Kidnap op de Beagle: Jemmy Button

Eind december 1831 monsterde de toen 22-jarige Charles Darwin aan op de HMS Beagle. Daarmee begon deze veelbelovende Engelse natuuronderzoeker aan een lange en veelbewogen wereldreis. De inzichten die Darwin tijdens deze reis opdeed, zouden ruim 20 jaar later resulteren in het (r)evolutionaire standaardwerk On the Origin of Species. Voor Darwin waren de vier jaar, tien maanden en vijf dagen aan boord van de HMS Beagle zijn eerste en enige grote reis. Het was echter al de tweede lange expeditie voor de in 1820 gebouwde Beagle. Van 1826 tot 1830 was het zeilschip ook al richting Patagonië en Vuurland gevaren, vooral om daar de zee(bodem) in kaart te brengen. Het was een reis onder een weinig gelukkig gesternte. De depressieve kapitein Pringle Stokes pleegde in 1828 tijdens een delirium zelfmoord, waarna de jonge aristocraat Robert FitzRoy het bevel overnam. Nadat één van zijn sloepen was gestolen door de lokale bevolking, nam kapitein FitzRoy de discutabele beslissing om enkele jonge Vuurlanders mee terug te nemen naar Engeland. Een van deze Yaghan indianen was de toen 14-jarige Jemmy Button. Zijn naam dankt Jemmy aan de parelmoeren knoop waarmee kapitein FitzRoy trachtte Jemmy's moeder schadeloos stelde voor wat feitelijk de ontvoering van haar zoon was. Jemmy's echte naam was Orundelico.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (2): Onnodige dierproeven

Een rat die als proefdier dient (Foto: Wikimedia Commons/Janet Stephens)

Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren heeft zich deze week verdiept in wetenschappelijk onderzoek. Zij ontdekte op de website voor beslissers in de zorg, skipr.nl, dat er wellicht miljoenen minder proefdieren nodig zijn. Tijd dus voor Kamervragen!

Aldert Piersma is ‘reproductietoxicoloog’ aan het RIVM en de Universiteit Utrecht. Zijn onderzoek gaat over het effect van chemische stoffen op de vruchtbaarheid bij dieren. Hiervoor keek Piersma met zijn internationale collega’s naar de effecten van deze stoffen op twee achtereenvolgende generaties ratten. Wat bleek? De resultaten van de tweede generatie waren nooit anders dan die van de eerste. Zijn conclusie is daarom dat er minder proefdieren nodig zijn.

Nieuwe onderzoeksmethode
De Partij voor de Dieren strijdt voor minder proefdieren en dus lijkt het onderzoek van Piersma goed nieuws. Er kunnen immers wellicht miljoenen dierenlevens worden gered met de door Piersma ontworpen onderzoeksmethode. Bovendien zou de nieuwe methode volgens Piersma beter zijn de vorige en dit wordt inmiddels ook door de OESO erkend. Er is alleen nog een beslissing van de EU nodig. Nederland en Frankrijk blijken al voor die beslissing te zijn, maar men verwacht weerstand uit Scandinavië omdat men daar bang zou zijn voor de veiligheid.

In haar Kamervragen wil Ouwehand dat de minister bevestigt dat het onderzoek daadwerkelijk het door het ANP beschreven resultaat heeft. Ouwehand vraagt bovendien of de minister de conclusie over proefdieren onderschrijft. Ook wil ze een bevestiging dat Nederland voorstander is van deze nieuwe methode en vraagt zich af hoe Nederland de besluitvorming in Europa kan versnellen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Anti-piraten laser

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Pew pew (Foto: Flickr/bertboerland)

Iedereen weet: Mythische vijanden moet je bestrijden met mythische wapens. Met de huidige wederopstanding van het piratendom, met name voor de kust van Somalië werd het duidelijk tijd om eens in het arsenaal te duiken op zoek naar wapentuig om de zeeboeven het leven zuur te maken. Nu is het voor de hand liggend om één van twee natuurlijke vijanden van de piraat in te zetten.

Allereerst is daar de ninja, de stille Japanse moordenaar die in alles de tegenstander is van de piraat. Het inzetten van ninja’s is echter niet het beste idee omdat ze 1) grotendeels fictief zijn en 2) als ze dat niet zijn vaak gevaarlijke gekken blijken die meer kwaad dan goed doen.

Het tweede soort natuurlijke vijand dat je uiteraard zou willen inzetten is de haai. Haaien zijn misschien wel nog mythischer dan piraten en de zeerovers hebben een hekel aan haaien. Er heeft zich al menig conflict tussen de twee voorgedaan. Helaas blijken haaien in de praktijk een stuk minder gevaarlijk dan aanvankelijk gedacht en vallen ze eerder zelf ten prooi aan de bloeddorstigheid van de mens. Haaien inzetten tegen piraten is dus geen goed idee. En dan blijft er eigenlijk nog maar één wapen over dat de benodigde awesomeness factor heeft: de laser.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De drogredenen van Martin Bosma

Dit is de tweede gastbijdrage van Jaap Walhout.

In zijn column in het NRC van woensdag 5 januari gaat Martin Bosma weer flink te keer tegen de ‘klimaathysterie’. Zelf ben ik er nog niet uit of we bang moeten zijn voor de opwarming van de aarde, maar ik neem liever geen risico in deze. Het boek ‘De staat van het klimaat’ wordt bijvoorbeeld gepresenteerd als een onafhankelijke analyse van de klimaatdiscussie en wordt om die reden dan ook met luid gejuich onthaald door klimaatsceptici. Die onafhankelijkheid is helaas ook maar betrekkelijk.

Niet gehinderd door enige kennis van zaken, haalt Bosman de ene na de andere drogreden van stal. Wat gaat er fout in zijn redenering?

● Hij denkt dat klimaat en milieu een linkse hobby is. In z’n stuk suggereert hij dat alle wetenschappers Groenlinks stemmers zijn. Helaas voor hem ligt dat een stuk genuanceerder. Hij diskwalificeert daarmee een groot deel van de wetenschappers.

● Klimaatwetenschappers zijn volgens hem een stelletje amateurs die graag allerlei leuke congressen afreizen en tussendoor een paar flutonderzoekjes doen. De enige conclusie die ik daaruit kan trekken is dat hij niet op de hoogte is van de wetenschappelijke mores. Een onderzoek gepubliceerd krijgen lukt je alleen als je onderzoeksopzet goed doordacht is en je e.e.a. ook nog eens goed hebt opgeschreven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

NSIDC: Lowest December Arctic sea ice extent in satellite record

Hier is een bijdrage die we overnemen van Sargasso gastblog Climate Progress: “A Project of Center for American Progress Action Fund”. Klimaatdesinformeerders mogen graag focussen op hun gladde stoepje, maar dat is niet het hele verhaal.

The cold may make the news, but it ain’t the story.


Arctic sea ice extent for December 2010 was the lowest in the satellite record for that month.

The National Snow and Ice Data Center has released its December report on Arctic sea ice. The human-driven decline continues, spurred by a strong negative phase of the Arctic Oscillation, which leads to this regional air temperature anomaly:

Parts of Canada are astoundingly warm. Nunatsiaq Online reports:

… temperatures around South Baffin reached record highs as much as 20 degrees above normal.Iqaluit set new records with temperatures rising to +1.2 C Jan. 3 breaking the record of —1.7 C set in 1970, said Yvonne Bilan-Wallace, a meteorologist with Environment Canada.

Jan. 4 saw another new record for the capital with a high of +1.5 C, breaking the old mark of —1.1 C set in 1969.

“The normal around this time of year is around -22C,” she said. “So yeah, you’re way above normal.”

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Dierenregens

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Het regent kikkers! (Foto: Flickr/KR Alliance)

Voor de bewoners van de Amerikaanse staat Arkansas leek het bij het begin van het nieuwe jaar alsof de het einde van de wereld een jaar te vroeg begonnen was. In het plaatsje Beebe vielen vlak voor middernacht plotseling 5000 vogels, om precies te zijn Epauletspreeuwen (Agelaius phoeniceus), dood uit de lucht. De Beebenaren schrokken zich rot, vervolgden het feest binnenshuis en zagen de volgende dagen hun stadje wereldnieuws worden. En terecht, want dieren die uit de lucht komen vallen, dat moet wel een volstrekt unieke gebeurtenis zijn toch?

Maar wie verder zoekt, merkt al snel dat dit soort apocalyptische dierenregens vaker voorkomen. Interessant is dat het woord dierenregen door de wetenschappelijke gemeenschap letterlijk wordt genomen: dierenregens worden doorgaans in eerste instantie bekeken als meteorologische fenomenen. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het wetenschappelijk tijdschrift waar een mooi overzichtsartikel uit 1917 van Waldo L. McAtee (.pdf) in werd gepubliceerd: Monthly Weather Review. Neerslag in de vorm van al dan niet levende dieren is in allerlei soorten en maten gerapporteerd, maar de meest voorkomende zijn vissen, kikkers en vogels, gek genoeg in die volgorde. De meest recente vissenregen werd in februari 2010 waargenomen in Northern Territory in Australie. Volgens ooggetuigen vielen er honderden vissen uit de lucht, waarvan een aantal nog leefden na de ter aarde storting. En de laatste kikkerneerslag dateert van nog recenter: in juni van het afgelopen jaar vielen in het Hongaarse Rákóczifalva kikkers uit de lucht.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Vorige Volgende