‘Het Westen is anders’

Gisteren verhaalde ik hoe de notie dat 'Europees', 'blank' en 'westers' samen zou vallen met dynamisch, kritisch en altijd in beweging - waartegen 'Oosters', 'Arabisch', 'Semitisch' dan synoniem zou staan voor stilstand, starheid, een volk zonder geschiedenis of toekomst - terug te voeren valt op de Europese kijk op en verwerking van de val van Constantinopel in 1453. Die tweedeling keert in vrijwel zuivere vorm terug in 'Het Westen onder vuur' van Peter Knoope. 'De haat verklaard', luidt de ondertitel van dit boekje. Knoope wil namelijk een verklaring geven voor de opkomst van het jihadisme. Hij constateert dat de gebruikelijke sociaaleconomische verklaringen niet voldoen, net zo min als dat er een 'daderprofiel' zou bestaan. We hebben ook weinig aan groepsdynamica en al helemaal niets aan de simpele constatering dat daders 'gek' zijn. Knoope: "Laten we onszelf dwingen om voor even het idee los te laten dat we te maken hebben met duivels en demonen." (p. 11) Het geweld komt voort, schrijft hij, uit de actuele situatie "die wortels heeft in de geschiedenis. Daarin zijn verklaringen te vinden voor dit verschijnsel dat ons bedreigt."

Door: Foto: PnP! (cc)
Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Het Grote Anti-Russische complot

Al bijna honderd jaar heeft de ganse wereld één allesverzengende obsessie, namelijk het kleinkrijgen van Rusland. Geen middel wordt geschuwd in het Grote Anti-Russische Complot (GARC), van een complete wereldoorlog tot het in de wereld helpen van sprookjes over goelag-archipellen en gerotzooi met Panamese bv’s. Gelukkig laten Russen zich niet van de wijs brengen door dergelijke propaganda.

De vijanden van de Russen zijn immers fascisten. Fascist word je door een vijand van Rusland te zijn, niet omgekeerd. Denk je bijvoorbeeld democraat te zijn, maar heb je iets tegen Putin, dan ben je dus alsnog fascist. Het is de grote tragiek van het GARC: de hele wereld heeft niets belangrijkers te doen dan Rusland dwars te zitten, maar de Russen zelf zijn de enigen die het zien.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Erik Barfoed (cc)

‘Mijn indruk is dat het Westen Assad aan de macht wil houden’

INTERVIEW - ‘Don’t say you don’t know how to help.’ Vredeactivist Fadi Hallisso klinkt getergd als hij deze laatste woorden spreekt tijdens zijn actualiteitencollege op dinsdag 24 september in het Erasmusgebouw van de Radboud Universiteit van Nijmegen. Hallisso, priester en ingenieur,  is afkomstig uit Aleppo en vluchtte vanwege de Syrische burgeroorlog naar Beiroet in Libanon.  Hier zette hij samen met IKV Pax Christi een organisatie op die zich inzet voor de slachtoffers van de Syrische burgeroorlog. In zijn lezing vertelt Hallisso een publiek van rond de zestig man over de situatie in zijn thuisland en roept hij op tot hulp. Uit de vragen van het betrokken en met vlagen geëmotioneerde publiek blijkt duidelijk waar het pijnpunt ligt: we willen best geld geven, maar niet aan jihadisten. En dat is waar het uiteindelijk op neer komt. Of niet?

Vlak voor de lezing ontmoet ik Hallisso voor een kort interview. In het onderstaande verslag is ook een deel van de vragen van het publiek verwerkt.

What is the current situation of the Syrian refugees in Lebanon?

‘It is very bad. We estimate that there are over 1.2 million Syrians that crossed the border into Lebanon. That means that one out of five people that are now residing in Lebanon is a refugee. There are no camps. The refugees had to go to the cities looking for a shelter, whether it was a small apartment or basement. Families share rooms. There are no commodities, no sanitation, no blankets, no schools. And the winter is coming. One of the biggest concerns right now is the waiting period for the newcomers. They have to wait three to four months before being able to register as a refugee and gain access to necessary help and commodities. In the meantime they have nothing and are literally left to fend for themselves.’

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Iraans kernwapenprogramma zet kwaad bloed in zowel het Midden-Oosten als het Westen

Dit is een gastbijdrage van Nick Ottens.
IRAN-NUCLEAR-ISFAHANNiemand is op dit moment blij met Iran en haar kernwapen-in-de-maak. Een kleine atoomwedloop is in het Midden-Oosten uitgebroken nu ook landen als Egypte en Saoedi-Arabië nucleaire technologie willen ontwikkelen. Frankrijk lijkt maar al te bereid hen daarin te helpen. Iran heeft tegelijkertijd Soedan en Syrië verleid met haar samen te werken waarmee de tweekamp compleet lijkt.
Ondertussen zaait de kwestie ook in het Westen verdeeldheid. Israël, wiens kernwapens Iran vreest, wil actie ondernemen maar de Verenigde Staten lijken vooralsnog niet tot geweld bereid.
President Obama opende zijn diplomatieke offensief tegenover Iran met een bijzonder genereuze videoboodschap. Hij noemde het land tot tweemaal toe “de islamitische republiek van Iran,” een naamgeving die door de Amerikanen lang werd geschuwd, en zei dat het land haar “rechtmatige plaats in de gemeenschap der naties” moest innemen; een uitgesproken erkenning van de dertig jaar oude Iraanse revolutie.

Iraans geestelijk leider, Ayatollah Ali Khamenei, reageerde niet bepaald even vriendelijk. Alle anti-Amerikaanse bombarie ten spijt leek zijn boodschap vooral; eerst zien, dan geloven.
Het Iraanse atoomprogramma komt ondertussen steeds dichterbij de bom: volgens een Israëlische ambtsdrager beschikt het land nu over ruim duizend kilogram laag-verrijkt uranium en zal het nog eens vijfhonderd kilogram verrijken gedurende het komende halfjaar. Het kan dan of binnen een jaar een kernwapen produceren; het programma naar een nieuwe, geheime locatie verplaatsen wat zo een jaar vertraging oplevert; of genoeg verrijkt uranium aanmaken om uiteindelijk meerdere bommen te fabriceren.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het westen doet er steeds minder toe

East is the new West (Foto: Flickr/estherase)

Het was een erg duidelijke “fuck you” richting het Internationaal Strafhof, vorige week. De Arabische Liga verwierp het arrestatiebevel tegen Bashir, de altijd gezellige man achter Darfur.

De redenen zijn waarschijnlijk divers. Allereerst natuurlijk dat veel van de leden van de Arabische Liga zelf ook niet zo’n goede naam hebben op het gebied van mensenrechten. Maar er speelt waarschijnlijk nog meer. Bijvoorbeeld: het westen heeft, vooral dankzij het Amerika van Bush, een stuk van haar morele leiderschap verloren. Op Abu Ghraib en Guantanamo wordt de gehele westerse wereld aangekeken. Veel van de leiders van ‘probleemgebieden’ vinden het westen inmiddels geen haar beter dan zijzelf.

Aan de andere kant heeft ons machtigste niet-militaire wapen, de economische sanctie, de afgelopen tijd stevig aan kracht ingeboet. Sommige landen trekken zich geen zak aan van wapen- en andere embargo’s. Een aantal van die landen hoeven dat ook helemaal niet te doen. Rusland en China zijn te groot en te belangrijk voor de wereldeconomie om met sancties te kunnen raken. Sterker nog, ze gebruiken de door sancties getroffen landen om hun invloed uit te breiden. De enigen die nog echt door sancties worden getroffen zijn de burgers van een land, waarbij het verschil in welvaart en mogelijkheden tussen de elite en het gewone volk alleen maar toeneemt, en de kans op een eventuele machtsovername dus afneemt.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.