COLUMN - Trump was blij, en Juncker al evenzeer: de EU neemt meer soja en vloeibaar gas van de VS af, en in ruil daarvoor ziet Trump voorlopig af van verhoging van de importtarieven op goederen die de EU naar de VS exporteren. Hoera: de vrijhandel gered, waaronder Duitse auto’s, Nederlands staal en aluminium, en Amerikaanse soja.
De werkelijkheid ziet er ietwat anders uit. Juncker beheerst the art of the deal beter, want hij heeft Trump grotelijks genept. Politico.eu schreef terecht: ‘De EU bood aan te doen wat het al wilde doen. In ruil daarvoor beloofde de VS niet te doen wat het tot nu toe heeft nagelaten.’ Neem soja, licht Politico toe: de Europese boeren importeren dat om hun veestapel te voeren, en dankzij de handelsoorlog die Trump met China is begonnen, kopen de Chinezen hun soja nu in Zuid-Amerika. Die soja is prompt duurder geworden, en bijgevolg is Amerikaanse soja voor Europa nu goedkoper. De Europese boeren kochten daar sindsdien sowieso al meer in – daar hoefde Juncker niet aan te pas te komen.
Over het LNG-plan had Energeia/FD een nog scherpere sneer: ‘De Europese Unie die meer LNG zal kopen van de VS? Maar de EU is helemaal geen inkoper van gas en tekent ook geen leveringscontracten.’ Energeia legt vervolgens uit dat Russisch gas nog altijd 25 procent goedkoper is dan Amerikaans LNG, en dat het weinige LNG dat momenteel in Europese havens aankomt, hier vrijwel alleen als overslag belandt, op weg naar andere landen.
De kwestie zette me echter aan het denken over iets anders. Amerikaans LNG bestaat overwegend uit vloeibaar gemaakt schaliegas, het resultaat van fracking. Waarom zouden we überhaupt verheugd moeten zijn over de import van fossiele brandstoffen die op zo’n verfoeilijke manier worden gewonnen? Wie meent nu in hemelsnaam dat we de Groningse aardgaswinning met gerust hart kunnen verruilen voor het winnen van de laatste restjes bij elkaar geschraapt aardgas, via een proces dat drinkwater vervuilt en (alweer) aardbevingen veroorzaakt?
Laatst las ik een stuk over de mallemolen van vrijhandelsverdragen die de EU momenteel sluit: eerst met Japan, nu met Mercosur, een Zuid-Amerikaans handelsblok. Het is een grandioze uitruil, waarbij alle achterliggende industrieën zich permanent verlustigen aan vergezichten van weer nieuwe afzetmarkten voor hun producten en die voor elke denkbare achteruitgang elders compensatie zoeken. In verdrag A verliezen de boeren, dus die moeten we tegemoetkomen in verdrag B; hier winnen de autofabrikanten, dus daar mogen ze best een beetje meer lijden ten gunste van de boeren.
Maar nergens, werkelijk nergens in al die vrijhandelsverdragen en -onderhandelingen komt de gedachte aan bod dat het hoog tijd is om minder goederen en grondstoffen over de aarde heen en weer te slepen. Laat staan dat minder, maar wel duurzamer en zorgvuldiger produceren op de agenda staat.
Vrijhandel gaat steeds meer lijken op een vrijbrief om te blijven vervuilen.
Deze column van Karin Spaink verscheen eerder in Het Parool.
Reacties (10)
Nog belangrijker dan dat het Russische gas 25% goedkoper is, is dat de LNG een hogere prijs oplevert in Azie, dus de Amerikaanse verkopers willen niet eens aan de EU verkopen omdat ze dan niks meer verdienen.
“Amerikaans LNG bestaat overwegend uit vloeibaar gemaakt schaliegas, het resultaat van fracking. Waarom zouden we überhaupt verheugd moeten zijn over de import van fossiele brandstoffen die op zo’n verfoeilijke manier worden gewonnen? ” Je wilt niet weten hoe de Russen met hun milieu omgaan bij het delven van hun grondstoffen die kijken helemaal nergens naar. Die schade van fracking wordt daarbij zwaar overdreven door de milieuclubs, toegejuicht door diezelfde Russen die in LNG een concurrent zien voor hun eigen gas.
Dat we zoveel extra gas nodig hebben komt door de energietransitie, wind en zonne energie hebben nu eenmaal heel veel bijstand nodig van gascentrales. Voorlopig hebben we in Europa alleen maar meer gas nodig dus, Juncker neemt daar alvast een voorschot op.
@2: Ach, anderen doen het nog slechter, dus kom maar op met dat schaliegas!
In het algemeen lijkt het me een handelsoorlog eigenlijk gunstig, als die er toe leidt dat we ophouden met intercontinentale handel.
Waarvoor zou er uberhaupt intercontinentale handel nodig zijn (behalve misschien wat in grondstoffen) ? Die handel bestaat alleen maar omdat de werkelijke milieukosten van transport niet in rekening worden gebracht. Voorbeeld: het is nergens voor nodig om hier staal te maken en dat naar de VS te slepen: zet daar een fabriek neer.
Welbeschouwd is al het transport slechts noodzakelijk kwaad: je hebt iets gemaakt en gaat het elders gebruiken. Maar transport is in feite alleen maar verlies, je zou het liever niet hebben. Ik verbaas dan ook altijd zeer als er weer eens gejuicht wordt over groei van de Nederlandse transportsector.
Ik schreef ooit een stuk over water, ik meen uit Hong Kong, dat hier goedkoper in de schappen ligt dan daar. Wat een waanzin is dat? De zegeningen van de vrije markt….
Zo slim is Juncker nou ook weer niet. Die tactiek heeft hij afgekeken van Kim Jong-un. Trump moet je spiegeltjes en kralen geven in de vorm van loze beloftes. Dan kan hij weer juichend twitteren en is zijn achterban weer tevreden. Dezelfde achterban die er last van had dat China geen soja meer kocht.
@2
Russisch gas zouden we sowieso moeten laten liggen. Een elfsteden winter (Ja, ik weet het, onwaarschijnlijk met de klimaatverandering) en een Poetin die met zijn hand aan de gaskraan zit is een horror scenario. De EU moet alles op alles zetten om de transitie z.s.m. er door heen te krijgen. Niet vanwege ideologische prietpraat, maar vanuit welbegrepen eigenbelang.
Het is ook maar de vraag of het zinnig is om meer in LNG terminals te investeren.
@4
Dat gaat alleen op voor pisbakkenstaal. Kennelijk denk je dat staal een universeel product is. Het tegendeel is waar.
@8: Inderdaad. Staal is een universeel product dat je (in allerlei kwaliteiten) overal kunt maken, en dat gebeurt ook. Hoogovens IJmuiden (Tata) zou zijn speciale kennis net zo goed kunnen gebruiken om dat in de VS te doen, i.p.v. hier + exporteren.
Je moet natuurlijk wel kijken naar de samenstelling van erts en gerecycled staal voor je proces (welke sporenelementen wil je precies hebben voor een bepaald staal). Dus misschien is er enig transport nodig – stel bijvoorbeeld dat Amerikaanse erts toevallig arm aan nikkel is, terwijl je dat juist wil hebben.
Maar mijn punt blijft staan: het meeste transport van staal slaat nergens op.
@9: En waar haalt Nederland die erts dan vandaan? En als je nikkel wilt hebben in staal, voeg je toch nikkel toe? De juiste samenstelling van legeringen komen niet per toeval uit de grond. Misschien dat Amerikanen zo denken, maar die willen waarschijnlijk terug naar de ijzertijd.