Ierse Groenen sluiten regeerakkoord

Ierland wacht nog steeds op een nieuwe regering. De uitslag van de Ierse parlementsverkiezingen van begin februari voorspelde al een moeilijke regeringsvorming. Grote winnaar in zeteltal was de linkse republikeinse Sinn Féin (SF). Partijleider Mary McDonald slaagde er echter niet in een coalitie met andere linkse partijen te vormen. Daarop grepen de verliezers, de centrumrechtse Fine Gael (FG) van aftredend premier Leo Varadkar en Fianna Fáil (FF) hun kans. De afgelopen honderd jaar hebben deze twee partijen elkaar van samenwerking uitgesloten. De nog altijd wat duistere, historisch gegroeide vijandschap is overboord gezet. Maandag kwam een regeerakkoord tot stand tussen FF, FD én de Groenen, die in het Iers Comhaontas Glas heten. Aangezien de centrum-rechtse partijen niet over voldoende zetels beschikken is een van de kleinere partijen nodig voor een meerderheidscoalitie. In het akkoord is voorzien dat Varadkar en zijn collega Micheál Martin van Fianna Fáil alternerend premier zullen worden. De Groenen hebben extra investeringen afgedwongen voor het openbaar vervoer en de fiets, een verhoging van de carbon tax, en ambitieuze doelen voor verlaging van de CO2-uitstoot. Het akkoord moet nog aan de leden worden voorgelegd. De partij eist statutair een tweederde meerderheid en dat kan nog spannend worden. Vanaf 2007 hebben de Groenen ook deel uitgemaakt van een regeringscoalitie met Fianna Fáil. Dat kostte de partij in 2011 alle parlementszetels.

Foto: Donna Sutton (cc)

Ierland krijgt regering van verliezers

ELDERS - Voormalige politieke vijanden sluiten vrede in crisistijd.

Mary Lou McDonald, de partijleider van de linkse republikeinse Sinn Féin (SF), net hersteld van een coronavirusinfectie, heeft het nakijken. Ze won de verkiezingen glansrijk met 14 zetels winst. Met 37 zetels kwam SF op dezelfde hoogte als Fianna Fáil van Micheál Martin, die 7 zetels verloor. En ze kreeg twee zetels meer dan de regeringspartij Fine Gael van premier Leo Varadkar. Als er op sommige plaatsen meer Sinn Féin-kandidaten waren geweest zou haar de grootste partij zijn geworden. Ierland wilde in meerderheid naar links bij de verkiezingen begin februari. Achtergrond: de groeiende ontevredenheid bij de Ieren over de woningnood en tekorten in de publieke voorzieningen zoals ziekenhuizen.

Nu dreigen beide verliezende centrum-rechtse partijen het op een akkoordje te gooien. Ze hebben nog wel de steun van een paar anderen nodig, maar een in de honderdjarige geschiedenis van het onafhankelijke Ierland nog nooit vertoonde combinatie zou het land binnenkort kunnen gaan regeren. Fine Gael (FG) en Fianna Fáil (FF) hebben samenwerking tot nu toe altijd uitgesloten. Het is niet geheel duidelijk waarom, het schijnt iets te maken te hebben met het verleden. Beide partijen hebben ook verklaard mordicus tegen een coalitie met de republikeinse Sinn Féin te zijn. McDonald is er dan ook niet in geslaagd een regering te vormen. Niet met FG of FF. En ook niet zonder hen. Voor een linkse coalitie met onder andere Labour en de Groenen had ze te veel onafhankelijke parlementsleden nodig.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.