De democratie in het oude Athene was in onze moderne ogen niet zo democratisch. Vrouwen, slaven en mensen zonder burgerrechten mochten hun stem niet uitbrengen. Dat was niet zo aardig van die Atheners. Maar hoe zouden de vrije Atheners eigenlijk kijken naar onze democratie? Wij stemmen eens in de 4 jaar op iemand die ons gaat vertegenwoordigen. De Athener stemde zelf: over iedere belangrijke kwestie, ongeveer eens per 10 dagen. Als een Athener het ergens niet mee eens was dan liet hij dat weten in het parlement. Wij sturen een email naar een Kamerlid, sturen een boze brief naar de krant of, in het meest waarschijnlijke geval, doen niets behalve mopperen op de Haagse boevenbende. Verder vervulden de meeste Atheners in hun leven een politieke functie. Wij niet. Kortom: Atheners participeerden, kenden directe democratie en de kloof tussen burger en politiek bestond niet. Dus hoe zou de Athener met zijn antieke ogen kijken naar onze moderne democratie? Ik weet het wel: hij zou de Nederlandse democratie een farce vinden.
Vrede voeren?
Het Atheense model is voor ons niet weggelegd; daarvoor is onze samenleving nu eenmaal te complex. Toch kunnen we wat van die oude Grieken leren. De Atheners kenden namelijk een belangrijk aspect dat we onze democratie een flinke stap vooruit zou brengen: het schervengericht. Met een schervengericht konden de Atheners een politicus 10 jaar verbannen. Het schervengericht was een stok om politici mee te slaan. Daardoor hielden ze zich aan hun beloftes. AOW-leeftijd ondanks partijprogramma naar 67? Langer vrede voeren dan afgesproken in Uruzgan? Hupsakee: spullen pakken en tien jaar het land uit. Middels een kleine aanpassing kan deze antieke uitvinding onze moderne democratie in één klap flink verbeteren. Ik verklaar me nader.
Alexander of Femke?
We houden ons partijsysteem. Iedere partij met een x-aantal leden mag meedoen aan de verkiezingen. Dan houden we verkiezingen en de partij met de meeste stemmen mag niet meedoen. Geen populariteitsverkiezing, maar een impopulariteitsverkiezing dus. De uitslag lijkt me voorspelbaar. JP, Wouter en André worden de laan uitgestuurd door de teleurgestelde burger. Geert moet zijn beweging even tot een partij omvormen, maar zal evenmin een schijn van kans maken. Alexander of Femke dan? Dacht het niet: de boze PVV aanhang zal onverbiddelijk zijn. SP kiezers en VVD-ers elimineren elkaar: opgeruimd staat netjes. Ambitieuze reli-vrouwen sturen de SGP de laan uit en die ene homeseksuele leraar uit Kampen neemt wraak op de Christenunie. En wie o wie maakt dan de grootste kans?
Ik weet het wel:”Wie heeft er nu een hekel aan dieren!”
Reacties (36)
Ik zal wel weer ouderwets zijn maar ik vind de grootste waarde van onze huidige moderne democratie dat juist de minderheden worden beschermd (welke minderheid dat is maakt me geen bal uit Wilder,Krakers of Salafisten) en hun zegje mogen doen, met zo’n schervengericht elimineer je langzaam alle “extremen” uit het publieke debat en houden we enkel de grijze PvdA-rotten over in het debat.
PS, knap dat dit stukje om 14.00 geplaatst is terwijl het pas 13.40 is.
Nederland heeft geen goed of krachtig bestuur nodig, dat is de merkwaardige paradox van het land. De bevolking is in doorsnee burgerlijk, en betaalt doorgaans netjes zijn belastingen; en hoeft daarmee niet met voortdurende en harde correcties bestuurd te worden.
Dat op het zootje in Den Haag heel wat aan te merken is, komt mede door het onnozele misverstand dat tevelen denken dat het belangrijk zou zijn wat die mensen daar doen. Dit misverstand wordt dan weer in de hand gewerkt door de media, die zich telkens opvallend encanailleren met wat zij als ‘de macht’ ervaren. Met de werkelijkheid heeft zulks allemaal weinig van doen.
Merkwaardig is ook dat zulke foute ideeën over de werkelijkheid zo veel moeilijker te veranderen zijn dan die werkelijkheid zelf.
De Atheense democratie zat wel vol met clientelisme. Burgers hadden ook schulden / werkten voor deze of gene etcetera. Af te kope met een stem. En het idee van het scherven-gericht.. ik weet het niet. Maar toch, ik vind een jaar of twee verplichte participatie (politiek / dienstplicht) niet gek voor een samenleving.
Hoe lang heeft de Atheense democratie bestaan?
Ik denk dat de Athener zich verwonderd had afgevraagd wat die poppenkast genaamd parlement allemaal heeft te betekenen in Nederland.
(Uiteraard nadat je hebt uitgelegd dat wat we niet aan “de Markt” overlaten, hebben overgeheveld naar het wangedrocht genaamd Europa.
http://www.siebethissen.net/Kunst_en_Theorie/2004_Wat_is_situationisme.htm
Dus zoveel mogelijk partijen inschrijven met ongeveer dezelfde ideeën zodat die niet allemaal geelimineerd kunnnen worden?
@4 In de meest democratische vorm (want dat veranderde nogal eens) een goede 150 jr.
@7 Net een prachtig nieuw en schijnbaar onfeilbaar politiek systeem uitgevonden, komt daar de eerste saboteur alweer om de hoek.
De mens is slecht.
We hebben toch al een schervengericht? De peilingen.
Okee, de coalitiepartijen mogen blijven zitten, maar er zijn er minstens twee die van die peilingen wakker liggen en ineens het regeerakkoord hier en daar bijstellen.
Tegenstanders van een schervengericht, in wat voor vorm dan ook, zullen zeggen dat een kabinet zo niet aan regeren toekomt. Nou, da’s dan een mooie overeenkomst met de peilingen.
Overigens vind ik het wel een aardig idee dat burgers ook tijdens de zittingsduur van een kabinet iets te zeggen krijgen over de resultaten.
In mei stelde ik al het burgerbudgetrecht, in het kader van de verantwoordingsdag (gehaktdag). Niet alleen de Rekenkamer, ook de burgers zouden met een tussenrapportje kunnen komen (bijvoorbeeld door een cijfer te geven aan de diverse beleidsgebieden).
Goed betekent natuurlijk dat het kabinet op de ingeslagen weg mag doorgaan.
Voldoende betekent dat het goed bevonden wordt, maar het wel wat beter kan.
Matig wil zeggen dat het kabinet zich nog eens goed moet bezinnen op haar programma, want de kiezer zegt eigenlijk dat dit niet de bedoeling is.
Slecht wil zeggen: slecht. Hou er maar mee op, dit lijkt nergens naar. hetgeen zoveel betekent als: stap maar op.
Het voordeel van indirecte vertegenwoordiging is specialistatie (professionaliteit, delegatie), het nadeel van ervan is dat er in feite een politieke klasse ontstaat, met eigen belangen (hun loon, loyaliteit, afstand tot de burger).
Ik denk nog steeds dat de taak van kamerlid (in mijn ogen de belangrijkste politieke functie) vervuld moet worden tegen een betrekkelijk hongerloon om dat laatste te voorkomen. Dit omdat a) het uitoefenen van macht een beloning in zichzelf zou moeten zijn, en b) omdat er helemaal niet zo verschrikkelijk veel regelgeving nodig zou moeten zijn. Dit alles geldt, naar mijn mening, al zij het in iets mindere mate, ook voor de top van de uitvoerende macht. Het aanzien van parlemtariers is er niet naar, helaas, op het moment. En ze doen ook bar weinig om het ten goede te veranderen.
#1 slaat de spijker op den kop.
Maar misschien dan een schervengericht voor de uitvoerende macht? Dat de Tweede Kamer hen te vaak de hand boven het hoofd houdt, kan dan door het volk rechtgezet worden. Een Vogelaar mag blijven, Balkenende en Verhagen kunnen koersen. Bos krijgt voorlopig gratie vanwege de daadkracht bij de kredietcrisis.
En dan niet verbannen, maar verplicht eigen beleid gaan uitvoeren op het laagste niveau. ’t Zal een eye opener zijn.
De grootste zwakte van een democratie is wat je met het contingent malcontente fuck-you’ers doet.
Daar wisten de Atheners in ieder geval wel raad mee.
@12: ja, met lastige vragenstellers wisten Atheners wel raad. Dwongen ze socrates niet tot zelfmoord?
In athene werden populisten preventief verbannen. Misschien een idee om terug te keren naar de roots van democratie?
Waarom zouden we antimensen niet het recht gunnen om van hun democratische rechten verlost te worden?
Rhetorisch hoor, we zijn zo boosaardig niet.
En nou ben ik het zat!
Het is retorisch zonder eerste h.
yeah, i know. Was aan het editen in een ander scherm. Dom.
Het leuke vond ik altijd dat er een raad was waarvan de leden door loting werden aangesteld. Volgens mij is dat in de Renaissance in sommige Noorditaliaanse stadsstaten eveneens gebeurd. Hele discussies zijn daarover gevoerd onder toenmalige ‘politicologen’.
@ Crachàt: Net na bovenstaande te zeggen waagde ik er nog even wat gegoogle aan en met h is in feite toch ook oude Nederlandse spelling. Wat mij betreft is iedere spelling vanaf zo ongeveer 1600 tot nu nog perfect acceptabel dus alsnog geëxcuseerd…
Nee, het was een gevalletje raprap intikken, en ik ben Belg, natuurlijk. Die hebben iets met vasthouden aan spellingen.
“Het Atheense model is voor ons niet weggelegd’
In Zwitserland staan ze er met hun vele referenda echter redelijk dicht bij. (Toeval of niet een van de meest welvarende en kapitalistische landen van Europa, zoniet de wereld. En ze zijn dus ook geen EU lid laat staan dat ze onder een (in NL weggestemde, maar toch ingevoerde!) EU grondwet vallen! )
Eigenlijk denk ik dat de Ahtener van toen zich totaal omvergeblazen zou weten door het lawaai, de gemiste kansen nu dat werkelijk alles mogelijk is, en Marco Borsato.
seven: Welvarend omdat ze het geld van de wereld in hun kluizen hebben, en zedig zwijgen als er bloed uit stroomt.
En dat vermaledijde stemrecht voor vrouwen: die Zwitserse wijven hebben dan in 1973 gekregen! Schande! Maar wel weer heel erg prehistorisch Atheens, dadanweerwel.
Stemmen gaat zo:
Je krijgt elke week een dik pak van Der Gemeinde..over dit en dat en eigenlijk alles. Dan Op vrijdagavond ga je naar het dorpsplein met drie kaartjen in de hand. De notabele zegt vanaf platformpje ..wat is uw idee aangaande voorstel a..kaarten omhoog..laserstraal tast alle kaarten af..ja/nee/kweenie..Dan in een seconde is het beslist..ja/nee/kweenie.
Dat over elk, maar dan ook elk, ding wat speelt, ik ervaar dat als aangenaam. Daarna het cafe in zoals u begrijpt.
ps: Crachat..het teken van luier verschonen staat op de wc van de mannen.
wijven???
Zedig zwijgen klinkt als Reykjavic en dsb en d.n.b. o.a.
Zout is een nood zakelijk ruilmiddel behalve als je een wond hebt..soort van.
Ik denk dat het een puinzooi wordt op deze manier. Een dagelijkse afelerving “Idols” voor politici zal het worden.
Het is een misverstand te denken dat iets goeds altijd beter wordt door er meer van te hebben, dat geldt niet alleen voor pindakaas maar ook voor democratie.
Niet mee eens..als je gewend bent een verzochte mening te geven staat het hoofd niet op “aha eindelijk mag ik wat zeggen dus nee”.
Inderdaad koekenbakker ik ben ook een voorstander van een kloof tussen de politiek en de burger. Vooral de tussen de politiek en de dsb-bankierende en/of koopsompoliskopende burger.
@29 Alle grote verzekeraars verkochten woekerpolissen. (Inclusief NN / ING met commissaris Wim Kok, die de salarissen van het bestuur van ING met 316 procent liet stijgen en extra prikkels in de vorm van bonussen invoerde, prikkels die zorgde voor extra risktaking door ING, die daardoor nu aan het staatsinfuus liggen..)
Eigenlijk is geld ergens aan uitgeven een direct en zeer democratisch middel. Door iets te kopen, of te steunen stem je daar naar rato voor. Anarchokapitalisme is zo gek nog niet..
http://nl.wikipedia.org/wiki/Anarchokapitalisme
Hij zei dan ook “en/of”.
@23 aandeel banken is niet zo groot in het BBP (ik denk dat NL een groter aandeel heeft qua bv low tax haven, zie recente uitzending van Zembla) Het draait vooral rondom andere sectoren. (zie ook het lijstje bedrijven) http://en.wikipedia.org/wiki/Switzerland#Economy En daarbij het bankgeheim is er feitelijk niet meer, en zeker niet als er strafrechtelijke verdenkingen zijn.
@31 Ik meen dat het Ian Rand was (maar ik kan me vergissen) die zei “voting with your dollar”. Greenspan was een aanhanger van Rand. We hebben vorig jaar gezien waar dat toe kan leiden.
@34 Ayn Rand bedoel je? Lijkt me vergezocht dat Greenspan haar ideeën in praktijk heeft gebracht. Bij haar ideeën moet je denken aan libertarische ideeën ala Peter Schiff (die voorkwam in de docu de dag dat de dollar valt van de VPRO in 2005 en adviseur van Ron Paul, voorstander van sound money. Eventueel een goudstandaard.. Greenspan heeft juist diametraal het tegenovergestelde gedaan, door extra geld te creëren.
@35 Ja, Ayn, dom van me.
Volgens Dean Baker heeft Greenspan zijn mentor verraden, ja dat klopt.
Maar hij was wel degelijk een volgeling. In zijn boek The Age of Turbulence bekent hij een goede relatie met Rand gehad te hebben.
Greenspan credits Rand as “a stabilizing force in my life” and was “a regular at the weekly gatherings at her apartment” through the early 1960s. She stood at his side when he was sworn in as chairman of the Council of Economic Advisers in 1974, and they “remained close until she died in 1982.”
Het zou me verbazen als Greenspan geen Randiaan was. Met de kennis achteraf is het verbazingwekkend hoe zo iemand jarenlang de hoogste baas van de wereld economie is geweest. Nu de zaak in elkaar dondert wordt duidelijk dat de tovenaar, de “De tovenaar van Oz” is geweest.