ACHTERGROND - Deze column maakte onlangs flink wat discussie los onder de lezers van Sargasso. Waarom promoot de Gemeente Amsterdam, zo vroeg Karin Spaink zich af, een geneeswijze die – zo is keer op keer aangetoond – enkel als kwakzalverij kan worden gekarakteriseerd?
Een andere, minstens zo interessante vraag is waarom, als homeopathie inderdaad niet werkt, de economische vraag naar homeopathische behandelwijzen blijft bestaan. Voor een antwoord hierop kunnen we terecht bij deze paper (pdf) van Werner Troesken.
Patentgeneesmiddelen
Troesken onderzocht de dramatische groei van de Amerikaanse markt voor zogenaamde patent medicines (wondermiddeltjes, zeg maar) tussen 1810 en 1939. Terwijl het reële BNP in deze periode met een factor vijf toenam, besteedden Amerikanen aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog per hoofd van de bevolking maar liefst 114 keer zo veel aan dergelijke middeltjes dan aan het begin van de negentiende eeuw. En dat terwijl geen enkel patentgeneesmiddel de beloofde werking had.
Sommige verklaringen voor het succes van patent medicines liggen voor de hand. Een groot aantal middelen bevatte alcohol, morfine of cocaïne. Dus ook al werkten de middelen niet als geneesmiddel, gebruikers gingen zich er wel degelijk iets beter door voelen. Bovendien spendeerden met name de grotere fabrikanten van patentgeneesmiddelen aanzienlijke bedragen aan reclame en promotie. Veel moderne advertentie- en verkooptechnieken zijn oorspronkelijk ontwikkeld door fabrikanten van patent medicines.
Een veel belangrijkere verklaring voor het succes van patentgeneesmiddelen is echter dat mensen nu eenmaal soms spontaan beter worden. En aangezien de meeste mensen in het dagelijkse leven niet volledig rationeel zijn, dat wil zeggen: beslissingen nemen op basis van anekdotes in plaats van algemene principes of een doorwrochte analyse van waarschijnlijkheden, kunnen zelfs de onwaarschijnlijkste kwakzalversmiddeltjes effectief lijken.
Een andere belangrijke factor is dat patentgeneesmiddelen, net als homeopathische middeltjes, een hoog rendement beloven tegenover een – naar verhouding – minieme financiële investering. Weinig dingen zijn immers belangrijker dan een goede gezondheid. Zodoende zijn patiënten al snel bereid een gokje te wagen met een nieuw geneesmiddel, ook wanneer vorige pogingen weinig tot niets hebben opgeleverd.
Dit mechanisme wordt tenslotte nog versterkt door de enorme diversificatie van zowel patentgeneesmiddelen als homeopathische middeltjes. Indien product A weinig effect heeft, zijn daar altijd nog producten B, C, D, etc. En iedere keer opnieuw staat de patiënt voor de keuze om tegen een geringe investering kans te maken op een bijzonder groot rendement. Net als ooit het geval was met patentgeneesmiddelen, heeft dus ook homeopathie wel iets weg van een loterij met reusachtige prijzen die nooit zal uitbetalen. En juist omdat de loterij nooit uitbetaalt, blijven hoopvolle patiënten almaar nieuwe loten kopen. In de woorden van Troesken:
In short, patent medicines flourished not despite their dubious medicinal qualities, but because of them.
De noodzaak van overheidsregulering
Met deze conclusie illustreert Troesken opnieuw dat de homo economicus een mythe is. De consument van patentgeneesmiddelen (of homeopathische middeltjes) zal in de praktijk immers weinig tot geen nut van zijn financiële investering ondervinden. Ook laat Troesken hiermee indirect zien dat het in de alledaagse praktijk flink tegenvalt met zowel consumentenmacht als ‘de tucht van de markt’.
Uiteindelijk kwam er een einde aan de bloeiende Amerikaanse markt in patentgeneesmiddelen door een steeds aggresiever optreden van de Food and Drug Administration. Weinig verrassend breekt Troesken een lans voor deze toezichthouder, die in bepaalde economische literatuur nog wel eens wordt afgeschilderd als brenger van inefficiëntie in het paradijs van de vrije markt:
An older literature maintains that Pure Food and Drug Act (which created the FDA) was the product of rent-seeking and special interest politics […] More recent economic research, however, suggests that the creation of the FDA and other efforts to regulate commercial speech, enhanced consumer welfare […].
Goh, wie had dat nou kunnen bedenken?
Afbeelding: Bonnore’s Electromagnetic Bathing Fluid (Wikipedia)
Reacties (71)
More recent economic research, however, suggests that the creation of the FDA and other efforts to regulate commercial speech, enhanced consumer welfare […].
Goh, wie had dat nou kunnen bedenken?
Nice. Er zijn zelfs Amerikaanse “economen”/propagandisten voor conservatieve special interests die beweren dat maximumsnelheden op snelwegen economisch schadelijk zijn.
Wat is mis in het verhaal dat tegenwoordig, voor een medicijn wordt toegelaten, er dubbel blind onderzoeken plaatsvinden.
Ikzelf deed mee aan een dergelijk onderzoek, ik vermoed dat ik een placebo kreeg, maar zeker is dat niet.
Hoe ingewikkeld het is mag er uit blijken dat ik na de proef het echte medicijn kreeg, en daar goed op reageerde, maar dat in de wereldwijde dubbelblind test het medicijn faalde, dat wil zeggen, het is niet geregistreerd.
Van geen enkel medicijn is bekend hoe het op moleculair niveau werkt, zo verzekerde mij iemand die recent promoveerde op een chemisch farmacologisch onderwerp.
Vandaar dat werking alleen kan worden vastgesteld door dubbel blind onderzoeken, en, zoals in mijn geval, dan kan het nog uitdraaien op de op zich malle situatie dat ik nu met succes een medicijn gebruik wat niet is toegelaten.
Er zijn overigens nog een redelijk aantal patienten met dit medicijn in Nederland.
Dus het is niet zo simpel aan te tonen dat iets niet werkt, of niet kan werken, zeker in het geval van homeopathische spullen waar een sterk geloof bij aanwezig is.
Het getal van Avogadro spreekt niet iedereen aan.
@2 – “Van geen enkel medicijn is bekend hoe het op moleculair niveau werkt, zo verzekerde mij iemand die recent promoveerde op een chemisch farmacologisch onderwerp.”
Dat is werkelijk de grootste lariekoek die ik ooit gelezen heb.
Van minstens de helft van alle medicijnen is in de experimentele fase, zo’n 10 jaar vóór het op de markt komt, áls het al op de markt komt, bekend hoe het op moleculair niveau werkt.
@2: Anekdotisch bewijs is geen bewijs.
Dat is wel een buitengewoon eenzijdige uitleg, vooral als je hiermee aankomt als reactie op de discussie van onlangs.
Sowieso verbazingwekkend dat je uberhaupt met droge ogen aan durft te komen met een verklaring door een professor in economische historie die – getuige de inhoud van zijn artikeltje – simpelweg geen flauw benul heeft waar hij het over heeft. Gebruik dan liever gewoon de comments op sargasso als bron. Een stuk geloofwaardiger.
Daarmee wil ik overigens niet zeggen dat die comments het bij het rechte eind hebben, maar geloofwaardiger dan het geblaat van deze economoon zijn ze in ieder geval wel.
*g*
De homo economicus is een mythe, dat is afdoende bewezen, maar het is wat te simpel te stellen dat dit daar nou het bewijs van is.
Om mee te gaan met de loterij-analogie. Of mensen niet winnen, hangt er maar net vanaf met welke intentie je meedoet. De Grote Clubactie is net voorbij, en veel mensen die meedoen dragen eraan bij omdat ze de clubs die meedoen een warm hart toedragen – de kans op winnen is een leuke bijzaak. Die mensen krijgen dus waar voor hun geld, zelfs als er geen prijs op hun lot valt.
Een avondje casino kan zo het geld waard zijn, omdat je een leuke avond hebt. Een homeopaat kan het waard zijn, bv omdat je een plek hebt waar je even niet alleen bent of iets hebt wat je hoop biedt. Die hoop zelf, die kan genoeg zijn. Zelfs als homeopathie, of geloof in een god, of kalmerende rituelen of een lucky sock of wat dan ook niet objectief zinnig zijn, niet een effect in de uiterlijke realiteit hebben, is het toch onmiskenbaar dat veel mensen er kracht uit putten. Niemand hoeft verplicht te gaan bidden, maar elke persoon die uit z’n geloof de kracht haalt om door te gaan in moeilijke omstandigheden, die wint er toch bij. Iedereen die een talisman om z’n nek hangt en daardoor de moed kan vinden om iets te doen dat voor die tijd niet lukte, die heeft iets bereikt.
En het uitoefenen van gedrag dat je helpt om een moeilijke tijd door te komen is volstrekt rationeel verdedigbaar.
Meer dan het beschouwen als een zoektocht naar een winnend lot dat nooit komt, zou ik het dan ook beschouwen als iets dat een behoefte vervult. Het zou, zeker bij de geneeskunde, best wat meer aandacht mogen krijgen waarom zoveel mensen behoefte blijven houden om daarbuiten te treden. Zelfs als het antwoord is dat mensen zich niet goed neer kunnen leggen bij onoplosbare situaties, dan vind ik dat nog steeds wel van belang – want het heeft overduidelijk groot effect op hun welbevinden.
Niet iedereen is zich trouwens bewust van welke behoeftes dat zijn – mensen zijn notoir slecht in het onderkennen van hun werkelijke beweegredenen.
Disclaimer: mijn pleidooi is vooral dat er best wat respectvoller gesproken mag worden over homeopathie en mensen die er gebruik van maken, maar ik pleit hiermee nog niet automatisch voor het opnemen van homeopathische behandelingen in het zorgpakket, dat is namelijk weer een hele andere discussie. Maar laat het bestaan, gewoon, omdat we een vrij land zijn en er dus geen enkele reden is om daar zo neurotisch over te doen.
@6 Typ je een disclaimer Inca, is het nou net die disclaimer waar ik moeite mee heb :)
Kijk, dat je van mening bent dat homeopathie voor sommige mensen een oplossing is vanwege het placebo effect, dat begrijp ik nog als argument. Maar dat je vindt dat er vervolgens respectvoller over homeopathie gesproken zou mogen worden, dat verbaast me. Je vraag om een zeker respect voor een industrie van kwakzalvers omdat hun producten toevallig het placebo effect als bijwerking hebben.
Ik denk dat elke fractie respect dat wordt getoond voor die ‘firma list en bedrog’ een fractie teveel is.
@6:
Hoewel ik me in delen van je reactie wel kan vinden, toch even een gewetensvraag (of eigenlijk twee):
Wat zou je ervan vinden als placebo’s tegen betaling in de winkel verkrijgbaar zouden zijn? Valt het moreel te verantwoorden als mensen daar geld aan verdienen?
Dat zijn ze al.
@6 – “mijn pleidooi is vooral dat er best wat respectvoller gesproken mag worden over homeopathie”
Ik pleit voor absoluut disrespect voor homeopathie. Er is een wetenschappelijke consensus dat het niet werkzaam is. Het feit dat het toch verkocht wordt is niets anders dan oplichterij.
De verkoop van homeopathie zou strafbaar moeten zijn.
James Randi over homeopathie: http://www.youtube.com/watch?v=BWE1tH93G9U
Het verhaal over het placebo-effect steek weer de kop op, maar dat moet dan wel juist geïnterpreteerd worden. Van een placebo wordt je niet beter. Het kan zijn dat je je beter gaat voelen. Dat is een bekend en aangetoond effect, er zijn zelf psychologische verklaringen voor.
Als daarbij de kwaal vanzelf overgaat, kan de patiënt ook denken dat het middel helpt of zelfs dat het geneest. Maar dat laatste is natuurlijk niet zo. Placebo-genezingen bij serieuze, levensbedreigende aandoeningen zijn dan ook onbekend.
Er is zo veel te koop in de winkel waar je de “helende” of gezondheidsbevorderende werking niet ondubbelzinnig van kunt aantonen. Neem anti-rimpelcremes, gezondheidsmargarines, allerlei biologische producten etc. etc. etc.
Verbieden? Of alle producten maar voorzien van een bijsluiter?
Tekstvoorstel voor de bijsluiter dan maar: “mensen, u bent bedrogen met dit product. Koopt voortaan alleen correcte waren. Groetjes van Jeroen Laemers van Sargasso. (p.s. Vergeet u niet te doneren?)”
@12:
Lijkt me een prima idee!
@13: hehe :-)
@6 Homeopathie als moderne vorm van sjamanisme. Dank voor deze verheldering.
@11:
Depressie, is dat een serieuze, levensbedreigende aandoening, of niet?
Het is nu juist een misvatting dat placebo alleen maar gaat over je beter voelen, en niet over echt beter zijn. Een placebo effect (van wat voor orde dan ook) is niet te onderscheiden van een ‘echt’ effect. Hoe sterker het probleem samenhangt met de geest, hoe groter het placebo-effect, uiteraard. Sommige mensen zijn er bovendien gevoeliger voor dan anderen. Maar het is zeker niet iets wat bij ‘serieuze’ geneeskunde geen rol zou spelen.
@12 Er wordt regelmatig opgetreden tegen producten met valse claims. De etikettering van homeopathische producten moest eerder ook al aangepast worden. http://www.gelderlander.nl/algemeen/binnenland/nieuwe-etiketteringsregel-voor-homeopathische-middelen-1.889304
@16 – “Een placebo effect (__VAN WAT VOOR ORDE DAN OOK__) is niet te onderscheiden van een ‘echt’ effect.”
Vertel dat maar aan mensen met kanker of een infectieziekte.
@17: goed artikel. Het gaat hier inderdaad om betutteldrang versus keuzevrijheid.
@10:
Helemaal mee eens.
Niet (helemaal) mee eens. Je kan alle onzin op de wereld nooit helemaal verbieden. En er is inderdaad nog zoiets als de vrijheid van de consument om zich te laten oplichten als hij/zij dat wil. Of dat nu is met een okselverfrisser waardoor je onweerstaanbaar wordt voor het andere geslacht, of een nieuw stuk gereedschap waardoor je 100% gelukkig zult worden.
Het huidige beleid kan ik billijken. Homeopatische rommel mag nog wel verkocht worden maar men mag geen specifieke claims meer doen over de werking ervan als men die niet kan bewijzen. Ik zou me nog een paar extra stappen kunnen voorstellen: het zou niet meer bij de apotheek verkrijgbaar moeten zijn (laat die onzinhandel lekker bij de drogisterijen en de newage-wierookwinkels). En artsen die het voorschrijven moeten ohne pardon hun titel kwijtraken.
@20: Olav gaat er nog even met gestrekt been in. De man die zelf niet houdt van “chefjes en hun regeltjes” wil daarentegen zelf (net iets te graag) “de regeltjes” aan anderen opleggen.. Altijd al een chefje willen zijn Olav?
@21:
Is dat een citaat van mij, dat het tussen aanhalingstekens staat? Kan ik me zo niet herinneren. Misschien een cafeïnetekort mijnerzijds, dat ga ik nu aanvullen.
Had je trouwens nog argumenten in te brengen tegen wat ik schreef?
“ACHTERGROND – Deze column (https://sargasso.nl/kwakpas/) maakte onlangs flink wat discussie los onder de lezers van Sargasso …………enz.
Tja en deze zal wel weer een hoop van dezelfde argumenten opleveren en zou wel eens overbodig kunnen zijn ;-)
Terzijde: Ik zou het via (aanvullende)verzekering vergoedt krijgen.
@22: nee die discussie is in de vorige draad al lang gevoerd.. kijk daar maar. Homeopathie kan best nuttig zijn voor een arts. The science is settled..
@23 Dit hier is gewoon homeopatisch reaguren.
@24:
Grapjas.
Dus eigenlijk is homeopathie: stupidity tax+
@18: Ik bedoel alleen maar dat áls je een placebo-effect meet, dat dit dan even echt is als dat het medicijn ditzelfde effect veroorzaakt zou hebben. (vermindering in pijn door een placebo is niet minder echt dan vermindering in pijn door een pijnstiller). Ik zeg niet dat alle problemen kunnen worden opgelost met een placebo.
@28 – Waarom zou je pijn willen verminderen door een placebo of een homeopathisch geneesmiddel, als aspirine, paracetamol en NSAIDs gewoon echt werken en minstens zo goedkoop zijn?
@29: Omdat er in homeopatische middelen géén werkzame stoffen zitten (we hebben het niet over kruidenmiddelen of dergelijke) hebben ze ook geen bijwerkingen. Anders dan de bijwerkingen die je evt. kan suggereren via hetzelfde placebo-effect:
“Ik geef u dit watertje tegen hoofdpijn, maar als u er buikpijn van krijgt dan moet u terugkomen hoor. Dan krijgt u iets anders”
Zitten ze de volgende week geheid weer in de spreekkamer. Ka-tsjing.
*kuch* http://nl.wikipedia.org/wiki/Placebo_(middel)#Bijwerkingen_van_een_placebo
@29: Omdat je (veel) minder pijnstiller nodig hebt als je het placebo-effect meeneemt, voor hetzelfde effect. Hoeveel paracetamol heb jij nodig om je hoofdpijn te doen verdwijnen?
@32: Als je gewone pijnstillers neemt dan speelt het placebo-effect ook mee. Dus een werkzame pijnstiller is placeboeffect + daadwerkelijk effect.
@33: Daar doel ik op, inderdaad.
Nog een citaatje van wikipedia (de eerlijkheid gebied te zeggen dat de bronvermelding te wensen overlaat):
@34: Dat volgt anders niet uit #32. Daarin lijk je te zeggen dat placebo ipv een regulier medicijn het medicijngebruik zal doen afnemen. Ik zeg dat die paracetamol, behalve een placebo-effect ook nog een echt effect heeft, en daardoor nuttiger is dan de inname van alleen een placebo.
Soms schrijft een goede arts een placebo voor om de patiënt bezig te houden terwijl de natuur het werk doet.
#35: ik heb het toch over het ‘meenemen’ van het placebo-effect? Dat betekent inderdaad dat het medicijngebruik kan doen afnemen, want 1 pilletje paracetamol is misschien genoeg voor het gewenste effect, als je rekening houdt met het placebo-effect, in plaats van de 2 waarbij je een ‘echt’ effect mag verwachten. Nou zet dat bij paracetamol niet echt zoden aan de dijk, maar het gaat om het principe.
@8: of het te verantwoorden is om aan placebo’s geld te verdienen? Tuurlijk! Dat is toch de kern onder het grootste deel van onze maatschappij: feelgood beloven met je producten. Helemaal niks mis mee. Zolang er maar geen schadelijke neveneffecten verzwegen worden (tegen het verkopen van schadelijke producten ben ik niet principieel, ook sigaretten en drank mogen wat mij betreft verkocht worden) en het maar duidelijk is wat een regulier medisch middel is en wat niet.
Verder zijn er veel dingen waar ik principieel moeite mee heb qua geldverdienen, en geld verdienen aan het verkopen van een placebo zolang het na te gaan is dat het een placebo staat dan bepaald niet hoog op de lijst. Waarom zou ik daar moeite mee hebben?
En #10, het strafbaar zijn van het verkopen van iets waar de consensus van is dat het eigenlijk niets doet, seriously? Wat voor overheid wil je dan? Een mooie communistische heilstaat waar de overheid exact bepaalt wat wel en niet goed voor u is, en waar je wel en niet je geld aan uitgeeft? Ik moet er werkelijk niet aan denken.
Mensen die zo van leer trekken tegen homeopathie snappen geloof ik niet helemaal hoe verregaand het is als je individuen het recht ontzegt om een eigen keuze te maken, hoe stom je die keuze ook mag vinden.
@29:
Als er dus iets is waarvan er te veel word ingenomen is het wel het lijstje dat je noemde.
Bovendien is het (enige uitzonderingen daargelaten) knap stom om alleen pijn te bestrijden zonder de kwaal aan te pakken.
@30:
Om nu te stellen dat er niets in homeopathische medicijnen zit is wel erg ongenuanceerd.
Men kan/mag strijden over het nut/resultaat, maar:
“Wat zit er in Homeopathische geneesmiddelen?
In homeopathische geneesmiddelen komen niet alleen planten voor, maar ook mineralen en dierlijke stoffen. Deze middelen stellen het lichaam in staat om een natuurlijk helingsproces te bevorderen. Door de minieme dosis van deze stoffen kan het lichaam blokkades opheffen die dit proces in de weg staan.
Sommige van deze stoffen zouden in onverdunbare vorm giftig kunnen zijn, maar door een proces van dynamisering (schudden) en zeer sterk verdunnen verdwijnen deze giftige stoffen en blijft er een krachtig geneesmiddel over. Elk middel wordt zo ontwikkeld dat het voor bepaalde klachten genezingsbevorderend werkt, maar vaak zijn er meerdere symptomen. Dan wordt het raadzaam om een homeopathische arts te raadplegen omdat die een persoonlijke samenstelling kan maken die op jouw lichaam goed werkt.
Homeopathische middelen kunnen vrijwel altijd gewoon ingenomen worden. Als je zelf een homeopatisch middel gebruikt, neem dan altijd maar 1 soort per keer, zo kun je controleren of het middel echt helpt.”
@39:
Dat is anders wel gewoon de werkelijkheid.
Het stukje tekst dat je (zonder bronvermelding, niet netjes) citeert is onwetenschappelijk gebabbel:
Wat overblijft is water. “Dynamisering” is onzin.
@39 Vertel je er ook even bij dat je deze ‘informatie’ haalt van een of andere zweefsite, Henk?
Verder stelt die website homeopathie onjuist voor. Er wordt niet enkel zeer sterk verdund, homeopathische geneesmiddelen worden zo sterk verdund, dat er niets meer van de stof die geneeskrachtig zou werken, in de oplossing overblijft.
Maar dat vertelt InnerNed er niet bij, want ja, dat klinkt minder sexy. Of misschien weet de desbetreffende webschrijver het gewoon niet.
Lariekoek.
@19 Dus als een fabrikant van een homeopathisch product niet mag claimen dat het werkt tegen spierpijn (waarmee het helemaal niet verboden wordt of zoiets), dan zie jij dat als een inbreuk op keuzevrijheid. Toe maar. Wat een bijzonder gedachtesprongetje. Maatregelen tegen banken en verzekeraars die consumenten massaal in de maling namen met woekerpolissen zijn zeker ook inperkingen van de keuzevrijheid? Dat is, zoals jij het noemt, natuurlijk betutteldrang.
@38:
Om die reden ben ik ook tegen een verbod. Maar niet tegen zeer stevige ontmoediging. Met gezondheidszorg heeft het niets te maken, behandel het dus als elke andere (beetje rare) hobby. Iedereen moet dus de vrijheid houden om er zijn geld aan uit te geven, maar niet mag de indruk ontstaan dat artsen, wetenschappers, de overheid en andere autoriteiten waar mensen tegen opkijken hier achter staan.
De schade die wordt aangericht door homeopatie is natuurlijk wel degelijk reëel. Dat zit niet in elk afzonderlijk middeltje, dat inderdaad niets doet. Het zit wel in de miljarden die omgaan in deze business en de ondermijning (bij een deel van het publiek) van een beter begrip (het is immers al moeilijk genoeg) van gezondheid en ziekte.
Als dan ook nog eens criminele aasgieren als de “Homeopaten zonder grenzen” (ga ik niet naar linken, zoek maar op) zich gaan voordoen als echte hulpverleners om in ontwikkelingslanden en bij epidemiën en natuurrampen hun “diensten” aan te bieden aan weerloze mensen, dan lijkt me de schade niet meer te ontkennen.
@43
Paspoort afpakken van die homeopaten en in Afrika achterlaten :) (sorry, dat was mijn opborrelende rechtse onderbuik).
@44:
Mijn onderbuik voelt met je mee. Ik vind alleen dat we dat de mensen in Afrika niet aan kunnen doen.
@39
Website klopt.
En er is nog wel meer te vinden zoals http://www.homeopathie-harderwijk.nl/wat-is-homeopathie/
enz. enz.
Het zou “lariekoek” kunnen zijn.
Maar er is te weinig echt onafhankelijk uitgebreid onderzoek geweest om dit onomstotelijk vast te stellen en ik vind dat men de homeopathie wat al te makkelijk bij het afval wil zetten.
Persoonlijk ken ik te veel mensen, die er baat bij hebben om er van overtuigd te zijn dat dit uitsluitend een placebo effect zou kunnen zijn; zij gaan wel naar een arts die ook een regulaire opleiding heeft en ook indien nodig penicilline of wat dan ook toedient.
@46:
Dat is het.
Homeopatische propagandisten houden dat graag tot vervelens vol, maar het is een leugen. Het is juist al zeer vaak aangetoond dat a. de grondslagen van de homeopatie niet deugen en b. dat het ook gewoon niet werkt. Homeopaten vinden echter elk onderzoek dat hen niet bevalt “niet onafhankelijk” en zetten het dan bij het afval als een samenzwering van de farmaceutische industrie, of zoiets.
Nu is er genoeg aan te merken op de farmaceutische industrie en dat is inderdaad onderdeel van de tragiek van de medische wetenschap. Maar om de ene afperser dan maar in te ruilen voor de andere oplichter lijkt me niet de manier om daar iets aan te doen.
Maar als we het dan toch over miljarden hebben he, zouden we dan toch niet even moeten kijken naar de patenttrucs van de medische industrie? Die oude medicijnen in een nieuw jasje weten te proppen, soms nog wel netjes bewijzen dat het beter werkt dan een placebo maar meestal niet dat het beter werkt dan het oude middel. Hoewel de stof op zich misschien werkt, is de meerwaarde van veel nieuwe doseringen, toedieningsvormen en dergelijke volstrekt niet bewezen (time released bv. Bij sommige medicijnen zinnig, bij veel medicijnen gewoon een handige mogelijkheid om je octrooi nog eens een paar decennia te verlengen.)
En vervolgens worden de professionals flink gemanipuleerd om vooral de nieuwe medicijnen voor te schrijven, en of we even met z’n allen willen dokken. Dat is ethisch toch minstens net zo verwerpelijk als het verkopen van magisch water?
En naast fikse geldverspilling is het zeker niet risicoloos: sommige nieuwe medicijnen of varianten blijken nog wel eens ernstige risico’s te hebben (Vioxx bv) en er gaan mensen aan dood.
Kunnen we die kant toch ook wat aandacht blijven geven?
Dat zal wel weer een tu quoque-argument zijn, maar toch vind ik de verontwaardiging enorm selectief. Waarom staat iedereen op z’n achterste benen over homeopathie maar blijft het toch grotendeels stil als het gaat over de farmaceutische industrie? Ik snap dat echt niet en ik ben daar oprecht benieuwd naar.
Artikeltje voor de liefhebber: http://www.vn.nl/Bladwijzers/Bladwijzer/Big-Pharma.htm en vooral de verdere links. En er staan nog wel wat professionals in die kwalijkere dingen doen dan in hun eigen praktijk homeopathische middelen voorschrijven…
Ik weet het niet hoor. ‘Reguliere’ geneesmiddelen, willen ze voorgeschreven worden, moeten zo’n beetje paardemiddelen zijn. Ze moeten op het meest robuuste gestel kunnen werken. Zo zijn ze getest: significante werking op een groot aantal proefpersonen. Maar als je nou een wat delicater gestel hebt waarbij middelen die bij de meesten niet werken, wel werken? Hoe vindt de industrie dat dan uit? En dan nog: je kan niet je eigen dubbelblind proefpersoon zijn: je weet nooit waaraan je beter wordt of niet. Het kan net zo goed uitzieken zijn. Maar misschien ook niet.
Als je het zelf al doorhebt, waarom probeer je het dan nog?
Homeopathie is kwak, en er gaat een hoop geld in om. Moeten mensen zelf weten (zolang ze het zelf betalen), maar laat ze dan wel goed voorgelicht worden.
Kun je wel beginnen over dat medicijnfabrikanten proberen zoveel mogelijk geld te persen uit hun producten door de samenstelling net even te veranderen, zodat ze weer een nieuw patentje kunnen aanvragen, maar daar ging het dus even niet over.
Dat zijn namelijk medicijnen die wél werken, en waarvan ook inzichtelijk gemaakt kan worden hoe ze werken. Dit in tegenstelling tot homeopathie.
Waarom begin je toch steeds over iets anders?
@3:
Kennelijk geen idee wat de betekenis is van ‘op moleculair niveau’.
Kijk eens naar de gekke koeienziekte, niemand weet waarom een eiwit met dezelfde chemische formule meestal een onschuldige drie dimensionele vorm aanneemt, en soms een onschuldige.
@48:
Vooruit, ik ga proberen daar een serieus antwoord op te geven.
Het probleem met de farmaceutische industrie is dat we die, ondanks alles wat er mis mee is, nog steeds wel hard nodig hebben. Het is een noodzakelijk kwaad. Homeopatie daarentegen is een niet-noodzakelijk kwaad. Een kwaad dat ook de aandacht afleidt van waar het werkelijk om zou moeten gaan. Het helpt niet om je heil te zoeken in onzinmiddeltjes als er grote problemen opgelost moeten worden.
De grote problemen met de farmaceutische industrie zijn trouwens ook helemaal niet uniek voor die industrie. Het is een industrie die functioneert volgens normen die inmiddels volkomen geaccepteerd zijn in onze kapitalistische wereld: Greed is Good.
Willen we die industrie verbeteren dan zullen we dus het kapitalisme moeten temmen. Of op zijn minst de excessen ervan bestrijden.
Er is helemaal niets op tegen als een bedrijf geld verdient met het produceren van middelen waarvoor mensen bereid zijn een redelijke prijs te betalen. Het uitmelken van de markt zoals nu gebeurt, het creëren van kunstmatige schaarste door patenten e.d. moet echter streng aan banden worden gelegd.
Homeopathie is trouwens nog een redelijk onschuldige kwakmedicatie.
Er zijn veel gevaarlijkere, zoals Cansema (ook wel Zwarte Zalf) geheten.
Sommige mensen gebruiken het om huidkanker mee te genezen. Dat is niet zo verstandig.
@53: Die kende ik nog niet.
Gezellig spul.
@54 Ik kwam er op via Youtube-videos waarin gebruikers middels getuigenissen propaganda maken voor dat spul (‘Black Salve’). Het zijn er tientallen.
Allemaal mensen die denken dat je via natuurlijke thuisremedies kanker (of andersoortige bulten) kunt behandelen.
En zelfs degenen die door schade en schande door hebben gekregen dat het gemeen spul is, dat door je vlees heen brandt, geven de schuld van hun toestand nog aan de Westerse geneeskunde.
Deze meneer is er zo een. Heeft geëxperimenteerd met zwarte zalf. Einde van het liedje: een gat in zijn keel en een kleine tumor in z’n hals.
Maakt ‘ie een afspraak met een KNO-arts voor vier maanden later. Waarom hij niet meteen naar zijn huisarts gaat om een doorverwijzing te krijgen, is me onduidelijk. Misschien omdat het een eigenwijze doe-het-zelver is?
Vier maanden later (in 2012) heeft ‘ie een tumor ter grootte van een elfenbank op zijn nek, dat ding bloedt als een rund, arts zegt dat hij niets voor hem kan doen, en dat hij naar een ander ziekenhuis moet (goh…).
Nou ja, en dat is dan de schuld van de Westerse geneeskunde.
Vermoedelijk is die kerel inmiddels overleden aan die tumor, gezien de snelheid waarmee dat ding groeide.
@55:
Misschien. Of misschien niet verzekerd? Is helaas ook een reden voor mensen om het bij kwakzalvers te zoeken en om te doe-het-zelven.
Probleem van artsen is dat ze door hun opstelling een deel van de mensen wegjagen. Regelrecht in de armen van de kwakzalvers.
http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/Nieuws/archief/article/detail/1635581/2008/04/04/Artsen-vinden-zelf-ook-dat-ze-arrogant-zijn.dhtml
Eigenlijk zou je kunnen zeggen dat de houding van de artsen in strijd is met de eed van hippocrates.
Maar laten we niet alle artsen over één kam scheren.
@47:
Moet je nu het zelfde plaatje iedere keer opnieuw afdraaien?
Kom dan eens met echte voorbeelden, dus niet met kretologische uitspraken van tegenstanders.
Persoonlijk ben ik niet voor of tegen, maar er wordt te veel in het wilde weg beweerd.
@58: Geen idee wat je precies probeert te zeggen. Waar wil je “echte voorbeelden” van?
En het spijt me als het lijkt of ik een plaatje afdraai. Maar ik voer deze discussie dan ook al twintig jaar met enige regelmaat. Alle argumenten zijn wat mij betreft al eens gewisseld en gewogen. Er is ook deze keer helemaal niets nieuws om het over te hebben. Eigenlijk zou de discussie gewoon afgelopen moeten zijn. Moeten we ons alleen nog afvragen hoe we die onzin een zodanige plaats geven dat we er niet teveel last van hebben. Want zoals gezegd, compleet verbieden lijkt me ook niet verstandig of zelfs maar mogelijk.
@48:
Omdat het hier over homeopathie gaat. En omdat je selectief waarneemt. Zie proefschrift van Jarno Hoekman, http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2672/Wetenschap-Gezondheid/article/detail/3333545/2012/10/18/Farmaceuten-moffelen-negatief-onderzoek-weg.dhtml en zie het boek van Goldacre, ook uit 2012, inmiddels ook in het Nederlands verschenen als Foute Farma.
@60: Jan, Goldacre is inderdaad een held. Zijn website is ook een aanrader:
http://www.badscience.net/
@57:
Eigenlijk zou je kunnen zeggen dat de houding van de artsen in strijd is met de eed van hippocrates.
Twee keer ‘de’, wat in deze context ‘alle’ betekent.
Wanneer consulteerde AltJohan voor het laatst een arts ?
Moet tientallen jaren geleden geweest zijn, toen vroeg ik een arts om uitleg voor de behandeling die hij mij wilde geven, zijn antwoord was ‘hij was niet gewend zijn patienten college te geven’.
Ik kreeg die uitleg toch, en zag af van behandeling.
Brief naar huisarts ‘patient had behandeling geweigerd’.
Niet behandelen leverde geen enkel probleem op.
@50:
Dat leg ik daarna verdorie úít. Lees eens de hele reactie ipv selectief te citeren waar je wat tegenin kunt brengen.
De meeste antikwakkers beroepen zich op hun betrokkenheid met de patienten, hun geld en hun gezondheid. En hun waardering voor goede wetenschap.
Maar het punt is: als het je werkelijk om die waarden gaat, dan is het belangrijk om het breder te trekken en ook de misstanden binnen de farmaceutische industrie te betrekken. Zowel vanuit gezondheidsperspectief als van geldperspectief gaat daar namelijk minstens zoveel mis. En vanuit wetenschappelijk perspectief trouwens ook – als er ghostwriters positieve artikelen schrijven die worden medegepubliceerd door artsen die hun naam erboven zetten.
Ik hoop dat ik duidelijk heb gemaakt dat het volgens mij niet echt over iets anders gaat. Vanuit patientenbelang en qua verspild geld zijn alle misstanden rondom de geneeskunde van belang. Je moet bij alle behandelingen dan kritische vragen blijven stellen. Het is onzinnig om maar door te hakken over een betrekkelijk onschuldig detail als homeopathie (weinig schade, relatief weinig geld), en de misstanden bij de farmaceuten geheel buiten beschouwing te laten. Toch zie ik bij diverse reaguurders nauwelijks erkenning daarvan, en bij Skepsis noch VtdK vind ik ook maar iets terug over kwakzalverij binnen de gevestigde orde, die er toch ruimschoots is (en bewezen voor de rechtbanken.)
De discussie steeds zo nauw maken is volgens mij alleen zinnig als het je niet in eerste instantie om patientenbelang gaat (hoe zijn patienten het best geholpen, hoe voorkomen we dat ze de dupe zijn van charlatans die geld willen verdienen over de rug van zieke mensen), maar om haat tegen de homeopathie op zich.
Van rationaliteit is dan ook echt geen sprake meer.
@51 – “Kijk eens naar de gekke koeienziekte, niemand weet waarom een eiwit met dezelfde chemische formule meestal een onschuldige drie dimensionele vorm aanneemt, en soms een onschuldige.”
Ok dit is wederom grote lariekoek.
Houtman, heb je dan helemaal geen schaamte, jezelf onophoudelijk belachelijk te zitten maken met je beweringen hier? Geil je nou op al die rode minnetjes die je krijgt, of is de hele wereld gek, behalve jij?
@64:
Leg me dan even uit hoe het zit, of waar het staat.
De minnetjes, die zijn heel minnetjes.
Ik vermoed dat de hele wereld gek is, behalve houtman/objectief.
@29: “Waarom zou je pijn willen verminderen door een placebo of een homeopathisch geneesmiddel, als aspirine, paracetamol en NSAIDs gewoon echt werken en minstens zo goedkoop zijn?”
Dat klinkt onlogisch. Een placebo zou logischerwijs goedkoper moeten zijn dan een werkzaam medicijn, want geen R&D kosten, geen artsen die omgekocht moeten worden om het middel voor te schrijven en goedkopere grondstoffen.
@63 Tja, misschien is het die anti-kwakkers wel om iets anders te doen. Waarheid bijvoorbeeld. En rationaliteit. En een afkeer van boerenbedrog.
Als ik bij jou op de zaterdagmarkt ga staan met een aantal exotische kikkers en padden en ik maak mensen wijs dat ze na een healingconsult van €20,- aan de door mij aangewezen kikker mogen likken, en dat ze daar dan baat bij hebben voor hun kwalen, dan word jij -neem ik aan- ook nijdig.
Dat staat los van wat er allemaal niet deugt in de farmaceutische industrie.
Nee, daar gaat niet ‘minstens zoveel mis’. In de farmaceutische industrie zitten ongetwijfeld veel dingen mis, maar bij de kwakindustrie zit het principieel mis.
Homeopathie, kristalhealing, acupunctuur, Ayurvedische geneeskunde en wat dies meer zij is allemaal ten principale bijgeloof en boerenbedrog. Dát is voor antikwakkers het springende punt.
Wat jij doet is een beetje als het vrijpleiten van iemand die voor grif geld ‘vliegende tapijten’ verkoopt, met het argument dat er op veel grotere schaal gerommeld en gesjacherd wordt in de tweedehands auto-branche.
@68, ik snap dus nog steeds niet waarom dat los staat van (boeren)bedrog manipuleren van de waarheid op andere punten van de geneeskunde? Je herhaalt heel vaak de term ‘kwak’ en ook heel vaak dat het niet werkt, dat weet ik nu wel. Ik weet dat het je standpunt is. Maar ik snap niet, en wil echt graag weten, waarom je je blikveld zo nadrukkelijk smal wilt houden?
Ik vind het toch jammer dat je geen poging doet om constructief te discussieren.
En wat betreft de vliegende tapijten: helemaal mee eens. Ik kan het heel goed begrijpen als de vliegende tapijten-handel tegen het licht gehouden wordt. Maar als er een invloedrijke club is, die met zeer veel heftige emoties ageert tegen de vliegende-tapijthandel, daarbij nadrukkelijk verwijst naar de autohandel als voorbeeld van inherent beter, en systematisch blind is voor grote structurele problemen, zou ik dat ook vreemd vinden.
Als er een club komt die als principe heeft het volgen van democratische processen in de wereld, en die komt maandelijks met de herverkiezing van de dorpsoudste in Tanzania, of corruptie in Kirgizie, maar die weigert om ook maar iets te schrijven over de mitsen en maren van onze eigen democratie, dan vind ik dat ook vreemd. Dat doet mij teveel denken aan de splinter en de balk.
Dus ik ben echt heel erg benieuwd waarom homeopathie zoveel heftige emoties oproept, terwijl bedrog in de farmaceutische industrie dat nauwelijks lijkt te doen? Ze zijn volgens mij op basis van dezelfde waarden problematisch, ze grijpen in op ongeveer hetzelfde terrein, en in cijfers is de reguliere geneeskunde ook zeker niet te verwaarlozen (qua geld, gemeenschapsgeld bovendien, en levens die veranderd zijn.)
Ik heb nu heel vaak proberen uit te leggen waarom ik ze samen zie. Zou je nu als geciviliseerde discussiepartner toch eens een poging kunnen wagen om uit te leggen waarom ze volgens jou niets met elkaar te maken hebben?
@69 Omdat de farmaceutische industrie, ondanks al haar fouten, tenminste opereert op een speelveld waar al eeuwen klip en klare resultaten geboekt worden, en waarvan ook inzichtelijk en aannemelijk gemaakt kan worden hoe en waarom die resultaten geboekt worden.
Ik heb het natuurlijk over het speelveld van de medische wetenschap. Pokken, tyfus, polio, cholera, tubercolose, de pest, etc., etc., etc., allemaal ziekten waar vroeger hele volksstammen aan overleden… hebben we hier niet meer.
Vinden we ook heel normaal tegenwoordig. Dankzij de medische wetenschap. Medische wetenschap werkt, bijgeloof geeft je vooral een goed gevoel.
Nee, kwakzalverij is principieel problematisch, omdat het bijgeloof is.
Verder beschermt kwakzalverij je niet tegen pokken, tyfus, polio, cholera, tubercolose, de pest, etc., etc., etc. Kwakzalversremedies grijpen dus helemaal niet in. Ze doen net alsof. Het is geheel en al bedrog.
Dat is het verneukeratieve eraan.
Mensen besodemieteren de boel, dat lijkt me op alle vlakken iets om in de gaten te houden. Je beroepen op het goeds dat de industrie doet, is dat dan niet ook een ’tu quoque’ – alsof het belazeren van de kluit (en ja, het inzetten van ghostwriters om te doen alsof meerdere artsen het hebben onderzocht is beslist en ondubbelzinnig het belazeren van de kluit) minder erg is omdat het gecompenseerd wordt?
Mijn mening zal dat niet zijn. Wat mij betreft moet je kritisch zijn naar alle dingen, zeker naar alle dingen die met gezondheid te maken hebben. Regulier zowel als alternatief. De voorlichting moet wat mij betreft voldoen aan de standaarden op dat gebied: in de media aan de reclamecodecommissie, in de spreekkamer van een arts aan de zorgvuldigheid die aan artsen wordt gesteld, en bij elke persoon die aangesloten is bij een beroepsvereniging aan de eisen die die beroepsvereniging hanteert. Dan kan iedereen kiezen en kan iedereen beoordelen op welke waarde je de voorlichting moet schatten.
En bedrog mag best aan de kaak gesteld worden, maar dat geldt dan natuurlijk wel voor alle bedrog.
Wat mij betreft is een eenvoudige scheidslijn tussen ‘alternatief = evil en oplichting tot en met’ en ‘regulier = vast wel ok’ vooral zeer gemakzuchtig, om jezelf te besparen om meer nuance te zien.
En met (bij)geloof heb ik zelf geen problemen. Dat vind ik bij uitstek iets dat mensen zelf moeten weten, dat ze mogen uitdragen, en de enige eis is dat je het niet zomaar aan anderen op moet leggen. Maar vrijheid staat voorop.
Jij vindt het principieel problematisch, ik niet.
(En waar het uit voortkomt, nl het vermogen om theorieen te verzinnen en het geloof in grip op je eigen situatie, lijken me van wezensbelang voor de mens. Sterker nog: het vermogen om de boel met een beetje magisch denken rooskleuriger in te zien dan het werkelijk is, is een kenmerk van (psychisch) gezonde mensen, te veel realisme op dat vlak hangt samen met gematigde depressie…) Ik ga dat niet veroordelen, en al helemaal niet in termen van ‘principieel problematisch’ of ‘verneukeratief’.