Geluk (slot): de staat als (on)geluksmachine de maat genomen

Maandag 20 maart was het de ‘Internationale Dag van het Geluk.’ Ter gelegenheid daarvan werd onder auspiciën van de Verenigde Naties het World Happiness Report 2017 uitgebracht. Naar aanleiding hiervan brengt Sargasso een aantal artikelen over geluk, meten van geluk en de conclusies die we daaruit kunnen trekken. In deel 1 van deze serie stond het World Happiness Report 2017 (WHR) centraal. In deel 2 kwam ‘geluksprofessor’ Ruut Veenhoven met zijn World Database of Happiness (WDH) aan bod. Deel 3 ging over de problematische verhouding tussen geluk van de individuele burger en de planeet als geheel, zoals weergegeven in de Happy Planet Index (HPI). Kwaliteit van leven Ik begon het eerste artikel met De overheid is geen geluksmachine volgens Mark Rutte. In zijn optiek is ons land al een 'fantastisch, en gaaf land.' Hij zegt nog net niet dat Nederland af is, maar vindt het bevorderen van geluk geen overheidstaak. Tegelijk kun je constateren dat beleid wel degelijk van invloed is op geluk; het gaat immers om 'kwaliteit van leven?' Wat houdt die kwaliteit van leven in en wat draagt daaraan bij? Levensverwachting, een vast inkomen boven de armoedegrens, autonomie en vrijwaring van willekeur spelen een belangrijke rol. Dat kan door goede en toegankelijke gezondheidszorg, sociale wetgeving, democratie, gelijkheid voor de wet en bestrijding van corruptie. Tel daar onderwijs bij op en we hebben al de nodige basisingrediënten. Hebben we daarmee een geluksmachine of gewoon een fatsoenlijke samenleving? Een ‘fantastisch en gaaf land’? Zonder het meteen een ‘fantastisch en gaaf land’ te hoeven vinden, lijkt op het eerste gezicht dat Nederland de zaken aardig voor elkaar heeft. Maar de sloophamer ligt altijd op de loer. Denk maar even aan het kabinet Rutte-1. Het neoliberale marktdenken lijkt enigszins op zijn retour als het leidende economische beginsel, maar het mantra van een kleine overheid (waarbij niemand weet hoe klein ‘klein’ moet zijn) als remedie voor alle kwalen klinkt nog volop.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Geluk (2): de ‘geluksprofessor’ en zijn database

ACHTERGROND - Maandag 20 maart was het de ‘Internationale Dag van het Geluk.’ Ter gelegenheid daarvan werd onder auspiciën van de Verenigde Naties het World Happiness Report 2017 uitgebracht. Naar aanleiding hiervan brengt Sargasso een aantal artikelen over geluk, hoe onderzoekers dat trachten te meten en de conclusies die we daaruit kunnen trekken.
In deel 2 professor Ruut Veenhoven en zijn World Database of Happiness.

Vorige week verscheen het World Happiness Report 2017 (WHR); de vierde of vijfde editie (al naar gelang je de uitgave van 2016 – een update – als volwaardige editie wilt bestempelen). Het WHR gaat uit van het bruto nationaal geluk, dat werd geïntroduceerd door koning Jigme Singye Wangchuk van het Himalayastaatje Bhutan.
In deel 1 heb ik dit beschreven.

Al ruim voor de eerste editie van het WHR in 2012 deed ‘geluksprofessor’ Ruut Veenhoven van de Erasmus Universiteit onderzoek naar geluk. Het zou zijn levenswerk worden. Sinds 1985 is hij directeur van de World Database of Happiness. De resultaten zijn hier te vinden.

(On)geluk gedefinieerd en gemeten

Het woord ‘geluk’ kun je volgens Veenhoven in verschillende betekenissen gebruiken. De meest ruime betekenis noemt hij ‘kwaliteit van leven’ en een meer beperkte betekenis ‘levensvoldoening.’ Zelf geeft hij de voorkeur aan de laatste betekenis. Het gaat dus uitdrukkelijk niet om het voorbijgaande gevoel van blijheid of geluksmomenten die komen en gaan.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.