Kunst op Zondag: cultuurtips voor 4Daagse bezoekers

Dinsdag 15 juli begint de 107de editie van de Internationale Wandel4Daagse van Nijmegen. 45.000 Wandelaars uit 82 landen hebben zich voor deze editie ingeschreven. Ruim een miljoen bezoekers komen in de 4Daagse week naar de Oudste stad van ons land om de lopers een hart onder de riem te steken en/of te genieten van het ruime aanbod aan feestmogelijkheden. Voor Kunst op Zondag selecteerde ik vier cultuurparels om te ontdekken op de route van de 4Daagse. [caption id="attachment_359130" align="aligncenter" width="450"] Routekaart van de Internationale wandel 4daagse Nijmegen © collage Wilma Lankhorst.[/caption] 4 dagen wandelen: 4 dagen kunst kijken Het routeplan voor de wandelaars is al vele jaren hetzelfde. De eerste dag is de dag van Elst, op de tweede dag verkennen de lopers Wijchen en omgeving. De derde dag wordt als de zwaarste gezien dat is de dag van Groesbeek, in de volksmond de dag van de zevenheuvelen. De laatste dag wordt de dag van Cuijk genoemd, maar dag 4 is dé dag van de feestelijke intocht op de Via Gladiola in Nijmegen. Mijn tips volgen de vier dagen van de lopers, maar je kunt er natuurlijk ook op een ander moment van genieten. Ook na de 4Daagse zijn de genoemde activiteiten nog te bezoeken. [caption id="attachment_359133" align="aligncenter" width="450"] Stevens' Skywalk, drie verschillende uitzichten © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Dag 1 de dag van Elst: Steven’s Skywalk In alle vroegte verlaten de wandelaars over de Waalbrug de stad in noordelijke richting. De wandelaars lopen afhankelijk van de gekozen afstand door Lent, Bemmel, de Betuwe en Elst. De route terug naar Nijmegen gaat ook weer over de Waalburg. Vanaf de nieuwste attractie van Nijmegen, de Stevens’ Skywalk kun je de wandelaars van ver zien aankomen. De Stevens’ Skywalk is een eenmalige wandeling op bijna 25 meter boven straatniveau over het dak van de iconische St. Stevenskerk in hartje Nijmegen. Na 135 traptreden (of de lift) heb je een prachtig uitzicht over de Waal, de stad en de weide omgeving. Ontdek de rijke geschiedenis van de stad en de kerk, kijk naar de vluchtpogingen van de jonge slechtvalken en zie tevens hoe de wandelaars terugkomen om hun eerste wandeldag te vieren. De entreeprijs voor de Stevens’ Skywalk wordt gebruik voor de restauratie van de kerk. Je kunt de Stevens’ Skywalk maken tot en met 28 september 2025. Kijk hier voor alle details, verhalen en deze link om je ticket te reserveren. [caption id="attachment_359126" align="aligncenter" width="450"] Museum Kasteel Wijchen © Museum Kasteel Wijchen.[/caption] Dag 2: de dag van Wijchen:  Merovingers in Kasteel Wijchen Twee familieleden uit het Merovingers geslacht, Alarik en Sigrid, vertellen deze zomer hun verhaal in Wijchen. Kasteel Wijchen kent een rijke geschiedenis die begint met een zaaltoren uit het jaar 1000. Dan komen de Heren van Wijchen gevolgd door de familie Van Galen. In 1392 eisen de Heren van Gelre het kasteel op. Na nog enkele wisselingen van eigenaren koopt op 10 juni 1609 prinses Emilia van Oranje Nassau, dochter van Willem van Oranje Nassau het kasteel. Zij noemt haar kasteel Huys Wychen. Het verhaal van Alrik & Sigrid Het verhaal van Alarik en Sigrid neemt je mee naar de tijd van de Merovingers een dynastie van Frankische koningen. Zij regeerden van 481 tot 571 n.hr. over een gebied dat er door oorlogen steeds weer anders uitzag. Hun gezag strekte zich uit over delen van Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk en Duitsland. Er wordt in die dagen heel wat handel gedreven en oorlog gevoerd. In het kielzog van deze activiteiten worden waardevolle spullen meegenomen naar huis. Deze kostbaarheden komen van duizenden kilometers ver, naar boerengemeenschappen zoals de Wijchense nederzetting. Vragen komen op als: Wie zijn deze Merovingers en hoe komen zij aan zulke rijkdommen van ver? Edelstenen uit India, barnsteen uit de Oostzee en amethist uit het Middellandse Zeegebied worden hierheen gebracht. Ondanks hun rijkdommen en lange regeerperiode worden de Merovingers in 751 onttroond en verdreven door de eerste koning van de Karolingische dynastie: Pepijn de Korte. Lees hier alvast een introductie over de vadsige koningen van de Merovingers. [caption id="attachment_359129" align="aligncenter" width="450"] Merovingisch kralensnoer Collectie Valkhof Museum.[/caption] Rijkdommen van ver, oog in oog met de Merovingers is nog tot en met 20september 2025 te zien in Museum Kasteel Wijchen. Kijk hier voor de details. MK=geldig. Let op: op woensdag 16 juli 2025 is Kasteel Wijchen gesloten i.v.m. doorkomst 4D. [caption id="attachment_359134" align="aligncenter" width="450"] Groesbeek 80 jaar vrijheid, onder kinderen en vrijheid © foto's Wilma Lankhorst.[/caption] Dag 3: de dag van Groesbeek - The Colorfield Experience De meeste wandelaars zien op tegen deze dag, zeker zij die hem voor de eerste keer lopen. Maar gelukkig voor hen zijn het geen zeven heuvels ook al heet de route zo. Net buiten Groesbeek ligt het Vrijheidsmuseum en op het grasveld ernaast vind je The Colorfield Experience. Het thema dit jaar is 80 jaar vrijheid. Tijdens dit gratis kunstproject schilderen ruim driehonderd kunstenaars (uit 19 landen) ter plaatse, in de openlucht 336 panelen. Dit aantal is bewust gekozen omdat dit overeenkomt met het aantal dagen tussen D-Day (6 juni 1944) op de Franse stranden en de capitulatie van Nazi-Duitsland (op 7 mei 1945) in het Franse Reims. Elke kunstenaar laat zien wat vrijheid voor hem of haar betekent. Naast talrijke witte duiven zie ik klaprozen, V-tekens, een straatje in bevrijd Arnhem, surfplanken, migratiestromen, spelende kinderen en een vrouw met een ‘raketje in de zon’. [caption id="attachment_359135" align="aligncenter" width="450"] Sfeerbeeld Groesbeek 2025, 80 jaar vrijheid © foto's Wilma Lankhorst.[/caption] The Colorfield Performance is nog tot en met 17 september 2025 te ontdekken naast het Vrijheidsmuseum in Groesbeek. Toegang is gratis. Kijk hier voor de details. De namen en dagen waarop de schilders op het terrein aanwezig zijn, vind je in dit overzicht. [caption id="attachment_359128" align="aligncenter" width="450"] Diorama Plantage Kerkshoven © Gerrit Schouten © foto Museum Valkhof.[/caption] Dag 4: de intocht in Nijmegen - Bittere Oogst Wie de derde dag haalt, is bijna verzekerd van een goede afloop. Zij die veertig kilometer lopen genieten vandaag van het versierde dorp Lienden. Ook de pontonbrug in Cuijk is voor velen een belevenis. Blaren of niet, wie de Via Gladiola haalt, loopt op adrenaline naar de finish aan de Wedren. Net voor de Wedren ligt het Keizer Karelplein en hier vind je het pop-up locatie van Museum het Valkhof. Tot en met  eind augustus kun je hier verhalen ontdekken over plantages in Suriname. In de tentoonstelling Bittere Oogst ontdek je hoe dit gedeelde verleden tussen Nederland en Suriname nog steeds in het nu doorwerkt. De video’s en diorama’s informeren je en nodigen je uit om stil te staan bij de prijs van deze oogst en wat we van de geschiedenis kunnen leren. [caption id="attachment_359132" align="aligncenter" width="450"] Bittere Oogst, enkele diorama's © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Diorama Koffieplantage Kerkshoven Eén van de topstukken in deze tentoonstelling is het diorama (een driedimensionale voorstelling) van koffieplantage Kerkshoven in Sranantongo aan de Warappakreek (Suriname).  Gerrit Schouten (1779-1839) heeft dit in 1832 gemaakt in opdracht van plantage-eigenaar Gerard de Putter. Je kijkt naar een idyllische wereld: groene velden, netjes aangelegde paden en een grote koffieopslagloods. In de rivier zie je mensen vissen. Op de kreek vaart een bootje waarin vermoedelijk de directeur strak in pak, trots rechtop zit. Kijkend naar dit beeld weten wij inmiddels meer en beter. In de twee video’s wordt de koloniale geschiedenis met Suriname goed uitgelegd. Wie meer van de geschiedenis van Suriname en onze gedeelde geschiedenis wil weten, raad ik aan het boek Wij slaven van Suriname, van Anton de Kom te lezen. [caption id="attachment_359131" align="aligncenter" width="450"] Bittere Oogst, kaart Suriname met plantage locaties © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Bittere Oogst, een Surinaamse Plantage in Nijmegen is tot een met 31 augustus 2025 te verkennen in de tijdelijke locatie van Museum Valkhof aan het Keizer Karelplein 33 in Nijmegen. Kijk hier voor de details.  MK=geldig. Controleer voor je gaat a.u.b. even extra de openingstijden want tijdens de doortocht- en intocht van de 4Daagse in Nijmegen en de omliggende dorpen, kan het zijn dat de genoemde activiteit gesloten is in verband met de grote drukte. Ik wens alle lopers van de 107de editie van de Internationale Wandel 4daagse veel plezier, goede benen en de bezoekers een mooie tijd in het Rijk van Nijmegen. © tekst en foto’s Wilma Lankhorst. © gebruik van de foto’s met dank aan en met toestemming van de genoemde musea, Dirk Hakze/The Colorfield Performance e

Door: Foto: Intocht op rose woensdag in Nijmegen © foto Wilma Lankhorst.
Foto: Victoria Pickering (cc)

Kunst op Zondag | Lopen

Het kan raar lopen….

Studio Giftig (Niels van Swaemen en Kaspar van Leek) – Silly Walks Tunnel, Eindhoven, 2016
Door John Clees onthuld (filmpje, niet geschikt voor claustrofoben)
Flickr Emile Krijgsman Just like him CC BY-NC 2.0 Lopen

George SegalWalk, Don’t Walk, 1976
Te  lopen….
Flickr Jack Szwergold A cool George Segal sculpture—Walk, Don’t Walk 1976 CC BY-NC 2.0 afbeelding 2

of niet te lopen….
Flickr Jack Szwergold A cool George Segal sculpture—Walk, Don’t Walk 1976 CC BY-NC 2.0 lopen

David Govedare – The joy of running together, 1984
Ode aan de grote diversiteit aan deelnemers van de jaarlijkse Spokane Bloomsday Run. Veertig sculpturen.
Flickr verifex Brendan and The Joy of Running Together CC BY-NC 2.0

Nancy SchönDe schildpad en de haas, 1995
Als eerbetoon aan alle hardlopers uit heel de wereld die meeliepen in de Boston Marathon.
Flickr Wally Gobetz Boston - Copley Square The Tortoise and the Hare CC BY-NC-ND 2.0

Costas VarotsosDromeas (‘Hardloper’), 1994
In 1988 stond deze ‘loper van glas’ op het Omoniaplein in Athene, maar omwonenden vreesden splinters omdat de ondergrondse metro het beeld misschien door elkaar kon schudden. Nou, dan zetten we hem maar op het Megalis tou Genous Sholiplein. Aldus geschiedde in 1994.
Flickr CaptSpaulding Glass Running Man CC BY-NC-ND 2.0 lopen

Jaroslav RónaFranz Kafka memorial, 2003
In het korte verhaal ‘Beschrijving van een strijd’ laat Kafka op een absurde, surrealistische manier zien hoe individuele verlangens kunnen schuren met sociale consensus. In het tweede deel van het verhaal zit de verteller, alsof hij een paard berijdt, op de rug van een eerder ontmoette gast en wandelt door de stad.  De wandeling wordt een innerlijke reis. Beeldhouwer Róna nam dat beeld als ode aan Kafka.
Flickr mirsasha Franz Kafka (by Jaroslav Róna) CC BY-NC-ND 2.0

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Jan Mankes wandelroute folder en Gelder Boek © foto Wilma Lankhorst

Kunst op Zondag |Wandelen in het spoor van Jan Mankes

VERSLAG - Sargasso’s kunstgalerie geeft ruimte aan kunstbloggers. Elke vierde zondag van de maand een bijdrage van Wilma takes a break.

In mijn eerste bijdrage aan Kunst op Zondag nodig ik je van harte uit voor een wandeling. Veel musea gaan op 1 juni met nieuwe richtlijnen weer open. Maar er is ook veel moois buiten de museale muren te beleven. De wandeling in het spoor van Jan Mankes in het Gelderse Eerbeek is zo’n voorbeeld. Dit jaar herdenken we dat “Hollands meest verstilde schilder” 100 jaar geleden in Eerbeek is overleden. Zijn graf en dat van zijn vrouw is onderdeel van een mooie meditatieve route.

Sneak preview van mijn wandeling in Eerbeek

Jan Mankes De geit © Marijke Ladage 1992 ©foto Wilma Lankhorst

Voor het beeld de geit (1992) heeft Marijke Ladage zich laten inspireren door Mankes schilderijen.

De geit van Jan Mankes

De VVV aan de Stuyvenburchstraat in Eerbeek is ons startpunt voor de wandeling in het spoor van schilder Jan Mankes en zoöloog Max Weber. De echtparen Jan en Anne Mankes en Max en Anna Weber leerden elkaar in Eerbeek kennen en werden hechte vrienden. Vanuit zijn atelier en serre keek Jan op het huis van de familie Weber. Vóór dat we deze plek bekijken, gaan we eerst op zoek naar het beeld van de geit van kunstenaar Marijke Ladage (1943)  aan de Derickxkamp. Op de hoge sokkel staat een mooi gedicht van Willem de Mérode (1887 -1939) .

Foto: rogerbirchler (cc)

Kunst op Zondag | Wandeling in hout

Een wandeling in hout maakt u natuurlijk tussen bomen en struikgewas. Gezien de vitale betekenis van bossen (o.a. voor het klimaat) kan de vraag worden gesteld of houten kunst nog wel zo verantwoord is.

Het antwoord is gauw gegeven: kunstwerken waarvoor speciaal een boom of bos is gekapt komen tegenwoordig niet meer voor. Zonder gewetensnood kunnen we u dan ook vandaag door een drietal “bossen” laten wandelen. Welke ‘boswandeling’ spreekt u het meeste aan?

Om te beginnen een maatschappelijk-sociaal en ecologisch kunstproject dat Konstantin Dimopoulos sinds 2005 in 14 steden over heel de wereld, met talrijke vrijwilligers heeft uitgevoerd. Het is tijdelijke kunst, want ook al bleven de bomen staan, de kunst vervaagde. De angst te vervagen, is dat waarom sommige mensen wat tegen de natuur hebben?

Kijk naar de ‘Blauwe bomen’ (3 min 51’)’.

We zagen het al in de voorgaande twee afleveringen, met o.a. houten ‘follies’, nu meer kunst van voorbije bomen, maar wel hout waar u doorheen kunt lopen.

Je kunt ‘Escape’, houten bouwwerken van Foon Sham, wel in en er gelukkig ook weer uit. Goh, zult u zeggen, niks bijzonders want bij mijn huis kan dat ook.

Ah, kijk eens aan, u heeft wel een huis….

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.