Goed volk | Orale tradities en mythen van de Roma

In de tweede helft van het eerste millennium n.Chr. raakt in noordelijk India een compleet volk op drift. De reden is nog steeds niet echt duidelijk en door het volk zelf allang vergeten. Onderzoekers vermoeden dat het hier om 'onaanraakbaren' gaat, leden van de laagste kaste van de Indiase maatschappij, die als slaven hun vrijheid hadden verkregen en bij gebrek aan territorium maar gingen zwerven. Dit is echter slechts een vermoeden. Hun herkomst is pas vele eeuwen later door westerse onderzoekers vastgesteld op basis van linguïstisch en genetisch onderzoek. Het volk had (en heeft) wel een eigen taal, het Romani, maar die werd niet op schrift gesteld zodat er geen sprake is van een schriftelijke maar alleen van een orale traditie. Bovendien werd hun taal net als hun tradities sterk beïnvloed door de landen waar zij doorheen trokken.

Door: Foto: © Sargasso logo Goed volk
Foto: © Sargasso logo Goed volk

Goed volk | De Roma en Zwarte Sara

ACHTERGROND - Nee, Zwarte Sara is niet de feministische variant van Zwarte Piet. Zij ligt meer in het verlengde van de Zwarte Madonna’s wier zwartheid waarschijnlijk verwijst naar de kleur van de aarde, de duisternis waaruit iedereen geboren is, en daarmee verbonden vruchtbaarheid. Wat dat betreft is het dezelfde zwartheid van de vruchtbaarheidsfiguren die tijdens de kerstening van Europa tot duivels werden gedegradeerd. Zwarte Sara is de niet door de kerk van Rome erkende beschermheilige van de zigeuners, in hun eigen taal ‘Sara e Kali’ genoemd.

Om het onderwerp in perspectief te plaatsen eerst iets over de zigeuners. Door hun vaak zelfgekozen isolement vormen ze voor de volkscultuur een bijzonder interessant onderwerp. De lezer zal op zijn klompen aanvoelen dat het niet gaat om één volk, maar om een geheel van vele vertakkingen, stammen en clans.

De etymologie van ‘zigeuner’ is onzeker en complex. Sommige onderzoekers menen dat het woord afkomstig is van het Hongaarse ‘cigány’ of het Latijnse ‘secanus’, anderen menen dat het woord via ’tsigan’ is afgeleid van ‘atsinganoi’ of ‘athiganoi’, Georgisch c.q. Grieks voor ’tovenaar’. Interessant is de herkomst van de Engelse benaming ‘gypsy’ en de Spaanse naam ‘gitano’, die elk zijn afgeleid van ‘Egyptisch’. Veel zigeuners hebben verklaard uit Egypte te komen. Vanaf de late Middeleeuwen komen in Europa de woorden ‘syngainder’ (1575) en ‘zigeyner’ (1595) voor.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Tjechische vicepremier gaat los op Roma-zigeneurs

En gooit ondertussen nog even wat holocaustontkenning in de mix. Wat nou, vernietigingskamp? Slachtoffercultuur! Concentratiekamp Lety was gewoon een werkkamp, en wie niet wilde werken werd gewoon weggestuurd!

Tijdens een bezoek aan Varnsdorf, vertelde Andrej Babiš, klampten bewoners hem aan dat ze geterroriseerd worden door Roma-zigeuners. Ook zouden Roma’s massaal de sociale voorzieningen misbruiken. Daarom zouden ze niet werken.

Volgens de webpagina’s van het Tjechische ministerie van Sociale Zaken is het idee dat Romafamilies enorme sommen geld krijgen overigens een mythe.

Foto: EU2018BG Bulgarian Presidency (cc)

Miljonair aan de macht in Tsjechië

ELDERS - Regeringsvorming is tegenwoordig vrijwel overal in Europa een langdurig en moeizaam proces. In Tsjechië wachten ze al meer dan een half jaar op een stabiele regering.

In oktober vorig jaar mochten de Tsjechen een nieuw parlement kiezen. Grote winnaar was de partij van multimiljonair Andrej Babiš (op de foto links, met de Bulgaarse premier Borissov). Maar de minderheidsregering die hij op gezag van president Zeman vormde werd begin januari weggestemd. Nu heeft Zeman begin deze week Babiš voor de tweede keer benoemd als premier van een nieuwe minderheidsregering. Daaraan zullen ook de sociaal-democraten deelnemen. Als de leden tenminste in meerderheid akkoord gaan. Op 15 juni is er een partij-referendum. De nieuwe regering zou het met gedoogsteun van de communisten voorlopig uit moeten kunnen houden in het parlement. Dinsdag kwamen duizenden mensen op de been om te demonstreren tegen de beoogde nieuwe regering.

De bezwaren tegen Babiš, zowel in als buiten het parlement, hebben te maken met een rechtszaak die tegen hem loopt wegens fraude met EU-gelden. Een politiek geïnspireerde ‘pseudo-case’ volgens hemzelf. Andrej Babiš is ondernemer en de op een na rijkste man van het land, een Tsjechische kopie van Donald Trump. Hij is rijk geworden met het landbouwconcern Agrofert. Intussen bezit hij ook verschillende grote media. In de vorige regering was hij minister van Financiën en vice-premier. Met zijn anti-establishment partij ANO (Actie van Ontevreden Burgers) beloofde hij zijn land weer gezond te maken door het als bedrijf te gaan leiden. Maar vanwege het fraude-onderzoek weigerden andere partijen tot nu toe met hem als premier een regering te vormen.

Foto: Riccardof (cc)

De onderkant van Europa

In Parijs is vorige week een illegale krottenwijk van Roma-zigeuners ontruimd. De bewoners kregen geen vervangende huisvesting. Een deel van hen heeft onderdak gevonden in de tuin van een particulier. De toestand in het zigeunerkamp was volgens sommigen onhoudbaar geworden. De zigeuners hadden hun hoop gesteld op de nieuwe president, Hollande. Ze hoopten dat hij meer voor hen zou doen dan zijn voorganger. Voorlopig is dat nog niet bewezen. De Fransen vinden het goed dat het kamp ontruimd is, maar realiseren zich dat er nog geen oplossing in zicht is. “Het is het verplaatsen van het probleem.”

Frankrijk is voor zigeuners nog heilig vergeleken met de situatie in Oost-Europa. In Tsjechië, Slowakije en Roemenië worden Roma bijeengedreven in ghetto’s zonder water en elektriciteit. In Roemenië is een groep overgebracht naar een verlaten chemische fabriek waar het gif nog aanwezig is. In Hongarije terroriseren de paramilitaire groepen van Jobbik delen van dorpen waar veel zigeuners wonen. Het ERRC, een NGO die opkomt voor de rechten van zigeuners, rapporteerde vorige maand op een congres in Warschau minstens twintig aanvallen op zigeuners met tien dodelijke slachtoffers.

De sociaal-economische kant van de problematiek komt duidelijk naar voren in een recent rapport van de Wereldbank waarin de werkgelegenheid van Roma in Slowakije vergeleken wordt met die van niet-Roma inwoners. Van de zigeuners werkt slechts 20% van de mannen en 9% van de vrouwen. Bij de andere inwoners zijn die cijfers resp. 65% en 52%. De Roma zijn voor hun inkomen in meerderheid aangewezen op een werkloosheidsuitkering, pensioen, bijstand of kinderbijslag (links Roma, rechts niet-Roma, donkerblauw is werkgerelateerd inkomen).

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Patriarchaat zoals patriarchaat bedoeld is

Afgelopen vrijdag en vandaag verschenen twee artikelen in Trouw over Romavrouwen, mensenhandel en prostitutie.

Uit het eerste artikel:

Volgens onderzoekster Annemiek Dul worden kinderen al van jongs af aan geacht bij te dragen aan het inkomen van de familie, en moeten vrouwen zich volledig ondergeschikt maken aan de ambities van hun man. Daardoor is het voor kinderen heel normaal om te bedelen of te stelen – waarbij ze alle inkomsten afstaan – en hebben jonge vrouwen geen eigen keuze als het gaat om werk in de prostitutie.

Nu ook zigeuners boos over adoptie door lesbisch ouderpaar

Ouders zitten in de gevangenis, volgens de jeugdbescherming van het Leger des Heils droeg de driejarige Armandino te kleine schoenen, en had hij een slecht gebit, last van overgewicht en een flinke taalachterstand. De familie Nicolic bestrijdt dit.

De familie Nikolic heeft de Utrechtse advocaat Astrid Klappe in de arm genomen. ‘Verplaats je eens in een Nederlands gezin waarvan het kind door jeugdzorg in een Turks of Romagezin wordt geplaatst. Dat roept toch ook vragen op over religie, cultuur en gewoonten? Het is toch een stukje identiteit dat wordt aangetast bij een gezin dat er heel andere normen en waarden op nahoudt,’ stelt Klappe.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Volgende