WW: De laatste space shuttle

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Komende donderdag is het dan echt afgelopen, dan keert voor de allerlaatste keer een space shuttle terug op Aarde. En daarmee wordt een ruimte-tijdperk afgesloten. Voor Generatie X’ers en Y’ers is de space shuttle immers hét gezicht van de aspiratie van de mens om de boel buiten de dampkring te verkennen. De space shuttle met haar gestroomlijnde vormen, was de reflectie in de werkelijkheid van al die duizenden ruimteschepen die in fictie naar verre planeten reisden.

Aan al het moois komt een einde en de tijd was wel degelijk gekomen voor de space shuttle. Het programma werd in de jaren zeventig gelanceerd door NASA en resulteerde in de eerste lancering van de Columbia in 1981. De tweede shuttle Challenger werd twee jaar later voor het eerst gelanceerd, maar bij de lancering van haar tiende missie ontplofte ze in een dramatisch ongeluk. Zeventien jaar later ging ook de Columbia verloren -dit keer bij de re-entry (*). Inmiddels waren de drie andere shuttles Discovery, Endeavour en Atlantis al operationeel. Maar in 2010 werd het besluit genomen dat de laatste missie -zoals altijd al gepland- in 2011 zou plaatshebben, als de het International Space Station afgebouwd zou zijn.

Hoewel de space shuttle een icoon in de ruimtevaart was, en wel altijd zal blijven, was het programma niet zo succesvol als gehoopt. Aanvankelijk waren 50 vluchten per jaar gepland, maar de lanceerprocedures waren uiteindelijk zo complex (1.2 Miljoen handelingen) en een lancering was zo duur (één lancering kost ongeveer 450 Miljoen dollar) dat dit bij langena niet gehaald werd. Ook was het doel van de space shuttle lang onduidelijk. Pas toen de plannen voor het ISS ter tafel kwamen had de space shuttle een doel. De space shuttle kon -veel beter dan de Russische Sojoez- veel onderdelen vervoeren en de bemanning kon constructie- en reparatiewerkzaamheden uitvoeren aan het ruimtestation.

En wat heeft het 200 Miljard dollar kostende programma ons op aarde opgeleverd? Dezelfde claims die NASA jarenlang over het Apollo-programma maakte, worden ook gemaakt over het space shuttle programma: allerlei technologie die we hier op aarde gebruiken heeft zijn oorsprong in de ruimte.  Critici zoals Bob Park merken op dat een hoop van de claims zeer discutabel zijn. “Teflon, Tang, er is niets in de uitgevonden, de ruimte gebruikte het alleen“. Maar de space shuttle leverde ons wel degelijk iets op: Een betere blik op Aarde, waar voorheen onzichtbare bergtoppen en jungles nu in kaart zijn gebracht; bioreactors, aanvankelijk gebruikt om biologisch materiaal bij gebrek aan zwaartekracht te observeren maar waar nu ook op Aarde biologisch weefsel in ontwikkeld wordt. En dan is er het algen-gebaseerde voedsel supplement dat nu in 95% van alle (Amerikaanse) babyvoeding te vinden is.

Weegt dit op tegen de enorme kosten? Vast niet. Had het geldt beter aan Derdewereldhonger besteed kunnen worden? Waarschijnlijk wel. Feit is dat de space shuttle toch een menselijke hoop en ambitie vertegenwoordigde. We zullen ze missen.
(*) met dank aan dramklukkel