Wetenschappelijk scoren

Wederom een bijdrage van het Rathenau Instituut, dit keer van onderzoekers Laurens Hessels Hij promoveerde op 19 november aan de Universiteit Utrecht op het proefschrift ‘Science and the Struggle for Relevance’. Voor wetenschappers is het publiceren van artikelen een doel op zich geworden. Ooit publiceerden ze om te communiceren met collega’s, vandaag vooral om hun productiviteit te bewijzen. De macht van bibliometrische indicatoren moet worden ingeperkt. Sinds de opkomst van onderzoeksevaluaties in de jaren ’80 hebben we steeds beter inzicht in de wetenschappelijke output van universitaire onderzoekers. Dankzij de Science Citation Index en Google Scholar krijg je met een druk op de knop een lijst met publicaties en citaties van iedere wetenschapper. Onderzoeksfondsen en universiteitsbestuurders wegen prestatiemetingen mee bij beslissingen over financiering en bezuinigingen. Steeds meer universiteiten werken zelfs met bonusregelingen, waarbij publicaties rechtstreeks worden vertaald in onderzoeksfinanciering. Een artikel in een bepaalde tijdschriftencategorie levert dan een geldbedrag op, zonder enige reflectie op de inhoud.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Gevoelstemperatuur

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Hoe harder je fietst, hoe meer tegenwind, hoe hoger de chillfactor (Foto: Flickr/Amsterdamize)

Voor degenen die de hele dag binnen gezeten hebben: het is vandaag bar koud buiten. Op de thermometer kijkend lijkt het wel mee te vallen. Een nette -6 graden Celsius, met een zonnetje erbij, dat moet toch overleefbaar zijn? Maar iedereen die de afgelopen jaren het Journaal keek weet wat hier de spelbreker is: de gevoelstemperatuur is veel lager dan die min zes. Volgens Erwin Krol zou deze vandaag maar liefst min vijftien graden bedragen. Dat klinkt al een stuk minder prettig, dus toch maar een extra trui aan en muts op. Maar wat is die gevoelstemperatuur precies en is deze wel zo willekeurig en zweverig als hij klinkt?

Het belangrijkste natuurkundige process dat ervoor zorgt dat het bij sterke wind kouder aanvoelt is dezelfde die ervoor zorgt dat je hete soep afkoelt als je erover blaast: convectie. Convectie vertelt ons hoe deeltjesverplaatsing en energieoverdracht (de ‘stroom’ van warm naar koud) van elkaar afhangen. Is er een groter temperatuurverschil dan zorgt de warmteoverdracht voor een stroming in deeltjes, denk bijvoorbeeld aan de stroming van warm water in je CV. Aan de andere kant, worden de deeltjes versneld, dan is er sprake van een snellere warmteoverdracht. In dit laatste geval is er sprake van geforceerde convectie. Als je over soep blaast is er een snellere warmteoverdracht van de hete soep naar de koudere lucht en als de wind over je huid blaast is er een snellere warmteoverdracht van je huid naar de lucht.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

The Presurfer | A star is born

Behind closed doors could lie the answer to safe renewable energy of the future. At the National Ignition Facility in Livermore, USA, scientists are aiming to build the world’s first sustainable fusion reactor by ‘creating a miniature star on Earth’.

The $3.5 billion project has inched a little closer to its goal of igniting a workable fusion reaction by 2012. On November 2 they fired up the 192 lasers beams at the centre of the reactor and aimed them at a glass target containing tritium and deuterium gas. The resulting release of energy was of a magnitude of 1.3 million mega joules, which was a world record and the peak radiation temperature measure at the core was approximately six million degrees Fahrenheit.

Meer verstrooiing bij The Presurfer, @presurfer.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Intellectuele integriteit in het fascismedebat is ver te zoeken

Karikatuur van Ramiro de Maeztu (Wikimedia Commons)

In de Nederlandse kranten woedt de afgelopen dagen en weken een wat kolderieke discussie rondom het boekje van Rob Riemen. Riemen stelt in zijn bijdrage dat Wilders politiek-theoretisch gezien thuishoort in het fascistoïde kamp. Eén reactie op deze these werd afgelopen dagen geleverd door Meindert Fennema, die als politicoloog eerder een boek heeft geschreven over Geert Wilders. Hij verwerpt de these van Riemen maar doet dit op m.i. oneigenlijke gronden.

Om te beginnen weigert hij op ook maar een enkel argument van Riemen in te gaan. Hij geeft hier een zonderlinge reden voor die ik, voordat de lezer mij weigert te geloven, in zijn geheel weer zal geven:

Met verbijstering las ik de kritiek van Han Warmelink op Frits Bolkestein, waarin hij beweert dat Wilders wel degelijk een hedendaagse fascist is. Niet zozeer om zijn inhoud, want die heb ik vaker gelezen, bijvoorbeeld bij Rob Riemen. Maar Riemen is een katholieke theoloog en Warmelink is docent staatsrecht in Groningen. En van een staatsrechtgeleerde mag je toch een minimale kennis van de politieke geschiedenis verwachten en enig respect voor de feiten.

Van een theoloog kan men dus, zoals Fennema impliceert, noch kennis van de politieke geschiedenis, noch respect voor feiten verwachten. Fennema negeert Riemen omdat hij theoloog is. De toevoeging dat Riemen ook nog eens een katholiek theoloog is zal wel bedoeld zijn om het antipapisme van zijn lezers te kietelen. Nu heb ik het goede geluk meerdere theologen te kennen. Vrijwel zonder uitzondering zijn dit mensen met brede intellectuele interesses en een passie voor sociale rechtvaardigheid. Waar het gaat om politiek inzicht hoor ik vaker verstandige dingen van theologen – zeker diegenen die gevormd zijn door de katholieke sociale leer – dan van politicologen en juristen. Maar goed, door Riemen af te serveren als een theologantje van wie qualitate qua geen intellectuele integriteit mag worden verwacht bevrijdt Fennema zich van de pijnlijke noodzaak om Riemen’s argumenten op steekhoudende wijze te weerleggen. Maar dat terzijde. Wat zegt Fennema over de argumenten van Warmelink? Eigenlijk ook niets, behalve snerende opmerkingen als:

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Onzeker en overschat: waarom peilingen maar peilingen zijn

Zelfs nu er van Tweede Kamerverkiezingen voorlopig geen sprake is, berichten vrijwel alle nieuwsmedia over de (twee)wekelijkse peilingen van de Politieke Barometer en Peil.nl. Ze leggen graag alle verschillen tussen die peilingen onder het vergrootglas. Elke week schrijven kranten en websites over de verschuivingen van één of enkele zetels. Politicologen wijzen er terecht op dit soort conclusies op op drijfzand zijn gebouwd. Peilingen hebben foutmarges, zo wordt terecht opgemerkt. Hoe groot zijn die foutmarges nu precies?

De peilers kunnen het u niet vertellen. In de onderzoeksverantwoording van Peil.nl noch Politieke Barometer staat niets over de onzekerheid van de gepeilde zetelaantallen. Terwijl die onzekerheid er weldegelijk is. Je ondervraagt immers hooguit een paar duizend mensen. Als je een paar duizend andere mensen vraagt, is de uitkomst waarschijnlijk net anders. Dit wordt ook wel de foutmarge of het betrouwbaarheidsinterval genoemd. Je kunt eenvoudig berekenen hoe groot die betrouwbaarheidsinterval is, ingeval je een willekeurige (aselecte) steekproef trekt.

In een peiling met 1000 respondenten (zoals bij de Politieke Barometer), is er een (95%) foutmarge van plus of min 3,7 zetels voor een partij die dertig zetels krijgt in de peiling. Die partij kan dus in werkelijkheid een steun hebben van tussen de ruim 26 en bijna 34 zetels. Beter gezegd: je kunt er 95% zeker van zijn dat het werkelijke zetelaantal tussen de 26 en 34 zetels ligt. Met meer respondenten wordt de foutmarge kleiner, hoewel het verschil tussen 3000 en 4000 mensen niet meer zo groot is. Voor kleinere partijen is de foutmarge natuurlijk ook kleiner, maar toch nog rond de twee zetels voor een partij die tien zetels peilt. Verschuivingen tussen peilingen die binnen deze foutmarges liggen, zeggen dus niets. Ze kunnen net zo goed toevallig zijn, als ze een gevolg van een ‘echte’ kiezersverschuiving. Het is dus zeer opvallend dat de SGP in sommige peilingen altijd twee zetels scoort, zoals Joop van Holsteyn opmerkte. Als de peilers een echte willekeurige steekproef zouden trekken, zou dat zeer onwaarschijnlijk zijn: het zouden er ook regelmatig 1 of 3 moeten zijn.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Ogen in je rug

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Wafaa Bilal (Foto: Flickr/Kyle McDonald)

Een tijd geleden zat ik in de universiteitskantine te lunchen met een bezoekende Amerikaanse wetenschapper. Tijdens het gesprek keken de collega’s af en toe schichtig omlaag, naar het bizarre sierraad dat de onderzoeker om zijn nek had hangen. Het ging hier om een Microsoft SenseCam(*), een camera, die zonder tussenkomst van de drager iedere zoveel seconden of wanneer er een verandering in licht, beweging of temperatuur is een foto maakt. Op die manier kan een realistische visuele documentatie plaatsvinden van ‘een normale dag’. Op deze manier kun je passief ‘lifeloggen‘. Zo’n dag kan dan na afloop versneld worden afgespeeld om een indruk te krijgen van je activiteiten. De SenseCam, die nu ook in commerciele uitvoering verkrijgbaar is, kan een handig instrument zijn voor mensen die leiden aan geheugenstoornissen. De gigantische databank van  sensecam gegevens kunnen gebruikt worden om automatische objectherkenning in foto’s te verbeteren en kunnen ook meer inzicht geven in het type beelden waarmee het menselijk oog en de hersenen het meest geconfronteerd worden.

Maar waarom zouden we alleen maar fotograferen wat we toch al zien met onze eigen ogen, moet de van oorsprong Irakeze docent aan NYU Wafaa Bilal gedacht hebben. Bilal is geen onbekende van het internet, hij kwam al eerder in het nieuws met zijn performance kunstwerk, waarin hij zichzelf via het web liet beschieten in een First Person Shooter achtige omgeving. Ook liet hij een kaart op zijn rug tatoeëren van zijn geboorteland met bij iedere plaats puntjes die het aantal slachtoffers gemaakt door de Amerikaanse inval weergaven.

Quote du Jour | Terug

“They won’t find ET or the ivory-billed woodpecker, clone Neandertals, download our psyches into computers, and so on.”

John Horgan stelt vast dat wetenschap achteruit holt, in plaats van haar natuurlijke staat van nieuwsgierig zijn te volgen: vooruitgaand. Het is een trend die natuurlijk niet enkel in de wetenschappen voorkomt. Dit instellinkje natuurlijk, maar ook cultuur of sociaal gericht gedrag zit niet langer in de lift. Schuld is makkelijker aan te wijzen dan oplossing: de tevee heeft een kudde van ons gemaakt, de intellectueel is uitgeband, privacy is nu enkel nog voor en van bedrijven die het kunnen betalen, progressief en milieubewust wil voornamelijk consuminderen, een Mars-expeditie zou nu moeten gevoerd worden door bejaarden, en ‘hoger cultureel’ gesproken kan men duidelijk van extreem weinig fut spreken… Kijk eens een keertje een avond tevee, en een depressie hakt je in stukken.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende