Function creep als politiek tijdverdrijf

Vorige maand introduceerde de regering een nieuwe wet die verheerlijking van terrorisme strafbaar stelt. Klinkt stoer, alsof je met een juridische moker op jihadistische fanboys in Telegramgroepen slaat. Maar zoals wel vaker met dit soort wetten: de hamer ligt al klaar om ook op heel andere nagels te slaan. Het probleem zit in de vaagheid. “Verheerlijking” en “steun” zijn woorden waar je alles mee kunt doen. Vandaag zijn het jihadisten, morgen klimaatactivisten, overmorgen iedereen die iets lelijks twittert over een NAVO-missie of over de haardracht van de premier. Een wet die bedoeld is om terrorisme te bestrijden, kan zo ineens veranderen in een wapen tegen politieke tegenstanders. Function creep in zijn engste vorm. We kennen dit trucje inmiddels. Denk aan de ANPR-camera’s die overal langs de snelwegen hangen. Sargasso heeft het proces jaren gevolgd en daar een heel dossier over aangelegd. Ooit neergezet om de doorstroming te meten en misschien een parkeerboete te innen. Niets aan de hand, beloofden bestuurders, dit is géén opsporingsinstrument. Totdat de politie merkte dat die camera’s best handig zijn bij het opsporen van gestolen auto’s, voortvluchtigen, belastingontduikers en alles daar tussenin. Wat begon als verkeersmanagement is nu onderdeel van het opsporingsapparaat. En niemand die nog precies weet waar de grens ligt. Wie denkt dat dit doemdenken is, kan een blik over de grens werpen. In Frankrijk is “apologie du terrorisme” al jaren strafbaar. Dat leverde na de aanslagen van 2015 niet alleen vervolging op van jihadistische sympathisanten, maar ook van mensen die domme grappen maakten op Facebook of boze rapteksten schreven. In Turkije is “steun aan terrorisme” de standaardformule om journalisten, academici en oppositieleden achter de tralies te krijgen. En in het Verenigd Koninkrijk wordt onder de vlag van contraterrorisme steeds vaker vreedzaam protest aan banden gelegd, vooral als het de gevestigde orde (lees: kapitaal) bedreigd. Het patroon blijft hetzelfde. De staat zet een middel in “voor een heel specifiek doel”, en dat doel blijkt elastisch. De techniek of de wet groeit, wordt breder ingezet, en uiteindelijk is de uitzondering de nieuwe regel. Wie dan nog moppert over privacy of rechtszekerheid, krijgt te horen dat alleen terroristen of criminelen iets te vrezen hebben. Tot je zelf ineens verdachte wordt. Function creep is geen ongeluk, het is beleid. Het is de politiek die steeds weer kiest voor instrumenten die makkelijk op te rekken zijn. En het is een samenleving die die rek normaal gaat vinden. Vandaag gaat het over verheerlijking van terrorisme. Morgen over verheerlijking van “radicale” ideeën. En voor je het weet is de meningsuiting zelf het bewijsstuk.

Door: Foto: De interruptie microfoon in de plenaire zaal van de Tweede Kamer Credit: www.tweedekamer.nl

Closing Time | 15 Steps

Mij heeft het latere werk van Radiohead nooit zo weten te pakken, maar één ding moet je ze nageven: de band bleef steeds experimenteren, en bleef daarom langer relevant dan menig andere rockformatie.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Bundesarchiv, Bild 183-35545-0009 / CC-BY-SA 3.0, CC BY-SA 3.0 DE , via Wikimedia Commons.

Hoop als strategie tegen ontwrichting

OPINIE - door Evert Blankesteijn

Het is voor sommigen verleidelijk om de recente opmars van populistisch en fascistoïde extreemrechts in Nederland te reduceren tot losse incidenten en de zogenaamde relschoppers, hooligans en de stormtroepen van Voorpost, of de politieke bewegingen van BBB en PVV als gescheiden werelden te blijven zien. Dat is een gevaarlijke, opportunistische misvatting. Wie goed kijkt, ziet een netwerk van overlappende bewegingen en belangen, verbonden door dezelfde retoriek: wantrouwen richting instituties, verzet tegen de rechtsstaat en een steeds openlijker minachting voor democratische spelregels.

De gewelddadige rechtsextremistische intimidatie in Den Haag was daarvan een pijnlijk voorbeeld. Wat zogenaamd begon als een protest, eindigde in een orgie van geweld en het doelbewust opzoeken van de confrontatie met de politie. En niet voor niets werden het Binnenhof en het kantoor van D’66 tot doelwit gekozen. Het patroon is bekend: mobilisatie via sociale media, het verspreiden van haat tegen alles wat niet blank is, en het framen van alles wat ‘links’ of midden is als bewijs van een tirannieke overheid. Dit geweld is niet spontaan – het maakt deel uit van een strategie om vertrouwen in instituties en de democratische rechtsstaat verder te ondermijnen. Vervolgens wordt de eigen ophitsende rol ontkend. En dat wordt weer onvoldoende doorgeprikt in de media.

Foto: "Anti-Semitism" by quinn.anya is licensed under CC BY-SA 2.0

De IHRA-definitie van antisemitisme, de last van herinnering en de definitie van kritiek

Er is een soort historische ballast die in Europa generatieslang is meegegeven. Wie hier opgroeit, krijgt de Holocaust niet als een hoofdstuk in een geschiedenisboek, maar als een erfenis die in je vezels kruipt. Het besef dat wij medeverantwoordelijk zijn voor een van de grootste georganiseerde genocides in de moderne tijd, laat zich niet van je afschudden. En terecht. Tegelijkertijd is Israël sinds de oprichting in 1948 aan ons verkocht als de uitzondering in de regio, de enige plek in het Midden-Oosten waar parlementen functioneren, kranten tegenspraak bieden en waar verkiezingen tenminste nog iets betekenen. Het is een frame dat blijft hangen, ook bij wie beter weet.

De IHRA-definitie van antisemitisme speelt hier handig op in. Whataboutism is een van de basisbeginselen: als je kritiek hebt op Israël, maar niet of minder op andere vergelijkbare landen die dingen doen, ben je een antisemiet. Ze schuift kritiek op Israël en haar beleid by design gevaarlijk dicht richting antisemitisme, alsof wie vraagtekens zet bij bezetting, apartheid of etnische hiërarchie automatisch het oude continentale gif van Jodenhaat in zich draagt, als men tegelijk niet even hard ageert tegen vergelijkbare zaken elders. Dat is een vals frame. Juist omdat wij Europeanen weten waartoe antisemitisme kan leiden, juist omdat we de Holocaust in onze morele rugzak meedragen, moeten we scherp kunnen onderscheiden: antisemitisme is een haat tegen Joden als mensen, Israël-kritiek is een oordeel over een staat die macht uitoefent. En juist omdat we weten hoe een rechtsstatelijke democratie behoort te werken en Israël die twee woorden claimt mogen we daar kritiek op hebben. En juist ook omdat we die staat mede mogelijk hebben gemaakt.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Closing Time | Feel Good Inc.

Youtube-muzikant MaroMaro heeft zich gespecialiseerd in het omwerken van bekende pop-/rockliedjes tot Poolse jaren ’80-retro gitaarnummers.

Ook de clipjes helpen vaak de sfeer van een uit elkaar vallende communistische samenleving op te roepen.

Foto: Taylor Brandon on Unsplash

Israël: het verplichte geloofsartikel

In bijna elk debat over Israël en de genocide die het pleegt komt vroeg of laat – meestal vroeg – die ene vraag: “Vind je dat Israël mag bestaan?” Het is een soort toegangsticket. Als je niet braaf ja zegt, hoef je verder niets meer te zeggen. In westerse media, parlementen of praatprogramma’s ben je meteen af. Je wordt weggezet als extremist of antisemiet. De discussie is dood voordat hij begonnen is.

Maar het is een bizarre vraag. Israël bestaat namelijk al. Het land heeft kernwapens, een van de machtigste legers ter wereld en een hecht netwerk van internationale steun. Er is geen enkele denkbare situatie waarin Israël van de kaart geveegd zou kunnen worden, waar veel interviewers zich zorgen om lijken te maken. Zelfs als elke Palestijn, elke Iraniër en elke activist ter wereld het zou willen, is het praktisch onmogelijk. Het land is dé regionale supermacht. De vraag of Israël mag bestaan is daarom niet meer dan een retorische valstrik: wie hem ontkent, diskwalificeert zichzelf. Tegelijk: wie hem bevestigt, accepteert impliciet de status quo.

Want de werkelijke vraag is niet of Israël mag bestaan, maar hoe het mag bestaan. Israël is opgericht zonder rekening te houden met de mensen die er al woonden. Het verdrijven van Palestijnen was geen bijeffect, het was een voorwaarde voor de oprichting van ‘de joodse staat’, zoals het zich sinds een aantal jaar officieel noemt. Vanaf die oprichting is dat patroon niet veranderd: annexatie, nederzettingen, militaire overheersing en een systeem dat niet anders dan apartheid genoemd kan worden.

Foto: Enough Project (cc)

Europa mist de boot voor kostbare mineralen

In Afrikaanse landen bevinden zich de voornaamste vindplaatsen voor kobalt, platina, tantaal, mangaan en andere mineralen die van groot belang zijn voor computers, elektrische auto’s, windturbines, robots en, niet te vergeten, moderne wapensystemen. Het winnen van deze mineralen gaat gepaard met milieuverontreiniging, uitbuiting van mijnwerkers en gewelddadige conflicten. Het grootste deel van de export gaat naar China. Journalisten van Deutsche Welle analyseerden de stand van zaken aan de hand van de database van World Mining Data. Conclusie: Afrika raakt overbelast door de jacht op kostbare mineralen terwijl Afrikaanse landen uit de winning daarvan naar schatting van VN-wereldhandelsorganisatie UNCTAD in 2024 slechts 40% van de potentiële inkomsten genereerden. 

Naast de Democratische Republiek Congo waar meer dan 70% van de kobalt vandaan komt zien we voor de kostbare mineralen een rol voor onder andere Zuid-Afrika (mangaan, platinum), Guinea (bauxiet), Marokko (fosfaat) en Mozambique (titanium). Een van de redenen waarom deze landen zo weinig profiteren van de rijkdommen in hun bodem is dat ze een verwerkingsindustrie missen. Verwerking van de mineralen tot een voor de technologie bruikbaar product vindt vooral plaats in China. Een paar jaar geleden begon Congo zelf de kobalt te verwerken in een lokale fabriek. De waarde van de export steeg met een derde van de prijs voor de onbewerkte stof.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Closing Time | Paradise Garage

Dat acteur Tim Curry een beetje kon zingen, wisten we natuurlijk wel op grond van zijn rol als dr. Frank-N-Furter in de Rocky Horror Picture Show.

Curry bracht rond 1980 echter ook rockplaten uit, zoals Fearless (1979), waar dit nummer van afkomstig is.

Closing Time | It Feels So Good

Sonia Marina Clarke (alias: Sonique) begon haar zangcarrière op straat: ze was als 16-jarige dakloos en een maatschappelijk werkster suggereerde dat ze een goede zangstem had.

Wat volgde was een pad richting internationale roem, met bandjes en demo’s en hitjes. Zo was ze onder meer lid van acid house-formatie S’Express. Van DJ Mark Moore kreeg ze een set draaitafels en een mengpaneel, en zo werd ze disc-jockey.

In 1998 had ze een bescheiden hitje met een coverversie van ‘I Put a Spell on You‘ van Screamin Jay Hawkins. Jeugdvriend en DJ Judge Jules drong er op aan dat ze snel met een nieuw nummer moest komen. Sonique had nog wel wat op de plank liggen zei ze, en wees op een bak oude cassettebandjes met demo’s.

Closing Time | Holy Wars… The Punishment Due

Iemand gaf een set muzikale algoritmen de opdracht om Megadeath’s Holy Wars… (‘Rust in Peace’, 1990) om te werken tot een funkcover.

Voor sommigen zal het als vloeken in de kerk zijn, maar zelf vind ik deze cover best geslaagd.

Vorige Volgende