De Griekse partij Syriza heeft haar grote zetelaantal vooral te danken aan een hybride kiesstelel, waarbij de grootste partij automatisch een bonus van vijftig zetels in het parlement ontvangt. Maar Griekenland is niet het enige Europese land met zo'n hybride kiesstelsel, legt Tom van der Meer uit. De Griekse verkiezingen hebben dit weekend net geen absolute meerderheid opgeleverd voor Syriza: de partij kreeg 149 van de 300 zetels in het Griekse parlement. Maar daar had de partij slechts 36% van de geldig uitgebrachte stemmen voor nodig. Het Griekse kiesstelsel is namelijk een merkwaardige hybride: 250 zetels worden proportioneel toebedeeld, althans, met een kiesdrempel van 3%. De laatste 50 zetels worden echter automatisch geheel gegund aan de grootste partij. Dit systeem beoogt het beste van twee werelden te zijn. Enerzijds worden minderheden gerepresenteerd, net als in proportionele kiesstelsels als Nederland. Anderzijds creëert het stabielere meerderheden in het parlement waardoor regeringen daadkrachtiger kunnen zijn, net als in meerderheidsstelsels als het Verenigd Koninkrijk.
De commissie respecteert de soevereine en democratische keuze van het Griekse volk.
De Europese Commissie kreeg de felicitaties voor Alexis Tsipras en Syriza niet over de lippen.
Want hoe ga je om met een regeringspartij die luidkeels verkondigt dat de Brusselse orthodoxie niet deugt?
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
NIEUWS - Syriza heeft de Griekse parlementsverkiezingen overtuigend gewonnen. Inmiddels is de partij erin geslaagd een coalitie te vormen met de rechtse, populistische partij Onafhankelijke Grieken. Beide partijen verzetten zich tegen de drastische bezuinigingen die de EU aan Griekenland heeft opgelegd.
Een bijzondere overwinning
De overwinning van Syriza is bijzonder omdat voor het eerst sinds lange tijd een Europese politieke partij een pluraliteit van de kiezers er van wist te overtuigen de dominante economische orthodoxie af te wijzen.
Bovendien liet men zich niet gijzelen door de gebruikelijke waarschuwingen van centrale banken en andere gezaghebbende economische voorspellers. De hoop op verbetering won het van de angst voor verslechtering die de Grieken als doembeeld werd voorgehouden door de ECB, het IMF en hun eigen conservatieve partijen.
Nu is het overigens geen wonder dat de Grieken de waarschuwingen van de ECB, het IMF en andere aanhangers van de economische orthodoxie niet meer al te serieus nemen.
Volgens de voorspellingen van de ’troika’ (de Europese Commissie, ECB en IMF) had de Griekse economie in 2013 weer groter moeten zijn dan in 2010. De brute realiteit is echter een krimp van bijna twintig procent.
Maar toch is klakkeloos doorgaan met de bezuinigingen volgens sommigen ‘het juiste en oprechte pad’.
ELDERS - De kiezers in een van de kleinste lidstaten van de EU confronteren Europa met de hamvraag: doen we het nu samen of niet?
Zondag gaan de Grieken naar de stembus. De polls wijzen naar een overwinning van Syriza, de links-radicale partij die een einde wil maken aan de bezuinigingen en wil onderhandelen over het aflossen van de schulden. In Noord-West Europa overheerst de angst voor Syriza. Vergeet goedkope vliegvakanties, waarschuwt de toeristenbranche. Voor de Griekse kiezer tellen andere problemen. De armoede neemt toe, de werkloosheid blijft hoog, sociale voorzieningen zijn afgebroken, er is nu een punt bereikt dat zelfs gaarkeukens moeten bezuinigen. Een keuze voor verandering ligt dus nogal voor de hand. Toch probeert ook premier Samaras van de regerende conservatieve partij Nea Dimokratia (ND) mensen voor zich te winnen door angst te zaaien voor de gevolgen van een nieuwe koers. Met Syriza krijgen we een systeem als in Noord-Korea, zei hij deze week in zijn afsluitende verkiezingsspeeches.
Bondskanselier Merkel mengde zich rechtstreeks in de Griekse verkiezingen met haar speculaties over een mogelijke ‘grexit’. Het loslaten van de euro is voor haar geen probleem meer, zei ze een paar weken geleden, wetende dat de meeste Grieken de Europese munt graag willen houden. Later ontkende ze dit weer en zei ze Griekenland graag bij de euro te houden “als er maar hervormd wordt.” Gezien de geringe populariteit van de Duitse Bondskanselier in Griekenland is een averechts effect van haar opmerkingen niet ondenkbaar. Een ‘grexit’ zou overigens ook voor Duitsland en andere rijkere lidstaten geen voordelen opleveren. De kans dat Griekenland de schulden in drachmes terug zal kunnen betalen is namelijk niet erg groot.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Griekenland wacht aardverschuiving volgens de exit polls. Veertig procent van de stemmen plus de bonus voor de grootste partij maakt meer dan vijftig procent van de zetels.
ELDERS - Komt de politieke vernieuwing voor links uit Zuid-Europa?
De verrassing bij de Europese verkiezingen in Spanje was de gloednieuwe partij Podemos (We kunnen). Nog maar net opgericht aan het begin van dit jaar behaalde de partij van Pablo Iglesias (foto) eind mei 8% van de stemmen, goed voor vijf gedelegeerden in het Europese Parlement. De partij is voortgekomen uit de antikapitalistische protestbeweging die in Spanje enkele jaren geleden ontstond in reactie op de economische crisis. De afkeer van de gevestigde politiek in deze beweging is groot. Podemos heeft zich dan ook duidelijk gepresenteerd als een alternatief voor de oude politiek, met een grote nadruk op directe betrokkenheid van burgers bij de besluitvorming op alle terreinen. De organisatie van de partij moet dat ook bevorderen. Het programma is links-liberaal. Het bepleit publiek beheer van de economie en het terugdraaien van het Verdrag van Lissabon. Verder heeft het een aantal groene en liberale doelen. Bij alles staat versterking van de democratie en zelfbeheer voorop.
Het ledental van Podemos is inmiddels de 120.000 gepasseerd. In de polls voor de nationale verkiezingen (hier and hier) staat de partij nu op ruim 20% van de stemmen. Evenveel als de oude socialistische partij PSOE. Deze week is het plan van de conservatieve regering om abortus moeilijker te maken ingetrokken, ook een van de actiepunten van de nieuwe partij.
De Griekse verkiezingen waren geen strijd vóór of tegen Europa en de euro. Waarover gingen deze verkiezingen dan wel?
Als je de media moet geloven zijn de verkiezingen in Griekenland nipt gewonnen door de pro-Europa coalitie. Hoe gekleurd en misleidend daarover wordt bericht, werd mij duidelijk in de eerste 18 seconden van het RTL4-journaal van maandagavond. Ik citeer de woorden die de journaallezer die dag uitspreekt, direct nadat de klanken van de openingstune zijn verstomd:
De euro is gered. In ieder geval voorlopig. In Griekenland hebben de partijen die willen bezuinigen gisteren een meerderheid gehaald in het parlement. Toch is er voor Europa nog geen reden om opgelucht adem te halen, onder meer om de premier van de nieuw te vormen regering wil morrelen aan de keiharde Europese bezuinigingsregels.
De eerste vier woorden zeggen waarom het gaat: De euro is in gevaar, maar zij is ook gered. De kijker, die toch al wordt getergd door alle berichtgeving over Griekenland, haalt opgelucht adem. Gelukkig, zijn geld is er nog. De vreugde duurt echter niet langer dan één seconde, want de redding is maar voorlopig. Hoewel de partijen die willen bezuinigen de meerderheid hebben gewonnen, willen zij toch gaan morrelen aan de keiharde Europese bezuinigingsregels. Het is of je aan het douchen bent en plotseling wordt het water koud, dan weer warm, dan weer koud. Morrelen willen ze! Er wordt dus niet gezegd: veranderen, aanpassen of bijstellen, nee er staat dat de Grieken willen morrelen! Snel springt Henk onder de douch vandaan. “Ingrid, zet die kraan uit, ik sta onder de douche!” gilt hij door deur, nog druipend van het water.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
En anti-bezuinigingspartij Syriza gaat voorop in de peilingen:
Griekenland zou dan in het voorjaar wel eens een regering kunnen hebben onder leiding van Syriza. Leider Alexis Tsipras wil een deel van de bezuinigingen terugdraaien, onder meer door weer meer ambtenaren in dienst te nemen. Ook wil hij een deel van de torenhoge staatsschuld laten kwijtschelden.
Dat zijn zaken die veel Grieken aanspreken, maar het zou betekenen dat bestaande afspraken met de EU en het IMF moeten worden opengebroken. En die laatste twee zitten daar helemaal niet op te wachten.
Greece has come a step closer to a snap general election that could plunge the eurozone into renewed crisis after Athens’ parliament failed for a second time on Tuesday to elect a new head of state.
With a cliffhanger third and final vote now due on 29 December, Greece’s beleaguered prime minister, Antonis Samaras, warned MPs of the political tumult that would ensue if they failed then to support the government’s presidential candidate. Early elections could hand power to radical left party Syriza which wants to roll back the austerity the country signed up to in return for its €240bn international bailout.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
