Hier een gastbijdrage waarvan de boodschap belangrijker is dan de boodschapper. Via een petitie roept een internationale alliantie van maatschappelijke organisaties de Raad van Europa op om een onderzoek te starten naar het afnemen en opslaan van biometrische gegevens door lidstaten. Overheden eisen in toenemende mate biometrische gegevens (met name vingerafdrukken en gezichtsscans) van mensen op. Deze persoonsgegevens worden opgeslagen op contactloze RFID-chips in paspoorten en/of identiteitskaarten. Sommige landen, zoals Nederland, Frankrijk en Litouwen, gaan nog verder en slaan deze data zelfs op in databanken. De pas gevormde Alliantie ‘Hands off biometrics’ gaat Secretaris-Generaal Jagland van de Raad van Europa dringend verzoeken om een onderzoek hiernaar te starten. Daarin dienen de betrokken landen uit te leggen of hun wetgeving rond dit onderwerp overeenstemt met het Europees Verdrag en de uitspraken van het Europees Gerechtshof. In zo’n artikel 52-procedure moeten deze lidstaten zich verantwoorden over onderwerpen als proportionaliteit, subsidiariteit (mogelijke alternatieven), effectiviteit, doelbinding, getroffen veiligheidsmaatregelen en de wettelijke basis voor de afname en opslag van biometrische gegevens.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
In een samenleving die geobsedeerd lijkt te zijn door het voorkomen van aanslagen en criminaliteit ligt discriminatie op de loer. Er zijn alternatieven: kijk naar het individuele gedrag in plaats van afkomst of laat een objectieve computer zoeken. Maar zo simpel is dat nog niet.’In onze samenleving is er de laatste jaren de sterke neiging om problemen van een etnisch label te voorzien’
Toegegeven, Utrecht Centraal Station is een makkelijk doelwit. Maandagavond tijdens spitsuur wurmt de forensenkudde zich door de traverse van Hoog Catharijne naar de stationshal. Op een verhoging schuin onder het blauwe bord met vertrektijden zit een man met een grote, splinternieuwe koffer. Hij heeft een lichtbruine huidskleur, ik vermoed Indiaas, of Pakistaans. Zijn kleding is sjofel. Hij staart strak voor zich uit en prevelt iets. Een gebed? Of is hij verward? Waarom trekt deze man de aandacht? Is het zijn gedrag? Zijn huidskleur? De nieuwe koffer in combinatie met de versleten kleren? Kun je uit zijn uiterlijk en gedrag opmaken wat zijn intenties zijn?
Veiligheidsdiensten en beleidsmakers worstelen met deze ongemakkelijke vragen. De druk om aanslagen te voorkomen, is groot. Liever een internationale trein ontruimen omdat een passagier ‘iets verdachts’ zag, dan het risico van een aanslag lopen. De overheid is daarom hard op zoek naar voorspellers, informatie die iets zegt over de kans dat iemand de fout in gaat, of iemand in een verdacht profiel past.
Deze gastbijdrage is van Mirjam Schuijff, onderzoeker Technology Assessment van het Rathenau Instituut.
Van iedereen worden talloze gegevens opgeslagen in databases. Je naam en adres staan in de gemeentelijke basisadministratie. Wat je lichamelijk of psychisch mankeert en welke medicijnen je daarvoor slikt, staat in het elektronisch patiëntendossier. Waar je in- en uitcheckt met de OV-chipkaart is opgeslagen in de centrale database van Trans Link Systems, de verenigde vervoersbedrijven. Dit zijn slechts enkele voorbeelden; de gemiddelde persoon staat in zo’n 250 tot 500 digitale databestanden.
In het rapport Databases. Over ICT-beloftes, informatiehonger en digitale autonomie onderzoekt het Rathenau Instituut een aantal databestanden. Er blijkt zoveel mis met de gegevens, de beveiliging en het inzage- en correctierecht van de burger dat wij pleiten voor structureel toezicht op het ontwerp van databases bij de overheid en het bedrijfsleven. Ook is toezicht nodig op het gebruik van die databases. Hier illustreren we met een aantal problemen waarom dat toezicht hard nodig is.
Enorme datahonger
De overheid en het bedrijfsleven hebben een enorme datahonger. In het digitale tijdperk is het veel gemakkelijker dan vroeger om grote hoeveelheden gegevens te verzamelen, te analyseren of te bewaren. Vaak wordt méér informatie verzameld dan nodig voor het doel waarvoor de database in het leven is geroepen. In de gedigitaliseerde dossiers van de jeugdgezondheidszorg is ruimte voor meer dan 1.000 gegevens over een kind en zijn sociale omgeving. Met statistische modellen kunnen die gegevens worden doorzocht om te bepalen welk kind een ‘mogelijk probleemkind’ is. Zo’n kind krijgt een bijbehorende classificatie. Los van het feit dat de statistische analyse tot foute uitkomsten kan leiden, is het onduidelijk welke gegevens leiden tot welke risicoclassificatie. Is een kind een risicogeval als de ouders gescheiden zijn, het in een bepaalde wijk woont, de vader aan de drank is, het niet goed gaat op school, van boksen houdt, of het een brilletje heeft? Wat zijn echte risicocriteria? Aan hoeveel criteria moet het voldoen? En welke dan? Sommige ouders vullen vragenlijsten van het consultatiebureau of de schoolarts, die soms hele gevoelige onderwerpen betreffen, niet in omdat ze niet weten wat er met die gevoelige informatie gebeurt. Wie ziet de antwoorden? Welke gevolgen kan zo’n lijst hebben voor hun kind? Voorafgaand aan een beslissing om een digitaal dossier op te stellen of uit te breiden, moet er eigenlijk zijn vastgesteld welke gegevens echt nodig zijn: select before you collect.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Een gastbijdrage van Het Nieuwe Rijk dat zich tegen de centrale opslag van vingerafdrukken verzet.
Het Nieuwe Rijk rammelt: vandaag is dan eindelijk een Kamermeerderheid tegen de opslag van vingerafdrukken bereikt. ,,Een meerderheid van de Tweede Kamer keert zich tegen de centrale opslag van vingerafdrukken. Het kabinet wil biometrische gegevens van alle Nederlanders verzamelen in een database, maar de VVD, de PvdA en de ChristenUnie hebben hun standpunt van ‘voor’ veranderd in ’tegen’’’, aldus de Volkskrant.
Het Nieuwe Rijk is uiteraard opgetogen met dit voortschrijdend inzicht. Toch is opvallend dat in deze discussie en alle berichtgeving in de media de opslag van vingerafdrukken één op één wordt gekoppeld aan de nog aan te leggen centrale database. Immers uw vingerafdrukken worden vanaf 21 september 2009 al opgeslagen als u een nieuw paspoort of nieuwe identiteitskaart aanvraagt.
Centraal, decentraal, vier of twee vingerafdrukken, op de chip van het paspoort of ook in een database? En moet het nou van Europa of niet? De discussie is vanaf het begin af aan troebel geweest. Het kabinet goochelde met de terminologie en verschool zich onterecht achter Europa. Ten tijde van de invoering van de Gewijzigde Paspoortwet in september 2009 werd een officiële overheidsfolder huis- en huis verspreid om alle burgers hierover te informeren. Hierin werd de suggestie gewekt dat deze wetswijziging volledig voortvloeide uit de Europese verordening van 2004, wat simpelweg niet waar is. Ook werd er met geen woord gesproken over de plannen om de vingerafdrukken voor opsporing te gaan gebruiken.
De Europese Commissie onderzoekt of de Nederlandse centrale database met vingerafdrukken wel mag van het internationaal recht. Als het op burgerrechten aankomt, bewijst de Europese Unie ons de laatste tijd goede diensten.
Eurocommissaris Vivian Reding gaat op verzoek van parlementariër Sophie in ’t Veld (D66) de Nederlandse centrale database voor vingerafdrukken onder de loep nemen. Iedereen die een paspoort aanvraagt, moet zijn vingers op een plaat leggen en die afdrukken worden digitaal opgeslagen in een centrale databank, zodat ook opsporings- en veiligheidsdiensten erbij kunnen. Dit alles wordt bewaard door een Frans defensiebedrijf.
Van een kilometer afstand ruik je al dat dit een onnodig, buitenproportioneel en hoogst onzalig plan is dat thuishoort in gezellige staten als Egypte en Israël. Goed dat Nederland internationaal de les wordt gelezen, want respect voor de lokale mensenrechten lijkt bij het ministerie van Justitie en Veiligheid geregeld te ontbreken.
De Europese Unie, zowel Commissie als Parlement, werpen zich de laatste tijd op als hoeders van onze burgerrechten en dat is best even wennen. De lidstaten, waaronder Nederland, vinden het prima dat de VS kan grasduinen in uw internationale overschrijvingen of uw passagiersgegevens, zonder daar enige concrete garanties voor te vragen. Het Europarlement heeft tenminste nog een paar garanties weten af te dwingen. Het resultaat is zeker niet ideaal, maar beter dan wat de lidstaten bedongen – of eigenlijk weigerden te bedingen.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
VS: 85.000 kinderpornosites gesloten!
Oh toch niet. Het duurt nu nog wel even totdat de verhouding terecht-onterecht gesloten weer een beetje bijtrekt.