Klaar!

ACHTERGROND - Mensen met de ernstigste schuldproblematiek komen vaak niet eens in aanmerking voor schuldhulpverlening. En wanneer ze wel hulp krijgen, zijn de resultaten vaak niet goed. Schuldhulpverlening is een bedrijfstak waar veel geld omgaat, maar weinig resultaten worden geboekt. Dit is het tweede deel in een serie. Deel 1 verscheen gisteravond.

Charles de Haas is fractievoorzitter van Gemeentebelangen Smilde-Beilen-Westerbork in de gemeente Midden-Drenthe, en nummer één op de provinciale OPD-lijst. Hij kent het rapport van Westen. ‘De uitkomsten verbazen me niets. De resultaten van de schuldhulpverlening zijn volstrekt onduidelijk. Er gaat veel geld in om en je weet niet waar het blijft. In mijn gemeente Midden-Drenthe betalen we jaarlijks 350.000 euro aan de Gemeentelijke Kredietbank, maar welke resultaten ze nu echt boeken?’

Het is ‘mooie handel’, zegt hij onomwonden. ‘De mensen schrijven zich in bij de kredietbank, moeten daarna maanden wachten tot er iets gebeurt, maar de rekening die de bank stuurt aan de gemeente gaat wel al lopen, à 270 euro voor de intake en een vast bedrag per maand. Trouwens, zo’n kredietbank kan geld lenen tegen 1,7% rente maar rekent haar cliënten 7%. Ik zeg: de schuldhulpverlening is een zéér ondoorzichtige brij van belangen, met minimale resultaten.’

Ook Jaap Bos (74) die in Eindhoven al zestien jaar pro deo hulp en advies verstrekt aan mensen met schulden, herkent de door Westen gesignaleerde problemen. De gepensioneerde ambtenaar houdt spreekuur bij de plaatselijke Voedselbank, geeft een cursus ‘Eerste Hulp bij Schuld’ en gaat met schuldhebbers mee naar de rechtbank. ‘Ik krijg de mensen op mijn bordje die door de reguliere schuldhulpverlening worden afgewezen omdat hun problemen te ingewikkeld zijn. Het hele stelsel is rázend gecompliceerd en bovenal: volstrekt inefficiënt. Je hebt bijvoorbeeld beschermingsbewindvoerders voor de schuldenaars, saneringsbewindvoerders voor de schuldeisers, én curatoren. Mensen snáppen dat niet meer.’

ACHTERGROND - Mensen met de ernstigste schuldproblematiek komen vaak niet eens in aanmerking voor schuldhulpverlening. En wanneer ze wel hulp krijgen, zijn de resultaten vaak niet goed. Schuldhulpverlening is een bedrijfstak waar veel geld omgaat, maar weinig resultaten worden geboekt.

Eind november 2013 tekent de 35-jarige Marcia een schuldhulpcontract bij de gemeente Doetinchem. Met haar handtekening verplicht ze zich om, met haar man en twee kinderen, drie jaar lang op een zeer karig leefbudget te gaan zitten van zo’n vijftig à honderd euro per week. Lonkend perspectief: aan het einde van die drie jaar wordt wat dan nog resteert van hun schuld van 13.000 euro kwijtgescholden. Een eenmalige kans om met een schone lei te beginnen.

Bijna een half jaar later blijkt die lei nog even troebel als voorheen. ‘Het is dramatisch…’ vertelt Marcia. ‘Alles zit nog steeds in de aanvraagfase. Sinds november hebben we niks meer gehoord van de gemeentelijke afdeling schuldhulpverlening. En de schuldeisers zijn inmiddels weer begonnen met de incassoprocedures. Daar hebben ze nog gelijk in ook. En de Belastingdienst zal binnenkort ook wel weer op de stoep staan. Ik snap eigenlijk niet meer waar ik toen precies voor heb getekend. Ik dacht dat zo’n contract voor alle partijen verplichtingen inhield…?’

Marcia figureerde eind vorig jaar in een reportage in de Groene Amsterdammer over de afdeling schulddienstverlening van de gemeente Doetinchem. Ze legde toen uit hoe ze in de schulden was geraakt: man depressief en werkeloos thuis, zijzelf een aflopend, tijdelijk contract bij de gemeente. Als gevolg van de gekelderde inkomsten konden ze een doorlopend krediet niet meer aflossen. Ook moesten ze teveel ontvangen kinderopvangtoeslag terugbetalen.