In een samenleving die geobsedeerd lijkt te zijn door het voorkomen van aanslagen en criminaliteit ligt discriminatie op de loer. Er zijn alternatieven: kijk naar het individuele gedrag in plaats van afkomst of laat een objectieve computer zoeken. Maar zo simpel is dat nog niet.'In onze samenleving is er de laatste jaren de sterke neiging om problemen van een etnisch label te voorzien' Toegegeven, Utrecht Centraal Station is een makkelijk doelwit. Maandagavond tijdens spitsuur wurmt de forensenkudde zich door de traverse van Hoog Catharijne naar de stationshal. Op een verhoging schuin onder het blauwe bord met vertrektijden zit een man met een grote, splinternieuwe koffer. Hij heeft een lichtbruine huidskleur, ik vermoed Indiaas, of Pakistaans. Zijn kleding is sjofel. Hij staart strak voor zich uit en prevelt iets. Een gebed? Of is hij verward? Waarom trekt deze man de aandacht? Is het zijn gedrag? Zijn huidskleur? De nieuwe koffer in combinatie met de versleten kleren? Kun je uit zijn uiterlijk en gedrag opmaken wat zijn intenties zijn?
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Deze gastbijdrage is van Mirjam Schuijff, onderzoeker Technology Assessment van het Rathenau Instituut.
Van iedereen worden talloze gegevens opgeslagen in databases. Je naam en adres staan in de gemeentelijke basisadministratie. Wat je lichamelijk of psychisch mankeert en welke medicijnen je daarvoor slikt, staat in het elektronisch patiëntendossier. Waar je in- en uitcheckt met de OV-chipkaart is opgeslagen in de centrale database van Trans Link Systems, de verenigde vervoersbedrijven. Dit zijn slechts enkele voorbeelden; de gemiddelde persoon staat in zo’n 250 tot 500 digitale databestanden.
In het rapport Databases. Over ICT-beloftes, informatiehonger en digitale autonomie onderzoekt het Rathenau Instituut een aantal databestanden. Er blijkt zoveel mis met de gegevens, de beveiliging en het inzage- en correctierecht van de burger dat wij pleiten voor structureel toezicht op het ontwerp van databases bij de overheid en het bedrijfsleven. Ook is toezicht nodig op het gebruik van die databases. Hier illustreren we met een aantal problemen waarom dat toezicht hard nodig is.
Enorme datahonger
De overheid en het bedrijfsleven hebben een enorme datahonger. In het digitale tijdperk is het veel gemakkelijker dan vroeger om grote hoeveelheden gegevens te verzamelen, te analyseren of te bewaren. Vaak wordt méér informatie verzameld dan nodig voor het doel waarvoor de database in het leven is geroepen. In de gedigitaliseerde dossiers van de jeugdgezondheidszorg is ruimte voor meer dan 1.000 gegevens over een kind en zijn sociale omgeving. Met statistische modellen kunnen die gegevens worden doorzocht om te bepalen welk kind een ‘mogelijk probleemkind’ is. Zo’n kind krijgt een bijbehorende classificatie. Los van het feit dat de statistische analyse tot foute uitkomsten kan leiden, is het onduidelijk welke gegevens leiden tot welke risicoclassificatie. Is een kind een risicogeval als de ouders gescheiden zijn, het in een bepaalde wijk woont, de vader aan de drank is, het niet goed gaat op school, van boksen houdt, of het een brilletje heeft? Wat zijn echte risicocriteria? Aan hoeveel criteria moet het voldoen? En welke dan? Sommige ouders vullen vragenlijsten van het consultatiebureau of de schoolarts, die soms hele gevoelige onderwerpen betreffen, niet in omdat ze niet weten wat er met die gevoelige informatie gebeurt. Wie ziet de antwoorden? Welke gevolgen kan zo’n lijst hebben voor hun kind? Voorafgaand aan een beslissing om een digitaal dossier op te stellen of uit te breiden, moet er eigenlijk zijn vastgesteld welke gegevens echt nodig zijn: select before you collect.
Een gastbijdrage van Het Nieuwe Rijk dat zich tegen de centrale opslag van vingerafdrukken verzet.
Het Nieuwe Rijk rammelt: vandaag is dan eindelijk een Kamermeerderheid tegen de opslag van vingerafdrukken bereikt. ,,Een meerderheid van de Tweede Kamer keert zich tegen de centrale opslag van vingerafdrukken. Het kabinet wil biometrische gegevens van alle Nederlanders verzamelen in een database, maar de VVD, de PvdA en de ChristenUnie hebben hun standpunt van ‘voor’ veranderd in ’tegen’’’, aldus de Volkskrant.
Het Nieuwe Rijk is uiteraard opgetogen met dit voortschrijdend inzicht. Toch is opvallend dat in deze discussie en alle berichtgeving in de media de opslag van vingerafdrukken één op één wordt gekoppeld aan de nog aan te leggen centrale database. Immers uw vingerafdrukken worden vanaf 21 september 2009 al opgeslagen als u een nieuw paspoort of nieuwe identiteitskaart aanvraagt.
Centraal, decentraal, vier of twee vingerafdrukken, op de chip van het paspoort of ook in een database? En moet het nou van Europa of niet? De discussie is vanaf het begin af aan troebel geweest. Het kabinet goochelde met de terminologie en verschool zich onterecht achter Europa. Ten tijde van de invoering van de Gewijzigde Paspoortwet in september 2009 werd een officiële overheidsfolder huis- en huis verspreid om alle burgers hierover te informeren. Hierin werd de suggestie gewekt dat deze wetswijziging volledig voortvloeide uit de Europese verordening van 2004, wat simpelweg niet waar is. Ook werd er met geen woord gesproken over de plannen om de vingerafdrukken voor opsporing te gaan gebruiken.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
VS: 85.000 kinderpornosites gesloten!
Oh toch niet. Het duurt nu nog wel even totdat de verhouding terecht-onterecht gesloten weer een beetje bijtrekt.
De Europese Commissie onderzoekt of de Nederlandse centrale database met vingerafdrukken wel mag van het internationaal recht. Als het op burgerrechten aankomt, bewijst de Europese Unie ons de laatste tijd goede diensten.
Eurocommissaris Vivian Reding gaat op verzoek van parlementariër Sophie in ’t Veld (D66) de Nederlandse centrale database voor vingerafdrukken onder de loep nemen. Iedereen die een paspoort aanvraagt, moet zijn vingers op een plaat leggen en die afdrukken worden digitaal opgeslagen in een centrale databank, zodat ook opsporings- en veiligheidsdiensten erbij kunnen. Dit alles wordt bewaard door een Frans defensiebedrijf.
Van een kilometer afstand ruik je al dat dit een onnodig, buitenproportioneel en hoogst onzalig plan is dat thuishoort in gezellige staten als Egypte en Israël. Goed dat Nederland internationaal de les wordt gelezen, want respect voor de lokale mensenrechten lijkt bij het ministerie van Justitie en Veiligheid geregeld te ontbreken.
De Europese Unie, zowel Commissie als Parlement, werpen zich de laatste tijd op als hoeders van onze burgerrechten en dat is best even wennen. De lidstaten, waaronder Nederland, vinden het prima dat de VS kan grasduinen in uw internationale overschrijvingen of uw passagiersgegevens, zonder daar enige concrete garanties voor te vragen. Het Europarlement heeft tenminste nog een paar garanties weten af te dwingen. Het resultaat is zeker niet ideaal, maar beter dan wat de lidstaten bedongen – of eigenlijk weigerden te bedingen.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Volgens Privacy International is Nederland zo’n beetje een politiestaat. Over de gehele linie doen Europese landen het slecht, maar Nederland zit nu zo’n beetje op het niveau Engeland. En dat is geen compliment. Tja, we zijn bang, dus je moet wat he? Maar zijn we bang voor de verkeerde dingen. Voor de grap heb ik even een aantal cijfers bijeen geharkt (CBS), namelijk de doodsoorzaken van 1999-2009.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.