ELDERS - Hoe zwaar weegt de vrede in Noord-Ierland voor de Britse regering?
“Het lidmaatschap van het Verenigd Koninkrijk was de lijm die het Goede Vrijdag akkoord in stand hield. De brexit dreigt het weer los te weken.” Dat schrijft Emmet Livingstone op Politico. De brexit zal er toe leiden dat inwoners van Noord-Ierland verschillende rechten krijgen met alle gevolgen van dien voor de onderlinge verhoudingen. Het Goede Vrijdag akkoord, dat een einde maakte aan jarenlang geweld tussen katholieken en protestanten, bepaalde dat Noord-Ieren konden kiezen voor een Brits paspoort, een Iers paspoort of beide. Met de uittreding van het VK uit de EU zullen aan deze paspoorten verschillende rechten zijn verbonden.
Noord-Ieren met een Brits paspoort vragen nu voor de zekerheid ook een Iers paspoort aan. Ongeveer 20% van de bevolking heeft alleen nog een Iers paspoort. De Brexit kan hen buitenlander in eigen land maken. Het is allemaal nog onzeker hoe het er voor verschillende groepen uit gaat zien. De regering werkt er aan, zegt een woordvoerder. Maar voorlopig lijkt May’s grootste zorg toch een -volgens iedereen onmogelijke- aanpassing van het akkoord met de rest van de EU dat haar regering, met de unionistische hardliners van de DUP, overeind kan houden en de eenheid in haar partij enigszins herstelt. In Noord-Ierland doemt het spook van de verdeeldheid weer op.
Open grenzen
Een harde grens tussen Noord-Ierland en de Ierse Republiek heeft meer consequenties voor de Noord-Ieren. De open grenzen maken het nu bijvoorbeeld mogelijk mensen aan beide zijden van de grens op praktische gronden zorg aan te bieden. Ambulances kunnen de grens negeren. Ierse kankerpatiënten uit het Ierse Donegal kunnen net over de grens in het Noord-Ierse Derry bestraald worden. Gezondheidszorg is het voorbeeld van een gebied waar de open grenzen in de loop van de tijd contacten over en weer gemakkelijk en vanzelfsprekend hebben gemaakt.
Verder zijn er boeren die land aan beide kanten van de grens kunnen gebruiken. Er is grensoverschrijdend woon-werkverkeer en probleemloos handelsverkeer. En dan zijn er natuurlijk nog de familiebanden die met open grenzen makkelijk onderhouden kunnen worden. Wordt dat allemaal teruggedraaid? Zo ver mag het niet komen, zegt zowel de Britse regering als de EU. Maar niemand heeft een aanvaardbare oplossing zolang May vasthoudt aan een harde Brexit.
De Ierse minister van Buitenlandse Zaken Simon Coveney heeft gezegd dat ongeacht de uitkomst van de Brexit-onderhandelingen Ieren en Britten in elkaars landen wel degelijk gelijke rechten zullen behouden. Daarvoor zou een overeenkomst tussen Londen en Dublin ter tekening klaar liggen. Londen heeft deze afspraak echter nog niet bevestigd.
Technologie
De open grens blijft hoe dan ook het struikelblok. Sommigen hopen op een technologische oplossing. Philip Hammond, May’s minister van Financiën (die je in het Lagerhuis rechts naast haar kunt zien zitten), opperde het gebruik van blockchaintechnologie om de goederenstromen tussen Ierland en Noord-Ierland te kunnen controleren zonder ouderwetse douane. Daarmee zou het Goede Vrijdag Akkoord gered kunnen worden. Critici geloven er niet in, ook omdat niemand precies begrijpt hoe het zou moeten werken. Gezien de ervaringen van de Britse overheid met grote ICT-projecten is de kans op mislukking groot, zegt een expert.
De Ierse regering houdt vast aan de open grenzen zoals die in het Goede Vrijdag Akkoord zijn geregeld. Premier Varadkar heeft zijn collega May na het laatste Lagerhuisdebat laten weten dat hij niet bereid is terug te komen op de deal die in november is gesloten. De laatste ontwikkelingen hebben hem er eens te meer van overtuigd dat de ‘backstop’ als verzekering voor het in stand houden van open grenzen noodzakelijk is. In afwijking van wat een woordvoerder van de Europese Commissie meende, zei Varadkar dat ook in het geval van een no-deal de grenzen open zullen blijven. Wat weer tot de vraag van de DUP leidde waarom de EU dan die backstop/verzekering moest krijgen. Ook het Conservatieve Lagerhuislid Rees-Mogg, fanatiek tegenstanders van de backstop, zei gisteren op bezoek in Noord-Ierland dat het uitblijven van een deal niet wil zeggen dat er een harde grens komt. Hij verwacht dat de EU een no-deal wel wil voorkomen omdat de Unie dan de 39 miljard pond die met het scheiding is overeengekomen ook zou moeten missen.
Wie krijgt de schuld?
Voor een grote meerderheid van de Noord-Ierse bevolking die in 2016 tegen de Brexit stemde is het politieke gedoe rond de grens met de republiek de voorbode van nieuw onheil. Vorige week werd Londonderry weer opgeschrikt door een bomaanslag die geclaimd wordt door een nieuwe IRA. Over de verantwoordelijkheid voor het weer opleven van ’the troubles’ is het gevecht inmiddels begonnen. Tory-hardliners en de DUP wijzen nu al naar de EU die niets wil toegeven. De voorstanders van Remain wijzen naar Boris Johnson, David Davis en hun brexit-vrienden die de backstop noodzakelijk hebben gemaakt omdat ze alle banden met de EU willen verbreken.
De Noord-Ierse tegenstanders van de brexit brachten gisteren een verklaring uit waarin onder meer staat:
“Abandoning the backstop would put at real risk the interests, rights and entitlements of the citizens, households, businesses and the Good Friday Agreement endorsed overwhelmingly in 1998.
Reacties (13)
“Philip Hammond opperde het gebruik van blockchaintechnologie”
Misschien werkt PSD2, Neurale netwerken, nee, Eenhoornmodel! De Engelsen lopen er maar wat op los te fantaseren over reddende technologie die de backstop onnodig zou maken. Met de huidige gang van zaken (May die duidelijk afstuurt op een breuk met het Goede Vrijdag akkoord), zie ik eigenlijk maar één oplossing: Ierse hereniging (de weg daarheen is toevallig in hetzelfde akkoord ook geregeld).
@1: De Ierse Speld
Het gekke is dat de Engelsen nog wel weten hoe fier en stoer die ‘so few’ in 1940 de Jerries wisten af te houden, maar om zich aan hun veel recentere eigen misdragingen in Noord-Ierland te herinneren, hebben ze dat bloody continent nodig.
De IRA-bommen zullen helaas weer terugkomen, maar ik hoop dat ze vooral onder ivoren torens afgaan en dat slag Eton-tories als Johnson en Rees-Mogg of Bullingdonboys als Cameron mogen treffen.
De UK wordt steeds rijper voor een burgeroorlog en de EU mag alvast voorbereidingen treffen voor een versnelde toetreding van het afgescheiden Schotland, waarbij afschaffing van het districtenstelsel wel een voorwaarde moet zijn. Misschien nog geen voorspelling voor dit jaar, maar voor 2020 sluit ik het niet uit.
@2: Bij de BBC moeten ze dat stukje satire voor geschiedenis hebben aangezien.
@3: Men is er nog niet over uit in hoeverre de BBC zit te trollen.
@3: Ierland is nog geen 100 jaar onafhankelijk van Engeland. En Engelsen hechten zeer aan hun roemruchte geschiedenis als koloniale wereldmacht. Het wordt allemaal niet uitgesproken, maar het speelt mee in de brexitdebatten, zeker bij de Conservatieven en de DUP.
@5: “Ierland is nog geen 100 jaar onafhankelijk van Engeland.
Oftewel niemand die nu leeft heeft dat meegemaakt. Dat er nog wat oude brompotten rondlopen die de tijd nog hebben meegemaakt dat Kenia en Jamaica Engelse koloniën waren en een heel enkele hoogbejaarde die zich nog Brits Indië herinnert, soit. Maar degenen die zich nog het Verenigd Koninkrijk van Groot Brittannië en Ierland heugen hebben last van valse herinneringen.
Overigens laat de Ierse kwestie wel zien hoe lang de gevolgen van kolonisatie kunnen door etteren. De huidige situatie in Noord-Ierland is het gevolg van een kolonisatie die 400 jaar geleden heeft plaatsgevonden.
@6: ja maar ’t is toch niet zo dat “Ierland onafhankelijk” dat dat de scheidingslijn is. Er kunnen nog jarenlang sancties zijn of op andere manieren de Ierse Vrijstaat “gepest” worden. Dus die geschiedenis kan men wellicht wel herinneren
@7: Als de “Ierse vrijstaat” opgenomen wordt in de EU (als deel van de Ierse republiek, of onafhankelijk), zal het met de pesterijen wel meevallen.
@8: Hee wacht even! Als je niets weet van de Ierse geschiedenis, doe dan niet zo uit de hoogte! Zoek eens op Ierse vrijstaat! Zoek eens op de pesterijen die het land, zeker in de vroege jaren, maar toch ook zeker nog tot in de jaren ’50 mocht verduren van de voormalige overheerser. En min of meer nog altijd aanhoud, afhankelijk van hoe je Noord-Ierland ziet. De plantations waren bedacht om de macht van de katholieke kerk te breken, van de clans te breken, dat lukte vrij aardig in die zes counties.
@7: Niet echt iets om trots op te zijn, dat je destijds een ander land hebt lopen pesten. Rancune is iets heel anders dan koloniaal verleden. Bovendien was de onafhankelijkheid van Ierland toch echt een knoeperd van een scheidslijn (met burgeroorlogen en al) en in tegenstelling tot bijvoorbeeld Australië of Canada, hebben de Ieren ook al lang bedankt voor de eer van de ceremoniële functie van de Windsor koning(in). Dat zit echt allemaal niet meer in de lui hun geheugen.
Enig koloniaal verleden dat de Engelsen zich van Ierland herinneren, moet volledig uit geschiedenisboekjes komen en tenzij die in het VK nog meer gekleurd zijn dan bij geschiedenisboekjes gewoonte is als het over voormalige koloniën gaat, zullen ze die geschiedenis graag liever zo snel mogelijk vergeten, in plaats van de Ieren uit te nodigen zich weer onder hun gezag te voegen.
@10: Er zijn er anders die het mede-uittreden van Ierland, zodat ze daar een eigen douane-unie mee kunnen vormen, een serieuze optie vinden…
Ik denk dat als Ierland in de EU zit, de republiek niet veel last zal hebben van
. Noord-Ierland is een ander verhaal.
@11: Blijkbaar zijn de Britse geschiedenisboeken nog slechter dan Bismarck vreesde.
Of de Brexiteers hebben op school niet opgelet, of ze denken dat ze het beter weten dan de geschiedenisboeken.