COLUMN - De pavlovreactie van de VVD inzake schulden legt haar eigen kortzichtigheid en inconsequentie pijnlijk bloot. Iedereen in de schulden, lijkt haar doel te zijn.
Vliegentharts idee
De Amsterdamse SP-wethouder Arjan Vliegenthart komt met het volgende idee: laat de gemeente de schulden van mensen in de financiële problemen overnemen van overheidsdiensten. De schuldenaar heeft vervolgens aan de gemeente de schulden af te betalen in plaats van aan de andere (verschillende) overheidsdiensten, zoals het Centraal Justitieel Incassobureua, DUO, het UWV en de belastingdienst.
Waarom? Volgens Vliegenthart kan de gemeente de schuldenaar veel meer maatwerk bieden. Er is dan sprake van één schuldeiser, één loket, en daarmee kan ze het geld beter terugvorderen, waarbij ook beter rekening gehouden wordt met de positie van de schuldenaar.
Vliegenthart in NRC: “Wij bieden ze één loket: voor de incasso’s, de hulpverlening en om mensen aan het werk te helpen. Als het nodig is, kunnen ze bijvoorbeeld een tijdje uitstel van betaling krijgen. Het wordt menselijker en je biedt perspectief. Daar krijg je minder huisuitzettingen van en minder kosten voor de maatschappelijke opvang.”
De VVD zegt Nee
Dit lijkt mij, in een samenleving waarin door overheidsbeleid het aantal huishoudens in de problematische schulden stijgt naar een miljoen, een briljante maatregel. Minder mensen komen in de problemen, en uiteindelijk is er zelfs meer kans dat het geld terugkomt. Maar de VVD is tegen. Waarom?
De VVD zegt te vrezen dat het geld nooit meer terugkeert. Waarom zij verwacht dat een kluit overheidsdiensten beter is in het terugvorderen van schulden dan de gemeente wordt totaal niet onderbouwd. Maar de partij gaat lekker los: “De belastingbetaler mag weer eens de rekening betalen. Het ergste is natuurlijk dat mensen op deze manier niets leren van hun fouten.”
Kampioen schulden veroorzaken
En dan te bedenken dat bijna een miljoen huishoudens in de problematische schulden zijn beland dankzij het kabinetsbeleid, beleid dat volgens de ombudsman voornamelijk onschuldige mensen trof, die te maken kregen met een administratieve muur waar ze tegenop lopen. Zie hier mijn column van anderhalf jaar terug voor een opsomming van belangrijke oorzaken van schulden. Waar overigens de hypotheekschulden van huizen die onder water staan of mensen die hun baan verloren nog aan ontbreekt.
Problematische schulden: dat betekent dat de schuldeisers hun geld nooit terug zullen zien. En ondernemers staan daarin altijd achteraan bij de overheid. Dus de ondernemer die dol is op onvoldane rekeningen, stemt vooral VVD.
Wat daarbij hypocriet is, is dat een ondernemer zichzelf gewoon failliet kan verklaren, en daarmee weg kan lopen van alle onbetaalde rekeningen. Maar een bijstandsmoeder mag voor de rest van haar leven bloeden voor een onbetaalbare overheidsschuld.
Niet alleen asociaal, ook nog onverantwoord
Tsja, meer kosten voor de gemeenschap, meer onbetaalde rekeningen. Daar is de VVD kennelijk dol op. Al het beleid lijkt erop gericht dit probleem te vergroten. Een miljoen is kennelijk niet genoeg: iedereen verdient die financiële boei om zijn enkel. Eeuwig rente betalen. En plannen om dit op te lossen worden getorpedeerd. Want een balans met een oninbare schuld erop staat zo lekker – zolang je er maar in volhoudt de oninbaarheid ervan te ontkennen.
Hartvochtig, asociaal, en bovendien financieel gezien volkomen onverantwoord: want van de crisis van 2007 is duidelijk ook al niets geleerd.
Reacties (33)
Goed experiment, ik ben benieuwd of dit inderdaad helpt.
Dat is al langer bekend. Het idee erachter is dat iemand met schulden makkelijker tot van alles te dwingen is. Daarom moet de middenklasse stuk. Anders wordt die nooit een horige lijfeigene.
D’r was toch iets met 58 miljard? Wat moesten we daar ook weer van leren?
tsja, je kunt mensen niet dwingen om verstandig met geld om te gaan. deze voorgestelde maatregel zal ook wel dweilen blijven met de kraan open..
@3: Dat betwijfel ik, want veel van de schulden zijn niet ‘eiguh schuld minder duur bier kopuh’ maar kastje naar de muur schulden. Dat kan heel snel gaan, bv iemans verliest baan – gemeente weigert tijd WW uit te keren ( of heeft vertraging, of bureaucratie ) , schulden stapelen zich op, en binnen een paar maanden sta je op straat. Dan mag de overheid dat oplossen, en die kosten zijn veel hoger.
Als iemand dan een oplossing krijgt waar je wat rustiger alle schulden kan afbetalen kan dat worden voorkomen. Voor mensen die niet goed met geld kunnen omgaan, die hebben ook baat bij 1 loket ipv een barrage van incassobureaus die wekelijks stapels dreigementen door de deur schuiven.
VVD kiest hier vol voor populisme.
Hoe het e.e.a. eruit ziet kan je trouwens zien bij deze Zembla-aflevering – http://www.npo.nl/zembla/17-01-2013/VARA_101306875
@4: tsja, die gevallen zullen best bestaan. Dat ontken ik niet. Maar er zijn ook zat mensen met weinig geld die lustig doorkopen. Bij een groot voetbalkampioenschap bijvoorbeeld staat bij menig uitkeringstrekker binnen een paar dagen een nieuwe plasma tv op afbetaling in huis en er zijn ook zat mensen die een flink deel van hun uitkering maar naar het thuisland overmaken en de spullen die ze zelf nodig hebben dan maar kopen op afbetaling.
Kortom: de doelgroep is wat diverser dan je doet voorkomen en zeker niet altijd zielugh.
Maar goed, het zal mijn onderbuik wel zijn die wat sceptisch staat tegenover dit soort voorstellen
@3
Je zult moeten kijken met wat voor profiel je te maken hebt.
Klokwerk gaat kort door de bocht om te stellen dat bijna een miljoen huishoudens in de problematische schulden zijn beland dankzij het kabinetsbeleid. Dan is de dader bekend en zou de dader (het kabinet) moeten dokken.
Als ik wat profielen zoek:
dan trek ik de voorzichtige conclusie dat je niet zomaar alle schuldenaren op dezelfde wijze kan behandelen. Er zijn mensen die op geen enkele wijze met geld om kunnen gaan. (idd eigen schuld, dikke bult @4 ) En er zijn mensen die buiten hun schuld in de schulden zitten.
Hoe je daar hetzelfde beleid op kunt loslaten is mij volstrekt onduidelijk.
@5.
Het is gewoon simpel waar de nadruk op legt. Bij jou is dat altijd zeer voorspelbaar.
@6: eens.
Als je buiten je eigen schuld om in de problemen komt kan ik me voorstellen dat de overheid bijspringt, maar dat blijkt niet uit het voorstel. Daarin moet “iedereen met schulden” weer bij het handje worden genomen (want zielug) en dat lijkt mij een heilloze weg.
Eigen verantwoordelijkheid moet het uitgangspunt zijn, behoudens bijzondere omstandigheden waardoor mensen buiten hun eigen schuld in de problemen raken, pas dan zou de overheid moeten kunnen bijspringen en eventueel (en pas nadat de schuldenaar een verzoek daartoe heeft gedaan*) schulden overnemen.
* Ik kan me namelijk ook voorstellen dat je liever weinig met de gemeente Amsterdam van doen wilt hebben ;-)
Klokwerk, goed stuk en belangrijke ontwikkeling. Het voorstel zou de situatie enorm verbeteren, daar waar nu verschillende partijen alleen maar hun schulden willen verhalen dat er een partij is die de verantwoordelijkheid neemt om tot een vergelijk te komen en mensen te begeleiden.
Ik ben er van overtuigd dat er mensen zijn die zogenaamd moedwillig de boel flessen (al denk ik vaak dat het meer het gevolg is van ontoereikende intellectuele en sociale bagage). Dit soort mensen zullen bij een coördinatie punt veel sneller opvallen en mogelijk kan er vandaar uit ook worden ingegrepen om verdere schade bij schuldeisers te voorkomen.
Wat uit veel stukken blijkt is dat een aanzienlijk aantal schuldenaars echter in overkomelijke problemen komen door het ontbreken van een goede steun en aanpak en dat het toepassen van de regeltjes alleen maar onnodige schulden veroorzaakt. Het voorstel zou die groep enorm helpen. Ik heb in mijn kennissenkring al twee mensen die er enorm mee geholpen zouden zijn. En uiteindelijk zijn niet alleen de mensen zelf beter af, maar ook het merendeel van de schuldeisers.
Los van de vraag hoe de schulden zijn ontstaan, blijf je met het feit zitten dat ze -eenmaal daar- zichzelf vergroten en al snel onaflosbaar worden. Al die bij elkaar gefantaseerde kostenposten die incassobureaus bedenken maken de kwaal alleen maar erger.
Alleen aan de schuldenaars denken is eenzijdig, hoe vaak zijn er niet bedrijven die bijna failliet gaan door dit soort armoezaaiers. Ook voor hen is het belangrijk dat de overheid bijspringt. Het is immers niet alleen de SP die regeert in Amsterdam …
@6: Ongeacht hoe mensen in de schuld beland zijn, de wijze waarop daar in Nederland mee omgegaan wordt, vergroot de problemen alleen maar.
Ik ben er zelf ook wel eens slachtoffer van geweest. Door een fout van de bank (die alle automatische betalingen liet vervallen, ondanks voldoende saldo) liep ik eens een huurachterstand op van twee maanden, circa €500 (let wel, bij een woningcorporatie, destijds nog semi-overheid). Zelf heb ik vervolgens niet goed opgelet natuurlijk (en enigszins in verwarring, want waar slaat die aanmaningsbrief op), maar binnen een paar maanden stond er een incassobureau op de stoep met een rekening van meer dan €2000. Als je dan geen reserves hebt (en iemand die echt in schulden terecht komt, of dat nu komt door een plasma-TV of wat dan ook, heeft geen reserves), is je probleem dus verviervoudigd. Ik denk dat daar dus wel degelijk een stukje hetzelfde beleid op losgelaten kan worden. Want hoe je schuld ook ontstaat, het hebben van schulden is op zichzelf een heel dure hobby en dat heeft er mede mee te maken dat verschillende partijen (desnoods in concurrentie met elkaar) niet alleen schulden proberen te innen, maar er ook nog hun boterham mee verdienen.
@11: Ik kan weinig compassie opbrengen met een bedrijf dat TV-toestellen op afbetaling verkoopt aan mensen die die niet kunnen betalen. De hele afbetalingsbusiness is gewoon medeschuldig aan onbetaalbare schulden, wat mij betreft kunnen alle bedrijven die zich daarmee inlaten niet snel genoeg failliet gaan (en zoals Klokwerk refereert, zij kunnen zo weglopen van hun schulden).
Wel consequent. De VVD was immers ook de partij bij wie de hypotheekrenteaftrek heilig was.
@11:als bedrijven verkopen op afbetaling, is het bedrijfsrisico van wanbetaling al verdisconteerd in de prijs. De klant betaalt dus altijd meer op afbetaling. Als bedrijven klanten niet financieren, lopen ze wat dat betreft ook geen risico, zo simpel is het
@5: ‘Bij een groot voetbalkampioenschap bijvoorbeeld staat bij menig uitkeringstrekker binnen een paar dagen een nieuwe plasma tv op afbetaling in huis’.
Hoeveel is ‘menig’?
Borreltafelpraat.
@14: Het gaat in het plan om schulden aan overheden. Die verkopen geen zaken op afbetaling. Dat is aan de woekeraars uit de markt. De wettelijke mogelijkheden om dat te beperken, bijvoorbeeld een maximale rente voor postorderbedrijven en creditcardmaatschappijen, worden ook door de VVD tegengehouden.
@16: Ik denk dat je het punt mistte van #14. Zijn reactie was immers op de reactie dat door private schuldenaren bedrijven failliet gaan. #14 meent dat dit een bedrijfsrisico is als men verkoopt op lening. – denk ik
Ik verzet mij krachtig tegen de suggestie dat dit een soort zieligheidsbonus is voor mensen in de schulden. Dat is juist het valse frame dat de VVD gebruikt. De gemeente scheldt de schulden niet kwijt: de gemeente past maatwerk toe en zorgt er daarbij voor dat de kans groter wordt dat het geld terugkomt. Daar hoort bij, dat de schulden verminderen. Maar dat is niet alleen goed voor de schuldenaren, het is vooral goed voor de schuldeisers. Want een onbetaalbare schuld lijkt gunstig zolang je ontkent dat die onbetaalbaar is. Dan trek je lekker rente. De VVD vindt dat soort boekhoudingen kennelijk prima. Maar daar zit een enorm risico aan vast.
De claim dat mensen in de problematische schulden komen door overheidsbeleid lijkt kort door de bocht en zo gesteld is dat ook wel kort door de bocht, zo ver van de waarheid zit die claim niet. In mijn blog waar ik naartoe link zie je diverse manieren waarop overheidsinstellingen schulden vergroot van mensen die al schulden hebben. Zo worden schulden problematisch, in de zin van niet-betaalbaar.
@16: de overheid verkoopt boetes op afbetaling.
@18: de toegevoegde waarde is blijkbaar dat de gemeente garant gaat staan voor die schulden, want al het andere werk wordt nu al gedaan door de schuldhulpverlening en sociale raadslieden.
Ik begrijp de aarzelingen van de vvd in dat licht wel. Want waarom zou je met publiek geld garant gaan staan voor schulden van particulieren? Waarschijnlijk is dat wel in het belang van de schuldenaren en schuldeisers, maar afgezien van de te maken kosten, moet je maar afwachten wat er afbetaald wordt en blijft de overheid met de oninbare schulden zitten die uiteindelijk gewoon moeten worden afgeschreven. Die kans daarop is eigenlijk wel een zekerheidje.
Ik denk dat je met dit voorstel ook verkeerd gedrag beloont, zowel van schuldenaren als van bedrijven. Zo kan het bedrijfsleven alles maar tegen afbetaling blijven aansmeren. De overheid zorgt er dan wel voor dat het geld binnenkomt/ de rekening voldaan wordt. Nee dank u wel.
Tenzij je de regeling beperkt tot de mensen die echt buiten hun eigen schuld in de schulden zijn geraakt. Dat zou ik nog wel te verdedigen vinden.
@20: oepsie. Helemaal verkeerd gelezen. Het gaat er hier blijkbaar over of gemeenten schulden aan andere overheidsdiensten over moeten nemen. Excuses!
Mijn kort door de bocht stellingne is: als ze daarmee ook een preferente positie krijgen: prima idee
… ik stond al klaar om te typen :) …
@4, volgens mij is de VVD hierin juist behoorlijk ideologisch, want ik verwacht dan hun motivatie, zelfs al denk ik niet dat ze die gaan uitleggen, twee aspecten heeft:
1. hou het hele financiele systeem vooral zo complex en ondoorzichtig mogelijk, want dat is in het voordeel van de klasse die de VVD representeert
2. fundamenteler, een diepgeworteld gebrek aan empathie (zelfs regelmatig echte antipathie) tegen de ‘verliezers’ van het systeem. Een overtuiging die zo sterk is dat het voorbij rationeel denken gaat.
Dat heeft niets met populisme te maken, dat is juist heel erg intern consistent en niet bedoeld om even mee te scoren – dit is een breed doordrongen overtuiging die structureel in vrijwel alle beleidsterreinen wordt geuit: zelfs als je met minder geld betere resultaten zou krijgen, dan nog kiest men vanuit de VVD liever voor meer leed en meer chaos voor de mensen waar zij zich niet mee willen identificeren. (Of het nou om zorg gaat, of recht en veiligheid, of zoals hier schulden en dergelijke… het beleid is gericht op het creeren van meer chaos en meer bureaucratie, het uitspelen van partijen, het weghalen van safeguards, het ontnemen van mogelijkheden, niet op het toewerken naar een functionerende stabiele situatie.)
@23 +++
@24 !
@21: Daar ging het om ja :) Zoals in @18 al uitgelegd ook, je krijgt 1 aanspreekpunt en als je niet met geld om kan gaan is het ook geen vrijbrief. Schuldsanering is bepaald geen fijne situatie. Maar door het bij 1 partij neer te leggen krijg je wel duidelijkheid.
Dat is juist iets waar bijna alle schuldenaren problemen mee hebben, en wat dus positief kan werken als licht aan de horizon.
Denk dat niemand er voor gaat is particuliere schulden door de overheid overgenomen moeten worden. Tenzij het om banken gaat natuurlijk.
Vliegenthart zelf aan het woord.
http://www.nporadio1.nl/sportzomer-2016/onderwerpen/365149-arjan-vliegenthart-probleemschuld-overnemen-van-burger
En een basisinkomen komt ook nog even aan bod. Spoiler: tegen. ;)
Eens met #23
@27: Mooi interview met Vliegenthart. Het is ook echt een slimme en bovendien zeer aardige gozer. Die vraag over het basisinkomen moest hij natuurlijk wel negatief beantwoorden. Hij is gebonden aan zijn college en aan zijn partijtop. Het viel mij destijds erg tegen van de SP dat ze zich in eerste instantie onder SP-kamerlid Paul Ulenbelt zo hard in de discussie van het basisinkomen tegen het basisinkomen mengde. Ze hadden daar mijns inziens beter het voortouw in kunnen nemen door de goede elementen daar nu eerst uit te lichten. Maar nu die discussie zich steeds meer richt op een plichtenvrije bijstand, zie je dat die positie draait. Als het standpunt wordt plichtenvrije bijstand (onder voorwaarden) ja, basisinkomen nee, dan vind ik dat zeker voor een wethouder onder het huidige regime al een hele winst. GroenLinks wethouder van Es (overigens ook een echt aardig en slim mens (het een kan voortkomen uit het ander)) was daar een stuk strenger in.
Het is nu cynisch genoeg juist door GroenLinks als oppositiepartij dat die plichtenvrije bijstand in de discussie gebracht wordt, waar die voor van Es in die partij aan de stedelijke top echt nog absoluut onbespreekbaar was. En Vliegenthart reageert daar mijns inziens goed op: waar hij eerst nog aantrad met zijn naar mijn idee van-Es-achtige leerwerkstages (en dat kostte de SP de loyaliteit van raadslid Maureen van der Pligt, die opstapte), gaat hij nu ook in ieder geval op het gehoor richting plichtenvrije bijstand waar dat kan. Wat dat betreft is een rondje oppositie voor GroenLinks zeker geen slecht idee geweest, en doet de SP het op die post naar mijn idee zeker niet slecht.
Ik zou wel hopen dat beide partijen naar de landelijke verkiezingen van 2017 met wat radicalere voorstellingen komen dan het voorzichtige ‘laten we wat experimenteren met terugdraaien van verplichtingen en het belonen van werk naast de uitkering’. Hoewel dat ten opzichte van de landelijke politiek al een hele draai zou zijn, moet er na de verkiezingen altijd water bij de wijn, en als je er te zacht in gaat zitten blijft er natuurlijk in praktijk niets meer van over. Terugdraaien van verplichtingen en het belonen van werk naast de uitkering zou op zijn minst een harde eis moeten zijn.
Het moet bovendien ook gaan over het slechten van de cesuur tussen geen-werk en werk. Dat zijn nu twee gescheiden werelden, en die kloof is bijzonder moeilijk te overbruggen. Onterecht. Want veel mensen die niet in staat zijn een 40 urige werkweek te verkrijgen en te vervullen kunnen toch bijzonder veel. En het is ‘a bloody shame’ dat het huidige systeem daarbij eerder tegen- dan meewerkt.
@23, duidelijk geformuleerd en mee eens!
@23: Ik zou het iets scherper willen formuleren. Iedereen slaaf van de bankiers, dat is de vvd (wilders incluis). En reken maar dat ze staan te trappelen met hun disaster capitalism:
http://www.opednews.com/articles/Brexit-and-the-Derivatives-by-Ellen-Brown-Brexit_Derivatives_Public-Banking-160703-339.html
Eens, iedereen zo’n boei om zijn nek en de banken maar rente opstrijken, dat lijkt het ideaal te zijn.
De gemiddelde vvd-er kookt zeep van zijn eigen moeder voor een paar centen extra en noemt het ‘kansen pakken’.