Wetgeving moet zowel zwaard als schild zijn

Kunnen effectieve misdaadbestrijding en het recht op privacy en gegevensbescherming hand in hand gaan? Judith Sargentini, Europarlementariër namens GroenLinks start de discussie, waarop de komende weken verschillende prominente experts uit het veld zullen reageren. Op Sargasso gooien we graag de discussie open voor iedereen. In mijn werk als politica kom ik vaak dilemma's tegen. Een daarvan is de ogenschijnlijke tegenstelling tussen twee belangrijke politieke doelen die ik nastreef: enerzijds een effectieve bestrijding van misdaad, en anderzijds de bescherming van privacy en gegevens van burgers. Op dit moment ben ik in het Europarlement verantwoordelijk voor nieuwe anti-witwasregelgeving. Dit dossier is een concreet voorbeeld waar frictie tussen misdaadbestrijding en privacybescherming duidelijk wordt. De anti-witwasregels moeten voorkomen dat criminelen ons financiële systeem gebruiken om hun geld wit te wassen dat ze hebben verdiend met zaken als wapenhandel, corruptie en belastingontduiking. Het gevaar is echter dat de wetgeving ertoe leidt dat er een groot surveillancesysteem wordt opgezet dat alle burgers in de gaten houdt, om zo mogelijke witwaspraktijken op te kunnen sporen.

Strengere regels zijn niet altijd de oplossing

Uit een bericht op nu.nl:

Omdat vanaf 1 januari 2014 minderjarigen geen alcohol meer mogen drinken willen kroegen en discotheken niet het risico lopen een boete te krijgen en weren ze daarom jongeren tot en met zeventien jaar. […]

Gemeenten maken zich zorgen. Ze zijn bang dat jongeren op straat gaan hangen of zich gaan bezatten in zogenoemde zuipketen.

Wijkteampje oprichten?

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Politiek Kwartier | Liberale regelneven

COLUMN - In tegenstelling tot de VVD zelf, verbaast het Klokwerk niets dat het VVD-beleid heeft geleid tot een explosie aan regels.

Meer ruimte, minder regels.” We kennen die slogan nog wel. In praktijk blijkt er met de VVD juist een wildgroei aan regels te ontstaan. Een aantal weken geleden werd op dit blog voorgerekend dat twee jaar Rutte ons land maar liefst 32 procent meer regels had opgeleverd.

Mij verbaast dit niets. De VVD is stiekem gek op regels, waarbij uitstraling meer telt dan efficiëntie.

Neem bijvoorbeeld justitie. De VVD schonk ons onlangs de wietpas. Het resultaat: een heerlijk kat-en-muis-spel waarmee de politie van de straat gehouden wordt en de straatdealers de lachende derde zijn.

Ook voor de rechtbank wil de partij-tegen-regels een hele sloot nieuwe bepalingen invoeren, dit keer om slachtoffers meer rechten te geven. Lief bedoeld, maar ook dit levert natuurlijk meer werk op. Daarbij zijn deze regels vooral symbolisch, want in praktijk blijkt dat men slachtoffers juist nog teveel in de kou laat staan.

Verder houden de PvdA en de partij van de namaakliberalen elkaar al wekenlang bezig met principiële discussies over het strafbaar stellen van illegalen. Weer zo’n extra regel die niets meer op zal leveren dan bureaucratische rompslomp.

Foto: Janeen (cc)

Europese regelgeving rond nanomaterialen is gatenkaas

ACHTERGROND - Terwijl er vele honderden producten met nanomaterialen te koop zijn bestaan er nogal wat problemen met de regelgeving voor deze superkleine stofjes, schrijft Rob Buurman.

Even voor de goede orde: nanomaterialen zijn echt ontzettend klein. Eén nanodeeltje van enkele nanometer verhoudt zich ongeveer tot een voetbal als die voetbal tot planeet aarde. Nu is het bekend dat het inademen van fijnstof, wat eenvoudigweg zeer kleine deeltjes zijn die in de lucht zweven, kan leiden tot aandoeningen aan luchtwegen en hart- en vaatziekten.

De vraag is wat er gaat gebeuren als we steeds meer in aanraking komen met allerlei nanodeeltjes. Vooralsnog bestaat daarover vooral veel onduidelijkheid, daarom is het cruciaal dat wetgeving de gezondheid en het milieu beschermen tegen mogelijke schadelijke effecten.  In Brussel zijn er verschillende legislatieve discussies gaande over nanomaterialen, maar de voorlopige tussenstand is allesbehalve geruststellend.

Een politieke definitie van nanomaterialen

Allereerst is er in Brussel lang gediscussieerd over iets schijnbaar simpels als een definitie voor nanomaterialen. De keuze voor een specifieke definitie heeft een enorme impact. In de Cosmetica Verordening (pdf) staat bijvoorbeeld dat de aanwezigheid van nanomaterialen bij de ingrediëntenlijst vermeld moet worden. Dat betekent dat de fabrikant een verantwoordelijkheid heeft om te weten welke stoffen in zijn product als nanomaterialen geclassificeerd zijn, en een informatieplicht heeft tegenover de consument. De impact van een definitie wordt helemaal duidelijk wanneer je bedenkt dat sommige risicobeoordelingen straks waarschijnlijk specifiek voor nanomaterialen moeten worden uitgevoerd.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De schijnveiligheid van Alberto Stegeman

Helaas moeten we constateren dat we in een land, nee, wereld leven waar veiligheid boven alles gaat. Elk mogelijk nieuw gevaar kan rekenen op een pavlov-reactie van meer controles en meer repressie, en daardoor minder vrijheid voor mensen die geen kwaad in de zin hebben. Daarbij lijkt niets doen voor de overheid dodelijk, dus doet de overheid maar iets, of het nu werkt of niet.

Tegelijkertijd weten we dat geen enkele plek waar duizenden, zo niet tienduizenden mensen per dag komen 100% veilig te maken is. Mensen die echt kwaad willen vinden altijd wel een gaatje in het systeem.

De persoon in Nederland die dat gegeven tot op het bot uitbuit is Alberto Stegeman. De beste man heeft er hoogstpersoonlijk voor gezorgd dat de veiligheidsmaatregelen op Schiphol nu twee keer zijn verscherpt. De laatste keer deze week, toen hij aantoonde dat je op Schiphol achter de douane een fles drank kon kopen, en deze mee naar huis kon nemen. Tot dusver niets opvallends, maar hij hervulde de fles met – potentieel – een vloeibaar explosief, kwam terug en rekende de fles opnieuw af. Waarna deze netjes weer werd ingesealed. Op deze manier kon hij de fles zonder problemen weer door de douane loodsen, waarna hij willekeurig welk vliegtuig had kunnen opblazen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Regelgedrag

GC heeft ruimte voor gastloggers. P.J. Cokema neemt die ruimte elke maand. Wij geven hem die ruimte nu alweer voor de 17e keer.

Waarschuwing zonder toezicht (Foto: Flickr/Jackie Kever)

De kredietcrisis leidde hier en daar tot de verzuchting dat bankiers hun gedrag eens moeten veranderen. Dat zou dan afgedwongen kunnen worden door strengere regels. Een opvatting die wel vaker door de samenleving rond waait. Nou, reken maar nergens op. “Structurele mentaliteitsverandering als gevolg van regelgeving blijkt lastig te realiseren.” Tot die conclusie komen Nyenrode Business Universiteit en organisatieadviesbureau Seeder DeBoer na een ondervraging van zeventien Nederlandse banken. De bankiers bekenden dat de regels nauwelijks invloed op hun handelen hebben gehad. En de regels hebben zeker de kredietcrisis niet voorkomen. Zolang “rol en macht van de aandeelhouder niet veranderen, zal maximalisatie van de winst dominanter blijven dan regelgeving en sanctionering.”

Onwil? Recalcitrante eigenwijsheid? Of zijn de regels wel in orde, maar ontbreekt het aan adequaat toezicht? Zonder voldoende toezicht heb je niks aan regeltjes, geloven diegenen die weinig vertrouwen hebben in de zelfregulering van mensen en bedrijven (wat is het verschil eigenlijk tussen die twee?).

Het is precies als in het verkeer. Mensen passen hun snelheid pas aan, als het toezicht daadwerkelijk functioneert en er na elke trap op het gaspedaal een fikse boete in de bus flikkert. Dat is ook onderzocht en “uit een evaluatie van geïntensiveerd politietoezicht (…) bleek dat snelheidsovertredingen daalde van 30% naar 15% op 80 km/uur wegen en van 15% naar 8% op 100 km/uur wegen over een periode van 5 jaar,” lezen we op de website van de RIVM. Opmerkelijk ander feitje: “De voorrangsregeling van het langzame verkeer heeft niet geleid tot een gunstig effect op de verkeersveiligheid.” Een jaar na invoering was er zelfs sprake van 5% meer ongevallen tussen gemotoriseerd en langzaam verkeer. Verrek! Zou die regelgeving zo’n slecht resultaat gehad hebben, omdat men vergeten is een toezichthoudende diender op elk kruispunt te zetten?

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige