Ons online leven wordt gestuurd door algoritmen, architectuur en designkeuzes. Goed dat het Rathenau Instituut daar een mooi rapport over heeft geschreven. Jammer dat de Nederlandse media daar zo weinig over berichten.
In 2006 kwam de Amerikaanse jurist Lawrence Lessig met zijn baanbrekende boek Code 2.0 (hier gratis), waarin het krachtige idee uitwerkte dat code reguleert, of zoals hij het zegt, code is law. Net zoals wettende sociale interactie reguleren, reguleren techniekkeuzes ook ons gedrag. Keuzes in techniek kunnen bepaald gebruik beperken, ontmoedigen, mogelijk maken of juist aanmoedigen.
Dat speelt in onze omgeving: de techniek van de verkeersdrempel voorkomt dat je te hard rijdt en reguleert derhalve. En dat geldt in onze online omgeving. Facebook eist je echte naam als je een account afsluit en maakt het daarmee onmogelijk om anoniem te blijven. Ik durf te wedden dat mensen op Facebook beleefder zijn dan op Twitter, waar anonimiteit wel mogelijk is. Het Elektronisch Patiënten Dossier werd aanvankelijk zo ingericht dat vrijwel alle hulpverleners erbij konden zonder toestemming te vragen, waardoor het erg onveilig werd en de patiënt controle over zijn data verloor. Later kwam er een variant waarbij de patiënt uitdrukkelijk toestemming moet geven. Technologische keuzen zijn dus van invloed op gedrag, maar in dit geval ook op machtsverhoudingen.
