Tony Blair adviseert Trump over toekomst Gaza

Het plan van Trump om Gaza na de oorlog te veranderen in een soort Riviera voor de rijken is inmiddels ondanks wereldwijde verbijsterde reacties verder uitgewerkt door de Amerikaanse regering. Het plan houdt in dat twee miljoen inwoners van Gaza vertrekken naar een ander land of naar omheinde gebieden binnen het grondgebied. De in puin gelegde enclave moet herbouwd worden tot een toeristische bestemming, en tot een centrum voor technologie. Minder bekend is dat ook de denktank van oud-Labour premier Tony Blair betrokken was bij de plannen. Vorige week was Blair in het Witte Huis om de plannen te bespreken met de Amerikaanse president. Diens schoonzoon en zakenpartner Jared Kushner was ook aanwezig. Kushner heeft al ervaring met een soortgelijk project. Hij gaat met zijn vrouw Ivanka op het Albanese eiland Sazan een luxe resort realiseren, het resultaat van een ‘vriendschapsgebaar’ van de Albanese premier Edi Rama aan Trump.

Begin juli werd bekend dat leden van Blairs denktank, Tony Blair Institute for Global Change (TBI), meewerkten aan Trumps Gazaplan. Het project wordt geleid door Israëlische zakenmensen en maakt gebruik van financiële modellen ontwikkeld door het Amerikaanse adviesbureau Boston Consulting Group (BCG). TBI zou een “Gaza Economic Blueprint” hebben ingebracht. Het instituut ontkende overigens betrokken te zijn geweest bij een in dia’s uitgewerkt plan dat aan Trump en rijke Arabische leiders zou worden voorgelegd. Onder de tien “megaprojecten” in het document vallen de snelwegen “MBS Ring” en “MBZ Central” – vernoemd naar de leiders van Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten – en een “Elon Musk smart manufacturing zone”. Bij de bespreking van het plan, vorige week, zou Blair tegen Trump hebben gezegd dat hij de hoop op een vredesakkoord nog niet moet laten varen. Blair verwees naar eigen onderzoek van zijn TBI onder Palestijnen waaruit gebleken zou zijn dat een meerderheid wel wat voelt voor een nieuw leiderschap voor Gaza in een constructie zoals van de Arabische Emiraten. Een soort nieuwe Golfstaat, dus. 

Dat Blair bij Trumps Riviera plan betrokken is hoeft niet te verbazen. De voormalige Britse premier is al jaren als zakenman actief in het Midden-Oosten. Daarnaast was hij tot tien jaar geleden speciale gezant van Het Kwartet (VK, VS, Frankrijk en Rusland) op zoek naar een oplossing voor vrede in het Midden-Oosten. In die hoedanigheid is hij onder vuur komen te liggen vanwege mogelijke verstrengeling van belangen met zijn ondernemening Tony Blair Associates. In 2016 ontliep hij vervolging door het Haagse Internationaal Strafhof na een onderzoek naar zijn rol in de Irak oorlog. Als premier was Blair een van de drijvende krachten achter de aanval op Irak.

Vriend van Israël

Blair staat al langer bekend als een grote vriend van Israël. Een recent openbaar gemaakte document van de Britse regering uit het begin van deze eeuw laat onder andere zien dat Blair als premier een geprivilegieerd partnerschap in gedachten had voor Israël, zowel met de NATO als met de EU. Het document dateert uit oktober 2004 toen het Israëlische leger 165 Palestijnen doodde, voornamelijk in Gaza, “the deadliest month for Palestinians” sinds 2002 noteert een ambtenaar van Buitenlandse Zaken.  De Britse onderzoeksgroep Declassified UK concludeert op basis van vorig jaar vrijgegeven documenten dat de Britse regering de afgelopen twintig jaar volledig op de hoogte is geweest van het geweld van Israël tegen de Palestijnen. Alle soorten van geweld van het IDF tegen onschuldige Palestijnen werden lang geleden al in rapporten aan de regering genoemd. Een legerofficier schrijft dat de militairen van het IDF ‘neerkijken op de Arabieren en hen verachten… Het moet gezegd worden dat de gemiddelde Israëliër het leven van een Arabier niet gelijkwaardig acht aan dat van een Joods.‘

Het heeft premier Blair niet op andere gedachten gebracht. En zijn geest waart nog steeds rond in Britse regeringskringen. De huidige Labourregering lijkt er ook nog niet van verlost. Declassified onthulde dat Britse militaire opleidingen ook na 7 oktober 2023 Israëlische militairen hebben opgeleid. Minister van Buitenlandse Zaken David Lammy: “Het Verenigd Koninkrijk biedt natuurlijk militaire cursussen aan onze bondgenoten, maar we benadrukken in al die cursussen altijd het cruciale belang van het internationaal humanitair recht.” De arrestatie van honderden betogers in Londen, enkel omdat ze zich aansloten bij het protest van de pro-Palestijnse groep Palestine Action, die vanwege het besmeuren van legervoertuigen met rode verf een terrorisme label heeft gekregen, zet deze claim op ‘humanitair recht’ wel in een vreemd daglicht.