De vergeten oorlog in Soedan en de rol van goud, drop en cola

Volgens het Soedanese leger zijn de rebellen van de Rapid Support Forces (RSF) nu volledig verdreven uit Khartoem en omgeving. Bewoners die er terugkeren vanuit de havenstad Port Sudan vinden hun stad in puin. "Khartoem is onbewoonbaar. De oorlog heeft ons leven en ons land verwoest en we voelen ons dakloos, ook al heeft het leger de controle weer terug," zo citeert de Arabische krant Asharq-news een van hen. "De grootste humanitaire crisis heerst in Soedan", zeggen hulporganisaties over de oorlog. Naar schatting kwamen tienduizenden mensen om het leven. Daar komt nu een cholera-uitbraak bij en die eist vele levens. In een week tijd stierven zeker 172 mensen aan de besmettelijk ziekte. Eerder al waren er alarmerende berichten over de hongersnood in het land. ‘Nog nooit in de moderne geschiedenis hebben zo veel mensen te maken gehad met honger en hongersnood als nu in Soedan,’ zo waarschuwden deskundigen in opdracht van de VN-Mensenrechtenraad vorig najaar al. Nieuws uit Soedan dringt moeilijk door tot de rest van de wereld. Aan het begin van de oorlog tussen de opstandige RSF en het regeringsleger, nu twee jaar geleden, werden in Khartoem alle media uitgeschakeld. “Mediagebouwen werden vernietigd, bezet door strijders, geplunderd of in brand gestoken. Alle media in Soedan werden stil”, vertelt Kamal Elsadig, mede-oprichter en directeur van de Soedanese radiozender Dabanga, die nu in Nederland verblijft. Van de drieduizend geregistreerde journalisten raakten er tweeduizend direct hun baan kwijt. Sommigen zijn gevlucht, sommigen verschuilen zich. De journalistenvereniging van Soedan zegt 556 aanvallen tegen mediawerkers te hebben geregistreerd tijdens de oorlog; daarbij werden 31 journalisten gedood en 239 journalisten gearresteerd en vastgezet. In RSF-gebieden is internettoegang alleen mogelijk via Starlink-satellieten in handen van de paramilitairen, vertelt Elsadig. “Daarvoor moet je betalen. Gewapende mannen staan daar soms letterlijk om je heen. Port Sudan was lange tijd een betrekkelijk veilig gebied, in handen van het leger. Maar begin deze maand werd deze stad ook bestookt met drones van de RSF. De stroom viel uit met als gevolg dat de watervoorziening, de gezondheidszorg en andere voorzieningen werden verstoord. Het vliegveld was niet langer bereikbaar voor hulpgoederen. De burgeroorlog is de recentste episode in de spanningen die ontstonden na de val in 2019 van de langzittende president Omar al-Bashir, die in 1989 door een staatsgreep aan de macht kwam. Aanvankelijk kwam in zijn plaats een door militairen gesteunde  civiele regering, maar die constructie hield geen stand. Spanningen tussen de semi-autonome Rapid Support Forces, die steun krijgen uit de Golfstaten, en het regeringsleger dat onder meer gesteund wordt door Saoedie-Arabië, liepen uit op gewelddadige conflicten, vooral in de stedelijke gebieden. Honderdduizenden mensen sloegen op de vlucht. Zowel het leger als de RSF zijn beschuldigd van oorlogsmisdaden. In de regio Darfur zou de RSF een etnische zuivering doorvoeren tegen ethnische Massalit en niet-Arabische gemeenschappen. Grondstoffen Het is een oorlog van generaals die strijden om de macht. Maar ook een oorlog om de toegang tot de vele cruciale grondstoffen die in Soedan te vinden zijn. Dat gaat dan bijvoorbeeld over goud. Zowel het regeringsleger als de RSF heeft goudmijnen in handen. De RSF bezit de mijnen in het westen van het land, het leger voornamelijk in het noorden, zuiden en oosten. Regelmatig neemt de ene partij een mijn van de andere in. Een deel van het goud gaat naar Rusland, medeeigenaar van enkele goudmijnen. Het meeste goud komt via Dubai, 'een goudwalhalla zonder strenge regels', op de wereldmarkt waar de prijs de afgelopen tijd flink is gestegen. Een andere grondstof die in het conflict een rol speelt is de Arabische gom, een product van de Acacia boom dat in voedingsmiddelen wordt gebruikt als verdikkingsmiddel, emulgator en stabilisator, bijvoorbeeld in kant-en-klare nagerechten, in dranken (cola), in kwaliteitsdrop, in marshmallows en soortgelijk zacht snoep. Meer dan 80% van de wereldproductie komt uit Soedan, en deze handel, inclusief een groot deel van de winst, lijkt te worden beheerd door strijdende partijen, waaronder de Rapid Support Forces (RSF). Ook de prijs van dit product is inmiddels fors gestegen. Voor Arabische gom is nog geen natuurlijke vervanger gevonden, zegt Dorrit van Dalen, arabiste en auteur van het boek 'Gum Arabic, the Golden Tears of the Acacia Tree'. 'Het is chemici nog niet gelukt de stof na te maken.' Voor verf en cosmetica is inmiddels wel een synthetische vervanger gevonden, maar het stofje blijft essentieel voor frisdranken als Coca-Cola en Pepsi. Van Dalen is een van de sprekers op een bijeenkomst op 18 juni in Pakhuis de Zwijger over de vraag hoe het mogelijk is dat Arabische gom in oorlogstijd toch zijn weg vindt naar onze supermarkten, en hoe dit mogelijk bijdraagt aan het voortduren van het conflict. [foto: Gum store in Adama, Ethiopië]

Foto: Joi Ito (cc)

Ondertussen in Qatar (2)

ACHTERGROND - Ter aanvulling op wat we gisteren schreven, nu: wat speelt er nog meer in Qatar?

We lezen weinig over Qatar in onze media. Na de eerste golf van aandacht, toen het land door de FIFA werd gekozen als gastheer voor het WK voetballen in 2022, verslapte de interesse tot bijna nihil.

Nog los van  de schandalen en mensenrechtelijke kwesties, haalt Qatar in buitenlandse media regelmatig het nieuws als het kleine oliestaatje dat zich, tegen de verdrukking van omringende landen in, zich nationaal en internationaal probeer te ontwikkelen.

In de WK schijnwerpers

Natuurlijk weet Qatar nu dat de rest van de wereld af en toe een blik werpt en Qatar wil niets liever dan gezien worden als een vredelievend, gastvrij land dat de wereld veel moois heeft te bieden.  Dus ontvangt ze een kritisch rapport van Amnesty International met “We deal with constructive criticism very positively” en verklaart zichzelf als “the best when it comes to our region” wat betreft de toegezegde hervormingen.

Dat zei een woordvoerdster van Qatar’s ministerie van Buitenlandse Zaken in een interview met Deutsche Welle (12 juni 2019). Ook met de aanpak van illegale geldstromen naar terroristische groeperingen ligt Qatar voor op haar buren. Aldus de woordvoerster.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Man koopt taart van $75M voor dochter

Het is niet alleen maar kommer en kwel in het Midden-Oosten.

Een man in de Verenigde Arabische Emiraten heeft voor zijn dochter een met diamanten ingelegde taart laten ontwerpen door de Britse ontwerpster Debbie Wingham, totale prijskaartje: 75 miljoen dollar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hilarische Wieners en Oliejunks

Wiener Wuerstchen/Bron: Wikimedia, Frank C. MüllerJe hoort er niet zo veel meer over, de hype lijkt over gewaaid, althans uit de media. Maar het is natuurlijk geen hype – een hype is opgewonden nieuws dat uiteindelijk nergens over blijkt te gaan. Senator Weiner die zijn piemel twittert, dat is een hype. Kolommen worden daarover volgeschreven. Maar over de onthullingen die WikiLeaks nog steeds doet horen we nu niet veel meer, en dat is niet omdat het niet schokkend of onthullend is. Via Alternet, vind ik bijvoorbeeld deze recent gepubliceerde cable (ik citeer alleen het begin, lees de hele cable nr. 178082):


SUBJECT: (S/NF) EXTREMIST RECRUITMENT ON THE RISE IN SOUTHERN PUNJAB […]a sophisticated jihadi recruitment network had been developed in the Multan, Bahawalpur, and Dera Ghazi Khan Divisions. The network reportedly exploited worsening poverty in these areas of the province to recruit children into the divisions’ growing Deobandi and Ahl-eHadith madrassa network from which they were indoctrinated into jihadi philosophy, deployed to regional training/indoctrination centers, and ultimately sent to terrorist training camps in the Federally Administered Tribal Areas (FATA). Locals believed that charitable activities being carried out by Deobandi and Ahl-e-Hadith organizations, including Jamaat-ud-Dawa, the Al-Khidmat Foundation, and Jaish-e-Mohammad were further strengthening reliance on extremist groups and minimizing the importance of traditionally moderate Sufi religious leaders in these communities. Government and non-governmental sources claimed that financial support estimated at nearly 100 million USD annually was making its way to Deobandi and Ahl-e-Hadith clerics in the region from “”missionary”” and “”Islamic charitable”” organizations in Saudi Arabia and the United Arab Emirates ostensibly with the direct support of those governments. Locals repeatedly requested USG support for socio-economic development and the promotion of moderate religious leaders in the region as a direct counter to the growing extremist threat. End Summary.

In de cable wordt uitgelegd hoe moslimextremisme wordt gefinancierd door Saoedi-Arabische geldschieters en hoe de plaatselijke gematigde religieuze groeperingen in Pakistan worden verdrongen door deze fundamentalisten.

Vaak klinkt verontwaardiging in Nederland over de islam en wordt gemakshalve aangenomen dat het de aard van de islam is die aanzet tot geweld van moslim fundamentalisten. Als dat al waar zou zijn – wat ik betwijfel – dan moeten wij beseffen dat we daar in belangrijke mate aan hebben bijgedragen. Al Qaeda is ooit begonnen met financiële en logistieke steun van Amerikanen en Saoedi-Arabië om als onderdeel van de moedjahedien tegen de Russen te vechten. En ook nu nog geven wij op een indirecte manier steun. Uit de hier geciteerde cable blijkt dat een deel van het geld dat wordt verdiend met olie wordt gebruikt om terroristen te steunen.

Verslaafd
Verder laat dit zien hoe scheef en vertekend ons beeld is van het Midden Oosten, en vooral wat de Westerse rol daar is. Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten zijn belangrijke bondgenoten van het Westen omdat zij voor een stabiele aanvoer van olie zorgen. Maar feitelijk gedragen wij ons als junks die afhankelijk zijn van hun oliedealer die goed aan ons verdient. Wij durven niet te protesteren als hij het geld gebruikt om terreurorganisaties mee te financieren. In plaats daarvan sturen we onze militairen om “hearts and minds” te winnen of om een politie academie op te zetten, maar dat is dweilen bij een open kraan – als het al zou werken.

Nooit genoeg
Als echte junks hebben we ook nooit genoeg van onze drug. In een andere cable wordt beschreven hoe de regeringen van diverse landen (China, Denemarken, Rusland, VS, Noorwegen en Canada) de olie claimen die zich bevind onder het ijs van de Noordpool en die mogelijk bereikbaar wordt als het poolijs gesmolten is door de klimaatverwarming. In die kringen vindt men geen klimaatsceptici, dat is voor gewone mensen zoals u en ik. Regeringsleiders zien in deze aankomende ramp juist een nieuwe mogelijkheid om meer olie te winnen: een kwart van de wereld olie reserves zit in dit gebied.

Hilarisch
Belangrijker en vooral vermakelijker is het echter om te weten dat een “wiener” (anders gespeld, zelfde uitspraak) naast een Duitse worstsoort ook een kinderlijke benaming voor het mannelijke geslachtsorgaan. De Senator twittert dus zijn eigen naam, hilarisch vindt u niet?

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Israëlische speler Vitesse mag VAE niet in – kritiek, hypocrisie niet van de lucht

Vitesse wilde afreizen naar de Verenigde Arabische Emiraten om een oefentoernooi te spelen, maar verdediger Dan Mori mocht – zo bleek op het laatste moment – niet mee omdat de VAE Israël niet erkent.

Toen Vitesse toch ging, was de kritiek niet mals:

De PVV, de VVD en het CDA reageerden zondag kritisch op de beslissing van Vitesse om toch af te reizen naar de Verenigde Arabische Emiraten.

De PVV heeft kamervragen gesteld over de kwestie.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Volgende