Rechters zullen minimumstraffen omzeilen

Met zijn wetsvoorstel voor minimumstraffen zegt het kabinet tegemoet te komen aan de roep uit de samenleving om strengere straffen. De vraag is of die roep wel zo luid klinkt als de regering beweert.  En of het wetsvoorstel niet meer is dan symboolpolitiek. De rechterlijke macht ziet er in ieder geval niets in, stelt Nico Kwakman, universitair docent aan de vakgroep Strafrecht en Criminologie van de Rijksuniversiteit Groningen. Onlangs heeft het kabinet het ‘wetsvoorstel minimumstraffen’ ingediend bij de Tweede Kamer. De Raad van State, de Raad voor Strafrechttoepassing en Jeugdbescherming en de Vereniging voor Rechtspraak: allemaal adviseerden ze het kabinet de wet niet in te voeren. Maar het kabinet zet haar plannen door. Die plannen houden kort gezegd in dat daders die binnen tien jaar voor de tweede keer een ernstig gewelds-, levens- of zedenmisdrijf plegen (waar ten minste een maximum straf van 8 jaar op staat en dat een ernstige inbreuk op de lichamelijke integriteit van het slachtoffer met zich mee brengt), een minimumstraf opgelegd krijgen oftewel minstens de helft van de wettelijke maximumstraf waarmee het vergrijp wordt bedreigd. Inhoudelijk valt er veel op het wetsvoorstel af te dingen en bovendien mist het zijn doel. In de eerste plaats laat wetenschappelijk onderzoek zien dat zware straffen de kans op recidive niet of nauwelijks verkleinen. Ook is nog nooit aangetoond dat zware straffen leiden tot een daling van de misdaadcijfers.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Symboolpolitiek wérkt!

Politie, reclassering en hulpverlening dragen allemaal hun steentje bij om de criminaliteit terug te dringen. Maar wat zet nu echt zoden aan de dijk? Hoe voorkom je dat een eenzame Alphenaar realiteit en spel door elkaar haalt? Er is maar 1 radicale oplossing die werkt: verminder het aantal jongvolwassen mannen in een maatschappij. Jonge mannen zijn namelijk dé veroorzakers van het gros van de (overlastgevende) criminaliteit. Het relatieve lage aantal jongeren, is dan ook de belangrijkste reden dat we sinds de jaren 1990 te maken hebben met relatief lage criminaliteitscijfers.

Dan de werkloosheid. Natuurlijk hebben overheidsmaatregelen invloed op het aantal werklozen. Maar welke schommelingen volgt het werkloosheidscijfer? Die volgen, met enige vertraging, de conjuncturele golven van de wereldeconomie. Kortom: de invloed van de binnenlandse politiek op belangrijke kwesties als veiligheid of economie is beperkt. Daar hoor je politici nooit over en dat is ook heel begrijpelijk. Wie stemt er nu op een politicus die zegt dat hij het verschil niet zal maken?

Preventief fouilleren, kindertwitteraars opsluiten en hard rijden op 1 snelweg zijn de maatregelen anno nu. Criticasters noemen dit symboolpolitiek. Toch zijn veel mensen dik tevreden over de oplossingen van de huidige gedoogcoalitie. Hoe kunnen schijnoplossingen nu zorgen voor echte tevredenheid? Simpel, ook symboolpolitiek lost echte problemen op. Natuurlijk helpen de maatregelen niet tegen de criminaliteit of misplaatste grappen. Het pakt wel de keihard onlustgevoelens bij de burger aan. Preventief fouilleren maakt mensen minder bang. Harder rijden geeft de burger het gevoel van vrijheid. Ferme taal geeft Nederlanders de indruk dat het land weer van hen is.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Gloeilampverbod is symboolpolitiek

Zonlicht door peertje (Foto: Flickr/Steffe)

Zelden grotere symboolpolitiek gezien dan het uitfaseren van de gloeilamp of, op z’n Brussels gezegd, het ‘opschalen van de efficiëntie-eisen van verlichting’. Op de opiniepagina’s proberen mensen zoals klimaatexpert Bas Eickhout in de NRC Next van afgelopen woensdag te redden wat er te redden valt en het te spinnen tot een nuttige maatregel. Tevergeefs. Ze hebben halve waarheden en kleine leugens nodig om hun gelijk aan te tonen.

Zo haalt Eickhout aan dat negentien procent van de elektriciteit in de wereld opgaat aan verlichting. En dus is het verbod een goed verbod. Ik hoop voor hem dat hij er zelf in gelooft, want anders zou ik hem betichten van moedwillig onvolledige informatie verspreiden. Maar goed, behalve klimaatexpert is Eickhout ook GroenLinks-europarlementariër. Helemaal klimaatneutraal kan je hem dus niet noemen.

Allereerst heeft die negentien procent slechts betrekking op het wereldwijde stroomverbruik, niet op het Europese. Het zou goed kunnen dat dat percentage in Europa anders is. Daarnaast is, met het oog op het milieu, het focussen op stroomverbruik zeer twijfelachtig. Daar gaat gaat het natuurlijk niet om, het gaat immers om het totale energieverbruik. Strikt genomen klopt het wat Eickhout zegt, maar door dat niet te benoemen schetst hij toch een onvolledig beeld.

In die negentien procent zit daarbij niet alleen het aandeel van huishoudens besloten, maar ook het aandeel van de industrie en de overheid. Denk aan het verlichten van kantoren, bedrijventerreinen, en – ook niet geheel onbelangrijk – straatverlichting. Deze nieuwe wetgeving gaat daar helemaal geen invloed op hebben, aangezien de overheid en het bedrijfsleven veel efficiëntere verlichting gebruiken. In Nederland is het aandeel van verlichting in het stroomverbruik per huishouden slechts vijftien procent. Nog steeds een aardige hap, maar wel flink minder dan geschetst.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Symboolpolitiek: het gloeilampverbod

Aanstaande maandag wordt er in Brussel waarschijnlijk besloten dat de ouderwetse gloeilamp verboden moet worden. Althans, niet direct verboden, maar de lamp is niet energiezuinig genoeg, waardoor hij vanzelf uit productie zal worden genomen.

Het CBS becijferde een jaar geleden al dat dit soort lampen een schokkende 0,3% van ons energieverbruik uitmaken. De overstap naar de zuiniger spaarlampen (en daarna led-lampen) zal dit flink terugbrengen, maar vooralsnog is het vooral symboolpolitiek.

Zeker als je kijkt naar wat de gloeilamp afscheidt als “onzuinig” bijverschijnsel: warmte. In de zomer niet zo nuttig inderdaad, maar in de winter dragen gloeilampen in bescheiden mate bij aan het verwarmen van huizen. En die warmte zal moeten worden gecompenseerd door cv-ketels.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.