De oorlog tegen armoede is in dit land een oorlog tegen de armen

Het hele sociale systeem van Nederland is keihard en contraproductief, en moet nodig veranderen om de menselijkheid weer terug te krijgen. Wat nodig is, is een systeem waarin iedereen de kosten voor levensonderhoud simpelweg gegarandeerd zijn. Maar ondanks dat de politiek door de toeslagenaffaire langzaam wakker lijkt te worden, is deze omslag nog niet te verwachten. In het licht van de toeslagenaffaire krijgt in de Nederlandse media nu het volgende bericht eindelijk aandacht: een vrouw in de bijstand wordt een terugvordering en boete opgelegd van potentieel €10.000 euro omdat haar moeder eens in de week boodschappen voor beide deed, en de vrouw dit niet opgegeven had. De gemeente is door de rechtbank in het gelijk gesteld: volgens de participatiewet (een 'pareltje' uit de doos van Asscher en Kleinsma), is de vrouw laakbaar. De politiek lijkt nu door de toeslagenaffaire wakker geschrokken te zijn, en reageert geschokt op het incident. Deze algemene verbazing hierover verbaast mij echter. Dit is niets nieuws, en zoals Joost onder bovenstaande link op deze site al zei, helaas geen uitzondering.

Door: Foto: klokwerk (cc)
Foto: Abhi Sharma (cc)

Een oneindige geschiedenis

RECENSIE - © Uitgeverij Omniboek. Cover De geschiedenis van de slavernij, door Dick HarrisonEr zijn op dit moment rond de dertien miljoen slaven op de wereld. De meesten van hen, rond de tien miljoen, leven in Zuid-Azië (India, Pakistan, Bangladesh). Het gaat dan vooral om slachtoffers van schuldslavernij. Hele families zitten zó diep in de schuld bij hun landeigenaar, dat een of beide ouders zich aan hem hebben verkocht om die schuld af te lossen. Dat lukt meestal niet; droogte of ziekte leiden tot nieuwe schulden, waarna de landeigenaar de volgende generatie dwingt de schuld op zich te nemen.

In Latijn Amerika speelt hetzelfde probleem; Hier leven naar schatting anderhalf miljoen slaven. In het Midden-Oosten zijn er nog zo’n kwart miljoen en in Europa een vergelijkbaar aantal – dat zijn vooral seksslavinnen. Het gaat hier om conservatieve schattingen (van de International Labour Organisation); anderen schatten dat het totaal met een factor twee of drie omhoog moet. Alles bij elkaar zijn er momenteel waarschijnlijk even veel slaven als een, twee of drie eeuwen geleden.

Het verschijnsel slavernij mag dan grotendeels ondergronds zijn gegaan, of zich hebben teruggetrokken op het arme platteland, en slavernij mag tegenwoordig een veel kleinere bijdrage leveren aan de wereldeconomie dan vroeger – als het gaat om het absolute aantal slachtoffers is er niet veel veranderd.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Quote du Jour | Effecten van het leenstelsel

De wereld voor de student zonder ouders die kunnen of willen bijdragen aan de studie van hun kinderen ziet er heel anders uit. Met de invoering van het leenstelsel in 2015 is ook de terugbetalingstermijn uitgebreid. Een student mag de lening nu in 35 jaar terugbetalen, in plaats van in 15 jaar. Voor een student die de studie helemaal zelf financiert en met 25 jaar begint met terugbetalen, wil dat zeggen dat men met een bescheiden salaris bijna het hele werkzame leven terugbetaalt.

Wie na de studie aan de slag wil als leraar of verpleegkundige zal ieder jaar weer worden geconfronteerd met een weging van het inkomen door de overheid waarbij een eventuele salarisverhoging dan keurig afgeroomd wordt door een verhoogde afbetaling.

Foto: USW-UniLife (cc)

Elke student een cursus ‘Hoe blijf ik uit de schulden’

COLUMN - Voor veel jongeren is rood staan de normaalste zaak van de wereld. Een groeiend aantal mbo en hbo-scholen biedt daarom hulp aan studenten die in de schulden zitten. Een cursus ‘schuldbewust zijn’, zou dat ook iets zijn voor studenten aan de universiteit?

Een miljoen jongvolwassenen (tussen de 18 en 35 jaar) hebben weleens te maken met ernstige betalingsproblemen, blijkt uit cijfers van het Nibud. Schulden gaan je niet in de koude kleren zitten. Onderwijsinstanties merken dat studenten er last van hebben: zij krijgen stress, missen lessen en moeten soms zelfs school verlaten. Mbo- en hbo-scholen nemen daarom maatregelen, blijkt uit een rondgang langs de scholen door de NOS. “De problemen beginnen vaak als ze 18 worden”, zegt woordvoerder Frans Roozen van het Albeda College in Rotterdam. “Dan zijn ze ineens verantwoordelijk voor hun zorgverzekering, studiefinanciering en eventuele toeslagen. Het gemak waarmee je een lening aanvraagt bij DUO: voor je het weet, leen je geld.”

Begeleiding bij verleiding

Daarnaast zijn er nog de verleidingen van het online shoppen, een digitale bestelling is zo geplaatst. De scholen proberen de jongeren een beetje op te voeden. De Hanzehogeschool start komend studiejaar de cursus ‘Omgaan met Geld’. Windesheim Zwolle heeft sinds een paar maanden een financieel spreekuur en InHolland Den Haag begon dit jaar het project ‘Financieel Slim Studeren’. Op alle mbo’s in Amsterdam lopen al jaren schuldhulpverleners rond. Het ROC van Twente pakte het creatief aan: zij organiseerde vorig jaar een theatervoorstelling rondom het thema, een tweede volgt dit jaar.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

De VVD-betuttelings-top-tien

Zooo… dus de jankertjes van de VVD hebben een betuttelings-top-tien opgesteld? Je moet het lef maar hebben. Want als er één partij betuttelingskoning is, dan is het wel de VVD.

(Update: na de massale kritiek op het artikel heeft de VVD haar betuttelings-top-tien waarin ze zich druk maakte over het verbod op plastic tasjes en open winkelpuien weer offline gehaald. Wij laten dat van ons natuurlijk gewoon staan.)

Toegegeven, niet als het gaat om maatregelen om de medemens en volgende generaties te beschermen tegen het smeerpoetsgedrag van anderen. Maar qua andere verboden gaat de VVD wel heel wat verder dan een verbod op stinkende uitlaten.

En dan gaat het niet om wauwsie voorstellen die geen mens zich nog kan herinneren (behalve de VVD-stagiair die deze sneue top tien opleverde dan), maar om keiharde maatregelen die de VVD ons door de strot gedrukt heeft in de vorm van staande wetgeving.

Daarom, speciaal voor de VVD hierbij een VVD-betuttelings-top-tien: de top tien van betuttelingsmaatregelen die ingevoerd zijn door de VVD dus. Ondernemers en vrije burgers van Nederland, maak je riempje maar vast want dit wordt niet mals. Zijn we er klaar voor? Daar gaan we:

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Quote du Jour | Bijna aan het eind

“We are very near the end of a long period of very difficult decisions.”

Behalve de Grieken zelf heeft bijna niemand het meer over de economische crisis daar. Nog even en daar is ook geen sprake meer van, meent premier Tsipras, aanvankelijk gekozen omdat hij zich tegen hervormingen verzette. Volgens hem zit de herstructurering van het land er nu bijna op. De onderhandelingen over schuldverlichting kunnen beginnen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

De VVD als schulden-koning

COLUMN - De pavlovreactie van de VVD inzake schulden legt haar eigen kortzichtigheid en inconsequentie pijnlijk bloot. Iedereen in de schulden, lijkt haar doel te zijn.

Vliegentharts idee

De Amsterdamse SP-wethouder Arjan Vliegenthart komt met het volgende idee: laat de gemeente de schulden van mensen in de financiële problemen overnemen van overheidsdiensten. De schuldenaar heeft vervolgens aan de gemeente de schulden af te betalen in plaats van aan de andere (verschillende) overheidsdiensten, zoals het Centraal Justitieel Incassobureua, DUO, het UWV en de belastingdienst.

Waarom? Volgens Vliegenthart kan de gemeente de schuldenaar veel meer maatwerk bieden. Er is dan sprake van één schuldeiser, één loket, en daarmee kan ze het geld beter terugvorderen, waarbij ook beter rekening gehouden wordt met de positie van de schuldenaar.

Vliegenthart in NRC: “Wij bieden ze één loket: voor de incasso’s, de hulpverlening en om mensen aan het werk te helpen. Als het nodig is, kunnen ze bijvoorbeeld een tijdje uitstel van betaling krijgen. Het wordt menselijker en je biedt perspectief. Daar krijg je minder huisuitzettingen van en minder kosten voor de maatschappelijke opvang.”

De VVD zegt Nee

Dit lijkt mij, in een samenleving waarin door overheidsbeleid het aantal huishoudens in de problematische schulden stijgt naar een miljoen, een briljante maatregel. Minder mensen komen in de problemen, en uiteindelijk is er zelfs meer kans dat het geld terugkomt. Maar de VVD is tegen. Waarom?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Minder probleemhypotheken, maar waarom?

ANALYSE - Na zeven barre crisisjaren kon Bureau Krediet Registratie (BKR) vorige maand weer eens goed nieuws met ons delen. De stichting die schulden en betaalproblemen van consumenten in Nederland bij houdt kon immers melden dat het aantal mensen met een betaalachterstand op een hypotheek voor het eerst in liefst tien jaar is gedaald. Hoewel de daling maar klein is – van 112.800 naar 112.681 – is er volgens BKR sprake van een heuse trendbreuk. Maar ik zie hem niet.

Natuurlijk, het aantal openstaande hypotheken met daarop een achterstand van meer dan 4 maanden liep terug. Maar het tempo waarmee dit aantal steeg was al een tijd aan het afnemen, zodat de huidige daling in mijn ogen de trend volgt. Belangrijker is dat het gepubliceerde getal voor mij helemaal niet zo relevant is. Banken en kredietbeoordelaars zullen zich misschien de vraag stellen hoeveel probleemhypotheken in een bepaalde portefeuille zitten, maar de maatschappelijk relevante vragen zijn hoeveel mensen er in de problemen komen – en hoe zij daar weer uit geraken.

Die twee vragen zijn beide niet af te lezen uit de cijfers die BKR publiceert. En ondanks herhaalde verzoeken gaat zij deze ook niet publiceren. Tenminste.. niet naar de media. Onderzoeksinstituut OTB van Peter Boelhouwer krijgt wél gedetailleerdere cijfers en zij publiceert naast het aantal openstaande betaalachterstanden ook het aantal ‘herstelde achterstanden’ in de monitor koopwoningmarkt.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Fraudewet-lovers

COLUMN - De pathetische verdediging van de veel te strenge fraudewet gaat tegen iedere redelijkheid in.

Treurig maar voorspelbaar, dat waren de verontwaardigde reacties van rabiaat-rechtse facties afgelopen dinsdag op het besluit van wethouder Vliegenthart van de gemeente Amsterdam om de uitgedeelde boetes in het kader van de fraudewet naar beneden bij te stellen.

De VVD, de Telegraaf, en in haar kielzog GeenStijl-dochter Das Kapital vinden dat natuurlijk reuze oneerlijk. Zij willen bloed aan de paal zien. En dat gaat dan middels opruiende stukjes waarin Amsterdam wordt neergezet als het Walhalla voor fraudeurs.

Dat uit onderzoek van de ombudsman is gebleken dat de overgrote meerderheid van de slachtoffers van de fraudewet helemaal niet bewust frauderen, maar dat het gewoon om fouten gaat, die in ons idioot ingewikkelde sociale stelsel nu eenmaal makkelijk gemaakt zijn, dát wordt in de artikeltjes natuurlijk niet vermeld, noch dat het verlagen van de boetes geheel in lijn ligt met het landelijk beleid om de fraudewet meer humaan te maken, nota bene naar aanleiding van gerechtelijke uitspraken hierover… een aanpassing die volgens mensen in het veld overigens nog veel te zwak is om een echt rechtvaardige situatie op te leveren.

De waarheid is namelijk dat de fraudewet een probleem op zichzelf is geworden. Het aantal huishoudens met problematische schulden groeit schrikbarend, iets waar de overheid momenteel met wel meer maatregelen hard aan bij blijkt te dragen. Iedereen de schulden in, dat lijkt het motto van Rutte II.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Volgende