COLUMN - Karin van der Stoop ziet VVD’ers voor de PVV werken.
Vandaag in de categorie VVD-er met PVV-corvee natuurlijk ons aller Stef Blok. Tot voor kort de grijze muis op het Binnenhof: “Stef Blok, de man over wie niemand iets wil weten”. Het prototype voor Rutte’s Normaal. Doen. In het kabinet Rutte II kreeg hij steevast de laagste publieke waardering, maar die eer heeft hij nu af moeten staan aan minister (k)Wiebes. Dat raakt Stef niet, Stef is stoïcijns en gunt een ander de spotlights. Zo willen ze er wel meer van hebben in Den Haag. Ze gaan allemaal voor het Blok.
Geen geblunder
In het gelinkte artikel in de Volkskrant, geschreven rond de tijd van de formatie, staat een prachtige quote: “Het hoogste goed straks tijdens Rutte III: stilte. Geen onhandige interviews, geen wilde teksten, geen geblunder in de debatten.” Nou dat hebben we gemerkt, met de memo-affaire en de jokkebrok Halbe Zijlstra. En natuurlijk Klaas Dijkhoff die graag grapjes maakt over dobbernegers en uitkeringstrekkers – kortom al die armoedzaaiers die te stom zijn om zich in te vechten.
Diezelfde Klaas die zelfs ik als linksig vrouwtje een tijdje geleden nog best sympathiek vond. En nu gaat grijze muis Stef Blok ook al over de schreef!
Het Halbe virus
Ik vermoed dat dat door Halbe komt. Die heeft iets besmettelijks. Het Halbe-virus dringt door in het ambt dat hij ooit bekleed heeft. Kijk maar naar zijn staatssecretarisschap en vergelijk dat met dat van opvolger Sander Dekker. Precies hetzelfde beleid. Hij had als fractievoorzitter jarenlang PVV-corvee en was daar ook best goed in geworden, met bizarre uitspraken als “asielzoekers komen hier om gratis een borstvergroting te laten doen” of iets in die geest. Klaas doet nu min of meer hetzelfde, al probeert die er nog een kwinkslag aan te geven. Wat qua tactiek wel slim is; Halbe kwam gewoon dom over, Klaas lijkt tenminste grappig. En Halbe zat ook eventjes op het ministerie van BuZa, waar ons Stefke nu dus resideert. En jawel hoor, hij zit er nog maar net en tadaaa: Controverse! Dom en ongefundeerd gelul! Racisme! En niet zo weinig ook.
Suriname here we come
Zembla was er vlot bij; de gewraakte uitspraken zijn van dinsdag 10 juli. Op een besloten bijeenkomst weliswaar, maar ja, iedereen filmt alles tegenwoordig en je doet er goed aan daar rekening mee te houden. Helemaal als je rare dingen gaat roepen over buitenlanders op een internationaal congres. Maar goed, Stef vindt ze natuurlijk helemaal niet raar, want die is met het Halbe-virus besmet. Ik zou het niet vreemd vinden als hij genoeglijk de kleinkinderen voorleest uit het onvolprezen kinderboekje Suriname, here we come.
Want hij vindt Suriname een failed state, niet vanwege de criminele Bouterse, maar omdat er veel etniciteiten bij elkaar wonen. Overigens vergeet hij daarbij te vermelden dat dit door Nederland is veroorzaakt, maar dit terzijde. Een Surinaamse publicist zegt in dit artikel dat groepen daar juist voorbeeldig samenwonen. Ik kan niet beoordelen of dat waar is, maar hoe dan ook slaat de uitspraak nergens op natuurlijk. Edoch, Stef is er heilig van overtuigd dat verschillende bevolkingsgroepen niet vreedzaam samen kunnen wonen. Hij kan niet één land bedenken waar dat gelukt is. Nou ja, de VS en Australië dan, maar die tellen volgens hem niet mee, want daar is de oorspronkelijke bevolking uitgeroeid.
Pardon?
Hier werd ik dus even misselijk, omdat ik tegelijk moest lachen en moest huilen. Los van de ongelooflijke botheid van die opmerking is het natuurlijk niet waar. Native Americans, Aboriginals, Maori’s en Inuïts zijn weliswaar flink gedecimeerd maar zeker niet uitgeroeid. Overigens snap ik in dat kader wel waar die angst vandaan komt, dat onze samenleving wordt overgenomen door immigranten. Dat kunstje hebben we zelf vaak genoeg geflikt. En wij gingen ook niet ff leuk integreren met de plaatselijke bevolking. Die werd, zeg maar, voor het Blok gezet. Of anders op het Blok gezet. Resistance is futile. Tegenwoordig gaat het toch echt andersom meneertje Blok.
Flikker nou toch een keer op met je genetisch bepaald!
“Maar het is genetisch bepaald! Mensen houden niet van vreemden! Als je middenin een multiculti-wijk woont heb je daar enorm last van!”
Speak for yourself dude. Ik heb in de Indische Buurt in Amsterdam gewoond toen de populatie voor zo’n 90% allochtoon was. Ik woon al 14 jaar in ZuidOost waar het rond de 65% ligt. Ik heb helemaal nergens last van, nooit gehad ook. Hoezo genetisch bepaald? Je moest eens weten hoe mijn moeder over buitenlanders denkt. Toch was mijn eerste echte vriendje een Chileen. Ik heb ook nog een Zwitser, een Israëli en een Engelsman in mijn liefdesarsenaal. Bepaalde ziektes zijn genetisch bepaald. Gedrag en tolerantie zijn dat niet.
Baby
Ja, baby’s zijn bang voor vreemden, dat is inderdaad ingebakken. Maar die zijn dan ook weerloos. En joh, weet je wat er gebeurt als een baby enige tijd gehad heeft om kennis te maken met de vreemde? En wist je dat bij grote mensen ongeveer hetzelfde gebeurt? Geleidelijk aan is de vreemde geen vreemde meer, maar gewoon een persoonlijkheid. Nah, je verwacht het niet! Vreemden die bekenden worden, het is een miraculeus fenomeen. Gelukkig heb ik het in mijn leven veelvuldig mee mogen maken. Dat begon al op de kleuterschool, echt waar. Toen ik eenmaal gewend was ging het echt prima met al die vreemde kindertjes en die enge juf. Ik haalde zelfs mijn steltdiploma. En ik durfde mijn vriendje te zoenen, die dat overigens maar raar vond, maar goed, jongetjes en meisjes op elkaar afstemmen is weer een heel ander verhaal.
Mwah
Ja Halbe…uuh Stef, het is heel goed mogelijk om verschillende bevolkingsgroepen bij elkaar te zetten en ze samen te laten leven. In Nederland hebben we jarenlang de verzuiling gehad, in feite hetzelfde principe. Dat ging er meestal redelijk vreedzaam aan toe volgens mij. Ik heb als Hollander weinig met Groningen. Of gewoon niks eigenlijk. Een Fries is geen Limburger of een Zeeuw. Hell, een Amsterdammer is geen Volendammer en die is geen Alkmaarder. Toch ligt de tijd dat we elkaar de hersens insloegen vrij ver achter ons. Dus daar heb je je multiculturele samenleving met oorspronkelijke bevolking waar het, mwah, best wel goed gaat de laatste tijd.
Als ik jou was zou ik eieren voor mijn geld kiezen en opzouten. De hand die Rutte je ongetwijfeld boven het hoofd zal houden, zou ik maar met enige argwaan bezien. Hij zal veel “mwah” laten horen, en je tot in den treure verdedigen. En dan opeens sta je toch op straat. Vraag maar aan Halbe.
[Deze gastbijdrage van Karin van der Stoop verscheen eerder op het blog Hoe vrouwen denken]
Reacties (61)
Wat een ophef.
Liberalisme staat voor individuele vrijheid. Dat betekent ook eigen verantwoordelijkheid, en zelf je best doen. Dat er hier mensen komen die dat niet doorhebben, tja. Dat is VVD al jaren ….
Multiculturalisme is al uit, ex-president Hollande en frau Merkel hebben dat ook wel eens laten ontglippen.
Nu weer in Volkskrant artikel over Zweden en problemen daar met migranten.
Massa migratie is nog nooit in de geschiedenis met veel vrede gegaan. Altijd problemen tussen bevolkingsgroepen. Dat begon al met onze voorouders versus neanderthalers. Oerinstincten dus.
En deze columniste heeft de lakens gedeeld met mannen van verschillende nationaliteiten. Zegt niets over grote cijfers, zijn sommigen hier erg goed in. Dus flutargumenten.
Hey dit stukje stond toch ook al op Joop.nl?
Drie punten om eens over te bomen:
-Het Joegoslavië van de jaren ’90 heeft ons geleerd: Volkeren houden niet van andere volkeren. Onder Tito ging het nog goed, maar daarna brak de pleuris uit.
-Om een ‘melting pot’ te laten werken moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan.
-En dan is er nog zoiets als onvrede en projectie.
Blok kan echt niet meer ons land vertegenwoordigen na het uiten van dergelijke persoonlijke mening. Zijn eigen ambtenaren hebben inmiddels ook al aangegeven op een andere lijn te zitten, dus daar heeft hij ook gezag verloren.
Hij heeft zijn eigen stoelpoten onder zich vandaan gezaagd.
Mocht ie nog wat eer over hebben, dan hoop ik dat hij die aan zichzelf houdt door op te stappen.
Kijk eens naar de film Gangs of New York, NY melting pot bij uitstek.
Dat hoort ook bij cultuurmarxisme. Sociale en economische punten moeten opgelost worden, cultuur, wat betreft tradities en religie, moet kapot gemaakt worden.
@1: wees wel correect.
Dat was de VVD ooit. Sinds een decennia of 2 is de VVD niks meer dan een lobbybedrijf voor het bedrijfsleven. Niks eigen verantwoordelijkheden, want enkel de belangen van bedrijven dicteren hun uitgangspunten.
@6.
Het is in de VVD juist de tweespalt tussen multinationals die open grenzen willen, en de winkeliers die overlast hebben van criminele migranten, althans zo ervaren zij het.
@1
Als liberalisme staat voor individuele vrijheid, dan is een multiculturele samenleving juist heel erg liberaal! De staat zorgt voor rust en orde en de burger mag zijn wie of wat hij wil.
Verder kan multiculturalisme niet in of uit zijn. Nederland is al jaren een multiculturele samenleving, alleen de gradatie verschilt van wijk tot wijk en van stad tot dorp.
Waar we tegen aan kijken is dat de VVD steeds meer haar liberale beginselen aan het verkwanselen is en verwordt tot een radicaal-rechtse partij met verwantschap met Trump, Orban, Poetin en dat soort foute lieden. Blok is de nette variant van Trump.
En bij radicaal rechts is het opvallend hoe nationalisme, het verheven blanke ras, de christelijke oorsprong en ook anti-feminisme een issue is. (En wat @6 schrijft, Trump en Poetin dienen ook het grote geld) Helemaal niet liberaal dus! De VVD schuift stiekem die kant een beetje op. Niet te opvallend, ze willen kennelijk de liberale kiezer ook niet verliezen. Maar die is ook niet dom natuurlijk.
Het idee dat het avondland wordt gekoloniseerd, dat is inderdaad een prachtig stukje projectie. Zoals de waard is, zo vertrouwt hij zijn gasten. Die projectie is denk ik het grote verschil tussen witte en zwarte identiteitspolitiek. Zwarte identiteitspolitiek vliegt ook regelmatig de bocht uit, maar het is geworteld in de geschiedenis, en moet zich uiteindelijk altijd verhouden tot die geschiedenis. Datb begrenst de boel een beetje. Witte identiteitspolitiek heeft die beperking niet. Dat avondland verhaal is geen geschiedenis, het is fictie. Het kan een meer literaire spanningsboog volgen en je kan er veel meer op projecteren.
@7: De VVD kiest in zo’n geval niet voor de winkeliers maar voor de multinationals (voorbeeld: afschaffen van de dividendbelasting)
@8.
Wat een onzinnig commentaar. Waar ‘we’ tegen aan kijken, jij weet niet wat individualisme is.
En ook niet het verschil tussen culturen, waar in de westerse individualisme erg hoog in het vaandel staat, is dat bij andere culturen anders. Kijk maar naar positie vrouw bij andere culturen. Ze mogen niets, anders schande voor familie.
Daar mag VVD niets van zeggen?
Ach, en over geld. Allemaal een groot complot! Dat is al sinds de tijd van het VOC hier zo.
@11 Ja, jij moet een grote mond op zetten over “een groot complot”. Met je ‘cultuurmarxisme’ in #5. Manmanman.
@3 Ik zou eerder leren van Joegoslavie dat een multi-etnische staat kapot gemaakt kan worden door extreme, etno-nationalistische politici die alleen uit zijn op het eigen gewin en daarvoor bereid zijn bevolkingsgroepen tegen elkaar op te jutten, met alle gevolgen van dien. En dat dat soort tuig bestreden moet worden.
@12.
Grote mond. Hahaha, echte cultuur marxist, geloof maar in het goede van de mens. In iedereen, ook in jou , schuilt een beest, daar heb je geen extreme etno nationalistische politici voor nodig, want zoals je zelf aangeeft die jutten dat alleen maar op, het gevoel was er dus al.
En dat tuig moet bestreden worden, ja, extreemlinkse terroristen kennen we, die dat bestrijden. Zoals bij Janmaat en zijn vrouw in een rolstoel. Of laatst in Spanje een anarchistische aanslag op cathedraal want godsdienstige uitingen moeten bestreden worden.
@11
Ik hoef niet te oordelen over andere culturen. Ik ga uit van de gelijkwaardigheid van man en vrouw, (en andere gelijkwaardigheden) dat is dan ook de kern van een liberale democratie en zo wordt die ook gepraktiseerd in Nederland.
Daar mag je nooit mee sjoemelen. Wat Stef Blok als privé persoon zei was dat de liberale democratie niet deugt en dat hij er geen één weet die functioneert. En dat zegt een liberaal! (Nou ja, in naam dan)
Vrijheid, gelijkheid, broederschap, zó werd het liberalisme een paar eeuwen bondig samengevat. Vrijheid voor het individu, dus ook de vrijheid om een ideologie of een religie aan te hangen. Wat er momenteel echter gaande is bij radicaal rechts is breken met de traditie van het liberalisme. Men grijpt terug op het culturele christendom van een paar eeuwen terug. Kort gezegd: de blanke cultuur waarin de man de baas is. Niet geheel toevallig heeft Trump een christelijke achterban (Hoewel hij alles doet wat een christen niet zou moeten doen) en heeft Poetin een pact gesloten met de Russisch-orthodoxe kerk.
Even terzijde: Erdogan doet exact hetzelfde, maar dan met de islam als gereedschap.
Wat er gaande is, is een revival van oude ideeën. (Dogmatisch autoriteitsgeloof) Dat is in Nederland gaande, maar ook in de ons omringende landen, in de VS, in Rusland. En dat is niet omdat men opeens weer gelovig is geworden, men praktiseert het christendom cultureel. Dat zagen we al bij de PVV en FVD. SGP was het altijd al, maar dat komt omdat zij gelovig zijn. Het CDA beweegt ook steeds meer naar radicaal rechts. En de VVD blijkt ook in het geniep radicaal rechts te zijn. Niemand maakt mij wijs dat Blok zomaar zijn dag niet had. In feite staat de liberale democratie op het spel.
@13 cultuurmarxisme is een complottheorie, ja. Volslagen idioot. Wappie. Net als mensen die geloven in een platte aarde, of mensen die de opwarming van de aarde ontkennen. Prima als je er in wil geloven, maar je maakt jezelf volslagen belachelijk door anderen vervolgens complotdenken te verwijten. Verder ken je me niet, dus mag je je oordelen over mij lekker achterwege laten.
Wat betreft het tweede deel van je post: wat wil je nou precies zeggen? Dat iedereen die kritiek heeft op extreme etnonattionalistische politici die bevolkingsgroepen tegen elkaar opzetten voor het eigen gewin extreemlinks is? Een terrorist? Dat ik een extreemlinkse terrorist ben? Kritiek hebben op extreemnationalistisch rechts mag niet meer? Ben je echt zo dom en / of ideologisch blind dat je denkt dat extreemlinkse groepen een monopolie hebben op terroristisch geweld, omdat je toevallig twee voorbeelden hebt? (Zo ja, dan wil ik nog wel een keer de bekende ellenlange lijstjes posten met terroristische aanslagen / organisaties die rechts, nationalistisch en / of religieus gemotiveerd zijn hoor).
Verhelder even, dan is het tenminste duidelijk wat je bedoelt. Boter bij de vis, niet dat laffe suggestieve.
@12
Het probleem waar we tegen aan lopen, is dat het in een liberale democratie ook is toegestaan om ideeën te hebben die tegen diezelfde democratie werken. De ideeën van radicaal rechts zijn gelijkwaardig aan andere ideeën. Kwalificeren als tuig is eigenlijk al over de schreef.
@8:
Alleen is Nederland ook socialistisch. De staat zorgt voor een vangnet en uitgebreide collectieve voorzieningen.
Als je de BTW-verhoging, de schaamteloze knievallen voor de EU en het meewerken aan het meest idiote “milieu”-project ooit radikaal-rechts wilt noemen, ben ik het met je eens.
@17
Sub1: Socialisme (de de democratische variant) komt voort uit de liberale democratie. Wat je schrijft klopt dus niet, Nederland is niet socialistisch. Je haalt twee dingen door elkaar.
Sub2: De zaken welke je hier noemt komen ook voort uit de liberale democratie. Je haalt dus wederom zaken door elkaar.
Waar ik het over heb is dat radicaal rechts fundamenteel haaks staat op de liberale democratie. En dat dat zorgwekkend is. Want ik wil over 10 jaar nog steeds kunnen kiezen tussen socialisme en iets anders.
Onze gemeenschap is gebouwd op waarden welke uit de verlichting voortkomen, dat is al een paar eeuwen gaande. En dáár wil radicaal rechts een einde aan maken. Of om met Stef Blok te spreken: hij gelooft er niet meer in vanwege de aanwezigheid van andere culturen.
@18.
Onze normen en waarden zijn niet alleen afkomstig uit de verlichting. Gelukkig niet zeg.
@15.
Janos, een beetje rustig alsjeblieft.
Jij legt mij allemaal dingen in de mond, en daarop ga je verder, stropoppen.
Ik zeg gewoon simpel dat het gevoel in het toenmalige Joegoslavië er al was onder de bevolking, en geëxploiteerd is door nationalistische politici. Oorzaak en gevolg.
Natuurlijk ben ik geen voorstander van burgeroorlogen. Of aanhanger van de beschreven politici. Dat jij vind dat die bestreden moeten worden, daar moet ik om lachen. Links heeft al jaren geen vuist kunnen maken. Alleen maar preken in eigen kring met een belerend vingertje.
Of jij dit of dat bent, moet je zelf maar uitmaken. Ik vind het nogal bescheten die betweterigheid met vragen hoe dom ik ben en ideologisch verblind.
@12: tuig dat bestreden moet worden. Lekker genuanceerd man, goed bezig
@20: ik denk dat de linkse voorhoede altijd al zo was: gestudeerden uit de middenklasse die met retoriek en verontwaarding de strijd aan gingen met de liberaal kapitalistische burgerij. Marxisme is inverted capitalism: geen ondernemers maar oproerkraaiers aan de top. Verschil met vroeger is dat de proletarische achterban het laat afweten.
Nee, Joop, nee. Jij hebt het in je post (#13) helemaal niet gehad over Joegoslavië. Wat je daar hier over zegt (dat er al spanning was,en dat die is geëxploiteerd) zal ik niet bestrijden. Wel aanvullen dat politici natuurlijk ook hadden kunnen kiezen die spanning te reduceren. Om het land bij elkaar te houden, het door te ontwikkelen naar een federatief verband, of op een Tsjechoslowaakse wijze uit elkaar te laten gaan.
Ik zal je nog even quoten:
Dit is een vaag, suggestief stuk tekst. Jij begint over extreemlinkse terroristen. Ik vraag je in @15 wat je er mee bedoelt. Dan kun je wel “stropop” schreeuwen, maar je kan natuurlijk ook zeggen wat je bedoelt, in plaats van een term als “extreemlinks terrorisme” te droppen maar er vervolgens geen verantwoording voor te willen nemen. Over “bescheten” gesproken.
@21 Ach, ik ben niet genuanceerd genoeg. Wat erg. De nieuwe politieke correctheid: rechts tuig mag geen tuig meer genoemd worden, want links moet beleefd blijven. Aldus rechts. Zucht.
@23: jullie slogan is “ongelofelijk genuanceerd” of zoiets? Beleefdheid maakt me niet zoveel uit, maar practice What you preach. Of: niet de morele highground claimen, mag ook
@23.
Ik schreeuw niet, dat doe jezelf.
Eerst gevoel onder volk, dan politici die er op inspringen. en misschien is dat helemaal niet te bestrijden zoals jij denkt, het is een veenbrand die vroeg of laat uitslaat.
Na de verlichting hebben we de romantiek gehad. Die gaat niet zo van de maakbaarheid van de mens uit, of zelfs een volk helemaal rustig en stil houden. Want kunstmatige bevoogding. Dat zie je in aanloop naar revoluties en oorlogen ook. Meestal als het brood te duur wordt zoals de Franse en Russische revolutie, dan gaat gewone man voelen. Druppel en emmer.
@24 Je verwart “nuance” met “scherp het debat voeren”. Ik beschrijf “extreme, etno-nationalistische politici die alleen uit zijn op het eigen gewin en daarvoor bereid zijn bevolkingsgroepen tegen elkaar op te jutten” als “tuig”. Dat lijkt me nog een behoorlijke understatement, en verdomde genuanceerd.
De “moral high ground claimen” is een stukje kretologie waar ik niets mee kan. Waar dan? Waarom? Is bovenstaande veroordelen de moral high ground claimen? Zo ja, deden dan maar meer mensen dat.
@25 Juist, je reageert dus nog steeds niet op wat je nou wilde zeggen met ‘extreemlinks terrorisme”. Goed hoor, geen verantwoording voor je eigen woorden, belletje trekken en wegrennen.
@26: ik snap dat in jouw hoofd de wereld verdeeld is in goede en slechte (mensen). De laatste groep is tuig en mag met alle mogelijke middelen bestreden worden. Dat is de denkwijze van een extremist.
Wat heeft Blok nu gedaan? Hij heeft grote onzin gepraat over iets waar hij niks van weet. Daar “te bestrijden tuig” van maken is niet echt genuanceerd of wel? Genuanceerd zou zijn onderscheid maken tussen woorden en daden. Als je zegt “de woorden van Blok kunnen tuig aanzetten tot geweld en moeten daarom bestreden worden, etc” klinkt het al een stuk redelijker.
@27.
Je maakt kinderachtige opmerkingen, dus dan mag ik me kennelijk zo gedragen.
Is het je niet opgevallen bij Pim Fortuyn dat de deugdzame politici hem niet konden stoppen in zijn populariteit en uiteindelijk een extreemlinkse gast hem maar moest stoppen. Niet met instemming, maar als je de herdenking zag in Rotterdam, wat het de gewone man in de straat deed. En als ik linkse vrienden nog hoor zeggen met een zucht dat het goed uitkwam.
Nu hebben we Wilders die wordt gedemoniseerd terwijl hij het over liberale normen en waarden heeft. Vrijheid van meningsuiting , dat iemand als minister Blok mag zeggen wat hij wil, omdat een groot gedeelte van de bevolking dat ook vindt.
Omdat heel veel autochtone Nederlanders nare ervaringen hebben met migranten. Op wat voor manier dan ook. Van cijfers criminaliteit en werkeloosheid, tot en met positieve discriminatie waar je je mond moet houden over die criminele Mocro, want racisme. Of toewijzing sociale huurwoningen aan Eritreers , ook bij mij in de flat. Meerdere problemen met die lui van geluidsoverlast tot afval op straat.
Dat is gevoel wat er breed leeft , en daar beantwoord deze politicus aan. In plaats van goed praten, zoals ik geloof de PvdA tien jaar geleden ofzo met hun idee dat twee generaties verder is alles goed, dan zijn ze wel geïntegreerd.
@12: (en #3) Het angstaanjagende is de snelheid waarmee dat ging.
Eh, pardon, meneer @28? Wie denk je wel niet dat je bent? Nee, dat vind ik niet. Jij kent mijn hoofd niet, ik ben niet geïnteresseerd in jouw zieke (overigens ook: beledigende) interpretaties van wat ik zou denken, en zou het op prijs stellen als je je fantasieën voor je houdt.
Godherejesus, leer begrijpend lezen man. Dat ‘analist’ wordt zo wel heel potsierlijk. Ik reageer op #3, die het heeft over het voormalig Joegoslavië. Tip: dat kun je zien doordat ik in mijn post “@3” schrijf, dat betekent “gericht aan 3”. Was Blok minister in Joegoslavië, eind jaren 80 / begin jaren 90? Ik zal je de moeite van het opzoeken besparen: nee, dat was hij niet. Wellicht kun je dan ook bedenken dat ik het niet over hem heb? Hoe stupide en bedenkelijk zijn recente uitspraken ook zijn, hij is nou niet bepaald een politicus die er om bekend staat om minderheden tegen elkaar op te stoken om er zelf beter van te worden.
@29
– je schreeuwt
– Joop: nee, JIJ schreeuwt
– je bent belletje aan het trekken
– Joop (5): nietes, JIJ doet kinderachtig. En als jij kinderachtig doet mag ik dat ook. Lekker puh!
Ach ja, veel rechtspopulistische politici doen het ook zo, en worden er ook niet minder populair mee. Je goed recht, maar ik blijf het laf vinden om iets te roepen als je deed in @13, maar er geen betekenis aan durft te geven. Nog steeds niet. Je kunt Fortuyn er bij halen, maar dat is inmiddels ook al 15 jaar geleden. Nogmaals, zullen we er een lijstje bijpakken van extreemrechtse aanslagen, van de laatste jaren? Geweld tegen moskeeën, azc’s, huizen waar buitenlanders wonen? Dit soort dingen? https://www.gelderlander.nl/arnhem/flinke-celstraffen-voor-gooiers-brandbom-bij-polenhotel-in-velp~a95e7ec7/
Daar geloof ik dus helemaal niets van. Ik heb sinds de dood van Fortyn, in die meer dan 15 jaar met een groot links netwerk en oneindig veel politieke discussies, welgeteld één keer een links iemand iets soortgelijks horen zeggen.
Het is ook gelul, want het enige dat het oplevert is dat je een nog extremer figuur er voor terugkrijgt. (De morele dimensie daargelaten en alleen reagerend op “dat het goed uitkwam”).
Wilders heeft het nooit over liberale normen en waarden. Hij wil bepalen hoe mensen zich mogen kleden. Wil boeken verbieden. Wil bepalen wat wel en niet gezegd mag worden op scholen. Etc. etc.
En Blok mag zeggen wat hij wil, maar dat heeft niets te maken met hoe groot het deel van de bevolking is dat vind dat hij gelijk heeft. Hij mag zeggen wat hij wil binnen de wet (en geen centimeter daarbuiten, ongeacht hoeveel mensen dezelfde waanbeelden hebben). Wat wel zo is, is dat hij in zijn functie als minister een aantal dingen beter niet kan zeggen. Stupide, onwetenschappelijke genentheorietjes. Ahistorisch gelul over “dat er geen landen zijn waar verschillende bevolkingsgroepen succesvol samenleven, en dat de oorspronkelijke bewoners van Australië en Noord-Amerika zouden zijn uitgeroeid. En je onderhandelingspositie in de EU niet vernaggelen, en bevriende mogendheden beledigen. dat mag wel, maar is erg onverstandig.
ach, alsjeblieft, “waar je je mond over moet houden”, we praten gvd al bijna 20 jaar nergens anders over. En ja, ik heb ook wel eens nare ervaringen met migranten. Ook met autochtonen. Dat is één van Onze Grote Verworvenheden, dat we vervolgend die mensen beoordelen op hun gedrag, en niet op basis van welk groepje ze toe behoren.
Ik heb niets met de PvdA, maar het is gewoon waar dat het steeds beter gaat met de integratie. Dat mensen dat niet willen horen uit ideologische blindheid, en dat die boodschap verdacht gemaakt wordt door mensen met een eigen agenda, doet daar niets aan af.
@30 Vond je dat echt zo snel gaan? Het eerste etnische gestook begon al begin jaren 80, en in 1986 was er een invloedrijke club Servische geleerden en kunstenaars die een blauwdruk voor een Servische Etnostaat presenteerde (inclusief al het oorlogszuchtige geronk over ‘de culturele genocide op de Serven in Kosovo). Iets later (uit mijn hoofd ’87 of ’88) ging Milosevic er mee aan de haal, en daarna duurde het nog 3 a 4 jaar voordat het echt oorlog was (nadat ook in andere republieken etno-nationalisten waren verkozen, met name Tudjman in Kroatie).
Das toch een behoorlijke periode, waarin met veel energie gestuurd is op versplinterende krachten. Als diezelfde energie was gestoken in het bij elkaar houden, danwel geweldloze uiteenval, had het heel anders kunnen lopen.
Maar hier in het westen was het voor veel mensen (en ook: media) onduidelijk dat de boel ging klappen, tot het ‘opeens’ gebeurde. Bedoel je dat?
@31.
Bedankt voor je betoog. Afgezien van het eerste gedeelte, dat gaat weer nergens over, en reactie #13, gaat over bestrijden rechtse tuig, dat heb ik uiteindelijk uitgelegd met de moord op Fortuyn en het muilkorven en demoniseren van Wilders.
Verder gaat het mij niet om het gelijk krijgen, want je snapte heel de essentie niet van wat ik bedoel. En dat was het gevoel wat er leeft onder een groot gedeelte van de Nederlandse bevolking over migratie en de consequenties. Lekker diskwalificeren als waanbeelden. Want dit en dat klopt niet van wat hij zei. Er zijn gewoon problemen met migranten en integratie.
Dan kan je vloekend zeggen daar hebben we het al 20 jaar over, ja sorry, er stond hier laatst ook nog een overgenomen artikel van Sociale vraagstukken over integratie Syriërs, dat ging nog niet zo geweldig.
En dat werd afgedaan als falend rechtse regeringsbeleid. Deels. Ik denk dat een groot gedeelte vanuit de mensen zelf moet komen. Uit de hier al wonende mensen en zij die hier heen gekomen zijn. De overheid mag faciliteren. Dat is liberaal. Vrijheid. Mits jezelf goed aanpakt. En dat bleek uit dat onderzoek, laat te wensen over.
@33: Mits je jezelf goed aanpakt. Right. Gaat niet gebeuren ben ik bang, want het is voor een nieuwkomer helemaal niet duidelijk hoe je je aan de huidige VVD normen aan moet passen. Het huidige, modieuze liberalisme/conservatisme is namelijk erg selectief en ontzettend vaag. Het recht om anti-feminist te zijn bijvoorbeeld, geldt alleen voor mensen van wie de VVD vindt dat zij volwaardige burgers zijn. Zij mogen feministen afdoen als social justice warriors die de natuurlijke orde der dingen ondermijnen. Nieuwkomers mogen dat niet. Van hen wordt juist verwacht dat zij vrouwenrechten omarmen, omdat ze zich zo van hun barbaarsheid kunnen ontdoen en hun goede intenties tonen. Maar vrouwenrechten kunnen niet tegelijkertijd goed en fout zijn. Er is dus geen objectieve standaard waaraan men kan voldoen om volwaardig burger te zijn. Die standaard wordt bepaald door de dominante groep, op basis van groepskenmerken.
Als er zo’n dubbele standaard in een samenleving aanwezig is, dan doet een open, liberale samenleving het slechter dan eentje met een hele duidelijke leitkultur, of een staatsreligie waar je je toe kan bekeren. Het doet het zelfs nog slechter dan een volledig vastgeroeste klassen- of kastensamenleving. Een kastensamenleving sluit iemand op in zijn kaste, maar het biedt hem of haar ook een identiteit, en het geeft hem of haar een set aan voorgeschreven regels waarmee hij met leden van een andere kaste of klasse kan communiceren. Wat het aan vrijheid afneemt, compenseert het met zekerheid.
De liberale samenleving met een dubbele standaard biedt een nieuwkomer geen enkele zekerheid en het biedt hem ook geen vrijheid. De eigen groep biedt geen identiteit, omdat de liberale samenleving verwacht dat je ernaar streeft die te ontstijgen. Maar het biedt ook geen heldere standaard om dat te doen, dus blijf je altijd afhankelijk van de grillen van de dominante kaste.
Assimilatie is in zo’n samenleving onmogelijk, een totale fucking pipe dream.
@2: Nee, ik heb daar wel een link geplaatst naar het stuk op hoevrouwendenken.nl
@1: Ik kom met flutargumenten? Blok zegt dat afkeer van “vreemden” genetisch bepaald is. Ik bestrijd dat met mijn eigen ervaring; een moeder die niets moet hebben van buitenlanders terwijl ik op jonge leeftijd verliefd werd op zo’n buitenlander. Daarmee is zijn argument per definitie ontkracht, want in mijn genen is er dus geen sprake van zo’n afkeer.
Dus waarom heeft mijn moeder een hekel aan “vreemden” en ik niet? Aangeleerd gedrag. Punt.
@5: Zout op, het is juist (extreem) rechts dat naar totale homogene samenlevingen streeft en dus cultuur en religie die niet in het straatje passen wil uitroeien. You will be assimilated.
@29: De gevoelens waar jij het over hebt domineren al jarenlang het debat. Dus daar kan het niet aan liggen.
Het is toch vrij bizar dat Blok zelf 14 jaar geleden zei dat de integratie best goed ging. Nu ziet hij dat anders, ik neem aan doordat de polarisatie nogal is toegenomen. Hoe komt dat? Misschien vanwege het rechtse, repressieve beleid van regeringen waar hij zelf deel van heeft uitgemaakt?
Hoe dan ook, het past een minister van BuZa, niet om dergelijke uitspraken te doen. Het past in feite niemand natuurlijk om het over genetische eigenschappen te hebben, die zouden bepalen hoe mensen zich ten opzichte van elkaar verhouden (want fascistisch gelul), maar je mag het wel uitspreken inderdaad. Echter, iemand op zo’n positie diskwalificeert zichzelf direct als diplomaat.
@33: Het is ook falend rechts beleid. Dat integratie – zeker sinds 2011 – expres heel moeilijk is gemaakt. En nee, je kunt niet van mensen verwachten dat alles uit hun zelf komt. Ze spreken de taal niet (en mochten die ook niet leren tot ze hun status verworven hadden!), zijn vaak getraumatiseerd en snappen überhaupt de ballen van de structuur en cultuur van onze samenleving. Je moet ze aan het handje nemen. Dat gebeurt in Amsterdam met Team Entree en dat is zeer succesvol. Maar ja, linkse hobby’s hè, blijft lastig te verkroppen voor rechtsdraaiende mensen.
@39.
Niemand kan je verbieden om een taal te leren. Je bedoelt dat ze geen les kregen bijvoorbeeld in een azc, omdat niet zeker was of ze mochten blijven. Heb ik zelf meegemaakt, want ooit vrijwilliger geweest, juist om ze de taal te leren. En gelukkig ken ik nog steeds mensen die dat vrijwillig doen, en ze meenemen naar de bieb of thuis om ze te onderwijzen. En omdat de nieuwelingen daar zelf enthousiast mee omgaan.
@40: In een AZC? Dat kan ik me nauwelijks voorstellen, tenzij dat echt jaren geleden is. Er komt nu eindelijk weer nieuw beleid, maar tot voor kort werden mensen letterlijk tegengehouden om zich in de Nederlandse maatschappij te mengen tot ze een status hadden.
Maar goed, dit alles heeft niets te maken met de notie dat angst voor vreemde mensen genetisch bepaald zou zijn. Dat is pertinente onzin.
@41
Maar waar komt de angst voor vreemde mensen dan wel vandaan? Dat die angst er is kunnen we vast stellen.
@41.
Tot ze een status hadden, logisch. Anders zullen ze steeds moeilijker teruggaan naar land van herkomst.
Maar dat is beleid, je hebt je eigen verstand en houding als mens. Ik laat me ook niet in alles door de overheid bepalen in wat ik doe.
Haast prachtige acrobatiek. Hoe Blok van DE partij van verdeel en heers nu roept dat verschillende bevolkingsgroepen zo verdeeld zijn.
“No matter how much racism bleeds this country, it’s classism that’s the real issue”
I.T.
@44: Misschien ook iets voor closing time…
@42:
Je zou het de Ieren eens kunnen vragen, of de Basken, of de Hutu’s en Tutsi’s. Er zijn veel redenen om andere (groepen) mensen te haten. Je kunt mij niet wijs maken dat een Ierse protestantse tweejarige peuter instinctief een katholiek al de hersenen in wil slaan.
Voor bevolkingsgroepen kun je volgens mij 2 hoofdredenen onderscheiden. Maar daar kom ik in een artikel op terug.
Je ziet hier aan Blok dat iemand zegt wat ze eigenlijk denken maar niet mogen zeggen.
@Karingin
Ik zou niet zeggen dat Stef Blok dit zegt als ‘PVV-corvee’. Dat laatste lijkt me juist als je in de openbaarheid uitspraken doet die PVV’ers aanspreken, om hen naar jouw partij te trekken. Of men zelf die uitspraken meent… volgens mij liever niet (want dan ‘hoor je eigenlijk bij de PVV, niet bij de VVD/CDA’), maar het maakt het natuurlijk wel makkelijker om dan die uitspraken te doen. De uitspraken van Stef Blok zijn juist niet in de openbaarheid gemaakt, en ook niet met doel om PVV’ers naar de eigen partij te verleiden. Geen PVV-corvee dus, maar iemand die (grotendeels) zegt wat hij meent, al dan niet om ‘debaters te prikkelen’.
Voor de rest is je enthousiasme aan te prijzen, maar vooral de inhoud in je reacties wat minder. Zo zit angst voor het vreemde wel degelijk in de mens ingebakken, net als de tegenovergestelde eigenschap: nieuwsgierigheid. Het ene sluit het andere niet uit, je eigen ervaring (N=1) is daarnaast ook irrelevant. En je kunt gaan mierenneuken of indianen en aboriginals ‘uitgeroeid’ zijn, maar er zijn zat massamoordenaars die erg blij zouden zijn met dergelijke cijfers: van 70% tot 90+% voor native Americans en 50%-90+% voor Aboriginals. De Holocaust leidde tot de dood van 63% van de Europese Joden, en zo’n 40% van alle Joden. Over de oorsprong van het woord ‘decimeren’: dat was een militaire straf waarbij 10% van een eenheid werd gestraft (bijvoorbeeld: gedood). Dan komen de percentages van ca. 80% voor Indianen en Aborginals eerder overeen met ‘uitroeiing’ (100%) dan met een ‘flinke decimatie’.
@49: PVV-corvee is natuurlijk een grapje, dat aansluit op mijn verhaal over het Halbe-virus, die als eerste beticht werd van die taak. En als je als ervaren politicus denkt dat uitspraken op een besloten bijeenkomst besloten blijven, dan mag je van mij naar huis. Meteen. Helemaal als je een diplomaat bent die ff lekker een voormalige kolonie gaat lopen afzeiken. Diplomaat wordt geacht te zijn, moet ik zeggen, want hij mist duidelijk de competenties voor dat beroep.
Je kwalificatie over mijn reacties wijs ik af. Om niet te zeggen dat je uit je nek lult, ik wil het wel beschaafd houden. Inhoudelijk kun je het alleen maar over #36 hebben. Je ontkracht mijn stelling niet, en dat kun je ook niet. Er is geen wetenschappelijk bewijs dat zoiets “zit ingebakken” (behalve bij baby’s, maar dat heb ik in het artikel afdoende behandeld lijkt me) en ik ben het levende bewijs…nou ja, ik zou natuurlijk een mutant kunnen zijn. Dan zou het inderdaad irrelevant zijn. Maar anders haalt het onmiddellijk de hele stelling onderuit. Ik, mens, ben niet bang voor vreemde mensen (was ik als kind trouwens ook al niet, ik zat bij jan-en-alleman op schoot). Met de genen van en opgevoed door iemand die dat wel is.
Wat dat mierenneuken betreft; het is nogal relevant of een groep geheel verdwenen is of nog aanwezig is in een maatschappij, zelfs als dat een minderheid is. Wou je zeggen dat die minderheden geen invloed hebben? Volgens mij is het al een tijdje best een heet hangijzer en hebben de indigenous people keihard gevochten voor erkenning van het leed dat hun is aangedaan. En nog wordt aangedaan trouwens. Iemand die beweert dat zo’n groep is uitgeroeid doet lekker nog een schepje bovenop die pijn. Sorry, maar ik heb daar geen (nette, samenhangende) woorden voor.
En nee, dat die groepen zijn gemarginaliseerd is nog steeds geen bewijs voor de stelling dat mensen genetisch zijn geprogrammeerd om “vreemden” af te wijzen. Daar zijn andere redenen voor.
Bizar eigenlijk. Dat dit soort discussies serieus worden gevoerd. Dit is echt in de categorie “alle Marokkanen zijn crimineel en alle negers zijn dom”. Het schoffeert alle mensen van alle culturen die in het leven gewoon zo goed mogelijk proberen te zijn.
@50
Toch zit de afkeer van de vreemde ingebakken. Niet als tegenovergestelde van nieuwsgierigheid, maar als natuurlijke afkeer van het ego in alles wat hij/zij niet is. Als het ontspoort zien we zoiets als Trump die in zijn narcisme zichzelf tot maat der dingen neemt. Of Fortuyn, die kon er ook wat van. Maar ik begrijp dat je je er nooit zo in verdiept hebt. Anders zou je het niet bizar vinden.
@51:
Hé leuk, iemand die in het leven werkelijk niets heeft meegemaakt.
@52: Kom, trakteer mij eens op een link naar het wetenschappelijke bewijs.
@53: @53: Zo, jij durft. Heb je enig idee hoe kwetsend zo’n opmerking is? Wil je hier een boom opzetten over wie de meeste ellende in zijn leven heeft meegemaakt? Laten we dat maar niet doen, ik denk niet dat de rest daar op zit te wachten. Maar ondanks alles wat ik heb meegemaakt, probeer ik mijn vooroordelen niet op elke situatie te projecteren. Want dat is de kracht van de mens; open staan voor andere mogelijkheden. Nou ja, van sommige mensen dan.
@50
Tja, dat zou ik wel doen. Ik ben een medestander, geen tegenstander.
Kijk, dat jij het niet gezien hebt, betekent niet dat het er niet is. Van mijn kant heb ik inderdaad (nog) geen bewijs aangeleverd. Dat er bij jou geen spoor van xenofobie aangetroffen zou kunnen worden is echter geen ontkrachting van Blok’s stelling. Volgens mij begrijp je biologie en genetica wat dat betreft niet goed genoeg (en de verwoording ‘ingebakken zitten’ is wat dat betreft ook niet verhelderend).
Het is alsof je zegt dat omdat jij een vrouw bent met bruine ogen, het onzin zou zijn dat er een genetische aanleg is voor mannen met blauwe ogen. Nu is dat voorbeeld vrij duidelijk: man/vrouw (geslacht) gaat om een chromosoom, oogkleur heeft te maken met recessieve en dominante genen. Misschien heb je katten: de kleuren voor de vacht liggen genetisch vast, het precieze patroon ontstaat in de baarmoeder. Misschien ben je al in de leeftijd van borstkankeronderzoeken: als je vrouwelijke familieleden hebt die borstkanker hebben gehad, dan is het bij jou waarschijnlijker. De 1-op-1 relatie tussen aanleg en uiting wordt steeds vaker. Nog vager is het verband tussen genen en karaktertrekken. Een googleopdracht naar (iets als) ‘genetic basis xenophobia’, zou je voeren naar iets als dit, waarin ook melding wordt gemaakt van Williams Syndroom, een genetische afwijking, die naast lichte lichamelijke afwijkingen en leerproblemen, wordt gekenmerkt door een extraverte persoonlijkheid en een achteloze houding ten opzichte van vreemden. Dawkins schreef over de zelfzuchtige genen, die in-group bevoordelen over out-group. Ook dat onderscheid tussen in- en out-group is een bekende in de psychologie en sociologie. Oxytocine wordt het ‘knuffel-‘ of ‘liefdeshormoon’ genoemd, maar één van de effecten is nu juist ook dat aggressiever opgetreden wordt naar outgroup(-bedreigingen). Om culturele oorsprongen van xenofilie en xenofobie uit te sluiten, zou je ook onderzoek kunnen doen naar onze genetische neefjes en nichtjes: primaten, en dan vooral de chimpansee en de bonobo. Dat onderzoek is ook gedaan. Beide zijn nauw verwant aan de mens, maar gaan heel verschillend om met vreemden: chimpansees zijn juist enorm xenofoob, bonobo’s zijn juist enorm vriendelijk naar vreemden. Conclusie: er is wèl een genetische aanleg voor xenofobie, maar het moet ook maar tot uiting komen (wat ook niet slechts ‘aan-uit’ is) door de omgeving. Bij chimpansees en bonobo’s is één verklaring dat de relatieve schaarse omgeving van chimpansees tot gevolg heeft dat elke vreemdeling een bedreiging is voor de voedselvoorraad, iets waar de bonobo’s naar verluidt geen last van zouden hebben met hun rijke omgeving. Simpelweg zeggen dat jouw stelling niet ontkracht kán worden omdat er geen wetenschappelijk bewijs is, is dus ook niet waar.
Wou jij zeggen dat de Indianen nog een stevige vinger in de pap hebben, dan, nu ze zijn veroordeeld tot reservaten? Hoe dan ook, of ze invloed hebben of niet is geen kwalificatie voor ‘uitroeiing’. Zijn de Neanderthalers uitgeroeid, ook al lopen er mensen rond met Neanderthaler-genen?
Ik begrijp het: doen alsof een volk niet meer bestaat, ook al bestaat het nog is een schoffering, maar nogmaals: uitroeiing komt dichterbij in de buurt dan ‘een flinke decimatie’. Ik zou ook kunnen zeggen dat dát woordgebruik (decimering: 10% eraf) het leed van inheemse volkeren juist onderschat en daarom een schoffering is van het leed van die volkeren. Maar op dat moment zijn we elkaar een beetje de loef aan het afsteken. Waar het om gaat is de uitspraak van Blok, en die lijkt mij nog wel snugger genoeg om te weten dat er nog wel indianen over zijn in Amerika, maar dat die juist dusdanig zijn uitgemoord dat ze passen in zijn plaatje van ‘mensen zijn xenofoob, en als ze dat niet genoeg zijn geweest, dan hadden ze het meer moeten zijn, want zie: ze zijn voor 90% uitgemoord’.
Nog even ter recapitulatie van eerder: je kunt het eerder zien als een programmaatje dat onder bepaalde omstandigheden geactiveerd wordt, met ‘harder’ en ‘zachter’-standen, geen ingebouwde knop die altijd ‘aan’ staat.
Ockhams scheermes. Gedeeltelijk een genetische aanleg verklaart dingen makkelijker dan als je dat erbuiten laat. Het negeren van een genetische aanleg is ook een stuk moeilijker met duizenden jaren aan gedocumenteerde vreemdelingenhaat (het Oude Testament alleen al is een goed voorbeeld). En zelfs in het onwaarschijnlijke geval dat er toen geen genetische aanleg was, dan is het alsnog aannemelijk dat die genetische neiging er wel in is gekomen: volkeren hebben overleefd dóór vreemdelingenhaat, het consumeren van bier en melk. Voor die laatste twee zien we dat er (vooral bij westerse mensen) een genetisch spoor aanwezig is, waardoor het makkelijker is om die stoffen te verteren. Waarom niet zoiets bij xenofobie? Waarom zou dat helemaal geen genetische aanleg hebben?
@53
Hé, leuk. Iemand die kennelijk bij elk opgewekt wantrouwen en beschadiging van vertrouwen een hele groep daarvan de schuld moet geven!
@56: Ik moet zeggen dat ik onder de indruk ben van je betoog. Toevallig ben ik net Science of discworld II aan het lezen waarin o.a. de evolutie en het gedrag van chimps, bonobo’s en de verschillende homo’s, en ook het verdwijnen van neanderthalers uitgebreid wordt besproken. Grappig.
Maar je hebt me niet overtuigd. Ik heb er nog wel wat over te zeggen en dat ga ik ook doen. Als ik niet steeds zo afgeleid werd door de reacties hier hahaha… Nee ok, dat doe ik zelf. Ik zet mijn genetisch geprogrammeerde nieuwsgierigheid nu even uit tot ik klaar ben met mijn vervolgartikel.
Voor wie het gemist heeft: Karingin en ik zijn dezelfde persoon.
@54
Lekker gemakkelijk, jij bent degene die hier zit te fulmineren tegen de ‘racisten’ en je verzuimt om je huiswerk te doen. Zoek eerst maar eens de racist in je zelf, dan gaan je ogen misschien wat open. Maar ik denk dat die verstopt ligt onder een laag ideologie. Een ideologie die de zaak in goeden en slechten verdeelt, waarbij jij uiteraard bij de goeden behoort en Blok (in dit geval) bij de slechten. Je steekt een pluim in je eigen achterste en verzuimt om te trachten te achterhalen hoe de zaken in elkaar steken. Neem een voorbeeld aan Folkward, die doet tenminste nog zijn best om te verklaren.
@58
Dat vermoeden had ik al.
Sommige culturen kunnen wel heel goed vreedzaam samenleven:
https://twitter.com/RLOppenheimer/status/1021314978744238080
@32: Ja, dat bedoel ik. We mogen niet vergeten dat we hier in onze westerse cocon amper wat van het leven in het oostblok meekregen. Je had in Polen Solidarność en later kwam Gorby, die niet te beroerd was voor een dialoog. Die weer werd overstemd door het geraas van een omvallende muur.