Met de huidige regeringscoalitie van de socialistische SDSM en de partij van de Albanese minderheid DUI zag Abdiu nog wel goede vooruitzichten voor de vereiste strengere regels voor de gokindustrie. In Mala Rechica behaalde de beweging een overwinning met het annuleren van het geplande nieuwe casino. Op landelijk niveau kregen ze steun van Albanese parlementariërs die het voorbeeld van anti-gokverslagingswetgeving uit de buurlanden Albanië en Kosovo wilden volgen. Er zijn echter twee onzekere factoren. Ten eerste heeft de staat Noord-Macedonië zelf baat bij de inkomsten uit de gokindustrie. In 2022 verdiende de staat 88 miljoen euro aan belastinginkomsten uit deze groeiende bedrijfstak. En ten tweede is het de vraag hoe sterk de invloed van de industrie is op het wetgevingsproces.

Foto: daisy.images (cc)

Rutte en Von der Leyen uitgedaagd door Roemeense politici

Het leek een gelopen race voor Mark Rutte. Nadat er ook uit de VS groen licht kwam leek niets zijn benoeming als secretaris-generaal van de NAVO meer in de weg te staan. Maar toen verscheen ineens de Roemeense president Klaus Johannis als tegenkandidaat. Rutte zal het desondanks misschien wel redden. Maar het is duidelijk dat Oost-Europese politici zich niet zomaar laten wegzetten. Dat moest de Europese Volkspartij ook ervaren nadat Ursula von der Leyen op het EVP-congres in Boekarest als kopkandidaat was benoemd voor de aanstaande Europese verkiezingen. Europarlementariërs van de oppositiepartij USR hebben aangekondigd haar kandidatuur niet te zullen steunen.

Oost-Europa onderbedeeld

Johannis is duidelijk over zijn motief om zich kandidaat te stellen als NAVO-chef. De Roemeense president vindt het hoog tijd dat Oost-Europa meer relevante posities gaat bekleden. De belangrijkste posities in de NAVO en in de EU zijn momenteel bezet door politici uit het oude Europa. De Oost-Europese staten zijn al 25 jaar lid van de NAVO maar hebben nog nooit de secretaris-generaal mogen leveren. ‘Het is een van de redenen dat veel Oost-Europeanen zich een beetje buitengesloten voelen. Het is een fout en ik hoop dat deze fout niet nog eens wordt gemaakt,’ zei hij eind vorige maand bij een bezoek aan de Europese parlement. Dat is ook voor twee andere Oost-Europese politici de reden om zich kandidaat te stellen. De Estlandse premier Kaja Kallas en de Letse minister van Buitenlandse Zaken Krisjanis Karins hebben zich ook al gemeld. Met verwijzing naar de positie van hun land in de frontlinie van het conflict met Rusland. Karins merkte daarnaast ook nog op dat het hoofd van de NAVO uit een land zou moeten komen dat de afgesproken 2% norm volledig haalt. Een steek onder water aan het adres van de Nederlandse premier. Ook bij de kandidatuur van Iohannis hebben bezwaren tegen Rutte mogelijk een rol gespeeld. Nederland blokkeerde jarenlang (met Oostenrijk) de toetreding van Roemenië tot de Schengenzone uit vrees voor de toename van aantallen arbeidsmigranten. Die toetreding lijkt nu nabij, maar is er officieel nog steeds niet.

Foto: daisy.images (cc)

Portugal: blijft het links of wordt het rechts?

Portugal gaat zondag vervroegd naar de stembus. De socialistische premier António Costa (foto) zag zich eind vorig jaar gedwongen de handdoek in de ring te gooien vanwege een corruptieponderzoek. De socialisten zijn in de polls nu voorbijgestreefd door de centrum-rechtse Democratische Alliantie die onlangs nieuw leven is ingeblazen. Nieuw voor Portugal is de opmars van de extreem-rechtse partij Chega (Genoeg). Portugal was tot voor kort een van de laatste Europese landen zonder een invloedrijke rechts-populistische partij. De verkiezingen in Portugal vinden plaats in de aanloop naar de Europese verkiezingen in juni. Ze kunnen laten zien hoever de verrechtsing in Europa is gevorderd.

In het corruptieonderzoek lijkt het bewijs tegen premier Costa inmiddels minder sterk dan gedacht. Het Openbaar Ministerie heeft toegegeven dat er sprake is van een naamswisseling. Economieminister Costa Silva zou geprofiteerd hebben van ‘een schimmige deal rond groene-energieprojecten met een datacentrum, waterstofprojecten en lithiummijnen in het noorden van Portugal. Lithium is een belangrijk bestanddeel in batterijen voor elektrische auto’s en levert veel geld op.’ Premier Costa, die altijd heeft volgehouden dat hij een schoon geweten heeft, lijkt nu gevrijwaard van schuld. De premier staat bekend als een pragmatische politicus die met iedereen compromissen kan sluiten. Hij hoopt op tijd zijn naam te kunnen zuiveren voor een vervolg van zijn politieke carrière als de nieuwe voorzitter van de Europese Raad. Maar de reputatie van zijn socialistische regering is wel flink aangetast. En het vertrouwen van de Portugezen in de politiek is aanzienlijk gedaald. Het zal zondag vermoedelijk resulteren in lage opkomstcijfers.

Foto: daisy.images (cc)

Concurrenten voor de AfD

Het Duitse politieke landschap was lange tijd nogal saai vergeleken met de buurlanden. Vier middenpartijen (CDU, SPD, FDP en Groenen). Links Die Linke en rechts de AfD. Maar sinds kort is er enige beweging gekomen met nieuwe politieke formaties op de linker- en de rechterflank. Sahra Wagenknecht, al jarenlang een eigenzinnige lastpak in Die Linke, heeft zich eind vorig jaar met negen verwante fractieleden afgescheiden en onlangs een nieuwe partij opgericht, BSW, voluit: Bündnis Sahra Wagenknecht -Vernnuft und Gerechtigkeit. Op de rechterflank heeft de voormalige directeur van de Duitse inlichtingendienst Hans-Georg Maaßen vorige week tijdens een bootreis op de Rijn de Werte Union ten doop gehouden. Beide partijen hebben aangekondigd campagne te gaan voeren voor de Landtagswahlen komend september in de Oost-Duitse deelstaten Sachsen, Thüringen en Brandenburg. Wagenknecht wil al eerder meedoen aan de Europese verkiezingen in juni. Daarvoor hebben zich ook de Beierse Freie Wähler van Hubert Aiwanger gemeld met een rechts programma waarin versterking van de Europese buitengrenzen en hervorming van het asiel- en vluchtelingenbeleid centraal staan. De vraag is wat dit allemaal gaat betekenen voor de AfD, de partij waartegen al wekenlang door duizenden mensen in het hele land wordt gedemonstreerd, maar die in de peilingen nog steeds op de tweede plaats staat, na de CDU.

Foto: daisy.images (cc)

Gezocht wegens gebrek aan respect voor de Russische geschiedenis

De Russische internetkrant Mediazona kreeg een bijzondere database in handen van het Russische ministerie van Binnenlandse Zaken met 95.994 namen van mensen die gezocht worden. Hun misdaad? Belediging van Rusland en zijn geschiedenis. Prominent op de lijst is de Estse premier Kaja Kallas. Zij wordt gezocht omdat ze alle Russische monumenten uit het land wil verwijderen. Kallas: “Dit is eens te meer een bewijs dat ik het juiste doe: de krachtige steun van de EU aan Oekraïne is een succes en dat doet Rusland pijn.” Ze laat weten dat het programma voor de verwijdering van monumenten die de Sovjet-Unie verheerlijken gewoon doorgaat.

De database is een paar jaar voor de inval in Oekraïne opgezet. Volgens Mediazona belastte het ministerie Alexander Bastrykin met een speciale afdeling die de taak kreeg om misdaden te onderzoeken die verband hielden met de ‘rehabilitatie van het nazisme’ en ‘verdraaiing van de geschiedenis’. De medewerkers zijn voortvarend aan de slag gegaan en identificeerden in de loop van de tijd bijna honderduizend ‘criminelen’, zowel Russen als buitenlanders, voornamelijk inwoners van voormalige sovjet-landen. Aanvankelijk ging het om mensen die verdacht werden van sympathie voor Hitler en de nazi’s. Toen Poetin de oorlog tegen Oekraïne begon om dat land te ‘denazificeren’ kreeg de afdeling het erg druk. Buitenlanders die meevechten met het Oekraïense leger staan nu ook op de lijst, waaronder naast honderd Georgiërs 93 Britten, 23 Israeliërs, 21 Amerikanen ook een Nederlandse vrijwilliger.

Foto: daisy.images (cc)

Spaanse rechters frustreren amnestiewetgeving

De Spaanse premier Pedro Sanchez had gehoopt deze week op z’n minst voor even verlost te zijn van alle spanningen die de Catalaanse separatisten het land al jaren bezorgen. Hij had buiten de Spaanse rechters gerekend. Vlak voordat het Spaanse parlement de moeizaam tot stand gekomen en zeer omstreden amnestiewet zou gaan aannemen kondigden twee rechters aan dat hun zaken tegen de seperatisten hoe dan ook gewoon doorgaan. Junts, de partij van Carlos Puigdemont, besloot daarop tegen de wet te stemmen, die toen alsnog werd verworpen. Een parlementaire commissie moet nu proberen een oplossing te vinden.

Voor premier Sanchez van de socialistische PSOE betekent de tegenstem van Junts een grote nederlaag. Zijn regering hing op steun van de Catalaanse separatisten. De amnestiewet, waartegen in Spanje massaal is gedemonstreerd onder aanvoering van de conservatieve Partido Popular (PP), was bedoeld als wisselgeld voor steun van de Catalanen aan een nieuwe regering-Sanchez. Na de verkiezingen van deze zomer was de PP weliswaar de grootste geworden, maar de partij slaagde er niet in een regering te  vormen. In november kreeg Sanchez wel de benodigde meerderheid voor een tweede termijn dankzij de steun van de Catalaanse seperatisten die amnestie werd beloofd. Tegenstanders hekelden de hypocrisie van Sanchez die zich in het verleden ook tegen amnestie had uitgesproken. Zijn draai zou uitsluitend ingegeven zijn door zijn opportunisme om hoe dan ook aan de macht te kunnen blijven. Opiniepeilingen lieten zien dat 70% van de Spanjaarden tegen amnestie waren. Zelfs Sanchez’ eigen aanhang was in meerderheid tegen de wet.

Foto: daisy.images (cc)

Goed nieuws voor Zweden

In ruil voor 40 nieuwe Lockheed Martin F-16-gevechtsvliegtuigen en 79 moderniseringskits voor zijn bestaande F-16’s gaat Turkije nu akkoord met de toetreding van Zweden tot de NAVO. De bestelling dateert al uit oktober 2021. Eind vorig jaar dreigde het land over te stappen naar een andere Europese leverancier van bommenwerpers. Zover wilden de Amerikanen het niet laten komen. Nadat het Turkse parlement deze week eindelijk akkoord is gegaan met de aansluiting van Zweden bij het militaire bondgenootschap heeft president Biden het Amerikaanse Congres verzocht haast te maken met de goedkeuring van de levering van de F16’s. Of daar gehoor aan wordt gegeven is nog even de vraag. Een van de senatoren van Bidens eigen partij wil eerst nog de nodige garanties. Senator Chris Van Hollen, lid van de commissie voor Buitenlandse Betrekkingen, twijfelt aan een snelle goedkeuring. “Het grootste deel van de tijd dat president Erdogan aan de macht is, is Turkije een ontrouwe NAVO-bondgenoot geweest.”

Zweden is er overigens nog niet. Erdogans Hongaarse collega Viktor Orbán had ook problemen met het nieuwe NAVO-lid. Orbán had eerder beloofd Turkije te zullen volgen. Maar in het Hongaarse parlement vonden zijn partijgenoten dat er in Zweden te negatief over de Hongaarse rechtsstaat werd gesproken. Ze eisen meer respect. Parlementsvoorzitter Laszlo Kover zei gisteren dat hij niet van plan is haast te maken met de ratificatie. Het parlement is met reces en er is volgens hem geen reden om voor deze kwestie terug te komen. Maar Orbán heeft secretaris-generaal Stoltenberg al wel verzekerd dat het goed komt en dat Hongarije ook akkoord gaat met het NAVO-lidmaatschap van Zweden.

Foto: daisy.images (cc)

Noord-Ierland staakt

‘De grootste staking in vijftig jaar’, kopte Sky Nieuws gisteren. Meer dan 100.000 ambtenaren, onderwijzers en werknemers in de zorg en het openbaar vervoer legden gisteren het werk neer uit protest tegen de politieke impasse die het land al twee jaar verlamt. Er is geen regering sinds de Unionisten er in februari 2022 uitstapten en weigerden na de daaropvolgende verkiezingen een nieuwe coalitie te vormen met Sinn Féin waarin zij de tweede viool zouden moeten spelen. Sindsdien ligt het land stil. Een van de gevolgen is een grote loonachterstand in de publieke sector (hier een lijstje met vergelijkende cijfers). Noord-Ierse docenten hebben al drie jaar geen salarisverhoging gekregen. Wachtlijsten in de zorg zijn nog langer dan in andere delen van het VK. Ambtenaren passen op de winkel onder verantwoordelijkheid van de minister voor Noord-Ierse zaken Chris Heaton-Harris. Maar zij kunnen geen politieke besluiten nemen. Daardoor kunnen bijvoorbeeld gevallen van ernstige milieuvervuiling niet worden aangepakt.

Het conflict over de handelsgrens tussen EU en VK in de Ierse Zee, een residu van de Brexit, is nog steeds niet opgelost. De eisen van de Unionistische DUP zijn overdreven, volgens een hoge functionaris van de partij. Er zit geen enkele vooruitgang in de onderhandelingen over het beëindigen van de omstreden grens, een voorwaarde voor de DUP om weer mee te doen aan regeringsvorming. De partij is het niet eens met het aanvullende VK/EU akkoord uit maart vorig jaar waarin onder meer werd vastgelegd dat de douanegrens in de Ierse Zee alleen nog zal gelden voor goederen die via Noord-Ierland worden doorgevoerd naar de Europese markt. Voor alle goederen die in Noord-Ierland blijven, zou de grens vervallen. De DUP wil geen enkele grens. Noord-Ierland moet zonder enige beperking deel blijven uitmaken van het Verenigd Koninkrijk. Ondertussen kan Sinn Féin de verkiezingsoverwinning van twee jaar terug nog steeds niet omzetten in regeringsmacht. De conservatieve regering in Londen laat het allemaal gaan en houdt haar kolonie financieel kort. Volgens de afspraken zou Londen het bestuur moeten overnem en nieuwe verkiezingen moeten uitschrijven als de Noord-Ieren er zelf niet in slagen een regering te vormen. Verwacht wordt dat Londen met een noodwet komt om de deadline daarvoor nog een keer op te schuiven.

Foto: daisy.images (cc)

Duitsland staat stil

Treinen rijden niet vanwege een staking van machinisten. En snelwegen worden geblokkeerd door tractoren van protesterende boeren. De sociale onrust in Duitsland neemt toe. De Ampelkoalition is de boeren al op enkele punten tegemoet gekomen. Maar Bondskanselier Scholz wil niet verder gaan. Intussen stijgt de populariteit van extreemrechts.

Niet meer dan 20% van de treinen reed gisteren. De stations blijven leeg. Reizigers lijken zich er bij neergelegd te hebben. Deutsche Bahn heeft de vakbonden opgeroepen weer aan de onderhandelingstafel plaats te nemen. Het bedrijf roept de machinisten op zijn loonaanbod en het plan voor flexibele arbeidstijden serieus te nemen. De leider van de vakbond Weselsky noemde het loonaanbod ‘een provocatie’. De vakbond eist een vermindering van de wekelijkse werkuren voor werknemers in ploegendienst met volledige looncompensatie. Het spoorbedrijf kampt echter met een tekort aan personeel. Met enkele kleinere spoorwegbedrijven zou de vakbond al een overeenstemming hebben bereikt. De woordvoerder van DB bestrijdt dat die in werking kan treden zonder akkoord met haar bedrijf. De stakingen gaan mogelijk ook volgende week nog door.

Goedkope diesel

Het boerenprotest heeft te maken met de bezuinigingen die de regering moet doorvoeren om de staatskas weer op orde te krijgen. In november bepaalde het Constitutioneel Hof in Stuttgart dat de regering een bedrag van 60 miljard, bestemd voor bestrijding van de coronapandemie, niet mag gebruiken voor haar klimaatplannen. Dat veroorzaakte een groot gat in de begroting. Besparingen werden onder andere gevonden in het opheffen van de btw-vrijstelling voor landbouwvoertuigen en het -inmiddels gefaseerd- terugdraaien van het belastingvoordeel dat boeren hebben op het gebruik van diesel. Het eerste voorstel is al teruggedraaid. Maar de boeren eisen het volledige behoud van hun goedkope diesel. Net als in Nederland speelt een meer algemene onvrede mee over de toekomst van het boerenbedrijf. Boerenleider Rukwied: ‘In Duitsland wordt het landbouwbeleid gemaakt vanuit een wereldvreemde stedelijke zeepbel en gericht tegen boerenfamilies en plattelandsgebieden.’

Foto: daisy.images (cc)

‘Nu liever geen vuurwerk’

Na de schietpartij van David K. in Praag vlak voor kerst die aan veertien mensen het leven kostte deed de Tsjechische minister van Binnenlandse Zaken Vít Rakušan een verzoek om af te zien van de traditionele vuurwerkshows bij de jaarwisseling. In Tsjechië organiseren gemeentes zelf vuurwerkspektakels. ‘Na de schok die we hebben moeten doorstaan, kan het zeker geen kwaad om minder lawaai en vuurwerk te hebben.‘ Sommige gemeentebesturen hebben het vuurwerk inderdaad afgelast uit solidariteit met de nabestaanden van de slachtoffers op de Karlsuniversiteit, maar anderen trokken zich er niets van aan. ‘Het vuurwerk is een van de weinige dingen die de mensen aan het begin van het jaar een beetje opbeuren, gezien het negatieve nieuws dat hun kant op komt,’ zei de burgemeester van een stadsdeel in Plzeň. Het is een sterke traditie die nog wel even gehandhaafd zal worden. Alleen in Praag is sinds 2020 alle vuurwerk verboden vanwege veiligheidsredenen.

Een onderwerp dat in de nasleep van het drama in Praag zeker tot veel nieuwe discussies zal leiden is de liberale wapenwetgeving in Tsjechië. Ook een traditie, schrijft The Guardian. Het land heeft een van de meest tolerante wetten op wapenbezit in de EU. Het “recht om vuurwapens te verwerven, te houden en te dragen” wordt erkend in de Tsjechische vuurwapenwetgeving, terwijl een grondwetswijziging die onlangs in 2021 in het Handvest van de grondrechten is aangebracht, juridisch “het recht garandeert om het eigen leven of dat van een andere persoon te verdedigen met een wapen”. Die laatste wijziging is doorgevoerd na een petitie, ondertekend door 102.000 burgers, die was georganiseerd in oppositie tegen een voorstel van de Europese Commissie om vuurwapenbezit in de hele EU te beperken. In 2020 telde Tsjechië 307.000 legale wapenbezitters op een bevolking van 10,6 miljoen (ter vergelijking: In Nederland zijn er op de 17 miljoen inwoners slechts 70.000 wapenvergunningen). Het wapenbezit is in Tsechië verbonden met een trotse traditie van de Tsjechische wapenproductie.

Foto: daisy.images (cc)

Nieuwe Brits-Ierse ’troubles’

De Britse regering heeft zeer geprikkeld gereageerd op het besluit van de Ierse regering om het Verenigd Koninkrijk aan te klagen bij het Europese Hof in Straatsburg.  De reden: een wet die een einde maakt aan onderzoeken, civiele zaken en strafrechtelijke vervolgingen voor misdaden tijdens de ‘Troubles‘ in Noord-Ierland. Tussen 1969 en 1998 kwamen door het geweld in Noord-Ierland 3.600 mensen om het leven. Duizenden gevallen bleven tot nu toe onopgelost. De Britse wetgeving, geïnitiëerd door premier Boris Johnson en sinds september 2023 van kracht,  biedt immuniteit aan veteranen van de veiligheidstroepen en voormalige paramilitairen die samenwerken met een nieuwe commissie voor verzoening en informatieherstel. De Ierse premier Leo Varadkar zegt dat zijn regering de stap heeft genomen na juridisch advies dat uitwees dat de wet in strijd is met het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM).

Chris Heaton-Harris, de Britse minister voor Noord-Ierland beschuldigde Ierland onmiddellijk van inertie inzake de vervolging van misdaden tijdens de ‘Troubles’. “Sinds [het Goede Vrijdag-akkoord van] 1998 is er op geen enkel moment sprake geweest van een gezamenlijke of aanhoudende poging van de kant van de Ierse staat om een op strafrechtelijk onderzoek en vervolging gebaseerde benadering van het verleden na te streven.” Nabestaanden van slachtoffers in Noord Ierland juichen de Ierse stappen toe. Zij blijven hopen op gerechtigheid in tot nu toe onopgeloste zaken. Een vertegenwoordiger van Amnesty International ziet in de aanklacht een uitdaging die perspectief biedt voor alle slachtoffers van staten die onder mensenrechtenschendingen uit proberen te komen.

Volgende