De ongeprogrammeerde journalistiek

Ons online leven wordt  gestuurd door algoritmen, architectuur en designkeuzes. Goed dat het Rathenau Instituut daar een mooi rapport over heeft geschreven. Jammer dat de Nederlandse media daar zo weinig over berichten. In 2006 kwam de Amerikaanse jurist Lawrence Lessig met zijn baanbrekende boek Code 2.0 (hier gratis), waarin het krachtige idee uitwerkte dat code reguleert, of zoals hij het zegt, code is law. Net zoals wettende sociale interactie reguleren, reguleren techniekkeuzes ook ons gedrag. Keuzes in techniek kunnen bepaald gebruik beperken, ontmoedigen, mogelijk maken of juist aanmoedigen. Dat speelt in onze omgeving: de techniek van de verkeersdrempel voorkomt dat je te hard rijdt en reguleert derhalve. En dat geldt in onze online omgeving. Facebook eist je echte naam als je een account afsluit en maakt het daarmee onmogelijk om anoniem te blijven. Ik durf te wedden dat mensen op Facebook beleefder zijn dan op Twitter, waar anonimiteit wel mogelijk is. Het Elektronisch Patiënten Dossier werd aanvankelijk zo ingericht dat vrijwel alle hulpverleners erbij konden zonder toestemming te vragen, waardoor het erg onveilig werd en de patiënt controle over zijn data verloor. Later kwam er een variant waarbij de patiënt uitdrukkelijk toestemming moet geven. Technologische keuzen zijn dus van invloed op gedrag, maar in dit geval ook op machtsverhoudingen.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 25-10-2022

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.