Amerikaanse marine stuurt per ongeluk interne memo over hoe een Wob-verzoek te weigeren naar indiener verzoek
Ook in de VS zijn de autoriteiten niet zo dol op Wob-verzoeken (FOIA – Freedom Of Information Act).
Nu is het wel genoeg geweest, die absurde verwarring rond maximumsnelheden op de snelweg. Probeer je je telkens netjes aan de regels te houden, loop je tóch tegen bekeuringen op. Simpelweg omdat het volstrekt onduidelijk is hoe hard je op bepaalde stukken mag rijden. Je komt er pas achter dat je fout zat als twee weken later de bon in de bus valt. Al langer loop ik met het idee om het bizarre woud aan snelheidsaanduidingen in kaart te brengen. Rijd je langs het ene bord ‘100 km’, staat honderd meter verder het volgende '80 km’, en weer tweehonderd meter verderop is het ineens ‘120 km / 6-19 uur’.
Ook in de VS zijn de autoriteiten niet zo dol op Wob-verzoeken (FOIA – Freedom Of Information Act).
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
INTERVIEW - Correspondente Ranko Rakkan had een gesprek met Yukiko Miki, voorzitter van Access-Info Clearinghouse Japan, een organisatie die zich inzet voor openbaarheid van bestuurlijke informatie, over de nieuwe wet in Japan die tot veel opschudding leidt.
Gisteren nam het Japanse parlement een nieuwe wet aan. De zogenoemde Wet voor de Bescherming van Speciale Geheimen. Wordt het wetsvoorstel onveranderd aangenomen, dan heeft de Japanse regering een bodemloze doofpot voor haar handelen tot haar vervoeging. Alles op het gebied van buitenlandse zaken, militaire en politie-aangelegenheden kan er onder vallen. Wat er ook toe kan leiden dat alles wat de regering niet openbaar wil maken als een diplomatieke, militaire op politie gerelateerde aangelegenheid wordt bestempeld. Want een onafhankelijke instantie die de juistheid van de omgang met de informatie controleert, is niet voorzien. Wel vergrendelt de wet de staatsgeheimen zestig jaar voor het publiek. Nieuw is ook de gevangenisstraf die klokkenluiders of mensen die toevallig, of willens en wetens geheime informatie proberen te achterhalen, kan worden opgelegd: maximaal tien jaar.
Schier onmogelijk
‘Deze wet maakt alle bestaande wetten en reguleringen voor openbaarheid van informatie nutteloos. Het wordt schier onmogelijk om informatie bij de nationale overheid in te halen.’ Yukiko Miki oogt rustig, maar ze is bezorgd. ‘We gaan natuurlijk door met waar we mee bezig zijn. Dan gooien ze me maar in de gevangenis. Daartoe ben ik bereid. En met mij heel veel anderen. Dan wordt de wet onder de juridische loep gehouden. Dat is misschien de enige mogelijkheid om hem te annuleren.’
NIEUWS - Een wel heel opmerkelijke uitspraak van de Raad van State in de langslepende Helmondse ‘coffeeshop-affaire’ waarover Sargasso uitvoerig heeft bericht. Coffeeshop Carpe Diem werd in 2010 door toenmalig burgemeester Fons Jacobs tijdelijk gesloten nadat er twee aanslagen op waren gepleegd. In 2011 volgde definitieve sluiting.
Grond voor de tijdelijke sluiting: een dreigingsanalyse van de politie Brabant Zuid-Oost dat er nieuwe aanslagen in de lucht hingen. Wie de bedreigers waren en tegen wie de dreiging exact was gericht, is nooit bekendgemaakt. Betrof het de coffeeshop, de uitbater John Vosmeer, of burgemeester Jacobs? Laatstgenoemde dook een tijd onder en kreeg maandenlang beveiliging.
Ook Jacobs is volgens eigen zeggen nooit verteld wat er aan de hand was. Politie en Openbaar Ministerie in Den Bosch hebben slechts openbaar gemaakt dat ‘de ernst van het misdrijf waarmee wordt gedreigd en de waarschijnlijkheid waarmee deze dreiging zal worden uitgevoerd voor zowel de inrichting als voor burgemeester Jacobs op onderscheidenlijk ernstig en hoog – op één na hoogste niveau – wordt ingeschat.’
Die informatie, zo oordeelt de Raad van State, was voldoende om tot sluiting over te gaan. Uitbater Vosmeer ‘heeft voldoende de gelegenheid gehad om concrete feiten en omstandigheden aan te voeren waaruit zou blijken dat de dreiging minder ernstig was dan de burgemeester in navolging van de politie heeft aangenomen. Hij heeft nagelaten zijn standpunt dat geen ernstige vrees bestond voor een verstoring van de openbare orde met toereikende gegevens te staven. De enkele stelling dat de dreigingsanalyse is gebaseerd op oncontroleerbare informatie van de Criminele Inlichtingen Eenheid is daarvoor onvoldoende.’
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
REPORTAGE - Ruim een jaar lang hebben we bij Sargasso ‘ge-Wobt’: documenten opgevraagd met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur. Tijd voor een tussenbalans: hoeveel moeite kost het, wat levert het op?
Om maar met de deur in huis te vallen: Wobben is een taai proces. Wie er daadwerkelijk profijt van wil beleven, moet geduld hebben. Héél veel geduld. En tijd. Beide hebben de meeste journalisten niet. Terwijl het toch bij uitstek journalisten zijn die het middel (zouden kunnen) inzetten. Maar Wobben kost dusdanig veel inspanning dat veel journalisten de moed maar hebben opgegeven. Ze laten zich ontmoedigen, afpoeieren, uitputten, overbluffen, zeg maar: slopen.
Door een waar leger aan duurbetaalde Wob-ambtenaren en gespecialiseerde juristen die namens de overheid – van uw en mijn geld dus – niets anders doen dan bekijken hoe ze documenten niet hoeven vrij te geven en hoe ze de verzoeker kunnen afschudden. Laat u niks wijsmaken door ambtenaren die anders beweren. Ze zullen zeggen: een zorgvuldige afweging en verstrekking kost nu eenmaal tijd, documenten moeten worden gescreend op gevoelige, niet-openbare gegevens, we moeten waken over de privacy en bladiebla.
In werkelijkheid kost niet het verstrekken van documenten tijd, maar het weigeren. We hebben meegemaakt dat we een afwijzingsbrief kregen van tien (!) kantjes vol juridische haarkloverij, overzichten van jurisprudentie enzovoort om uit te leggen waarom één (!) document niet kon worden vrijgegeven. Daar is dus een jurist een volle week full time mee bezig geweest.
In haar rapport over de Antifascistische Actie suggereert de AIVD dat die groep de WOB misbruikt. De Telegraaf blaast het verhaal vervolgens op. Zowel AIVD als De Telegraaf maken zo misbruik van hun positie.
Laten we beginnen met het bericht in de Telegraaf afgelopen dinsdag. De titel is duidelijk: “Nog steeds misbruik WOB-aanvraag“. Leest u even de inleiding om de juiste toon te proeven:
De linkse actievoerders vuren op grote schaal zinloze informatieverzoeken af, vooral aan lokale overheden. Door de overweldigende hoeveelheid WOB-verzoeken kunnen lokale bestuurders de beantwoordingtermijnen niet halen. Wettelijk is geregeld dat informatieverzoekers een schadevergoeding krijgen als niet tijdig wordt geantwoord door de overheid.
Let hierbij even op de woorden “vuren op grote schaal…af” en “overweldigende hoeveelheid” in deze inleiding. En op het woord “zinloze”. Dan nu wat de AIVD zegt in haar rapport:
AFA-vertegenwoordigers maken in grote aantallen gebruik en soms misbruik van de Wet Openbaarheid van Bestuur. Aan lokale bestuurders werd informatie gevraagd en soms werd daarbij druk uitgeoefend op de bestuurders3 Bovendien werden soms zo veel verzoeken ingediend dat de vaste beantwoordingstermijn van een WOB-verzoek werd overschreden, wat financiële consequenties heeft voor de aangeschrevene. De AIVD constateert dat AFA dit mede gebruikt als extra inkomstenbron.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
NIEUWS - De Wet Open Overheid zou de Wet 0penbaarheid bestuur moeten vervangen.
REPORTAGE - Het tijdschrift Didactief deed met behulp van een beroep op de Wet Openbaarheid Bestuur onderzoek naar de innige relatie tussen het ministerie van OCW en het Cito.
Didactief ontdekte dat de Nederlandse overheid het Cito wel erg gemakkelijk heeft gemaakt om geld te verdienen. En terwijl heel Nederland denkt dat Cito ´van de overheid´ is, strekt de toetsontwikkelaar zijn tentakels uit tot in belastingparadijzen als Delaware en de Bahama’s. Verliezen van de commerciële poot Cito BV worden gedekt met subsidiegelden van Stichting Cito.