In Wisconsin hangt de democratie aan een zijden draadje

Foto: Foto door Wisconsin Center for Investigative Journalism (CC)
Serie:

ANALYSE - “Als ik word verkozen als gouverneur”, belooft Tim Michels, “verliest de Republikeinse partij nooit meer een verkiezing in Wisconsin.” Michels, de Republikeinse gouverneurskandidaat in Wisconsin, steekt zijn plannen niet onder stoelen of banken: met de Republikeinen aan het roer gaat de democratie op de schop.

Vandaag is de laatste dag van de Amerikaanse verkiezingen. Om de twee jaar kiezen Amerikanen hun vertegenwoordigers voor het Huis van Afgevaardigden en één-derde van de Senaat. Daarnaast kiezen de Amerikanen ook hun lokale volksvertegenwoordigers en een groot deel van de gouverneurs in de zogeheten midterms.

Inflatie, abortus en zorgen over de economie staan in het middelpunt van de aandacht. Door de grote media-aandacht naar deze hot topics dreigt één onderwerp in de vergetelheid te geraken: de Republikeinse aanval op de democratie. En die dreiging merken ze in Wisconsin.

Een derde

De Republikeinse uitholling van de democratie is geen nieuw fenomeen in Wisconsin. Vier jaar terug gingen Democraten massaal naar de stembus. Trump en de ontevredenheid met het Republikeinse bewind waren de perfecte ingrediënten voor een Democratische overwinning. En jawel, 53 procent van de stemgerechtigden koos een Democraat voor het Lagerhuis van Wisconsin. Maar de verkiezingswinst bleef uit: Democraten wonnen een derde van het aantal zetels.

Dit bizarre resultaat heeft alles te maken met het verschijnsel “gerrymandering”: het strategisch indelen van kiesdistricten voor eigen gewin. Toen de Republikeinen in 2011 het lokale parlement en het gouverneurschap van de staat in handen kregen, pakten ze hun kans en deelden ze staat zo op dat de Democraten nimmer een meerderheid in het lokale parlement zouden halen.

Sindsdien zitten de Democraten zitten in de val. Ze hebben een meerderheid nodig in het lokale parlement om de districtsindeling te wijzigen. Maar om zo’n meerderheid te behalen, hebben ze eerst zo’n eerlijkere indeling nodig.

Troef

De enige troef die de Democraten nog in handen hebben is hun gouverneur, Tony Evers. Vier jaar terug verkozen de kiezers van Wisconsin hem met een krappe meerderheid en stuurden ze hun zittende Republikeinse gouverneur naar huis. Daarmee was het gedaan met de Republikeinse alleenheerschappij in Wisconsin. Zonder de handtekening van Evers blijven de Republikeinse plannen vooralsnog in de koelkast staan.

Vandaar dat Michels en de GOP hun zinnen op Wisconsin hebben gezet. Grote sommen geld worden over de balk gesmeten voor de gouverneursverkiezingen. En met succes: inmiddels staan Evers en Michels nek-aan-nek. Als Evers eenmaal uit de weg is geruimd, wordt de Republikeinese partij geen strobreed in de weg gelegd bij het overhoop halen van de kieswetten in Wisconsin.

De Republikeinen in Wisconsin zijn niet ondubbelzinnig over wat die plannen inhouden. Als zij straks het weer volledig het voor het zeggen krijgen in de staat, rekenen ze als eerste af met de onafhankelijke kiescommissie van de staat. Volgens de Republikeinen moeten de touwtjes van de verkiezingen “gewoon” weer in handen komen van gekozen politici.

Bovendien zou Michels als gouverneur de ondertekening van de verkiezingsresultaten voor de komende presidentsverkiezingen flink kunnen traineren en saboteren. Dat is geen vergezochte stap voor iemand als Michels, die de legitimiteit van de vorige presidentsverkiezingen ontkent.

Democratie

Voor de Democraten staat er dus veel op het spel. Zolang Evers zijn herverkiezing wint en de Republikeinen geen twee-derde meerderheid in het Lagerhuis veroveren, vormt het veto van Evers een tijdelijke dijk tegen de antidemocratische plannen van de Republikeinen.

Als ze daar niet in slagen, is het maar de vraag of de Democraten opgewassen zijn tegen de Republikeinse stormvloed. Michels mag dan wel over de uitkomst van de vorige verkiezing liegen, maar over de volgende verkiezingen heeft hij misschien wel gelijk: als hij straks wint, verliest de Republikeinse partij nooit meer een verkiezing in Wisconsin.

Reacties (20)

#1 Hans Custers

Voor de Democraten staat er dus veel op het spel.

Nee, er staat veel op het spel voor alle Amerikanen. Het voortbestaan van hun democratie. Of zelfs een mogelijke burgeroorlog. Een opmerking als deze – je komt ze overal tegen – suggereert dat er sprake zou zijn van een min of meer normale verkiezingsstrijd, over politieke meningsverschillen. Dat is het allang niet meer. Het gaat om een groep extremisten die met demagogie en misleiding en gesteund door heel veel geld de macht definitief in handen proberen te krijgen.

  • Volgende discussie
#1.1 Janos - Reactie op #1

Precies dit. En het laat ook glashelder zien wat extreemrechts in Europa gaat doen (en al heeft gedaan) wanneer het de macht krijgt. De laksheid bij de zittende macht en de media bij het bestrijden hiervan zijn stuitend.

  • Volgende reactie op #1
#1.2 Jos van Dijk - Reactie op #1

Mijn vraag hierbij: Hoe gaat Europa reageren als de democratie in de VS definitief om zeep wordt geholpen? De uitspraak van deze Michels is in strijd met een van de belangrijkste criteria voor een democratie: een wisseling van de macht moet altijd mogelijk blijven. Gaan we ons hier in Europa afhankelijk maken van een staat waar dat niet langer het geval is?

  • Vorige reactie op #1
#1.3 Janos - Reactie op #1.2

Europa doet niets, toch?

Ik bedoel, we hebben iets dergelijk al aan de hand in Hongarije, Slovenië speelde dit maar daar heeft de democratie zichzelf goddank (in ieder geval tijdelijk) weten te redden, in Italië moeten we nog maar zien wat het wordt. Het VK kun je ook een boom over opzetten over het functioneren van de democratie, en de rol van de media bij het beschermen daarvan. En in Nederland is de gevestigde orde ook véél te bang om krachtig op te treden tegen de krachten die onze democratie ondermijnen.

Het probleem is dat zodra iets of iemand iets voorstelt, er een georganiseerde intimidatiecampagne tegenaangegooid wordt, inclusief vals VvMU gehuil, en daar zijn helaas velen vatbaar voor. Daarom hebben we nu extreemrechts in de Tweede Kamer, en ON op de publieke omroep.

  • Volgende reactie op #1.2
#1.4 Jos van Dijk - Reactie op #1.3

De situatie in sommige Europese landen is zeker ernstig. Maar ik vind de ontwikkelingen in de VS zoals hierboven beschreven verontrustender. Daar gaat het heel bewust en ook heel open over het afschaffen van de democratie . Zover zie ik Orban c.s. (nog) niet gaan. En extreemrechts heeft hier nog niet de steun van de helft van de bevolking.

#1.5 Hans Custers - Reactie op #1.4

Daar gaat het heel bewust en ook heel open over het afschaffen van de democratie

Het zit toch echt anders. Meer dan de helft van de Republikeinse kiezers gelooft de leugens over ‘gestolen verkiezingen’ door de Democraten. Die denken oprecht dat juist voor het beschermen van de democratie stemmen, in plaats van voor het afschaffen ervan.

Het probleem is in de kern overal hetzelfde: demagogie en desinformatie. Die beetje bij beetje de democratie erodeert. De verrotting is hier nog niet zo erg als in de VS, maar het lijkt me vooral belangrijk om ervoor te zorgen dat het nooit zo ver komt. In de VS hebben ze zichzelf ook veel te lang wijs gemaakt dat het wel goed zou komen. Ruim zes jaar geleden dachten ze nog dat een demagoog als Trump nooit de verkiezingen zou kunnen winnen.

#1.6 Jos van Dijk - Reactie op #1.5

Een politicus die openlijk toegeeft er op uit te zijn andere partijen definitief uit te schakelen is geen democraat. En hij is niet de enige in de VS die daarop uit is. Ik las dat in andere staten Republikeinen azen op posities waarin ze kiesprocedures en het tellen van stemmen naar hun hand kunnen zetten. Zoals Trump geen verlies accepteerde is zijn partij, of op zijn minst een groot deel daarvan uit op de absolute macht. Daarbij zetten ze desinformatie en demagogie in als middelen om de achterban te overtuigen. Dit alles verschilt volgens mij nogal van de Europese situatie. We mogen hier denk ik blij zijn met een Europese Unie, waar je van alles over kan zeggen, maar die toch in verdragen en wetgeving een blokkade heeft aangebracht tegen de afschaffing van de democratie zoals we dat nu in de VS langzamerhand zien gebeuren.

#1.7 Hans Custers - Reactie op #1.6

Een politicus die openlijk toegeeft er op uit te zijn andere partijen definitief uit te schakelen is geen democraat.

Nee, dat snap ik ook wel. Maar ze verkopen het wel als democratie. Met de leugen dat ze een grote meerderheid van de bevolking achter zich hebben staan, en dat de andere partij alleen maar kan winnen door vals te spelen.

Daarbij zetten ze desinformatie en demagogie in als middelen om de achterban te overtuigen

Zeker. Het soort propaganda dat in Nederland inmiddels een – weliswaar (nog?) bescheiden – plekje heeft gekregen bij de publieke omroep. Volgens mij is dat zelfs in de VS nooit gebeurd. Daar worden de leugens en de haat vooral verkocht door als nieuwszender vermomde commerciële propagandakanalen.

een blokkade heeft aangebracht tegen de afschaffing van de democratie

In de VS waren er ook tal van blokkades. Die beetje bij beetje zijn gesloopt door steeds extremer wordende Republikeinen. De demagogie en desinformatie is niet begonnen bij Trump, maar is al tientallen jaren aan de gang. Trump kon alleen aan de macht komen door het voorafgaande sloopwerk van de democratie.
En, zoals ik al zei, in Nederland is de verrotting nog niet zover gevorderd dat we binnen heel korte termijn een fascist als minister-president zullen krijgen. Maar als we die verrotting niet stoppen, zal het op langere termijn wel degelijk kunnen. Hoe meer mensen hun kop in het zand blijven steken, hoe groter de kans dat dat gebeurt.

#1.8 Frank789 - Reactie op #1.7

Waar ik ten overvloede nog een keer aan wil toevoegen: GEEN STEMCOMPUTERS! Geen online stemmen!
Het wordt altijd ten voordele van de anti-democraten misbruikt.
Heb je de verkiezingen verloren? Dan ligt het zogenaamd aan fraude met de stemcomputers.
Wil je de verkiezingen zeker winnen? Dan ga je de stemcomputers beheren.

Inside the secretive effort by Trump allies to access voting machines
” in at least seven other counties in four states, .. local officials acting without a court order or subpoena allegedly gave outsiders access to the machines or their data, a Washington Post examination found”.
https://www.washingtonpost.com/investigations/2022/10/28/coffee-county-georgia-voting-trump/

Special Report: Voting-system firms battle right-wing rage against the machines
https://www.reuters.com/world/us/voting-system-firms-battle-right-wing-rage-against-machines-2022-11-06/

#1.9 Bookie - Reactie op #1.2

Trap niet in de propaganda van de republikeinen. Democraten zijn blijkbaar al in de meerderheid en met wat slimme migratie de komende 5-10 jaar is er nog veel mogelijk. Nooit is erg lang.

  • Volgende reactie op #1.2
  • Vorige reactie op #1.2
#1.10 Hans Custers - Reactie op #1.9

Democraten zijn blijkbaar al in de meerderheid

Zeker. Het is de afgelopen 30 jaar bijvoorbeeld maar één keer voorgekomen (2004) dat een Republikeinse presidentskandidaat meer stemmen haalde dan de Democraat.

met wat slimme migratie de komende 5-10 jaar is er nog veel mogelijk

Dat is helemaal niet nodig. De demografische ontwikkeling is van zichzelf al ruim in het voordeel van de Democraten. Dat is natuurlijk precies waarom het corrupte Republikeinse zootje alleen nog met (steeds meer) list en bedrog de belangen van de sponsors veilig kan stellen.

Trap niet in de propaganda van de republikeinen.

Ja, doe eens wat beter je best.

#1.11 Bookie - Reactie op #1.10

Als de Democraten in de grote steden blijven wonen kan het nog heel lang duren. Tellen in dit systeem relatief minder mee.
Overigens lijkt het er op dat voor de senaat de Republikein meer stemmen krijgt en gouverneur de Democraat wint.
https://www.nbcnews.com/politics/2022-elections/wisconsin-senate-results?icid=election_statenav

Ik hoef niet beter mijn best te doen. Ik weet dat de Republikeinen hun complotdenken (lees christelijk geloof) teveel meenemen in hun politiek. Mensen die geloven in een onzichtbaar wezen die je leven in gaten houdt en na je dood bepaalt of je naar een hemel of een hel gaat zijn net zo serieus te nemen als mensen die geloven dat we geregeerd worden door reptielen.

#1.12 okto - Reactie op #1.2

Europa gaat niets doen. Niet alleen omdat Europa zelden tot nooit iets doet, maar ook omdat het proces sluipend is. Het is echt niet dat de hele democratie in een klap afgeschaft wordt. Maar stapje voor stapje wordt het steeds democratischer.
Vandaar ook mijn correctie op bovenstaande: Je kunt al nauwelijks meer van een democratie spreken, in Amerika. Ze moeten echt af van dat districtenstelsel en dat “winner takes all”. Maar ja, constitution, en dat is daar gebeiteld in beton.

  • Vorige reactie op #1.2
#1.13 P.J. Cokema - Reactie op #1.12

stapje voor stapje wordt het steeds democratischer. moet zijn? stapje voor stapje wordt het steeds ondemocratischer?

  • Volgende reactie op #1.12
#1.14 Hans Custers - Reactie op #1.12

Ja, dat archaïsche kiessysteem is een probleem. Maar ik denk dat de gelegaliseerde corruptie (‘geld is vrije meningsuiting’, ‘bedrijven zijn personen’) nog een groter probleem is. Voor beide is een politieke aardverschuiving nodig om er vanaf te komen. Het kiessysteem is in het voordeel van de meest corrupte partij van de twee.

  • Vorige reactie op #1.12
#2 AltJohan

De democratie heeft in de VS heeft een lange traditie van eeuwen. Mensen geven dat niet zomaar op. Heel anders dan pre-Hilter Duitsland.

Er is in de VS veel aan de hand. Corporatisme is al decennia dominant in de VS en doet iets met het democratisch vertrouwen.

En massa-migratie en het gebrek aan controle daarop heeft enorme gevolgen en zorgt zowel in Europa als VS voor de opkomst van het populisme.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#2.1 Frank789 - Reactie op #2

de VS heeft een lange traditie van eeuwen'

De (13!) verenigde staten uit 1776 bestaan pas 246 jaar. De rest van de 51 staten zijn dus nog jonger.

Mensen geven dat niet zomaar op

Ze geven niks op, het wordt ze door de Republikeinen afgenomen, mogelijk gemaakt door verkeerd vertrouwen, gebrekkige wetgeving en hun idiote “winner takes all” districtensysteem.

En massa-migratie …

… stelt niks voor in een land zo enorm groot en leeg als de VS.
Het is gewoon puur racisme t.o.v. mensen die de werkgevers in de VS keihard nodig hebben om het vuile werk op te knappen.

Hier in NL wordt alle vuil naar de asielzoekers gegooid. Terwijl 9 van de 10 immigranten in NL Duitsers, Polen en Roemenen zijn. Het is dus hier ook niks anders als racisme.

  • Volgende reactie op #2
#2.2 Hans Custers - Reactie op #2

Hilarisch. Corporatisme als excuus om Republikeins te stemmen. En demagogische bangmakerij over massa-migratie rechtvaardigen in de VS, het land dat enkel en alleen door massa-immigratie is geworden wat het is.

Zou je niet beter eerst een paar seconden na kunnen denken, voor je dit soort bullshit post? Volgens mij ben je best in staat om te begrijpen hoe onzinnig het is. Of was het je bedoeling om de hele achterban van de Republikeinen af te schilderen als politieke en historische onbenullen?

  • Vorige reactie op #2
#3 AltJohan

@Frank789: de meeste asielzoekers doen op zichzelf niets fout en ik kan hun beweegredenen om hier naar toe te komen goed begrijpen.

Het probleem is de blanke met diep gewortelde tribale neigingen die vreemden niet makkelijk accepteert. Gaat het hem/haar economisch voor de wind dan kan dat best een paar decennia goed gaan, maar de stemming kan ineens omslaan in een revolte.

En als allochtonen stijgen op de sociale ladder en sommige blanken zich “gepasseerd” voelen is de kans op ressentiment alleen maar groter.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3.1 Lethe - Reactie op #3

We hadden het over de US.
En, om in je eigen woordkeuze te blijven, wie zijn eigenlijk de vreemden daar? Mede door de al eerder genoemde massaimmigratie?