Onzekerheid en nostalgisch verlangen naar een betere samenleving

door Peter Achterberg en Bram Peper Vroeger was alles beter. Veel Nederlanders lijken te denken dat dit inderdaad het geval is. Overal om ons heen zien we talloze voorbeelden van een nostalgische zucht naar een veel geroemd maar helaas verloren gegaan verleden. Zoals de eindeloos herhaalde afleveringen van de hitserie ‘Toen was geluk heel gewoon’. Of de opkomst van ‘barbieren’ die gespecialiseerd zijn in kapsels uit de jaren ‘50, en zich louter lijken te richten op mannen. Of wat te denken van het jaarlijkse terugkerende feest der nostalgie, de Top 2000, waarbij de gouden oude klassiekers niet alleen met steun van de grijze van dagen zo hoog op de lijst terecht komen. Ook in de politiek zijn nostalgische vertogen populair, met politici die lekker kunnen wegdromen met pleidooien voor de terugkeer van de gulden en het vertrek uit Europa. Terug naar een samenleving waarin ‘we’ nog simpelweg thuis konden voelen.

Foto: Bert Kaufmann (cc)

Kunst op Zondag | Het raam

Het raam in de kunst is spel met licht en donker. Het is verlangen, uitkijken en rusten. Het is het kader voor lucht, wolken en landschappen. Het ligt voor de hand dat vele kunsttechnische aspecten en de vele betekenissen en emoties die een raam kunnen oproepen, menig kunstenaar heeft geïnspireerd.

Rembrandt – Philosopher Reading,  1631.
cc Flickr Plum leaves photostream  Rembrandt Philosopher Reading 1631 Oil on wood

Peter Ilsted – Girl Reading a Letter in an Interior, 1908.
cc Flickr Plum leaves photostream  Peter Ilsted Girl Reading a Letter in an Interior 1908

Salvador Dali – Woman at the Window, 1925.
cc Flickr Gandalf's Gallery photostream Salvador Dali - Woman at the Window 1925

Juan Gris – The painter’s Window, 1925.
cc  commons.wikimedia.org The painter's Window Juan Gris

Marc Chagall – America Windows, 1977.
cc Flickr UGArdener photostream Inside the Art Institute of Chicago - Chagall American Windows

Fons Heijnsbroek – Landscape & Window, 1991.
cc Flickr Fons Heijnsbroek photostream LANDSCAPE & WINDOW, 1991

Karen Hollingsworth – Connected, 2010.
cc Flickr Plum leaves photostream Karen Hollingsworth Connected 2010

Alice Porto – Arte no Porto III.
cc Flickr Guilherme Tavares photostream Post it up  Arte no Porto III Prédio da Cotada Pelotas – RS Artista Alice Porto

Banksy – Window.
cc Flickr Matt Gibson photostream Banksy Window 1

Zit u zich voor het venster te vervelen? Ga dan er uit en op zoek naar de vele andere ramen in de kunst.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.