Kunst op Zondag | Wandeling in hout

Serie:

Een wandeling in hout maakt u natuurlijk tussen bomen en struikgewas. Gezien de vitale betekenis van bossen (o.a. voor het klimaat) kan de vraag worden gesteld of houten kunst nog wel zo verantwoord is.

Het antwoord is gauw gegeven: kunstwerken waarvoor speciaal een boom of bos is gekapt komen tegenwoordig niet meer voor. Zonder gewetensnood kunnen we u dan ook vandaag door een drietal “bossen” laten wandelen. Welke ‘boswandeling’ spreekt u het meeste aan?

Om te beginnen een maatschappelijk-sociaal en ecologisch kunstproject dat Konstantin Dimopoulos sinds 2005 in 14 steden over heel de wereld, met talrijke vrijwilligers heeft uitgevoerd. Het is tijdelijke kunst, want ook al bleven de bomen staan, de kunst vervaagde. De angst te vervagen, is dat waarom sommige mensen wat tegen de natuur hebben?

Kijk naar de ‘Blauwe bomen’ (3 min 51’)’.

We zagen het al in de voorgaande twee afleveringen, met o.a. houten ‘follies’, nu meer kunst van voorbije bomen, maar wel hout waar u doorheen kunt lopen.

Je kunt ‘Escape’, houten bouwwerken van Foon Sham, wel in en er gelukkig ook weer uit. Goh, zult u zeggen, niks bijzonders want bij mijn huis kan dat ook.

Ah, kijk eens aan, u heeft wel een huis….

Foon Sham is geboren in Macau, een voormalige Portugese kolonie (herhaaldelijk door Nederland aangevallen) en tegenwoordig een ‘speciale regio’ van China. Op 22-jarige leeftijd trok hij naar Amerika, waar hij later tot staatsburger is genationaliseerd.

Zijn ‘Escape’ is dan ook ingegeven door zijn sympathie voor “those who also want to escape from their unwanted governments/countries and risk their lives to chase the American dream”. Hij weet dus wel iets over grensoverschrijding.

Begeleid door wat Chinese klassieke muziek, wandelt u door dit hout (4 min. 8’).

De derde ‘wandeling door hout’ maken we in ‘het bos van alle tijden en alle plaatsen’. In samenwerking met de architecten Zeller & Moye en de universiteit van Bristol, bracht Katie Paterson alle bossen van heel de wereld bij elkaar in de installatie ‘Hollow’. Monsters van meer dan 10.000 boomsoorten, van de oudste tot de jongste, van uitgestorven tot nog levende soorten.

Hier een korte docu over het project ‘Hollow’ (7 min. 22’).

Tot slot: er is ook een virtuele variant van ‘Hollow’. Klik hier, treedt binnen (Experience Hollow) en kijk eens rond.

Reacties (11)

#1 HansR

Deze reageer ik maar even onder m’n eigen naam.

De mooiste wandeling is [voor mij] zonder twijfel ‘Hollow’.
Wetenschappelijke kunst, wellicht kunstige wetenschap.

Het is een Xylotheek of moderner: Xylarium, het woord Xylotheek is tegenwoordig min of meer voorbehouden aan een houtverzameling die echt in de vorm van boeken is gegoten. Ik noem het toch een Xylotheek, maar wel een Xylotheek van een veelheid en vorm die uniek is.

Het maakte wat bij me los want ik heb in 1984/85, na mijn studie, een jaar bij de toenmalige vakgroep bosbouwtechniek gewerkt en er was toen een bureau voor me gereserveerd in het oude koetshuis van Hinkeloord. In dezelfde ruimte stond toen de Xylotheek, de houtverzameling van de vakgroep. Duizenden blokjes hout in alle kleurschakeringen wit/bruin/zwart van ongeveer 15x10x2 cm (uit m’n hoofd). Ongeveer de blokjes waar in de docu van Hollow mee wordt gewerkt (van 2m25 – 3m35). Ik zal nooit de sfeer, de geur en de temperatuur (fris) van die ruimte vergeten. Als ik in Bristol ben zal ik zeker gaan kijken – en voelen, ruiken, ervaren – naar Hollow.

Over de Xylotheek van Wageningen wil ik nog wel het volgende zeggen. Hier wordt gesproken over een vergeten Xylotheek. In “Houtcollecties van België en Nederland, Lily van der Dussen & Tjerk Miedema, 1997 (2008)” – snel scannend gelezen – wordt duidelijk gesproken over De verdwenen xylotheek van Wageningen naast een houtverzameling van Herbarium Vadense (die niet wordt getypeerd als Xylotheek).

Ik vraag me nu af wat er met die verzameling uit het Hinkeloordse koetshuis is gebeurd. Ik ga het Tjerk Miedema vragen.

  • Volgende discussie
#2 P.J. Cokema

@1: Ik fantaseer maar even: Wat zou het mooi zijn als die Wageningse blokjes, na nog onbekende omzwervingen, in ‘Hollow’ terecht zijn gekomen. Drie jaar lang heeft Paterson het hout bij elkaar gesprokkeld, afkomstig van arboretums, xylaria, herbaria en privé-verzamelaars van uit heel de wereld, dus wie weet bestaat er wonderlijk toeval.
We wachten op het antwoord van Tjerk Miedema.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 HansR

@2: Dat zou een grote glimlach bij me teweegbrengen, een Mulischiaanse samenkomst van dingen. Het idee is al mooi.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Rigo Reus

In Kassel is in het https://de.wikipedia.org/wiki/Ottoneum de eerste bomenbibliotheek te zien. Het was wel ‘ns locatie van de Documenta, anders zou ik niet zo snel zo’n museum bezoeken. Tussen Arnhem en Oosterbeek ligt het landgoedje Mariendaal met https://erfgoedarnhem.wordpress.com/2015/08/06/het-groenste-monument-van-arnhem-de-groene-bedstee/ voor de zondagse wandeling, ook leuk voor kinderen.
En soms gaat er wel ‘ns wat mis bij een kunstwerk
https://www.destentor.nl/zutphen/laatste-610-bomen-witte-lint-bij-zutphen-verdord-fiasco-is-compleet~a0a7773d/

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Rigo Reus

@4 mezelf, gast, die link over het Ottoneum zat al in die interessante link van HansR.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 HansR

Even nog over Tjerk Miedema. Ik heb hem net gebeld en een uur met hem aan de lijn gehangen.

De Wageningse verzameling van Hinkeloord werd niet genoemd omdat hij het alleen had over de echte Xylotheken, de houtverzamelingen die als een soort herbarium in boekvorm werden gemaakt en uitgegeven. Door de eerste bosbouwers in Z-Duitsland/Oostenrijk/Zwitserland. Hij kende de verzameling wel.

De universiteiten hebben de houtstudies er min of meer aan gegeven en de verzamelingen zijn – waarschijnlijk – in Naturalis terecht gekomen, die nu de – wellicht – grootste houtblokjes verzameling ter wereld hebben.

De Xylaria, waar de koetshuisverzameling onder viel, zijn eigenlijk opgeheven door de overheid bij de reorganisatie van de Universiteiten. Het hout moest ergens naartoe en Naturalis was een natuurlijke stofzuiger. Maar ruimte had die ook niet en waarschijnlijk ligt het hout nu opgeslagen in een magazijn van een grote supermarkt en als die afbrandt is er vermoedelijk geen haan die er naar kraait.

Mooi dat ‘Hollow’, als nieuwe vorm van Xylotheek, een revival van het hout. Waar de westerse wereld hout min of meer negeert en de studie verwaarloost, haar verzamelingen gedumpt, lijkt China dit trouwens weer op te pikken. Hout van de wereld gaat naar China, in de Europese havens komt geen stam meer aan. De nieuwe xylaria zul je waarschijnlijk in China moeten zoeken. Ik vermoed dat de kunst dat ook wel tot uiting brengt of gaat brengen.

Ik heb een heerlijke zondagochtend gehad.
Dank je wel Peter.

@5: Maar je andere links zijn heel mooi hoor ;) Overigens is de groene bedstee meer een soort beschermende haag voor vrijende adeljonkers, nu voor wandelende stelletjes. Het doet z’n naam eer aan. En jammer van dat witte lint. Overigens vind ik €1360,- per meidoorn wel heel erg veel geld.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Rigo Reus

@6: toen ik in Anrhem woonde, gebruikte ik de Groene Bedstee als heuveltraining op voorbereiding van de marathon: naar boven hollen, naar beneden, weer naar boven hollen, naar beneden, weer naar boven hollen etc.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 HansR

@7: Soort intervaltraining in de bedstee dus. Dat is zo ongeveer de inverse bewerking van de bedstee :)) Maar ja, andere tijden hè… Ook goed.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 P.J. Cokema

@6: Ik heb nader geïnformeerd bij Naturalis en de wetenschappelijke curator herbarium liet weten dat het Xylarium van Bosbouw zoals dat op Hinkeloord stond naar het Herbarium Vadense verhuisd is, en onderdeel geworden is van de houtcollectie die daar al aanwezig was.
De houtcollectie van Wageningen en de andere herbariumonderdelen zijn in 2013 staatseigendom geworden en in 2014 naar Naturalis verhuisd. Door deze fusie van collecties uit Leiden, Utrecht en Wageningen is daarmee de grootste houtcollectie ter wereld ontstaan, waarvan de oude bosbouwcollectie dus nu deel uit maakt.

De curator laat verder weten:
“Op dit moment zijn we bezig alle collecties te verhuizen naar de nieuwe collectieruimtes van Naturalis aan de Darwinweg. Het hout staat op dit moment in de vriezer of is mogelijk zelfs al in de nieuwe ruimtes ondergebracht, maar zolang er verhuisd wordt is deze collectie niet toegankelijk. Wel zijn de collecties opgenomen in de database, die online valt te raadplegen op bioportal.naturalis.nl

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 HansR

@9: Mooi. Dankjewel voor de afronding. Misschien had ik liever doorgedroomd dat de blokjes in Hollow zouden zitten, maar ik kan er mee leven :)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Judith

blauwgeverfde kunstbomen, GVD!

Want…..
– we leven werkelijk in ademluchten van de bomen, het is alles aan de bomen te danken.
– Gekapte bomen bij Amazonegebied in Brazilië is helemaal leeggezogen door de gruwelijke kappers (= mensen).
– Bomen leven langer dan wij, dat geeft zuivere lucht het meeste dan vervuiling in de lucht door klote CO2/ broeikassen.

Daar walg ik echt van die blauwe bomen, die arme bomen.

In Limburg heb je het echt allermooiste bosgebied van hele Nederland, zie je ook veel bossen kappen voor aangelegde wegen die korter maken via Duitsland en België ertussen en via Heerlen naar Kerkrade, Van Brunssum naar Kerkrade en naar Aken.
Helemaal niet nodig.

Mooiste bosgebieden in Zuid Limburg zie je al meteen voordat je voet in de pad loopt, buitengewoon prachtig. Zoals Vijlen, Valkenburg (Sibbe), Brunssum, Schinveld, Gulpen enzovoorts.
Daar kun je ook met de fiets heen, zonder enige spijt.

  • Vorige discussie