De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
Nieuwe techniek en gadgets zijn leuk en aardig, het wordt pas echt interessant als je met nieuwe ideeën en apparaten mensen kunt helpen. Nog beter is het als we de voorsprong in technologische ontwikkeling die we hier hebben kunnen aanwenden om problemen in derdewereldlanden aan te pakken. Eén van de grote problemen in deze landen is het gebrek aan adequate koeling. Ongeveer 1,6 miljard mensen hebben geen toegang tot elektriciteit of fossiele brandstoffen en hebben daarmee geen mogelijkheid om koelkasten te laten draaien. Het hebben van goede koeling voor voedsel en medicijnen heeft een zeer grote invloed op het welzijn van mensen. Met de opkomst van de koelkast in de VS en Europa (jaren ’30) steeg de volksgezondheid door verminderde consumptie van halfbedorven spullen en de verhoogde veelzijdigheid van de voeding (melkproducten, groenten, vlees en vis kunnen nu veel langer bewaard blijven).
Een apparaat voor ontwikkelen voor adequate, betaalbare koeling zonder gebruik van elektriciteit of gas of olie, zodat het in ontwikkelingsgebieden gebruikt kan worden om ook daar de levensstandaard te verhogen is de missie van Adam Grosser. In Februari presenteerde hij zijn prototype op TED, de intermittent absorption refrigerator.
De thermodynamische principes achter de koeler zijn al sinds het einde van de negentiende eeuw bekend. Het gaat hier om hetzelfde soort proces als bij het menselijke zweten: het water op je huid verdampt en wordt afgevoerd in de lucht. Bij dit proces wordt de hitte van het lichaamsoppervlak ook meegevoerd. De eerste koelkast die op dit principe gestoeld is werd gebouwd in de jaren 20 van de vorige eeuw. Deze zogenaamde ‘icy ball’ bleek echter niet stabiel genoeg en had de neiging om te ontploffen. Niet erg duurzaam dus.
Maar met de hedendaagse technieken (computermodellering, betere materialen etc.) is Grosser wél tot een werkend model gekomen. Zijn koeler hoef je maar een minuut of 30 te verhitten op een hout- of koeiepoepvuurtje. Nadat je hem vervolgens 60 minuten laat afkoelen zorgt de koeler 24 uur voor een temperatuur van zo’n 3 graden Celsius als het in het bijbehorende afgesloten 15 liter vat wordt geplaatst. De apparaatjes kunnen al voor zo’n 25-40 dollar geproduceerd worden.
Ideaal dus voor kleine, afgelegen gemeenschappen die geen toegang hebben tot de vereiste energiebronnen voor traditionele koelkasten maar die wel hun medicijnen en voedsel koud willen hebben. En een koud biertje gaat er ook wel in op z’n tijd.
Reacties (13)
Dat houtvuurtje kan natuurlijk niet. Die koeiepoep weer wel.
Ook beter dan koelkastjes op gas of petroleum.
En ook maar hopen dat ze in die warme, vaak droge gebieden, genoeg koelvloeistof voor dat 15 litervat hebben.
@1: Koelvloeistof? Dat ding kan toch gewoon een 15-litervat koel houden?
Deze presentatie was in februari 2007. Heeft de introductie van dit revolutionaire hulpmiddel voor de derde wereld anderhalf jaar stilgestaan?
Schokkend inderdaad.
@3: Sja, als ik zie hoe lang het duurt voordat dit soort goede bedoelingen daadwerkelijk geimplementeerd worden, vermoed ik dat inderdaad..
@1: waarom kan dat houtvuurtje niet?
@Joost (2): ik begreep dat de koeler in dat vat geplaatst moet worden. Ergens moet vloeistof aan te pas komen. Zo werkt thermodynamica, dacht ik. Maar goed, ik kan het ook allemaal niet goed begrepen hebben. Da’s chronisch bij mij.
@Victor (4): ontbossing, etcetera?
Wie gaat daar nou in investeren?
Ik zie veel meer in de gazonairco.
@5: ah, ‘kan niet’ in de zin van ‘datkanjeniemaaaaken’, niet in de zin van ‘dat is technisch onmogelijk’.
Ik betwijfel of die paar houtvuurtjes echt significant zijn met betrekking tot de ontbossing voor landbouwgrond en hardhout..
@7 Victor: mij lijkt het wel significant. Hoe snel had heel Nederland een koelkast, na introductie van het 1e exemplaar?
Het aantal mensen in Afrika zonder zo’n ding is vele malen groter.
Overigens wil ik het idee van Adam Grosser niet affakkelen. Niet door gebrek aan houtvuur, maar omdat ik serieus denk dat we het van dit soort ideetjes moeten hebben.
“Het hebben van goede koeling voor voedsel en medicijnen heeft een zeer grote invloed op het welzijn van mensen. Met de opkomst van de koelkast in de VS en Europa (jaren ’30) steeg de volksgezondheid door verminderde consumptie van halfbedorven spullen en de verhoogde veelzijdigheid van de voeding (melkproducten, groenten, vlees en vis kunnen nu veel langer bewaard blijven).“
Ah ja, want het eerste waar Afrika nu behoefte aan heeft is dat mensen er twintig jaar langer blijven leven.
@9: Ehmmm… Ja?
@8: Als ik een beetje tussen Grossers regels doorlees is het niet waarschijnlijk dat iedereen afzonderlijk zo’n apparaatje krijgt, maar dat het meer voor grotere gemeenschappen is om medicijnen en wat voedsel goed te houden.
Daarnaast ben ik eigenlijk ook van de school ‘eerst de levensverwachting boven de 50 jaar ophogen, dan pas zeuren om ontbossing/het milieu’.
Dat lijkt me eigenlijk ook (wellicht wat overbodig) een antwoord op vriend Branko.
Vriend Branko is er geheel voor dat mensen zelf hun levensverwachting opkrikken.
Ah, van het slag ‘hek eromheen, slot erop, zoek het zelf maar uit’, begrijp ik.