NIEUWS - In Portugal hebben de eurosceptische linkse partijen (PS, BE, PEV en PCP) bij de verkiezingen van eerder deze maand een absolute meerderheid in het parlement behaald, en hoopten samen een regering te kunnen vormen in wat voor constructie dan ook. Wat normaal gesproken ook kan wanneer je over een meerderheid beschikt.
President Aníbal Cavaco Silva vindt het nu echter geen geschikt moment voor een eurosceptische linkse coalitie – letterlijk zegt hij dat hij “verkeerde signalen aan financiële instellingen, investeerders en markten” wil voorkomen – en heeft daarom de uitzonderlijke stap genomen de verkiezingsuitslag maar gewoon te negeren, en weigert uitdrukkelijk de vorming van een linkse regering.
In plaats daarvan heeft hij de zittende premier Pedro Passos Coelho van de centrumrechtse PàF-alliantie uitgenodigd een minderheidsregering te vormen.
Het enige wat de linkse winnaars nu nog kunnen doen is verontwaardigd zijn en beloven de nieuwe minderheidsregering meteen weer te laten vallen, wat ze inmiddels dus ook beloofd hebben, waarna er weer verkiezingen uitgeschreven zullen moeten worden.
Grondwettelijk gezien zijn die echter op zijn vroegst in de tweede helft van volgend jaar pas weer mogelijk.
Reacties (49)
Volstrekt binnen de wetten die er zijn in Portugal. We hebben hier ook een 1ste kamer die een regering het werken compleet onmogelijk kan maken. Als deze Rutte en co. echter tegenhouden dan is het een goed democratisch instituut dat haar plicht vervult. Doet de gekozen president van Portugal het dan is schandalig, puur omdat het kleurtje niet uitkomt. Het coup gedeelte is weer eens het sensatie nonsens sausje van Sargasso. Maarja Sargasso bevindt zich dan ook zo’n beetje op het zelfde niveau als Geenstijl of de Daily Mail.
Dit zal ook alleen maar averechts werken. De support voor de benadeelde partijen zal hoogstwaarschijnlijk slechts toenemen.
Wist niet dat Grolschje zo’n eurofiel was …
@1: Tsja, democratie is gebaseerd op redelijkheid. Als die verdwenen is dan dooft het licht.
Je vergeet blijkbaar, dat Hitler ook binnen de wetten van het toenmalige Duitsland aan de macht kwam, overigens, in eerste instantie met steun van de katholieken (jaja, Godwin in drie). Als men op deze wijze begint met machtsuitoefening dan is alles mogelijk.
@verder:
Het is niet uitgesloten dat men op de schreden terugkeert.
Het is ook niet uitgesloten, dat men tijd heeft gekocht om de 1% de tijd te geven Portugal te beroven en te verlaten. Om de socialisten met een geruïneerd land achter te laten en vervolgens te zeggen: zie je wel, had maar op ons vertrouwd!
Wat een schijtlijster is die president trouwens.
En wat een beschaamd vertrouwen.
Maar wel een goed beeld van waar we naartoe gaan.
Laten we dit vooral niet vergeten.
En wat voor nut heeft een minderheidsregering?
De meerderheid kan elke ingediende wet wegstemmen.
@1: dit zou vergelijkbaar zijn met de Koning die zou zeggen “ik wil regering X niet”. Iets andere situatie dan een dwarse eerste kamer
@4: naar de oppositie kan per definitie geen wetten maken.dat is natuurlijk het doel van meedoen aan verkiezingen. Niet stoppen met nadenken aub
@6: en een regering kan dat ook niet zonder een meerderheid in het parlement.
@4 & #6:
Sterker nog, de meerderheid kan die regering meteen weer naar huis sturen en hebben ook al beloofd dit te zullen doen. Zoals je had kunnen lezen.
Het nut voor de president zit hem dan ook niet in de minderheidsregering zelf – die inderdaad niet aan regeren zal toekomen – maar in het buitenspel zetten van die linkse meerderheid.
Er moet nu een nieuwe verkiezing worden gehouden waarin de linkse coalitie niets kan winnen, maar alleen haar meerderheid ofwel kan behouden ofwel kan verliezen.
En als ze die meerderheid verliest heeft de president dus zijn zin. En als ze die behoudt kan de president ditzelfde trucje gewoon opnieuw toepassen.
Stemmen heeft in Portugal hierdoor dus letterlijk geen zin meer: de president (PàF) keurt alleen een overwinning van PàF goed.
Ronduit walgelijk dat het democratische proces zo gefrustreerd wordt. Maar goed, ik heb me hier wel laten vertellen dat democratie puur een technisch iets is. Die eurofielen benadering is blijkbaar ook doorgedrongen in Portugal.
@8: Volgens mij kan een parlement ook een president wegsturen, dus ik heb het vermoeden dat die president ook op zijn tellen moet passen.
Ik heb geen idee van de Portugese constitutie.
Ik onthou me dus maar even van commentaar.
Voordat ik in de ruimte ga zitten te kletsen.
Wel ironisch dat links in Portugal juist aantoont dat de EU helemaal geen waardengemeenschap is, laat staan dat ze democratie als ideaal heeft.
@12
Heuh? Is Portugal synoniem aan de EU?
Dat is hetzelfde als beweren dat de EU extreemrechts is omdat Orban in Hongarije aan de macht is.
@7: nee slimmie als je verkiezingen wint is het eerlijk dat jij de wetten maakt. Dat de verliezer nu ook macht heeft is geen troost.
@14:
Euh, het lijkt erop dat je niet precies begrijpt hoe een liberale parlementaire democratie functioneert.
Het is niet netjes, en zeker niet leuk. Maar een Coupe? Een minderheidsregering mag je vormen als je maar dingen door kunt drukken met je gedoogpartners. Want anders is zo’n coup ook in Nederland meerdere keren voorgekomen (minderheidsregeringen met een gedoogpartner). Dus nee het is geen Coup, maar ook niet echt netjes. Maar je kan je natuurlijk afvragen, waarom die linkse partijen maar geen overeenkomst kunnen bereiken.
Zo jammer, dat is net zoals de PVDA en SP die niet met elkaar wouden praten :S. Dat moet toch beter kunnen!
@16
Vermoedelijk zat de zaak daar in Portugal in een impasse.
Links kan dan wel groter zijn, maar ze hebben daar ook een Syriza achtig partijtje. (En nog wat communisten van de gestaalde kaders meen ik) Met dat soort partijtjes is in de regel niet te praten. Inderdaad, net zoals hier de SP en de PvdA.
En misschien maakt de constitutie het mogelijk dat de Portugese president in zo’ n geval ingrijpt. Bij ons heeft de koningin ook wel eens ingegrepen bij de formatie.
Dus een ‘coupe’ is Geenstijliaans uitgedrukt. Tenzij de auteur volledig op de hoogte is van de mores en constitutie in Portugal.
@17: Ja ik dacht eerst dat de militairen ingegrepen hadden, maar als je het las leek het meer op een gedoogconstructie. Linkse partijen moeten eens wat beter met elkaar leren samenwerken. Ook labour parties die liever naar een conservatief trekken dan een socialist.
@16 & #18:
Blijkbaar niet. Dit is namelijk wat de linkse partijen wilden doen, maar niet mochten van de president.
Die overeenkomst leken ze nou juist wel te gaan bereiken, maar die is bij voorbaat geblokkeerd.
Nee … de rechtse partijen krijgen uitdrukkelijk géén gedoogsteun van de linkse partijen.
Het zijn, nogmaals, juist de linkse partijen die een coalitie wilden vormen – ofwel door gewoon samen te reageren, ofwel in een of andere gedoogconstructie – maar juist dat is tegengehouden.
@17:
In #11 kom je melden dat je niks komt melden, omdat je bang bent dat je onbenullig gaat lopen kletsen … om vervolgens subonbenullig te gaan kletsen door met aantoonbare onwaarheden aan te komen zetten.
Er was geen impasse. De vier linkse partijen die samen goed zijn voor een absolute meerderheid hebben zich bereid verklaard samen een regering te vormen, maar de president verwerpt dat.
Het is (uiteraard) wat gechargeerd uitgedrukt en geen letterlijke coup, aangezien dit niet illegaal is of met geweld gepaard is gegaan.
Maar er wordt hier wel een democratisch gekozen (proto-)regering de macht ontzegd, dat mag je best een legale coup noemen.
Ik zie niet wat zo verkeerd is an het gebruik van het woord coup. Het word pas een militair ingrijpen als je het hanteert als afkorting voor coup d’etat. In zijn betekenis als overname vind ik het prima verwoorden wat er feitelijk is gebeurd.
@5
De Portugese president is gekozen. Dus nee die vergelijking gaat niet op.
@22 Het gaat wel op. Beiden zijn staatshoofden, alleen is een een gekozen en de ander niet.
@17
Is de betekenis van het woord ‘vermoedelijk’ je onbekend?
@18
Links en samenwerken lijkt wel een contradictie.
@25 GroenLinks is gewoon een samenwerking van links, net als SYRIZA. Je bent wel op dreef met onzin uitkramen.
@26
Groen Links heeft zich ontwikkelt tot een normale linkse partij.
Maar de samenwerking tussen SP en PvdA wil nog niet erg vlotten.
Net zoals Syriza met een of ander nationalistisch partijtje samenwerkt en niet met andere linkse partijen.
In Portugal zit ook een of ander Syriza achtig partijtje.
Wie weet wat voor rare eisen die stellen.
Uit de euro of zo?
En Syriza is idd een samenwerking van links.
Dan zul je ook wel weten dat het eerste schisma (binnen nog geen jaar!) al heeft plaats gevonden….
@6: [ naar de oppositie kan per definitie geen wetten maken. ]
Mogen Portugese kamerleden dan geen wetten indienen?
Gelukkig mogen onze kamerleden dat wel.
@15: in een liberale democratie worden wetten gemaakt door de meerderheid niet waar? Je hebt checks en balances maar daar gaat het hier niet om
@28: dat is gelukkig maar totaal irrelevant
Dat komt vooral door de PvdA die voor een meer centralistische koers kiest en daardoor eerder voor samenwerking op centrumrechts kiest. Je kunt je ook afvragen hoe links de PvdA nog is.
@31
Je schetst in 4 zinnen het probleem van links.
Ik vraag me dan weer af hoe links de SP eigenlijk is.
Ze leunen vaak tegen de PVV aan.
(of is de PVV ook links?)
Opmerkelijk is dan weer dat de Griekse SP (Syriza) ook met zo’ n nationalistisch partijtje regeert.
En deze problematiek kan ook in Portugal spelen.
@24:
Nee, ik snap wel dat je slechts je vermoedens uitsprak. Ik merk alleen op dat er grond noch ruimte voor je belachelijke vermoeden was, en dus geen enkel excuus, en herinner je daarnaast aan je voornemen in #11 om je überhaupt niet te wagen aan luchtledige speculatie.
@33
Dat ging over de Portugese constitutie. Ik gaf op voorhand al toe dat ik daar totaal geen verstand van heb. De talloze schisma’ s op links echter zijn gemakkelijk aan te tonen aan de hand van linkse partijen in andere landen. Zet 2 linkse mensen bij elkaar en binnen een paar dagen heb je ook 2 partijen.
@32
In woord, zeker niet in daad. Daarvoor hoef je enkel maar te kijken naar hun gedrag in de polletiek.
Rechten voor homo’s – onthouden van stemmen of juist tegen stemmen.
Zorg – nog slechter door de PVV
Woningnood – met “dank” aan de PVV
Ach, ik ga die hele lijst ook niet eens opnoemen. Hier:
http://www.doorbraak.eu/sp-of-pvv-wie-komt-er-voor-ons-op/
@35
Ik las het e.e.a. verkeerd…
“Ze leunen vaak tegen de SP aan.” – is wat ik dacht te lezen. Oeps
@30: Dus jij weet dat de Portugese kamerleden geen wetten mogen indienen?
@19: Het is maar zeer de vraag of een linkse coalitie gevormd kan worden. De socialisten zijn pro-EU, maar de potentiële coalitiepartners, het linkse blok en de coalitie van communisten en Groenen hebben zich in de campagne sterk tegen de dictaten van de trojka gekeerd. Voor socialistenleider Costa was dat op de verkiezingsavond aanleiding te zeggen dat hij niet mee wilde werken aan een ‘negatieve’ coalitie. Maar na het stranden van een eerste poging om samen met rechts te regeren kwam hij daarvan terug.
Dat was de stand vorige week vrijdag, zie mijn artikel op dit blog: Portugese socialisten aan zet.
De keuze van de president voor een minderheidsregering kan heel goed een poging zijn om de socialisten onder druk te zetten mee te gaan regeren met rechts. Met inlevering van een belangrijk deel van hun programma. Het zou mij ook niet verbazen als dat er nog van komt. De geschiedenis leert dat socialisten niet erg happig zijn om te regeren met linkse concurrenten. Als het er op aan komt buigen ze toch liever voor rechts.
Populistisch geblaat. De SP is al de nodige jaren een normaal sociaaldemocratisch partij. Hoogstens nog met een nogal maoistische interne partijdiscipline.
Anders dan Krekel suggereert is -althans volgens de FT- een linkse coalitie nog geen feit:
Mr Costa said on Thursday he was in a position to form such a government, but no agreement between the left-of-centre parties has yet been signed nor any details of the proposed deal disclosed.
Verwacht mag worden dat hij van zijn Europese collega’s ook wel de nodige signalen zal ontvangen om geen anti-EU-regering te vormen.
@39
Oh ja de partijdiscipline was ik nog vergeten….
Hoewel? De PVV is niet eens een partij, maar een dictatuur.
@40:
Ik zeg ook niet dat er al een regeerakkoord is, maar dat de vier partijen de intentie hebben uitgesproken om daartoe te komen in een of andere vorm. Daarnaast hebben de Socialisten het uitgesloten dat ze in een coalitie met PàF deelnemen.
@38:
Interessant. Dank.
@34:
Kun je dat ook onderbouwen? Het is met name populistisch rechts dat continu last heeft van interne strubbelingen. Van LPF tot 50+ en PVV (zelf nota bene een afsplitsing van de VVD).
@43
Zeker heb je daar een punt. Gelukkig is populistisch rechts het onderling continu oneens. Zij zijn nog erger dan ‘links’ (links in het algemeen)
Maar kijk naar partijen als VVD en CDA. Die weten de eenheid aardig te bewaren en ook onderling kunnen ze aardig door 1 deur.
Maar dat zie ik bij links (PvdA, SP en GL) helemaal niet terug.
Zij gedragen zich te veel als electorale concurrenten. En uiteraard geven ze elkaar ook de schuld van het gebrek aan samenwerking.
Zelf behoor ik tot de ‘doelgroep’ van deze partijen. Maar wat moet ik met die onderlinge verdeeldheid?
En daarnaast leg ik de lat ook wat hoger voor ‘links’. Zij beogen per slot van rekening in de weer te zijn voor een rechtvaardige samenleving en voor de sociaal zwakkeren. Misschien is dat wel verkeerd van me. En zijn partijen die meer op het eigenbelang gericht zijn wel cooperatiever.
@44:
Misschien moeten we de oorzaak dan meer zoeken in de regentenpartijen tegen de rest. VVD, CDA en PvdA (en D’66) lijken vooral elkaar op te zoeken en wat moeite te hebben met samenwerking met de rest van de Kamer. Er lijkt een zekere jaloezie richting de minder machtige partijen te zijn. Dat zag je terug in het uit elkaar klappen van Bruin 1 maar ook in de arrogante houding van de PvdA richting de SP. De “kleinere” partijen moeten blijkbaar vooral hun plek kennen. Meewerken als ze nodig zijn maar daarna weer zo snel mogelijk naar de tribune.
@45
Je bent duidelijk op de hand van de SP. Als PvdA, SP en GL gezamelijk optrokken, dan waren ze nu in de TK goed voor om en nabij de 55 zetels. Met steun van CDA en D66 hadden we een centrumlinks kabinet kunnen hebben. Maar de verdeeldheid op links jaagt de PvdA in de armen van de VVD. Er was geen andere optie dan dit kabinet. De oorzaak is de SP die de positie van de PvdA wil overnemen.
Sowieso dienen ‘kleinere’ partijen hun plek te kennen. Het zou te gek voor woorden zijn om een grote en een kleine partij hetzelfde gewicht toe te kennen.
Mijn conclusie: Links vecht liever onderling elkaar de tent uit dan beleid te maken waar we als burger ook wat aan hebben.
@46:
Nee hoor, ben niet op de hand van de SP. Sterker nog, ik ben (nog wel) lid van de PvdA… Het onderscheid tussen de grotere en kleinere partijen in de 2e Kamer is volledig verdwenen. Elk van de drie linkse partijen kan de volgende keer net zo makkelijk de grootste linkse partij worden. Bij de vorige verkiezingen lag de SP lange tijd voor in de peilingen.
Om terug te komen op de PvdA tegen de SP, ik vermoed dat de PvdA ontzettend bang is dat samenwerking met de SP laat zien dat de PvdA haar idealen volledig verloren heeft. Dat is volgens mij waarom de PvdA de SP buiten gesloten heeft, niet andersom.
In een kabinet met de VVD zou ze in ieder geval nog als links worden gezien.
Nog wat verhelderende stukken over de situatie:
http://wire.novaramedia.com/2015/10/4-things-you-need-to-know-about-portugals-political-crisis/
En zie ook vooral deze, die zegt:
Dit laatste is een beetje de hamvraag. Als dit juist is, dan is er inderdaad niet zoveel aan de hand. Uit andere artikelen begrijp ik echter dat de aanstelling van Coelho definitief is, en dus dat de linkse optie meteen definitief van tafel is geveegd door de president.
Dit stuk is erg eenzijdig. Coelho heeft niet de absolute meerderheid, maar zijn partij is nog steeds de grootste. Daarnaast zijn de 3 linkse partijen erg verdeeld en werd een coalitie van die 3 onwaarschijnlijk geacht. De kans is groot dat ze straks vechtend over straat rollen, als ze een regering vormen.
Dat neemt niet weg dat de beslissing van de president opmerkelijk is. Maar ik belicht hier de andere kant van het verhaal, die ik in @0 niet lees.
De opmerkingen over een “coup” zijn dan ook zwaar overdreven.