Kunst op Zondag | De trap

Een trap die had moeten verdwijnen krijgt speciale aandacht in een expositie in  het Centraal Museum Utrecht. ‘Vanishing Staircase’, bedacht door Birthe Leemijer, zou overwoekerd moeten zijn door de natuur. Een gemeentemedewerker brandde het nog prille groen weg. In september opent het Centraal Museum de tentoonstelling ‘Botanische Revolutie’ en de trap, het verdwenen groen, krijgt daarin een plaatsje. De trap zelf ondergaat geduldig de nieuwe beplanting. “De museumtrap verdwijnt”, staat er in de brochure bij ‘Vanishing Staircase’’. Nu gaat het om een trap die geen trap is. De treden zijn gekanteld, dat wordt struikelen als je naar hoven of beneden wil. Er zijn echte museumtrappen die wat mij betreft ook wel mogen verdwijnen om plaats te maken voor een beter begaanbaar exemplaar. Wat dacht u van de ‘hoogtevrees’-trap in het Bonnefantenmuseum? Aldo Rossi - Bonnefantenmuseum, Treppenstrasse, 1995. Die trap heeft dezelfde steil als de trap in het Joods Museum (Berlijn). Maar in Berlijn is de trap een stuk smaller en is er links en rechts wel iets meer houvast te vinden. Daniel Libeskind – Joods Museum, Berlijn, 2001. Als architecten al niet je hoogtevrees kietelen, dan toch wel je evenwichtsgevoel. In een Japans en een Canadees museum zou je wat draaierig kunnen worden op de wenteltrappen. Tadao Ando - Hyogo Prefectural Museum of Art, 2002. Frank Gehry - Art Gallery of Ontario, The Baroque Stair, 2008. Mocht je op de volgende trap denken dat het aan je draaierigheid ligt dat je weer terug bij af bent: niet doen -  je bent omgeleid door Olafur Eliasson’s ‘eindeloze trap’. Olafur Eliasson – Umschreibung, 2004. Saaie trappen oppimpen. Daar kunnen hele buurten wat aan hebben. Bijvoorbeeld de 163 met keramieken tegels beklede treden van een trap in San Francisco. In samenwerking met de omwonenden. Aileen Barr en Colette Crutcher - 16th Avenue Tiled Steps, 2003 – 2005. https://www.youtube.com/watch?v=VwjJAIQqzIA In Wuppertal liep dat iets anders. In het kader van een kunstproject mochten kunstenaars hun gang gaan met enkele trappen. Toen de 122 treden van de ‘Holstweiner Treppe’ weer werden gereinigd, kon dankzij een burgerinitiatief het werk van Horst Gläsker opnieuw worden aangebracht. Later is het nog eens twee keer opgeknapt. Hoe het er nu bij ligt is mij niet bekend. Horst Gläsker- Scala, 2006 (2008, 2016). In Turkije kreeg iemand een idee na het zien van dat werk in Wuppertal. Samen met een kennis pakte hij de 200 treden aan van een trap in zijn buurt. De lokale autoriteiten brachten de trap weer in de oude, grijze staat. Regels zijn immer regels. Maar de buurt protesteerde meteen. De burgemeester maakte zijn excuses en zorgde er voor dat de trap weer even vrolijk werd. Ook in Wuppertal: Diemut Schilling – Unterwegs, 2008. De meeste transparante trappen triggeren mijn hoogtevrees net zo vlot als de trap in het Bonnefantenmuseum.  Maar bij de textiele doorzichtigheid van Do-Ho Suh kun je tenminste stevig met beide voeten op de grond blijven staan. Do-Ho Suh - Staircase III, 2010. Al die bijzonder vormgegeven trappen zijn soms met enig ongemak te betreden. Ook gewone trappen kunnen problematisch worden. Bij een chronische handicap of op hoge leeftijd. Gelukkig is er dan de traplift. De 92-jarige dichter Remco Campert heeft er plezier van en dichtte een ode aan de traplift. Maar vandaag o vreugde! kwam de traplift tot me reddende engel die me naar boven voert in het tempo van de tijd die me beschoren is https://www.youtube.com/watch?v=1PQnyMAbC9s Prettige zondag verder.

Traplift of verpleeghuis?

Intrigerende post op Retecool over de gemeente Alphen aan den Rijn die een 90-jarige vrouw een traplift weigert omdat ze had kunnen zien aankomen dat ze te oud zou worden om nog trap te kunnen lopen.

Los van de schokkend brutale toon van de afwijzing is er wel een punt: waar vinden we nog dat de maatschappij een rol heeft? Dit lijkt me nou niet een geval van “mensen zolang als mogelijk in hun eigen omgeving houden” wat uiteindelijk de bedoeling is van al die stelselwijzigingen, toch?

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.