Tegengas

In Engeland protesteren actievoerders tegen schaliegas: de opmaat naar een verhit debat over proefboringen in Nederland? Arnoud van Waes en Annick de Vries vragen het zich af. Na Amerika lijkt de schaliegasrevolutie nu ook in Europa op gang te komen. Onder meer Polen en het Verenigd Koninkrijk zetten in op schaliegas, wat in beide landen al tot de nodige protesten heeft geleid. Het protest in Engeland is inmiddels zo verhit dat Francis Egan, directeur van het Britse Cuadrilla Resources vorige week met de dood is bedreigd. ‘Fracking kills, and so do we’ stond in een e-mail gericht aan de directeur. De bedreiging kwam naar aanleiding van proefboringen in Balcombe, in het zuiden van Engeland. Het bedrijf wil ook graag in Nederland boren. Staan ons ook zulke hevige reacties te wachten? Protestival Bij de boorlocatie zelf is al weken lang een protest gaande. In Balcombe is The Great Gas Gala! losgebarsten, waar actievoerders proberen de aanvoer van materialen voor de boorlocatie te belemmeren door de toegangsweg te blokkeren. Het ‘gala’ is een vrolijk en vreedzaam verzet met een serieuze boodschap: hier geen schaliegas! Zo wordt er gedanst op de klanken van Bob Marley (get up stand up, stand up for your right; get up stand up, don’t give up the fight). Verder op het programma: onder andere zingen, fietsen, marcheren, cakes bakken, breien en workshops naaktschilderen – natuurlijk allemaal tegen schaliegas. De deelnemers zijn zowel lokale bewoners als fanatieke (fr)activisten. Al kwam een journalist erachter dat het toch vooral de laatste groep is die het hardst roept. Vooralsnog lijken de acties in Balcombe tevergeefs wat betreft het tegenhouden van de proefboringen. Een flinke politiemacht is op de been om vrachtwagens te escorteren naar de boorlocatie, door de menselijke blokkades heen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: . Shell (cc)

Shell: makkelijk winbare olie in Nigeria is op

ACHTERGROND - Kort na de presentatie van de kwartaalcijfers van Shell maakte de hoogste baas van Shell Nigeria, Mutiu Sunmonu, bekend dat het bedrijf zich zal terugtrekken uit de Nigerdelta. Sabotage en diefstal maken de oliewinning in dat gebied tot een verliesgevende activiteit. De makkelijk winbare, winstgevende olie is op.

In januari 2013 werd Shell Nigeria door een Nederlandse rechter veroordeeld tot het betalen van schadevergoeding aan een Nigeriaanse boer. De olielekkages op het land van de boer werden veroorzaakt door sabotage, maar de rechter vond dat Shell Nigeria de zorgplicht had geschonden en nalatigheid verweten kon worden. Het moederbedrijf Shell werd vrijgesproken.

Afgelopen week maakte dat moederbedrijf bekend dat de winst over het tweede kwartaal slechts 2,4 miljard dollar bedroeg. Het tweede kwartaal van 2012 bracht nog 6 miljard dollar winst in het laatje.
De winst werd vooral gedrukt door een afboeking van 1,8 miljard dollar op de waarde van schaliegasreserves in de VS. De afboeking werd gedaan op grond van ‘de meest recente inzichten uit de resultaten van exploratie- en evaluatieboringen en productiegegevens,’ aldus het concern. Kennelijk zijn de schaliegasreserves in het verleden veel te rooskleurig ingeschat.

Een tweede oorzaak van de winstdaling is de lagere productie van olie- en gas. Die daalt al jaren. Het afgelopen jaar is met name de productie in Nigeria gedaald door sabotage en diefstal, terwijl de kosten van exploratie en oliewinning in Nigeria sterk zijn gestegen. Shell-topman Peter Voser zei in een toelichting: ‘Hogere kosten, exploratiekosten en andere uitdagingen in Nigeria vormen de spreekwoordelijke druppel. Een aantal factoren ondermijnen ons resultaat, maar het resultaat is duidelijk teleurstellend.’

Foto: Public Herald (cc)

Publieke opinie over schaliegas onduidelijk

ACHTERGROND - Wat vinden mensen van schaliegaswinning? Al die publieksonderzoeken maken het er niet duidelijker op, signaleren Arnoud van Waes en Annick de Vries.

Schaliegas houdt de gemoederen in Nederland al enige tijd bezig. Wie net inspringt in dit levendige debat belandt tussen de voor- en tegenstanders die niet tot elkaar lijken te komen. De economische en geopolitieke argumenten staan lijnrecht tegenover de mogelijke risico’s voor mens en milieu en de belemmering voor een transitie naar een duurzamere energievoorziening.

Het blijkt lastig om een evenwichtig beeld te krijgen. Jezelf verdiepen in de materie lijkt de enige mogelijkheid om tot een eigen oordeel te komen. Gelukkig zijn hiertoe genoeg mogelijkheden. Internet geeft toegang tot tal van documentaires, nieuwsreportages of onderzoeken. Er gaat vrijwel geen dag voorbij of er staat wel een artikel over schaliegas in de krant (In de Nederlandse kranten zijn de afgelopen twee jaar bijna 900 artikelen of opiniestukken over schaliegas verschenen). Genoeg informatie dus.

Peilingen

Maar wie geen zin heeft in deze exercitie kan ook gewoon kijken naar wat de rest vindt; het afgaan op emoties en kennis van anderen gebeurt namelijk ook in de huidige discussie over schaliegas. Opiniepeilingen geven een inzicht in wat anderen van schaliegaswinning vinden. Zo laat een peiling in De Telegraaf van 22 februari dit jaar zien dat ruim tweederde van de 4790 deelnemers geen bezwaar heeft tegen proefboringen. De meerderheid vindt dat we schaliegas moeten winnen. Zelfs het not in my backyard (NIMBY)-effect lijkt geen rol te spelen: 64%  van de respondenten heeft geen bezwaar tegen schaliegaswinning in zijn of haar achtertuin (31% heeft wel bezwaar, 4% heeft geen mening). Redenen die worden aangehaald zijn een lagere energieprijs, concurrentievoordelen en meer onafhankelijkheid van energie-importen uit Rusland en het Midden-Oosten. Deze economische en geopolitieke voordelen winnen het van de mogelijke effecten voor het milieu.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Daniel Foster (cc)

Schaliegas verdeelt natie

COLUMN - De discussie over schaliegas wordt zwart-wit gevoerd: er is geen ruimte voor genuanceerde meningen.

De schaliegasdiscussie nadert de mate van polarisatie die we in de jaren ’80 rond kernenergie zagen: een zwaar emotioneel geladen debat, waarin meningen en feiten in een voor een buitenstaander niet meer te onderscheiden kluwen door elkaar lopen. De brede maatschappelijke discussie over energie, begin jaren ’80, liet zien dat er twee compleet uiteenlopende visies op kernenergie als onderdeel van de energiemix bestonden, die elk op zich consistent en rationeel waren. Die wereldbeelden kleuren de percepties en de weging van de feiten.

Voorstanders van kernenergie konden zich eenvoudigweg het verzet tegen hun schitterende technologie niet voorstellen, ze zagen de nadelen waarop de oppositie hamerde werkelijk niet. En omgekeerd konden de tegenstanders niet begrijpen dat hun evidente punten niet serieus werden genomen.

Met schaliegas is het nu van ’t zelfde laken een pak.

Voor het ene wereldbeeld is schaliegas de belofte van hernieuwde vooruitgang. De stagnerende economie moet weer groeien. Als deus ex machina dient zich ineens een enorme wereldvoorraad fossiele brandstoffen aan. Overvloed! Dus lage energieprijzen! Dus welvaart! O ja, er wordt af en toe gezeurd over klimaat, vermoedelijk flauwekul, maar goed mocht er toch iets aan de hand zijn, gas stoot toch veel minder CO2 uit dan kolen? Wat zeuren ze dan nog?

Foto: Daniel Foster (cc)

Aardgasrevolutie in de VS stagneert

ANALYSE - De Amerikaanse aardgasproductie stagneert, zelfs met de zogenaamd onbegrensde schaliegasvoorraden.

Er zijn nog altijd mensen die denken dat Amerika het land van de onbegrensde mogelijkheden en van de onbegrensde schaliegasvoorraden is. Journalisten en mensen uit de olie- en gasindustrie proberen ons te verleiden om ook in Europa schaliegas uit de bodem te gaan trillen. (Het is geen complot, men probeert gewoon een graantje mee te pikken.)

Dat lijkt aardig te lukken: Europese leiders vinden dat er meer proefboringen gedaan moeten worden en dat de winning van schaliegas grote economische kansen biedt en niet bij voorbaat moet worden uitgesloten. Maar lidstaten van de EU mogen zelf bepalen of ze schaliegas uit de bodem gaan winnen.

Voordat we in Nederland een schaliegas-industrie gaan opzetten kunnen we nog even kijken of de gaswinning in de VS inderdaad de hooggespannen verwachting waarmaakt.

Hieronder de dagelijkse aardgasproductie in de VS over de periode januari 2010 tot april 2013.

vsaardgas2013
Bron: EIA

Sinds november 2011 produceert de aardgasindustrie in de VS tussen de 65 en 67 miljard cubic feet per dag. De groei is eruit: de revolutie stagneert.

De gasproduktie van conventionele Amerikaanse aardgasvelden daalt gestaag, net als in Europa en Rusland. De groei die in 2010 en 2011 optrad, is afkomstig uit schaliegasprojecten. Maar de levensduur van schaliegasbronnen is beperkt en de gasproductie kan alleen op peil blijven door voortdurend nieuwe bronnen te boren.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige Volgende