Gisteren verhaalde ik hoe de notie dat 'Europees', 'blank' en 'westers' samen zou vallen met dynamisch, kritisch en altijd in beweging - waartegen 'Oosters', 'Arabisch', 'Semitisch' dan synoniem zou staan voor stilstand, starheid, een volk zonder geschiedenis of toekomst - terug te voeren valt op de Europese kijk op en verwerking van de val van Constantinopel in 1453.
Die tweedeling keert in vrijwel zuivere vorm terug in 'Het Westen onder vuur' van Peter Knoope. 'De haat verklaard', luidt de ondertitel van dit boekje. Knoope wil namelijk een verklaring geven voor de opkomst van het jihadisme.
Hij constateert dat de gebruikelijke sociaaleconomische verklaringen niet voldoen, net zo min als dat er een 'daderprofiel' zou bestaan. We hebben ook weinig aan groepsdynamica en al helemaal niets aan de simpele constatering dat daders 'gek' zijn.
Knoope: "Laten we onszelf dwingen om voor even het idee los te laten dat we te maken hebben met duivels en demonen." (p. 11) Het geweld komt voort, schrijft hij, uit de actuele situatie "die wortels heeft in de geschiedenis. Daarin zijn verklaringen te vinden voor dit verschijnsel dat ons bedreigt."