Kunst op Zondag | Übermensch

Kan de mens zichzelf zo overstijgen dat ze op humane wijze de problemen van het antropoceen kan overleven? Ah, moeilijk woord! Laten we dat even versimpelen tot ‘klimaatcrisis’, waar een vooralsnog verbale burgeroorlog over woedt. Ondertussen gaat de natuur naar de Filistijnen. Er is hoop. Het kan nog goed komen. Als eerst de mens zichzelf  verbetert. Althans: zo sprak Nietzsche bij monde van het personage Zarathustra. Hij zag de mens als een fase ergens tussen dier en ‘übermensch’. Die “bovenmens’ is de ideale mens, die zich niet in de luren laat leggen door nepnieuws van narcisten, niet in de pas loopt van beklemmende normen en waarden en de natuur van moeder Aarde ten diepste respecteert. Eigenlijk was Nietzsche, zo bezien, een klimaatactivist avant la lettre. Maar hoe moet de mens zich dan veranderen?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Uitstervende achternamen

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

(Update: Zie nu ook de grote GeenCommentaar Naam-uitsterf Calculator!)

Verdeling van namen in Korea (fig. door Victor, naar wikipedia-voorbeeld)

Voor Nederlanders is het altijd gniffelen als we naar een wedstrijd van het Zuid-Koreaans elftal kijken: “Lee speelt naar Lee, Kim passt de bal aan Lee, die hem doorgeeft aan Kim”, enzovoorts. Dat er zoveel (Noord -en Zuid-)Koreanen met dezelfde naam voorkomen is allesbehalve toeval: er bestaan in totaal maar iets van 250 Koreaanse familienamen en sterker nog: bijna de helft van de 80 miljoen Koreanen is in het bezit van één van de drie meest voorkomende familienamen: Kim, Lee en Park.

Een minder extreem voorbeeld van een volk met relatief weinig namen is dat van Chinese namen: 22% van de bevolking heeft een van de drie meest populaire achternamen (Lee, Wang en Chang) en 96% van de bevolking heeft een naam uit de top 200.

Deze homogeniteit is ons Nederlanders vreemd: wij zitten hier met meer dan 68.000 verschillende achternamen. Zelfs de meest populaire naam -“de Jong”- wordt volgens de site van het Meertens Instituut gebezigd door nog geen 90.000 mensen: op 16 miljoen is dat nog geen half procent.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.