Ehhh… niet zo eens. Vooral omdat d’r allerlei turning points in dat rapport worden voorspeld voor de komende dertig tot vijftig jaar. Ik moet nog zien of we die als zodanig ook gaan meemaken. Maar de komende tien tot twintig jaar gaan wel interessant worden, want veel van die curves gaan rond deze tijd opeens omslagpunten laten zien.
(wat overigens nog niet wil zeggen dat een wereld na die turning points ‘onleefbaar’ is. Stel dat we in vijftien jaar tijd zouden kunnen omschakelen op electrische auto’s en zonneenergie, dan zou dat een forse impact hebben op bv. CO2-uitstoot, maar de levenskwaliteit zou d’r niet op achteruitgaan; integendeel, denk ik).
Mag de pret niet drukken, is goed onderwerp want juist de naderende omslagpunten maken de komende periode erg interessant. Afwachten maar want handelen om te voorkomen gaat niet lukken ;)
#3
Herman Vruggink
We hoeven er deze keer geen ruzie over te maken. Knip de grafiek uit, en hang het boven je bed. We zien binnen 5 jaar al wat er van klopt. Een totale instorting van resources. Dit onderzoek is Crap als je het mij vraagt. Maar wat ik al zei, we gaan het vanzelf zien.
#4
Herman Vruggink
Na 2015 ontstaat er een domino-effect van dalende voedselproductie, achteruitgang in gezondheid, onderwijs en een stijgend sterftecijfer. De wereldbevolking gaat sterk afnemen, met ongeveer een half miljard per decennium….. Zegt het onderzoek.
Voordeel: Het klimaatprobleem is daarmee opgelost.
#5
pedro
@4: om de waterbronnen wordt inmiddels op diverse plekken in de wereld al stevig gevochten.
Het klimaatprobleem is daarmee opgelost
Ehm, nee. De eerste miljarden gaan natuurlijk sterven op plekken, waar de ecologische footprint van de mensen gering is. Maar dat is een nevendiscussie.
Nee serieus, ik hoop echt dat we nu kunnen stoppen met het stimuleren van de economie en het nastreven van groei.
Handelsmissies naar China of Brazilië zijn niet langer nodig. We kunnen beter kijken of hoe we in eigen land ons zelf kunnen redden als het aardgas op is.
We gaan elkaar nog keihard nodig hebben.
#7
zuiver
@4: Voordeel: Het klimaatprobleem is daarmee opgelost.
Het is maar helemaal de vraag of het systeem al buiten zijn grenzen cq regelparameters en daarmee buiten zijn stabiliteit is of niet. Dat weten we gewoon niet dus jouw stelling is zonder fundament.
Overigens heeft de CvR slecht vijf parameters bekeken: (groei van bevolking, van industriële productie, voedselproductie, grondstofverbruik en van milieuvervuiling, NRC 1999).
Nu blijkt dat het klimaat duidelijk ook een parameter had moeten zijn staat het rapport natuurlijk op losse schroeven. Haha… en dus zullen de opportunisten wel roepen: zie je wel, het valt allemaal reuze mee, de CvR heeft geen gelijk. [/grapje]
#8
Herman Vruggink
@5: O ja Pedro? Wordt er inmiddels op diverse plekken al stevig gevochten om water? Heb ik toch iets gemist. Vertel eens, waar dan?
#9
Amateur Commenter
Vechten om waterbronnen is zinloos. Als immers de bezittende partij zal verliezen dan zal ze niet schromen de bronnen te vergiftigen.
#10
Herman Vruggink
@7:Volgens mij wordt er een grootschalige ontwrichting op zeer korte termijn omschreven. De totale catastrofe, het einde van de huidige beschaving. Let wel, te beginnen in 2015. Volgens mij maalt niemand dan meer om CO2 uitstoot. Het klimaatprobleem is daarmee opgelost omdat het spoorslags vergeten wordt. We hebben dan wel iets anders om ons zorgen over te maken. Een half miljard doden per decennia bijvoorbeeld. Wie maalt er dan nog om de mogelijke achteruitgang van biodiversiteit over honderd jaar?
Volgens mij is vooralsnog alles wat die club goed heeft voorspeld de economisch groei en de bevolkingsgroei. Nou is dat op zich best aardig, maar alle turning points liggen in de (nabije) toekomst.
#12
zuiver
@10: Het klimaatprobleem is daarmee opgelost omdat het spoorslags vergeten wordt.
Dit meen je toch niet serieus hè.
#13
zuiver
Maar iedereen heeft het er wel over maar wat World III nu eigenlijk is weten de meesten niet.
Een probleem van modellen: als je ze gaat verfijnen (meer parameters en meer randvoorwaarden) worden ze ook gevoeliger voor fouten en zijn ze veel lastiger in te regelen.
#14
mrt
Betere titel:
“Niet peer-reviewed wetenschappelijk onderzoek toont aan dat scenario’s uit “Grenzen aan de groei” (Rapport van Rome) uitkomen.”
#15
pedro
@8: Israël. Dat heb je gemist inderdaad. Ook in Afrika komt het al voor. Een groot deel van de strijd in Soedan gaat daar over, bijvoorbeeld.
Wat een leuke en aardige reactie van je weer, trouwens. Ga je straks weer anderen verwijten dat ze aan het trollen zijn, en stemming maken, of ga je dat in dit draadje niet durven, na deze mooie serieuze en de ander respecterende reactie van je?
#16
pedro
@10:
Wie maalt er dan nog om de mogelijke achteruitgang van biodiversiteit over honderd jaar?
Ik snap best dat de meeste mensen dan heel andere zorgen zullen hebben, maar dat betekent niet dat het probleem op is gelost. Dat noemen we de kop in het zand steken.
#17
Herman Vruggink
@15: Israël? Wordt er in Israël gevochten om water? Het is mij niet bekend. Zover ik weet heeft Israël het meestal aan de stok met Hamas. Als het om water gaat dan hebben we daar direct een oplossing voor. Dan leveren we Hamas zoveel water als ze maar willen. Probleem opgelost. Zou het werkelijk daar om gaan? Of bedoel je iets anders?
In het algemeen zijn conflicten om water zo oud als de weg naar Rome, dat begint al als ruzie om een slootje tussen twee boeren. En wat te denken van de visserij oorlog. En zo zijn best conflicten te verzinnen waar water een rol speelt. Maar conflicten zijn nog geen oorlog waar daadwerkelijk om zoet water wordt gevochten. Soedan? Mij niet bekend. Ik zal eens zoeken wat ik daar over kan vinden.
En wat was nu eigenlijk het trol gedeelte in mijn vorige reactie?
#18
zmoooc
(…) Stel dat we in vijftien jaar tijd zouden kunnen omschakelen op electrische auto’s en zonneenergie, dan zou dat een forse impact hebben op bv. CO2-uitstoot, maar de levenskwaliteit zou d’r niet op achteruitgaan; integendeel, denk ik
Volgens mij valt dat moeilijk te zeggen. Stel we weten vakkundig over te stappen op duurzame energiebronnen; we weten dat de EROEI van een gezonde duurzame mix lager ligt dan de EROEI van de niet zo duurzame mix van vandaag. Er zal dus meer geld moeten gaan naar het opwekken van dezelfde energie. En dat gaat dus onheroeppelijk ten koste van ofwel de economische groei (investeringen) ofwel onze koopkracht. Willen we de levenskwaliteit, (indien gemeten in koopkracht/welvaart), op peil houden, dan zal de economie dus moeten groeien met eenzelfde tempo als waarop de EROEI daalt. Maar ondertussen zullen we ook nog eens de gevolgen van klimaatverandering moeten opvangen.
Ik zie het eerlijk gezegd niet zo enorm positief in. Als we allemaal fors minder kilometers gaan maken en minder vlees gaan eten dan maken we nog een kans. Maar ik zie dat niet eerder gebeuren dan het moment dat er een sterke financiele impuls ontstaat om dat gedrag te veranderen. En die impuls ontstaat typisch pas als het te laat is en we dusdanig aan het interen zijn op onze natuurlijke bronnen dat een ommekeer niet meer haalbaar is zonder de door grenzen aan de groei voorspelde ineenstorting.
Anders gezegd: vergeet niet dat een belangrijke reden dat zonnepanelen vandaag de dag zelfs in een koud kikkerlandje als Nederland kosteneffectief zijn is dat we nog altijd behoorlijk goedkope sloten aan fossiele brandstoffen kunnen inzetten om dat silicium op te graven en naar de fabriek te brengen. Daarna wordt het eerst lekker gebakken op een graadje of 2000 in wat smakelijke goedkope kooltjes (houtskool+steenkool). Vervolgens moet het in een lekker warm gestookt HCl badje (HCl gemaakt middels electrolyse van zout of als bijproduct van de petro-industrie). Volgende stap is om het op een graadje of 1100 af te bakken met wat waterstof (voornaamste bron: aardgas – alternatief is economisch veel minder interessante electrolyse).
Uiteindelijk zou het goed kunnen dat van iedere 3 geproduceerde zonnepanelen er 2 nodig zijn om de zonnepanelenfabriek van energie te voorzien. Kan allemaal prima, maar gaat uiteindelijk vooral ten koste van onze koopkracht en dus welvaart.
@17 Wat er zich in Israel afspeelt is nogal complex (en tegelijkertijd dodelijk simpel), maar toegang tot water is daarin zonder enige twijfel een factor.
@zmoooc: silicium hoef je niet op te graven, het ligt gewoon op het strand. Weliswaar in verbinding met meestal zuurstof, maar toch.
Voor het puur maken van de silicium heb je natuurlijk veel stroom nodig, maar als je het afzet tegen een levensduur van 25 jaar, dan valt dat ook wel weer mee.
Andere exotische elementen worden ook gebruikt op de zonnecel, maar, dan gaat het vaak maar om een zeer dun laagje (denk in nanometers).
Waar we misschien naar toe moeten is zonnecelfabriekjes die zichzelf kunnen reproduceren op het strand. Net zoals planten dat nu al kunnen. En liefst zonnecellen met zo weinig mogelijk exotische rare-earth elementen, omdat die wel extern aangevoerd moeten worden.
#21
pedro
@17: anderen weten wel waar het over gaat, Herman.
En wat was nu eigenlijk het trol gedeelte in mijn vorige reactie?
O jeetje. Al weer iets wat je uitgelegd zou moeten worden. Ik doe het niet hoor. Ik ga er nog steeds van uit, dat je best een slimme vent bent. Dan weet je zelf ook wel hoe die vorige reactie van je een poging was om op de man te spelen. Zo niet, dan heeft het ook weinig nut je dat uit te leggen, want dan komt het door domheid, dat je dat niet snapt, en dan helpt uitleggen ook niet echt. Misschien moet ik voor jou dan in het vervolg wel in jip en janneke taal gaan schrijven.
#22
Herman Vruggink
@19: Vast wel, ze maken daar ruzie om alles. Het zou raar zijn dat water daar van uitgesloten zou zijn. Maar om dat als oorzaak van het conflict te noemen? Was het maar waar, dan was het zo opgelost….
#23
Herman Vruggink
@21: Oh, weten anderen het wel, en het is blijkbaar een geheim wat ik niet mag weten. En verder vraag ik niet naar de bekende weg. En ja, graag in jip en janneke taal als dat mogelijk is. En verder ben ik niet zo gevoelig en aannames doe ik zo min mogelijk. Dus ik vraag het gewoon. Zoals ik al aangaf ik ga nog op zoek naar de Soedan water oorlog.
#24
pedro
@23: je hebt al antwoord gehad van iemand anders.
@22: wie heeft het over de oorzaak van het conflict gehad? Dat is een stropop. Je geeft daarmee feitelijk toe, dat je ook wel weet, dat water daar een groot deel van het probleem is geworden.
@23bis:
Zoals ik al aangaf ik ga nog op zoek naar de Soedan water oorlog
Klik met je muis (je weet toch wel wat dat is hè?) op het blauw gekleurde woordje dat hier zo meteen achter te zien is. Dan hoef je zelf niet zo lang meer te zoeken. Ik zou je nog meer dingen kunnen laten zien, maar verwacht dat je die ook niet goed zal snappen. Dat hele internet toch. Daar snapt een ge-woon mens toch niks van, van die taal die ze daar ge-brui-ken. Hier dan, het blauwe woordje: Dar-fur.
#25
zmoooc
@AltJohan, @20
(…) silicium hoef je niet op te graven, het ligt gewoon op het strand (…)
Zolang het op het strand ligt heb je er geen zak aan. Om het er vanaf te krijgen moet je een mijnbouwtechniek toepassen die ook wel bekend staat als “opgraven” of “opscheppen”.
(…) maar als je het afzet tegen een levensduur van 25 jaar, dan valt dat ook wel weer mee (…)
Ik heb de waarheid ook niet in pacht, maar volgens mij valt dat helemaal niet mee. Afgezet tegen een levensduur van 25 jaar is de EROEI op onze breedtegraad volgens de experts ergens tussen 1.6:1 en 2:1, hoewel men zich ernstig af of die 25 jaar realistisch is.
Laten we hopen dat ze te pessimistisch zijn cq dat we de efficientie van het geheel nog wat op kunnen krikken en laat de EROEI van een zonnepaneel in Nederland 3:1 zijn, twee keer zoveel als de minimumschatting van de experts. Een EROEI van 3:1 wordt hier en daar genoemd als een absoluut minimum om iets wat lijkt op een beschaving te kunnen handhaven, maar dat is dus sowieso *veel te laag* om de levensstandaard van vandaag de dag te kunnen handhaven. Aanname van @1, waar @18 een reactie op is, was dat de levensstandaard juist omhoog zou gaan. Maar de data die ik kan vinden kan dat simpelweg niet beamen.
Deze giebelende mevrouw vertelt nog wat meer over EROEI. Ik heb het nog niet genoeg laten bezinken om het hier als serieuze informatie in te willen brengen, maar ik wil je de link ook niet onthouden:
@24: Ja, ik heb het over de oorzaak van het gewapende conflict, absoluut. Natuurlijk. Want zodra een conflict ge-escaleert is wordt er gevochten om alles en met alles. Alles wat van waarde is wordt dan om gevochten en dus ook water. Voorraden worden dan maar wat graag veroverd dan wel vernietigd. In elke oorlog spelen voedsel en water voorraden een rol. Zo ook natuurlijk in de oorlog in Darfur. Uiteraard. Het wiki stuk brengt water inderdaad als een prominente oorzaak in het Darfur conflict. In andere bronnen is dat veel minder duidelijk ” Een combinatie van factoren ligt ten grondslag aan de Darfur-crisis: de schaarste aan bestaansmiddelen die nog wordt versterkt door extreme droogtes, stammenconflicten
en het gevoel onder de bewoners van Darfur dat ze worden gemarginaliseerd en niet meeprofiteren van de Soedanese olieopbrengsten. ” Maar ik zal niet flauw doen, Darfur is een gewapend conflict dat als mede oorzaak waterschaarste heeft. Toegegeven.
In de betekenis van dit blog hebben wij het over de afnemende resources. Er zijn conflicten over water, veelal tussen bovenstroomse landen en benedenstroomse landen. Zoals Egypte en Soedan. Maar tot oorlog tussen landen heeft het tot nu toe niet geleid.
#27
AltJohan
@zmoooc: “Solar PV’s EROI is almost certainly rising (Raugei et al., 2012; personal communication, Michael Dale of Stanford University). The latest data in Raugei’s study was at least a couple of years old, so the EROI today is most likely higher than 6, the number cited in my article.”
Wereldwijd wordt er per jaar best nog veel onderzoek gedaan naar PV, dus de innovatie gaat door en ik denk dat we heel langzaam stijgen. Het theoretische maximum ligt volgens mij boven de 100, maar dat zullen we niet snel benaderen.
@28: Ja, vast wel. Dus ik heb het volgende aangenomen: “een half miljard meer doden dan nu gebruikelijk is”
#30
zmoooc
@27 Er is helemaal geen theoretisch maximum. The sky is the limit. Om de cijfers die je noemt te halen moet je waarschijnlijk sowieso een stuk dichter bij de evenaar in een woestijnachtig gebied zitten.
De link die je geeft baseert zijn PV-EROEI uitsluitend op 1 onderzoek van Raugei uit 2012. Als je mijn link over EROEI uit @25 had gelezen was je wellicht opgevallen dat dat stukje begint met een quote uit precies dat onderzoek van Raugei. De rest van het artikel beschrijft waarom zijn conclusies niet kloppen… ik ga dat hier niet herhalen.
Neemt inderdaad niet weg dat er legio kansen zijn om de EROEI omhoog te krikken. Vooralsnog kopen we echter allemaal zonnepanelen die al heel lang redelijk hetzelfde zijn. Er is al decennialang meer dan genoeg innovatie, maar het resulteert niet in betaalbare massaproducten.
Aanname van @1, waar @18 een reactie op is, was dat de levensstandaard juist omhoog zou gaan.
Beter lezen. Levenskwaliteit. Ga maar na: wat zijn consequenties als d’r niet 6 miljoen benzine- en dieselslurpende auto’s hebt, maar in plaats daarvan een vergelijkbaar aantal electrische auto’s? Alle issues rond ‘fijnstof’ gaan dan naar de achtergrond.
@zmoooc: ja, ik heb je link gelezen. Wat eruit blijkt is dat de vele details zijn die er toe doen. Die projecten in Spanje zijn werkelijk waardevol vanwege de vele do’s en dont’s die er uit naar voren komen. Wel vind ik dat die Spaanse projecten een niet echt de een “lean” uitstraling hebben.
Met goed en strak management van de hele keten kan een Duitse PV-plant bouwer en manager een veel hogere EROEI scoren dan
eentje in Spanje die iets minder goed oplet, daar ben ik absoluut van overtuigd.
En doe nu niet alsof de ontwikkeling stil staan Er is meer dan een factor 10 in opgesteld vermogen in vergelijking met 10 jaar terug. Dat is best een snelle groei. Ik zou teleurgesteld zijn dat er in de komende niet jaar niet een aantal waardevolle innovaties op de PV-markt zouden komen.
@33: luister ook eens naar het verhaal van Suzan Krumdiek, waar zmoooc naar verwijst https://www.youtube.com/watch?v=-bf32bKscJM
Een wetenschappenlijke benadering van de ontwikkeling van de EROEI van nieuwe duurzame energiebronnen.
Ze brengt het wat lacherig, maar haar boodschap is duidelijk.
De EROEI (van wind en zonne-energie) zal stijgen tot een bepaald optimum, omdat de techniek verbetert en we met de meest geschikte lokaties beginnen.
Daarna zal de overall EROEI weer afnemen omdat we ook wind en zonne-energie gaan gebruiken op plaatsen waar dat eigenlijk inefficiënt is.
De bottomline van haar verhaal: demand must go down.
In de toekomst zullen we hoe dan ook minder energie (en elektriciteit) kunnen gebruiken.
#36
AltJohan
@Hans: haar verhaal is warrig. Ze legt het niet goed uit.
Ze negeert de Uranium en Thorium route totaal. Beide systemen met een relatief hoge EROEI.
Ook negeert ze het begrip solar breeder, waarbij via de zon als motor de zonnecellen reproduceren in een zonnecelfabriek*. De energie voor de benodigde mijnbouw wordt daarin ook volledig gecompenseerd door de energie van de zonnecellen.
Planten en Bomen zijn voorbeelden van solarbreeders die al miljoenen jaren succesvol zijn, maar er is nog heel wat innovatie nodig voor we zover zijn dat we die kunnen evenaren.
* misschien is zonnecelfokkerij een betere omschrijving.
@36: de uranium route is te duur, om een hele andere reden: mensen zijn niet in staat om kerncentrales veilig te gebruiken (op de tekentafel wel, maar in de praktijk zie je dat ’t toch anders uitpakt). Daarnaast heb je nog een probleempje met ’t afval.
#38
AltJohan
@gronk:
Prijs: het klopt dat kernenergie duur is en steenkool goedkoper. In de vorige eeuw is men al begonnen met meer modulaire opbouw en het gebruik van standaardisatie om de kosten meer in de hand te houden. Die technieken kunnen ook deze eeuw gebruikt worden om de zaak betaalbaar te houden. Overigens is fossiel ook duur. Het handelstekort van Japan is enorm opgelopen na Fukushima, omdat Japan alle fossiel moet invoeren. Het geld uitgegeven aan de kernenergiesector blijft voor een veel groter gedeelte in de eigen Japanse economie.
Veiligheid: Veiligheid is een enorm issue bij kernenergie. In Duitsland zijn truffels nog steeds taboe vanwege Cs-137 contaminatie. Tragisch is wel dat alle ontwerpen op één hoop worden gegooid. Moderne ontwerpen krijgen geen kans vanwege verouderend geraakte ontwerpen van bijvoorbeeld Fukushima.
Afval: dat is een probleem. Punt is wel dat veel afval nog splijtbaar is. Het zou mooi zijn als we het plutonium gingen opstoken in kerncentrales. Zijn we daar ook weer vanaf. Fossiel heeft ook een massief afvalprobleem. Kernenergienatie Frankrijk heeft veel gunstiger fijnstofcijfers dan Duitsland. Na de Fukushima-ramp is de CO2-uitstoot van Japan omhooggeschoten
Mij hoor je niet zeggen dat kernenergie ideaal is, verre van dat. Maar als we echt vorderingen willen maken op het CO2 vraagstuk zou het best zo kunnen zijn dat we niet om kernenergie heen kunnen.
@36: klopt wat je zegt: ze negeert kernenergie compleet.
Maar in mijn ogen heeft kernenergie geen enkele toekomst. Het makkelijk winbare uranium is op. En thorium moet nog helemaal ontwikkeld worden.
#40
zmoooc
@38 Kernenergie verandert niet zoveel aan haar verhaal; de EROEI van kernenergie is nogal aan discussie onderhevig, maar lijkt, helemaal als je het voor bijvoorbeeld transport in wil zetten, lager dan waar we het nu mee doen. Eventuele hergebruik van kernbrandstof die we nu (volgens mij vanwege het non-proliferatie-verdrag) stomweg opslaan kan wel voor een korte boost zorgen, maar waarschijnlijk kan dat het wegvallen van de kernbrandstof die we nu extreem goedkoop uit ontmantelde kernwapens halen net compenseren. Bottomline is dat we het met een fors lagere EROEI moeten gaan doen en dat is in feite slechts een andere manier om te verwoorden wat de Club van Rome stelt.
Overigens is het op korte termijn op grote schaal bijbouwen van kerncentrales een dusdanig logistieke ramp (m.n. vanwege gebrek aan leveranciers en voortdurend stijgende materiaalkosten) dat we daar binnen afzienbare tijd niet heel veel van hoeven verwachten – men houdt het vervangen van afgeschreven centrales al niet eens bij. En thorium wordt vast nog wel eens een keer een dingetje, maar vooralsnog krijgen we dat al geruime tijd niet echt spits…
Oja en dan is er nog peak uranium. En de nogal sterke afhankelijkheid van goedkope fossiele brandstoffen in de mijnbouw.
Ik wil niet meteen zeggen dat in kernenergie geen mogelijke oplossing verscholen zit, maar het er niet heel erg rooskleurig uit. En dan heb ik het nog niet eens over de publieke opinie.
#41
pedro
@26: veel woorden, maar eentje is belangrijk: “Toegegeven”.
#42
AltJohan
@Hans Verbeek @zmoooc: Makkelijk winbare Uranium op? Winning is niet echt een punt. Zelfs winning uit zeewater is economisch te maken. Wat iedere keer wordt vergeten is de gigantische energiedichtheid van kernbrandstof. Het scheelt een factor miljoen met conventionele brandstoffen. Stel als je maar kolen voor 17 Nederlanders hoefde te winnen in plaats van 17 miljoen, dan was de winning daarvan ook niet een punt geweest.
Kernenergie had een voorspoedige toekomst, maar toen kwam een enorme schaalvergroting (in de jaren ’50, ’60 en ’70) in de fossiele sector met lagere prijzen. Toen was nucleair niet meer zo nodig. Maar dat verandert weer. Hoe schaarser en duurder als fossiel wordt, hoe beter de positie van nucleair (en ook van zon en wind). Voor mijnbouw heb je normaal fossiel nodig, maar je kunt ook gewoon spul kopen dat werkt op (atoom)stroom** .
Op grote schaal bijbouwen dat lukt inderdaad nog niet. Het is heel simpel, fossiel is nog niet duur en schaars genoeg. Er is op dit moment te weinig incentive.
@38: kernenergie is duur omdat mensen een loopje nemen met alle veiligheidsscenario’s. Dat zag je zowel in Fukushima als in Tsjernobyl; dat waren rampen waarbij alle waarschuwingen in de wind zijn geslagen. Het kan prima zijn dat er ondertussen ‘veiligere’ centrales zijn, dat zal mensen er niet van weerhouden daar toch het uiterste van op te gaan zoeken. Het probleem met kernenergie is dat als het echt fout gaat, het ook meteen goed fout gaat. En je voor tientallen jaren met tientallen vierkante kilometers zwaar besmet land zit.
Al die EROI-getallen zijn leuk, maar is daar ook in meegenomen de energie die nodig is om de rotzooi bij Fukushima op te ruimen/onder controle te houden? Of om de rotzooi op te ruimen als langetermijnopslag fout gaat, zoals in de duitse zoutmijnen die achteraf -binnen een generatie, ipv tientallen- blijken te lekken?
Zelfs winning uit zeewater is economisch te maken. Wat iedere keer wordt vergeten is de gigantische energiedichtheid van kernbrandstof.
Met deze 2 zinnen maak je duidelijk dat je het concept EROEI helemaal niet begrijpt.
Je krijgt pas kernbrandstof met een gigantische dichtheid als je het uranium uit duizenden kilo’s uraniumerts weet te zuiveren en verrijken. In uraniumwinning en verrijking gaat ontzaggelijk veel energie zitten: dat is de Energy Invested, die in de noemer staat van de breuk ER over Energy Invested.
Uranium in zeewater heeft een ontzaggelijk lage energiedichtheid. Je hebt ontzettend veel zeewater nodig voor een klein beetje uranium.
@44: daarnaast moet je ook alle kosten rekenen voor het opruimen/verwerken van afval. Hoogradioactief afval verwerken: prima, maar tenzij je dat in een ‘breeder’ doet gaat je dat ook een hoop energie kosten.
#46
zmoooc
Uranium in zeewater heeft een ontzaggelijk lage energiedichtheid. Je hebt ontzettend veel zeewater nodig voor een klein beetje uranium.
@Hans Verbeek: Ik verdenk jou ervan dat je vanalles beweert, zonder dat je er serieus aan gerekend hebt: Uraniumerts heeft van zichzelf al een enorme energiedichtheid. (100 tot meer dan 10.000x dat van steenkool) Als je als basis een brandstof hebt met een miljoen keer grotere energiedichtheid dan kun je al bijna niet meer verliezen.
@gronk: Verwerken kost de nodige energie, maar als je weer kijkt naar de energiedichtheid van de brandstof dan is het niet significant. Opruimen/Verwerken gaat vaak met chemische processen en chemische energie is verwaarloosbaar per kg als je het vergelijkt met kernenergie.
Die factor miljoen maakt steeds het verschil, Vergelijk afval opruimen van 17 mensen met afval opruimen van 17 miljoen mensen.
Reacties (47)
Ehhh… niet zo eens. Vooral omdat d’r allerlei turning points in dat rapport worden voorspeld voor de komende dertig tot vijftig jaar. Ik moet nog zien of we die als zodanig ook gaan meemaken. Maar de komende tien tot twintig jaar gaan wel interessant worden, want veel van die curves gaan rond deze tijd opeens omslagpunten laten zien.
(wat overigens nog niet wil zeggen dat een wereld na die turning points ‘onleefbaar’ is. Stel dat we in vijftien jaar tijd zouden kunnen omschakelen op electrische auto’s en zonneenergie, dan zou dat een forse impact hebben op bv. CO2-uitstoot, maar de levenskwaliteit zou d’r niet op achteruitgaan; integendeel, denk ik).
Tweede keer waanlink over CvR resultaten.
Mag de pret niet drukken, is goed onderwerp want juist de naderende omslagpunten maken de komende periode erg interessant. Afwachten maar want handelen om te voorkomen gaat niet lukken ;)
We hoeven er deze keer geen ruzie over te maken. Knip de grafiek uit, en hang het boven je bed. We zien binnen 5 jaar al wat er van klopt. Een totale instorting van resources. Dit onderzoek is Crap als je het mij vraagt. Maar wat ik al zei, we gaan het vanzelf zien.
Na 2015 ontstaat er een domino-effect van dalende voedselproductie, achteruitgang in gezondheid, onderwijs en een stijgend sterftecijfer. De wereldbevolking gaat sterk afnemen, met ongeveer een half miljard per decennium….. Zegt het onderzoek.
Voordeel: Het klimaatprobleem is daarmee opgelost.
@4: om de waterbronnen wordt inmiddels op diverse plekken in de wereld al stevig gevochten.
Ehm, nee. De eerste miljarden gaan natuurlijk sterven op plekken, waar de ecologische footprint van de mensen gering is. Maar dat is een nevendiscussie.
@Steeph: Duh…
Nee serieus, ik hoop echt dat we nu kunnen stoppen met het stimuleren van de economie en het nastreven van groei.
Handelsmissies naar China of Brazilië zijn niet langer nodig. We kunnen beter kijken of hoe we in eigen land ons zelf kunnen redden als het aardgas op is.
We gaan elkaar nog keihard nodig hebben.
@4: Voordeel: Het klimaatprobleem is daarmee opgelost.
Het is maar helemaal de vraag of het systeem al buiten zijn grenzen cq regelparameters en daarmee buiten zijn stabiliteit is of niet. Dat weten we gewoon niet dus jouw stelling is zonder fundament.
Overigens heeft de CvR slecht vijf parameters bekeken: (groei van bevolking, van industriële productie, voedselproductie, grondstofverbruik en van milieuvervuiling, NRC 1999).
Nu blijkt dat het klimaat duidelijk ook een parameter had moeten zijn staat het rapport natuurlijk op losse schroeven. Haha… en dus zullen de opportunisten wel roepen: zie je wel, het valt allemaal reuze mee, de CvR heeft geen gelijk. [/grapje]
@5: O ja Pedro? Wordt er inmiddels op diverse plekken al stevig gevochten om water? Heb ik toch iets gemist. Vertel eens, waar dan?
Vechten om waterbronnen is zinloos. Als immers de bezittende partij zal verliezen dan zal ze niet schromen de bronnen te vergiftigen.
@7:Volgens mij wordt er een grootschalige ontwrichting op zeer korte termijn omschreven. De totale catastrofe, het einde van de huidige beschaving. Let wel, te beginnen in 2015. Volgens mij maalt niemand dan meer om CO2 uitstoot. Het klimaatprobleem is daarmee opgelost omdat het spoorslags vergeten wordt. We hebben dan wel iets anders om ons zorgen over te maken. Een half miljard doden per decennia bijvoorbeeld. Wie maalt er dan nog om de mogelijke achteruitgang van biodiversiteit over honderd jaar?
Volgens mij is vooralsnog alles wat die club goed heeft voorspeld de economisch groei en de bevolkingsgroei. Nou is dat op zich best aardig, maar alle turning points liggen in de (nabije) toekomst.
@10: Het klimaatprobleem is daarmee opgelost omdat het spoorslags vergeten wordt.
Dit meen je toch niet serieus hè.
Maar iedereen heeft het er wel over maar wat World III nu eigenlijk is weten de meesten niet.
Je kunt er ook zelf mee spelen:
1) http://majorityrights.com/weblog/comments/forresters_limits_to_growth_model_for_your_personal_computer/
2) https://insightmaker.com/insight/1954
Een probleem van modellen: als je ze gaat verfijnen (meer parameters en meer randvoorwaarden) worden ze ook gevoeliger voor fouten en zijn ze veel lastiger in te regelen.
Betere titel:
“Niet peer-reviewed wetenschappelijk onderzoek toont aan dat scenario’s uit “Grenzen aan de groei” (Rapport van Rome) uitkomen.”
@8: Israël. Dat heb je gemist inderdaad. Ook in Afrika komt het al voor. Een groot deel van de strijd in Soedan gaat daar over, bijvoorbeeld.
Wat een leuke en aardige reactie van je weer, trouwens. Ga je straks weer anderen verwijten dat ze aan het trollen zijn, en stemming maken, of ga je dat in dit draadje niet durven, na deze mooie serieuze en de ander respecterende reactie van je?
@10:
Ik snap best dat de meeste mensen dan heel andere zorgen zullen hebben, maar dat betekent niet dat het probleem op is gelost. Dat noemen we de kop in het zand steken.
@15: Israël? Wordt er in Israël gevochten om water? Het is mij niet bekend. Zover ik weet heeft Israël het meestal aan de stok met Hamas. Als het om water gaat dan hebben we daar direct een oplossing voor. Dan leveren we Hamas zoveel water als ze maar willen. Probleem opgelost. Zou het werkelijk daar om gaan? Of bedoel je iets anders?
In het algemeen zijn conflicten om water zo oud als de weg naar Rome, dat begint al als ruzie om een slootje tussen twee boeren. En wat te denken van de visserij oorlog. En zo zijn best conflicten te verzinnen waar water een rol speelt. Maar conflicten zijn nog geen oorlog waar daadwerkelijk om zoet water wordt gevochten. Soedan? Mij niet bekend. Ik zal eens zoeken wat ik daar over kan vinden.
En wat was nu eigenlijk het trol gedeelte in mijn vorige reactie?
Volgens mij valt dat moeilijk te zeggen. Stel we weten vakkundig over te stappen op duurzame energiebronnen; we weten dat de EROEI van een gezonde duurzame mix lager ligt dan de EROEI van de niet zo duurzame mix van vandaag. Er zal dus meer geld moeten gaan naar het opwekken van dezelfde energie. En dat gaat dus onheroeppelijk ten koste van ofwel de economische groei (investeringen) ofwel onze koopkracht. Willen we de levenskwaliteit, (indien gemeten in koopkracht/welvaart), op peil houden, dan zal de economie dus moeten groeien met eenzelfde tempo als waarop de EROEI daalt. Maar ondertussen zullen we ook nog eens de gevolgen van klimaatverandering moeten opvangen.
Ik zie het eerlijk gezegd niet zo enorm positief in. Als we allemaal fors minder kilometers gaan maken en minder vlees gaan eten dan maken we nog een kans. Maar ik zie dat niet eerder gebeuren dan het moment dat er een sterke financiele impuls ontstaat om dat gedrag te veranderen. En die impuls ontstaat typisch pas als het te laat is en we dusdanig aan het interen zijn op onze natuurlijke bronnen dat een ommekeer niet meer haalbaar is zonder de door grenzen aan de groei voorspelde ineenstorting.
Anders gezegd: vergeet niet dat een belangrijke reden dat zonnepanelen vandaag de dag zelfs in een koud kikkerlandje als Nederland kosteneffectief zijn is dat we nog altijd behoorlijk goedkope sloten aan fossiele brandstoffen kunnen inzetten om dat silicium op te graven en naar de fabriek te brengen. Daarna wordt het eerst lekker gebakken op een graadje of 2000 in wat smakelijke goedkope kooltjes (houtskool+steenkool). Vervolgens moet het in een lekker warm gestookt HCl badje (HCl gemaakt middels electrolyse van zout of als bijproduct van de petro-industrie). Volgende stap is om het op een graadje of 1100 af te bakken met wat waterstof (voornaamste bron: aardgas – alternatief is economisch veel minder interessante electrolyse).
Uiteindelijk zou het goed kunnen dat van iedere 3 geproduceerde zonnepanelen er 2 nodig zijn om de zonnepanelenfabriek van energie te voorzien. Kan allemaal prima, maar gaat uiteindelijk vooral ten koste van onze koopkracht en dus welvaart.
@8 http://en.wikipedia.org/wiki/Water_conflict#Notable_conflicts
@17 Wat er zich in Israel afspeelt is nogal complex (en tegelijkertijd dodelijk simpel), maar toegang tot water is daarin zonder enige twijfel een factor.
http://en.wikipedia.org/wiki/Water_supply_and_sanitation_in_the_Palestinian_territories
@zmoooc: silicium hoef je niet op te graven, het ligt gewoon op het strand. Weliswaar in verbinding met meestal zuurstof, maar toch.
Voor het puur maken van de silicium heb je natuurlijk veel stroom nodig, maar als je het afzet tegen een levensduur van 25 jaar, dan valt dat ook wel weer mee.
Andere exotische elementen worden ook gebruikt op de zonnecel, maar, dan gaat het vaak maar om een zeer dun laagje (denk in nanometers).
Waar we misschien naar toe moeten is zonnecelfabriekjes die zichzelf kunnen reproduceren op het strand. Net zoals planten dat nu al kunnen. En liefst zonnecellen met zo weinig mogelijk exotische rare-earth elementen, omdat die wel extern aangevoerd moeten worden.
@17: anderen weten wel waar het over gaat, Herman.
O jeetje. Al weer iets wat je uitgelegd zou moeten worden. Ik doe het niet hoor. Ik ga er nog steeds van uit, dat je best een slimme vent bent. Dan weet je zelf ook wel hoe die vorige reactie van je een poging was om op de man te spelen. Zo niet, dan heeft het ook weinig nut je dat uit te leggen, want dan komt het door domheid, dat je dat niet snapt, en dan helpt uitleggen ook niet echt. Misschien moet ik voor jou dan in het vervolg wel in jip en janneke taal gaan schrijven.
@19: Vast wel, ze maken daar ruzie om alles. Het zou raar zijn dat water daar van uitgesloten zou zijn. Maar om dat als oorzaak van het conflict te noemen? Was het maar waar, dan was het zo opgelost….
@21: Oh, weten anderen het wel, en het is blijkbaar een geheim wat ik niet mag weten. En verder vraag ik niet naar de bekende weg. En ja, graag in jip en janneke taal als dat mogelijk is. En verder ben ik niet zo gevoelig en aannames doe ik zo min mogelijk. Dus ik vraag het gewoon. Zoals ik al aangaf ik ga nog op zoek naar de Soedan water oorlog.
@23: je hebt al antwoord gehad van iemand anders.
@22: wie heeft het over de oorzaak van het conflict gehad? Dat is een stropop. Je geeft daarmee feitelijk toe, dat je ook wel weet, dat water daar een groot deel van het probleem is geworden.
@23bis:
Klik met je muis (je weet toch wel wat dat is hè?) op het blauw gekleurde woordje dat hier zo meteen achter te zien is. Dan hoef je zelf niet zo lang meer te zoeken. Ik zou je nog meer dingen kunnen laten zien, maar verwacht dat je die ook niet goed zal snappen. Dat hele internet toch. Daar snapt een ge-woon mens toch niks van, van die taal die ze daar ge-brui-ken. Hier dan, het blauwe woordje: Dar-fur.
@AltJohan, @20
Zolang het op het strand ligt heb je er geen zak aan. Om het er vanaf te krijgen moet je een mijnbouwtechniek toepassen die ook wel bekend staat als “opgraven” of “opscheppen”.
Ik heb de waarheid ook niet in pacht, maar volgens mij valt dat helemaal niet mee. Afgezet tegen een levensduur van 25 jaar is de EROEI op onze breedtegraad volgens de experts ergens tussen 1.6:1 en 2:1, hoewel men zich ernstig af of die 25 jaar realistisch is.
http://energyskeptic.com/2013/tilting-at-windmills-spains-solar-pv/ (Link oorspronkelijk door Hans Verbeek aangedragen)
Laten we hopen dat ze te pessimistisch zijn cq dat we de efficientie van het geheel nog wat op kunnen krikken en laat de EROEI van een zonnepaneel in Nederland 3:1 zijn, twee keer zoveel als de minimumschatting van de experts. Een EROEI van 3:1 wordt hier en daar genoemd als een absoluut minimum om iets wat lijkt op een beschaving te kunnen handhaven, maar dat is dus sowieso *veel te laag* om de levensstandaard van vandaag de dag te kunnen handhaven. Aanname van @1, waar @18 een reactie op is, was dat de levensstandaard juist omhoog zou gaan. Maar de data die ik kan vinden kan dat simpelweg niet beamen.
Deze giebelende mevrouw vertelt nog wat meer over EROEI. Ik heb het nog niet genoeg laten bezinken om het hier als serieuze informatie in te willen brengen, maar ik wil je de link ook niet onthouden:
https://www.youtube.com/watch?v=-bf32bKscJM
@24: Ja, ik heb het over de oorzaak van het gewapende conflict, absoluut. Natuurlijk. Want zodra een conflict ge-escaleert is wordt er gevochten om alles en met alles. Alles wat van waarde is wordt dan om gevochten en dus ook water. Voorraden worden dan maar wat graag veroverd dan wel vernietigd. In elke oorlog spelen voedsel en water voorraden een rol. Zo ook natuurlijk in de oorlog in Darfur. Uiteraard. Het wiki stuk brengt water inderdaad als een prominente oorzaak in het Darfur conflict. In andere bronnen is dat veel minder duidelijk ” Een combinatie van factoren ligt ten grondslag aan de Darfur-crisis: de schaarste aan bestaansmiddelen die nog wordt versterkt door extreme droogtes, stammenconflicten
en het gevoel onder de bewoners van Darfur dat ze worden gemarginaliseerd en niet meeprofiteren van de Soedanese olieopbrengsten. ” Maar ik zal niet flauw doen, Darfur is een gewapend conflict dat als mede oorzaak waterschaarste heeft. Toegegeven.
In de betekenis van dit blog hebben wij het over de afnemende resources. Er zijn conflicten over water, veelal tussen bovenstroomse landen en benedenstroomse landen. Zoals Egypte en Soedan. Maar tot oorlog tussen landen heeft het tot nu toe niet geleid.
@zmoooc: “Solar PV’s EROI is almost certainly rising (Raugei et al., 2012; personal communication, Michael Dale of Stanford University). The latest data in Raugei’s study was at least a couple of years old, so the EROI today is most likely higher than 6, the number cited in my article.”
http://www.scientificamerican.com/article/eroi-behind-numbers-energy-return-investment/
Wereldwijd wordt er per jaar best nog veel onderzoek gedaan naar PV, dus de innovatie gaat door en ik denk dat we heel langzaam stijgen. Het theoretische maximum ligt volgens mij boven de 100, maar dat zullen we niet snel benaderen.
@10
Dat halen we nu al (world death rate 560 miljoen per decenium) http://www.wolframalpha.com/input/?i=world+death+rate&lk=4&num=1
@28: Ja, vast wel. Dus ik heb het volgende aangenomen: “een half miljard meer doden dan nu gebruikelijk is”
@27 Er is helemaal geen theoretisch maximum. The sky is the limit. Om de cijfers die je noemt te halen moet je waarschijnlijk sowieso een stuk dichter bij de evenaar in een woestijnachtig gebied zitten.
De link die je geeft baseert zijn PV-EROEI uitsluitend op 1 onderzoek van Raugei uit 2012. Als je mijn link over EROEI uit @25 had gelezen was je wellicht opgevallen dat dat stukje begint met een quote uit precies dat onderzoek van Raugei. De rest van het artikel beschrijft waarom zijn conclusies niet kloppen… ik ga dat hier niet herhalen.
Neemt inderdaad niet weg dat er legio kansen zijn om de EROEI omhoog te krikken. Vooralsnog kopen we echter allemaal zonnepanelen die al heel lang redelijk hetzelfde zijn. Er is al decennialang meer dan genoeg innovatie, maar het resulteert niet in betaalbare massaproducten.
… reactie verwijderd
Aanname van @1, waar @18 een reactie op is, was dat de levensstandaard juist omhoog zou gaan.
Beter lezen. Levenskwaliteit. Ga maar na: wat zijn consequenties als d’r niet 6 miljoen benzine- en dieselslurpende auto’s hebt, maar in plaats daarvan een vergelijkbaar aantal electrische auto’s? Alle issues rond ‘fijnstof’ gaan dan naar de achtergrond.
Oh, en deze.
@zmoooc: ja, ik heb je link gelezen. Wat eruit blijkt is dat de vele details zijn die er toe doen. Die projecten in Spanje zijn werkelijk waardevol vanwege de vele do’s en dont’s die er uit naar voren komen. Wel vind ik dat die Spaanse projecten een niet echt de een “lean” uitstraling hebben.
Met goed en strak management van de hele keten kan een Duitse PV-plant bouwer en manager een veel hogere EROEI scoren dan
eentje in Spanje die iets minder goed oplet, daar ben ik absoluut van overtuigd.
En doe nu niet alsof de ontwikkeling stil staan Er is meer dan een factor 10 in opgesteld vermogen in vergelijking met 10 jaar terug. Dat is best een snelle groei. Ik zou teleurgesteld zijn dat er in de komende niet jaar niet een aantal waardevolle innovaties op de PV-markt zouden komen.
@33: ben ik ’t zowaar eens met altjohan ;-).
@33: luister ook eens naar het verhaal van Suzan Krumdiek, waar zmoooc naar verwijst
https://www.youtube.com/watch?v=-bf32bKscJM
Een wetenschappenlijke benadering van de ontwikkeling van de EROEI van nieuwe duurzame energiebronnen.
Ze brengt het wat lacherig, maar haar boodschap is duidelijk.
De EROEI (van wind en zonne-energie) zal stijgen tot een bepaald optimum, omdat de techniek verbetert en we met de meest geschikte lokaties beginnen.
Daarna zal de overall EROEI weer afnemen omdat we ook wind en zonne-energie gaan gebruiken op plaatsen waar dat eigenlijk inefficiënt is.
De bottomline van haar verhaal: demand must go down.
In de toekomst zullen we hoe dan ook minder energie (en elektriciteit) kunnen gebruiken.
@Hans: haar verhaal is warrig. Ze legt het niet goed uit.
Ze negeert de Uranium en Thorium route totaal. Beide systemen met een relatief hoge EROEI.
Ook negeert ze het begrip solar breeder, waarbij via de zon als motor de zonnecellen reproduceren in een zonnecelfabriek*. De energie voor de benodigde mijnbouw wordt daarin ook volledig gecompenseerd door de energie van de zonnecellen.
Planten en Bomen zijn voorbeelden van solarbreeders die al miljoenen jaren succesvol zijn, maar er is nog heel wat innovatie nodig voor we zover zijn dat we die kunnen evenaren.
* misschien is zonnecelfokkerij een betere omschrijving.
@36: de uranium route is te duur, om een hele andere reden: mensen zijn niet in staat om kerncentrales veilig te gebruiken (op de tekentafel wel, maar in de praktijk zie je dat ’t toch anders uitpakt). Daarnaast heb je nog een probleempje met ’t afval.
@gronk:
Prijs: het klopt dat kernenergie duur is en steenkool goedkoper. In de vorige eeuw is men al begonnen met meer modulaire opbouw en het gebruik van standaardisatie om de kosten meer in de hand te houden. Die technieken kunnen ook deze eeuw gebruikt worden om de zaak betaalbaar te houden. Overigens is fossiel ook duur. Het handelstekort van Japan is enorm opgelopen na Fukushima, omdat Japan alle fossiel moet invoeren. Het geld uitgegeven aan de kernenergiesector blijft voor een veel groter gedeelte in de eigen Japanse economie.
Veiligheid: Veiligheid is een enorm issue bij kernenergie. In Duitsland zijn truffels nog steeds taboe vanwege Cs-137 contaminatie. Tragisch is wel dat alle ontwerpen op één hoop worden gegooid. Moderne ontwerpen krijgen geen kans vanwege verouderend geraakte ontwerpen van bijvoorbeeld Fukushima.
Afval: dat is een probleem. Punt is wel dat veel afval nog splijtbaar is. Het zou mooi zijn als we het plutonium gingen opstoken in kerncentrales. Zijn we daar ook weer vanaf. Fossiel heeft ook een massief afvalprobleem. Kernenergienatie Frankrijk heeft veel gunstiger fijnstofcijfers dan Duitsland. Na de Fukushima-ramp is de CO2-uitstoot van Japan omhooggeschoten
Mij hoor je niet zeggen dat kernenergie ideaal is, verre van dat. Maar als we echt vorderingen willen maken op het CO2 vraagstuk zou het best zo kunnen zijn dat we niet om kernenergie heen kunnen.
@36: klopt wat je zegt: ze negeert kernenergie compleet.
Maar in mijn ogen heeft kernenergie geen enkele toekomst. Het makkelijk winbare uranium is op. En thorium moet nog helemaal ontwikkeld worden.
@38 Kernenergie verandert niet zoveel aan haar verhaal; de EROEI van kernenergie is nogal aan discussie onderhevig, maar lijkt, helemaal als je het voor bijvoorbeeld transport in wil zetten, lager dan waar we het nu mee doen. Eventuele hergebruik van kernbrandstof die we nu (volgens mij vanwege het non-proliferatie-verdrag) stomweg opslaan kan wel voor een korte boost zorgen, maar waarschijnlijk kan dat het wegvallen van de kernbrandstof die we nu extreem goedkoop uit ontmantelde kernwapens halen net compenseren. Bottomline is dat we het met een fors lagere EROEI moeten gaan doen en dat is in feite slechts een andere manier om te verwoorden wat de Club van Rome stelt.
Overigens is het op korte termijn op grote schaal bijbouwen van kerncentrales een dusdanig logistieke ramp (m.n. vanwege gebrek aan leveranciers en voortdurend stijgende materiaalkosten) dat we daar binnen afzienbare tijd niet heel veel van hoeven verwachten – men houdt het vervangen van afgeschreven centrales al niet eens bij. En thorium wordt vast nog wel eens een keer een dingetje, maar vooralsnog krijgen we dat al geruime tijd niet echt spits…
Oja en dan is er nog peak uranium. En de nogal sterke afhankelijkheid van goedkope fossiele brandstoffen in de mijnbouw.
Ik wil niet meteen zeggen dat in kernenergie geen mogelijke oplossing verscholen zit, maar het er niet heel erg rooskleurig uit. En dan heb ik het nog niet eens over de publieke opinie.
@26: veel woorden, maar eentje is belangrijk: “Toegegeven”.
@Hans Verbeek @zmoooc: Makkelijk winbare Uranium op? Winning is niet echt een punt. Zelfs winning uit zeewater is economisch te maken. Wat iedere keer wordt vergeten is de gigantische energiedichtheid van kernbrandstof. Het scheelt een factor miljoen met conventionele brandstoffen. Stel als je maar kolen voor 17 Nederlanders hoefde te winnen in plaats van 17 miljoen, dan was de winning daarvan ook niet een punt geweest.
Kernenergie had een voorspoedige toekomst, maar toen kwam een enorme schaalvergroting (in de jaren ’50, ’60 en ’70) in de fossiele sector met lagere prijzen. Toen was nucleair niet meer zo nodig. Maar dat verandert weer. Hoe schaarser en duurder als fossiel wordt, hoe beter de positie van nucleair (en ook van zon en wind). Voor mijnbouw heb je normaal fossiel nodig, maar je kunt ook gewoon spul kopen dat werkt op (atoom)stroom** .
** https://mining.cat.com/products/surface-mining/electric-rope-shovels
Op grote schaal bijbouwen dat lukt inderdaad nog niet. Het is heel simpel, fossiel is nog niet duur en schaars genoeg. Er is op dit moment te weinig incentive.
@38: kernenergie is duur omdat mensen een loopje nemen met alle veiligheidsscenario’s. Dat zag je zowel in Fukushima als in Tsjernobyl; dat waren rampen waarbij alle waarschuwingen in de wind zijn geslagen. Het kan prima zijn dat er ondertussen ‘veiligere’ centrales zijn, dat zal mensen er niet van weerhouden daar toch het uiterste van op te gaan zoeken. Het probleem met kernenergie is dat als het echt fout gaat, het ook meteen goed fout gaat. En je voor tientallen jaren met tientallen vierkante kilometers zwaar besmet land zit.
Al die EROI-getallen zijn leuk, maar is daar ook in meegenomen de energie die nodig is om de rotzooi bij Fukushima op te ruimen/onder controle te houden? Of om de rotzooi op te ruimen als langetermijnopslag fout gaat, zoals in de duitse zoutmijnen die achteraf -binnen een generatie, ipv tientallen- blijken te lekken?
@42:
Met deze 2 zinnen maak je duidelijk dat je het concept EROEI helemaal niet begrijpt.
Je krijgt pas kernbrandstof met een gigantische dichtheid als je het uranium uit duizenden kilo’s uraniumerts weet te zuiveren en verrijken. In uraniumwinning en verrijking gaat ontzaggelijk veel energie zitten: dat is de Energy Invested, die in de noemer staat van de breuk ER over Energy Invested.
Uranium in zeewater heeft een ontzaggelijk lage energiedichtheid. Je hebt ontzettend veel zeewater nodig voor een klein beetje uranium.
@44: daarnaast moet je ook alle kosten rekenen voor het opruimen/verwerken van afval. Hoogradioactief afval verwerken: prima, maar tenzij je dat in een ‘breeder’ doet gaat je dat ook een hoop energie kosten.
Dat hoeft blijkbaar niet het probleem te zijn.
http://www.technologyreview.com/news/514751/novel-material-shows-promise-for-extracting-uranium-from-seawater/
@Hans Verbeek: Ik verdenk jou ervan dat je vanalles beweert, zonder dat je er serieus aan gerekend hebt: Uraniumerts heeft van zichzelf al een enorme energiedichtheid. (100 tot meer dan 10.000x dat van steenkool) Als je als basis een brandstof hebt met een miljoen keer grotere energiedichtheid dan kun je al bijna niet meer verliezen.
@gronk: Verwerken kost de nodige energie, maar als je weer kijkt naar de energiedichtheid van de brandstof dan is het niet significant. Opruimen/Verwerken gaat vaak met chemische processen en chemische energie is verwaarloosbaar per kg als je het vergelijkt met kernenergie.
Die factor miljoen maakt steeds het verschil, Vergelijk afval opruimen van 17 mensen met afval opruimen van 17 miljoen mensen.