Nog 99 gemeenten die niets aan asielzoekersopvang doen

De gemeente Westerwolde mag 255.000 euro en meer tegemoet zien van het COA (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers). Op last van de rechter moet het COA per 22 februari 15.000 euro betalen aan de gemeente als in de asielopvang in Ter Apel meer dan 2000 mensen de nacht daar moeten doorbrengen. Sindsdien is het (tot en met zaterdag 23 maart) al 17 keer voorgekomen dat het COA nergens in het land genoeg gemeenten bereid vond een deel van de mensen over te nemen. Het zal voor Westerwolde een welkome aanvulling zijn op de 447.802 euro die de gemeente al uit het Gemeentefonds krijgt (zie Bijlage 3.2-4 Decentralisatie-uitkering Faciliteitenbesluit opvangcentra). De roemruchte Spreidingswet is op 1 februari in werking getreden, maar kan blijkbaar nog nergens geëffectueerd worden om Ter Apel op korte termijn te ontlasten. En ook al is er enige verbetering te bespeuren, er zijn nog teveel gemeenten die geen enkele vorm van asielzoekersopvang hebben. [kader] 176 gemeenten hebben (nog) geen opvang voor asielzoekers. Van die 176 gemeenten zijn er 77 die een of ander plan hebben om tot een opvang te komen. Er zijn dus 99 gemeenten die niets hebben. Geen opvang, geen plannen daartoe. [/kader] In april 2022 vermoedden we dat er in Nederland toch meer ruimte voor asielzoekers moest zijn. Dat zo’n 23% van alle gemeenten wel asielzoekersopvang hadden leek ons wat al te zuinig. [1] Ook al had een jaar later 30% van alle gemeenten enige vorm van asielzoekersopvang, het was nog steeds te mager en het hielp Ter Apel weinig tot niet. Er moest een ander aanpak komen. [2] De komst van de Spreidingswet heeft veel gemeenten wel in beweging gebracht. Inmiddels heeft 49% van de gemeenten asielzoekersopvang (gevonden op basis van bronnen als de COA locatiezoeker, gemeentelijke  websites en regionale media). Bij vorige peiling (april 2023) waren er in 102 gemeenten 154 opvanglocaties met een capaciteit van 48.671 bedden. De laatste peiling laat zien dat er in 166 gemeenten 250 opvanglocaties zijn, met een capaciteit van 61.383 bedden. Saillant detail: Bij 59 van deze 166 gemeenten worden meer mensen opgevangen dan is vermeld in de capaciteitsraming die bij de Spreidingswet is opgegeven. [3] Van de 102 gemeenten (eerste peiling) hebben 4 gemeenten geen opvang meer. Onder de 240 gemeenten die geen opvang hadden, zijn er nu 68 die wel asielzoekersopvang hebben. Van de 176 gemeenten die geen opvang hebben, zijn er 77 die een of ander plan hebben. Bij sommige gemeenten is dat vooralsnog niet verder dan rondkijken of er geschikte locaties zijn. Andere gemeenten zijn begonnen met een enquêtes of peilingen onder de inwoners en/of gemeenteraad. Zesentwintig gemeenten zijn al zo ver dat een locatie is vastgesteld. Achttien daarvan moeten nog dit jaar open gaan. Drie locaties gaan naar verwachting in 2025 open. In vijf ander gevallen is nog onbekend wanneer een locatie in bedrijf kan. Soms omdat de gemeente en COA nog details moeten uitwerken, soms omdat inwoners de voortgang  traineren met bezwaarprocedures en rechtszaken (Albergen – gemeente Tubbergen). Er zijn dus 99 gemeenten die (nog) niets hebben. Geen opvang, geen plannen daartoe. Slechts in enkele gevallen is dat onwil. Westland zegt absoluut geen draagvlak te hebben. Staphorst wil niet dat asielopvang de plannen voor toerismeontwikkeling in de weg zitten. Weer andere gemeenten vinden dat ze met de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne ruimschoots aan hun taks zitten (Alblasserdam en Vlaardingen). Of men vindt de geplande huisvesting van arbeidsmigranten al meer dan genoeg (Boxtel). Dan zijn er nog gemeenten die er niet met het COA uit kunnen komen, omdat de gemeente de voorwaarden van het COA niet kan accepteren (De Ronde Venen). Of juist omdat het COA het aanbod van de gemeente afwijst (Montferland). Zo gaat dat niet overal. In Bunnik stemde de gemeenteraad  unaniem voor een opvang voor 90 asielzoekers (Bunnik stelt de raming van de Spreidingwet op 111 asielzoekers). “Iedereen in Nederland moet zijn steentje bijdragen. En zeker Bunnik als zeer hoogopgeleide, blanke enclave moet hier plek voor bieden”, zei een inwoner tegen de NOS. In Putte (gemeente Woensdrecht) worden 95 asielzoekers opgevangen. Volgens de Spreidingswet zouden dat er 124 moeten worden. Dat is in Woensdrecht geen enkel probleem. Terschellinger jongeren zien vooral voordelen bij de komst van asielzoekers (raming Spreidingswet staat op 26 asielzoekers). Goed voor oplossen van arbeidstekorten of aanvulling bij seizoenswerk (asielzoekers van de opvangboot in Harlingen hielpen bij Oerol). Ook goed voor oplossingen om het woningprobleem te tackelen (ombouwen oude gebouwen of bouwen van containerwoningen). Noten: [1] https://sargasso.nl/er-is-meer-ruimte-voor-vluchtelingen/ [2] https://sargasso.nl/plan-kan-eerlijk-zullen-we-alles-delen/ [3] Capaciteitsraming, provinciale opvangopgave en indicatieve verdeling per gemeente 2024. Westerwolde (waar Ter Apel onder valt) moet volgens de raming 131 asielzoekers gaan opvangen.

Foto: Rob Bogaerts - Anefo, CC0, via Wikimedia Commons.

Koehandel met asielzoekers

De gemeente Amsterdam wil 1200 asielzoekers opvangen, als de andere 48 Noord-Hollandse gemeenten 1200 statushouders (asielzoekers met verblijfvergunning) gaan opvangen. De demissionaire bewindslieden Hugo de Jonge (minister Binnenlandse Zaken) en Eric van der Burg (staatssecretaris Asiel) lieten weten dat een goed idee te vinden.

RTL Nieuws kreeg een vertrouwelijke brief van de bewindslieden aan de provinciale regietafel (PRT) te pakken. Die brief is 19 december 2023 verstuurd. Op 5 januari berichtte RTL Nieuws er over. Nog dezelfde dag stelde BBB-Kamerlid Mona Keijzer (inwoner van de Noord-Hollandse gemeente Edam-Volendam) 37 schriftelijke vragen aan de bewindslieden.

De gemeente Amsterdam vangt momenteel ongeveer 3700 asielzoekers op, verspreid over tien locaties. Daar valt één regulier AZC (asielzoekerscentrum) onder, waar 700 mensen worden opgevangen. De overige negen locaties zijn allen noodopvang (4 x) of tijdelijke opvang (5 x) in zeven hotels, één voormalig kantoorpand en  één cruiseschip (met 1500 plaatsen).

Wat de huisvesting van vergunninghouders betreft had de gemeente Amsterdam op 1 januari 2024 een achterstand van 1360 mensen. Samen met 31 andere Noord-Hollandse gemeenten (waaronder Edam-Volendam) gaat het om een achterstand van 1859 mensen. Slecht 12 Noord-Hollandse gemeenten lopen met 228 mensen voor op de taakstelling die ze hebben gekregen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Directie Voorlichting (cc)

Spreidingswet goed voor verdeling over armere en rijkere gemeenten

Vorige week dinsdag stemde de Tweede Kamer over de amendementen ingediend bij de ‘spreidingswet’. Officieel: Wet gemeentelijke taak mogelijk maken asielopvangvoorzieningen. Het ging uiteindelijk om 15 amendementen, waarvan er slechts drie zijn aangenomen.

Morgen wordt er gestemd over de wet zelf. Omdat een voor de SP belangrijk amendement is aangenomen (103 stemmen voor, 45 tegen), zal deze partij voor de wet stemmen. Dat betekent dat de Tweede Kamer de wet zal aannemen.

Het SP-amendement regelt dat de verdeling van asielzoekers over de gemeenten wordt gebaseerd op het aantal inwoners van de betreffende gemeente en op de meeste recente Sociaaleconomische status – Welvaart, Opleiding en Arbeidsscore (SES-WOA-score) op gemeenteniveau.

Met de SES-WOA-score brengt het CBS de onderlinge samenhang tussen financiële welvaart, het opleidingsniveau en het recent arbeidsverleden van particuliere huishoudens in klaart. Voor elke gemeente, wijk en buurt is een gecombineerde score berekend op basis van gegevens over elk huishouden.

Het SP-amendement sluit aan bij wat wij vorig jaar schreven over opvang naar aantal inwoners per gemeente en opvang naar vermogen. Het amendement geeft aanleiding nog eens naar de cijfers te kijken. Hoe zien die er uit als het amendement praktijk wordt?

Verschil tussen arme en rijke gemeenten blijft aanzienlijk

Foto: SP Groningen (cc)

Het cynische businessmodel van asielopvang (2)

In ons vorig artikel: De Turkije-deal en Tunesië-deal (staat even in de wacht) zijn niet de enige vormen van koehandel met asielzoekers. Het recente ‘migratieakkoord’ dat 27 EU-lidstaten sloten mag daar ook toegerekend worden.

Vandaag deel 2: Koehandel met asielzoekers in Nederland.

Het EU-migratieakkoord geeft eveneens ruimte voor handel over de ruggen van asielzoekers. In het akkoord is afgesproken dat alle landen een aantal migranten overnemen van ‘aankomstlanden’ (denk aan Griekenland en Italië). Maar als een land dat niet wenst te doen, dan kan het worden afgekocht door 20.000 euro te betalen voor elke migrant die niet wordt overgenomen.

Vluchtelingen, asielzoekers, migranten als wisselgeld: ook in Nederland lijkt dat ‘businessmodel’ een stevige trend te worden. Dat is uitgelokt door de Spreidingswet. In de memorie van toelichting staat dat gemeenten die snel duurzame opvang creëren een ‘specifieke uitkering’ kunnen krijgen, die ze naar eigen kunnen besteden:

De uitkeringen kunnen door de gemeente besteed worden aan een ander doel dan de opvang van asielzoekers en zijn een aanvulling op de reële compensatie van de extra kosten voor gemeenten voor het mogelijk maken van de opvangvoorzieningen voor asielzoekers

Een perverse prikkel die in het advies van de Raad van State is bekritiseerd:

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: SP Groningen (cc)

Plan Kan – eerlijk zullen we alles delen

ONDERZOEK - De gemeente Nijkerk vatte het plan op voor een periode van 2,5 jaar een noodopvang voor 350 vluchtelingen te organiseren. In een gebouw in  Hoevelaken. Meteen reuring, opgestookt door een in Hoevelaken woonachtig Eerste Kamerlid van de PVV.

De Lokale Partij wil de ‘Rutte-strategie’ toepassen: een besluit uitstellen tot na de zomer. Onder andere om het college van B&W zodoende tijd te geven om met het COA (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers) te onderhandelen over een lager aantal asielzoekers.

Daar zit het Nijkerks college van B&W dus klem tussen lokaal ongenoegen en het COA / staatssecretaris Van der Burg. De Spreidingswet is nog volop in behandeling, dus Van der Burg heeft weinig in handen waarmee hij de Hoevelakers tot bezinning kan brengen.

Of de wensen en eisen die sommige Hoevelakers nu inbrengen ook gehoor krijgen, is zeer de vraag. In mei liet de staatssecretaris weten klaar te zijn met gemeenten die allerlei eisen stellen.

Spreidingswet nog lang niet klaar

Op 1 juni ging de vaste Kamercommissie voor Justitie en Veiligheid in gesprek met elf bestuurders en organisaties, die hun reactie gaven op de Spreidingswet. Vluchtelingenwerk Nederland,  de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB), de Adviesraad Migratie en VNG / G40-stedennetwerk vinden de verdeling van opvangplaatsen zoals in het wetsvoorstel is geformuleerd te complex.  Ze sloten aan bij het advies van de Raad van State:  pas een eenvoudiger systematiek toe, analoog aan de procedure voor huisvesting van statushouders: taakstelling naar rato van aantal inwoners gemeente.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.