Het Eurovisie Songfestival: meer transparantie is niet moeilijk

De controverse over de uitslag van het televoten bij het Eurovisie Songfestival maakt maar weer eens duidelijk dat transparantie bij verkiezingen belangrijk is. Ook dit jaar groeit de roep om meer openheid vanuit de organisatie, de European Broadcasting Union (EBU). Een eenvoudige stap richting meer transparantie in deze verkiezing zou zijn als de EBU per land niet alleen het totale aantal stemmen deelt, maar ook het aantal unieke stemmers. Door deze twee cijfers te combineren — het totale aantal stemmen gedeeld door het aantal unieke stemmers — ontstaat er inzicht in hoe intensief er per persoon op dat land werd gestemd. Dit kan opvallende verhoudingen blootleggen: landen waar gemiddeld veel vaker per persoon op wordt gestemd kunnen zo makkelijker herkend worden. Bovenstaande is natuurlijk sec gesproken geen stemfraude, alleen gebruik maken van de zwaktes in het systeem. Maar het geeft wél een beter beeld van de stemdynamiek per land, en maakt het voor publiek en media mogelijk om gerichter vragen te stellen bij opvallende resultaten. Als de EBU, zoals de organisatie claimt, echt neutraal is, wil het alle politieke misbruik van de uitslag tegengaan. Dus ook de claim dat 'het Europese volk" Israël en de oorlog in Gaza steunt als dat op basis van de uitslag niet zomaar gedaan kan worden. Transparantie hoeft niet ingewikkeld te zijn — soms is een simpele extra kolom in de statistieken al genoeg om een hele hoop vragen te beantwoorden of zelfs voor te zijn. Natuurlijk biedt deze aanpak geen sluitende bescherming tegen stemfraude. Echte vormen van fraude, zoals via meerdere kanalen stemmen, of via verschillende simkaarten of apps blijven onverminderd mogelijk en liggen ook ruim binnen de mogelijkheden van een vastbesloten staat. En laten we ons geen illusies maken, Israël is zo'n staat.

Door: Foto: Logo Eurovisie songfestival - fair use
Foto: Omroep West schermafbeelding reportage Rode lijn demonstratie 18 mei 2025

Het Eurovisie Propagandafestival

In het gevecht rond het Eurovisie Songfestival 2025 veroverde Israël misschien niet de trofee, maar wel het hart van het Europese publiek — althans, volgens de cijfers. In de finale eindigde Yuval Raphael, de Israëlische inzending, met de hoogste televoting-score: 297 punten. Dat roept vragen op. Was dit een teken dat Europa eigenlijk achter Israël staat, zoals diverse pro-Israëlische commentatoren beweerden, of een schoolvoorbeeld van goed gecoördineerde beïnvloeding?

In ieder geval is al duidelijk dat Israël als enige land enorm heeft ‘geïnvesteerd’ in de eigen afvaardiging. In alle landen die meededen — exclusief misschien Australië — waren er mediacampagnes en onder andere de ambassades riepen op tot zo veel mogelijk stemmen. Zelfs ‘de rest van de wereld’ werd getarget, met een billboard op Times Square. Het geeft aan hoe ver Israël ging om de uitslag te beïnvloeden. De keuze voor zangeres Yuval Raphael — overlevende van de terreuraanslag van Hamas in 2023 — en haar lied dat over die aanslag ging werd door velen ook als een politiek statement gezien met als doel af te leiden van de Palestijnse zaak.

Uiteindelijk is het is natuurlijk lastig definitief te zeggen in welke mate deze campagnes de doorslag gaven, en er zijn andere plausibele verklaringen die los staan van beïnvloeding. Israëls inzending was een popballad — een genre dat bij publiek doorgaans goed scoort. En sommige diaspora-gemeenschappen stemmen sowieso massaal, ongeacht campagnes. Maar toch, er zijn een flink aantal zeer onverwachte uitslagen in landen met een heel breed gedragen publieke verontwaardiging over het Israëlische geweld. En dat schuurt.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Clare Jim (cc)

Hoe ver gaat Netanyahu?

Na anderhalf jaar oorlog moet het toch wel duidelijk zijn. De Israëlische regering kent geen grenzen in het gewelddadig optreden tegen Palestijnen. Gaza is verwoest, er zijn meer dan 50.000 doden gevallen. Het Israëlische leger ontziet niets of niemand, zelfs ongewapende en als zodanig herkenbare hulpverleners worden vermoord. Minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken noemt de aanval “buitengewoon ernstig” en wil dat er een “stevig onderzoek” komt.

In Gaza neemt het Israëlische leger steeds meer gebieden in. De inwoners van Rafah in het zuiden zijn gevlucht, ook uit het noorden vluchten weer mensen zonder enige garantie dat ze elders niet getroffen zullen worden door voortgaande bombardementen. ‘In 24 uur werden er opnieuw ongeveer 100 mensen gedood, hun aantal is sinds 18 maart, de dag waarop Israel het staat-het-vuren verbrak gegroeid tot 1.163. Veel indruk maakte een aanval, gisteren op een al eerder eens getroffen UNWRA-kliniek waarbij 22 mensen werden gedood, van wie 16 kinderen. Ook werden veel tenten getroffen in het gebied van Khan Younis,’ schreef Abu Pessoptimist eind vorige week.

Op de Westbank krijgen kolonisten steeds vaker vrij spel om, al dan niet met hulp van het leger, Palestijnen te vermoorden. De Israëlische regering plant daar nieuwe stappen om meer ruimte te scheppen voor Jeruzalem en de apartheid in wegen en woongebieden verder door te voeren. Een nieuwe ‘apartheidsweg’ moet het hele gebied in tweeën knippen. Het is volgens Abu Pessoptimist ‘de opmaat tot de annexatie van het hart ven de Westoever en de totale isolatie van Jeruzalem voor de Palestijnen.’

Foto: Utenriksdepartementet UD (cc)

Gaat het bestand een tweede fase overleven?

ANALYSE - Het Israëlische kabinet is dus uiteindelijk akkoord gegaan met de overeenkomst over het staakt-het-vuren met Hamas. Het had wat voeten in aarde, want nadat het “Veiligheidskabinet” zijn fiat had gegeven werd eerst gedacht dat het volledige kabinet dan wel na de shabbat oftewel op zaterdagavond, zou gaan stemmen. Maar omdat het ”over leven en dood” ging werd toch doorvergaderd. Pas na zeven uur praten was het kabinet – het was toen inmiddels 1 uur ’s nachts – eruit. Van de ministers waren er 24 vóór. Zoals verwacht stemden Itamar ben Gvir en zijn twee collega’s van Otzma Yehudit (Joodse Kracht) tegen. Hetzelfde geldt voor Smotrich van de Religieuze Zionisten en diens twee partijgenoten. Daarnaast waren twee Likudniks, Amichai Chikli en David Amsalem, ook tegen.

De deal is nu zondag met enige vertraging ingegaan. De 33 Israëlische gijzelaars worden, drie per dag, uitgewisseld tegen een veel groter aantal van een kleine 1.000 Palestijnen, over een periode van zes weken. Eén van de eersten is Khalida Jarrar die sinds oktober 2023 zonder vorm van proces in eenzame opsluiting zat. Een andere – omstreden – Palestijnse gijzelaar/veroordeelde zou Zakaria Zubeidi uit Jenin zijn, één van degenen die ooit via een spectaculaire ondergrondse gang uit de  gevangenis ontsnapte. Eerder was hij directeur van het Theater in Jenin.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: David Lisbona (cc)

Dit nooit meer!

Het was een ontroerend gezicht, hoe de emotioneel gebroken fans van Maccabi Tel Aviv thuis kwamen nadat ze vorige week het slachtoffer werden van antisemitisch geweld in Amsterdam, tijdens wat door sommige media een nieuwe “Kristallnacht” werd genoemd. Maar ondanks al deze ellende bleven ze optimistisch, hielden duidelijk vertrouwen in de mensheid. Ze zochten steun bij elkaar door het gezamenlijk zingen van Israëlische volksliedjes in de hal van het vliegveld. Zoals “Het IDF gaat Arabieren neuken” en “Waarom is er geen school in Gaza? Er zijn geen kinderen meer”. Een mooi en aangrijpend gezicht.

Ik pinkte een traantje weg. Hoe hadden de Amsterdammers niet kunnen begrijpen dat alles wat de supporters wilden een beetje begrip was? Werd dat niet duidelijk door dezelfde volksliedjes die ze zongen in de metro hier? En dat het heel kwetsend was dat er Palestijnse vlaggen in de stad hingen. Fijn dat ze deze vlaggen zonder geweld verwijderden, pech dat er eentje vlam vatte, kan gebeuren. En dat ze gebruik maakten van hun vrijheid van meningsuiting door Amsterdammers er subtiel op te wijzen dat er ook andere zienswijzen zijn op het conflict. Aardige mensen. En die taxichauffeur die waarschijnlijk ongelukkig viel en werd geholpen door de supporters? Ook hartverwarmend.

Amsterdam, die vreselijk antisemitische stad

Wat een belachelijke rel nu weer over ”antisemitische incidenten” in Amsterdam. Hooligans, of misschien gewoon doorsnee Israëli’s, fans van Maccabi Tel Aviv, gaan op een nacht door de stad, trekken Palestijnse vlaggen van gevels. mishandelen een taxichauffeur (zag hij eruit als een Arabier? Of was hij wellicht inderdaad een Arabier?), zongen liederen van ”Er zijn geen scholen in Gaza want er zijn geen kinderen meer”, dansten en zongen met Israëlische vlaggen op de Dam dat het Israëlische leger onoverwinnelijk is, maakten de volgende dag lawaai toen tijdens de wedstrijd met Ajax een minuut stilte werd gehouden en gingen daarna met hun sloopwerk verder… tot een kleine menigte Amsterdammers achter hen aan kwam.

En o wee, of moeten we zeggen oi w’awoi, wat waren ze toen ineens slachtoffer. Slachtoffer van verschrikkelijke antisemitische uitwassen, En dat net toen deftig Joods Amsterdam de Kristallnacht aan het herdenken was, het begin van de Jodenvervolgingen van de nazi’s, Een herhaling van de Kristallnacht werd er geroepen! Dat dit opnieuw in Europa mogelijk was!!

Netanyahu sloeg in de vroege ochtend alarm. Dat was te verwachten, dat past bij hem. Dat de gloednieuwe minister van Buitenlande Zaken Gideon Sa’ar naar Nederland komt om erover te praten past ook in het plaatje. Israël laat geen kansen liggen om te blijven benadrukken dat Joden overal en altijd slachtoffer zijn. Zelfs al is het land volop bezig een gigantische genocide te plegen in Gaza en Libanon weer eens volop af te straffen voor het bestaan van Hezbollah, ze blijven altijd het slachtoffer. Ze moeten ook hun reputatie hooghouden dat ze ”het recht hebben zichzelf te verdedigen”, een recht dat blijkbaar het recht geeft om iedereen en alles ervan langs te geven, en eventueel te vernietigen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Vuur, verve en vasthoudendheid: Recensie Zomergasten met Sakir Khader

RECENSIE - Ik moet bekennen dat ik nog nooit van Sakir Khader had gehoord, terwijl hij al jaren werkzaam is als journalist, fotograaf en documentairemaker en die zich met name richt op verhalen van vluchtelingen; een onderwerp dat mij behoorlijk aan het hart gaat. Daarom heb ik me toch maar een beetje ingelezen op deze bijzondere man.

Al snel stuitte ik op de mini-docu “De ogen van Aleppo” over de Syrische jonge mannen die middenin de oorlog voor fotomateriaal zorgden, nadat het voor Westerse journalisten te gevaarlijk werd. Binnen 5 minuten zat ik met tranen in mijn ogen vanwege de afschuwelijke beelden en het verhaal van de jongens.

Nou, dat wordt nog wat vanavond, dacht ik toen. En ook; het lijkt me beter om vanavond maar gewoon te gaan kijken, voor ik hier een heel stuk neerpen over zijn Wikipedia-pagina.

De toon werd direct gezet met Sakirs opmerking dat hij niet weet of hij er over een paar jaar nog is, met het tempo waarmee zijn collega’s worden afgemaakt. Het thema van zijn werk is “De relatie tussen leven en dood”. Hij bevindt zich dan ook vaak in levensgevaarlijke situaties, maar neemt dat risico omdat hij belangrijke verhalen wil vertellen. Wel vindt hij het moeilijk om afscheid te nemen, vooral omdat hij de achterblijvers niet bezorgd wil maken. En natuurlijk wordt hij ook best moedeloos, biechtte hij op na het tonen van een fragment uit Terugkeer naar Homs, waarin een jonge rebel een graf delft voor zijn vriend terwijl de bommen en kogels om zijn oren vliegen. Als die totaal verdwaasd aangeeft dat hij niet meer kán, ziet Sakir zichzelf daar soms wel in terug.

Foto: Jos van Zetten (cc)

Het wordt tijd om eindelijk eens kritiek op Israël te gaan onderscheiden van antisemitisme

OPINIE - Ach antisemitisme. Harry van Bommel, Kamerlid voor de SP, liep in 2009 mee in een mars die werd gehouden om te protesteren tegen de Israëlische inval van dat jaar in Gaza,. Hij liep gearmd met Gretta Duisenberg en ze riepen ”Intifada, intifada, Palestina vrij”. Een videofilmpje daarvan verscheen op tv en in een talkshow krabbelde Van Bommel een beetje terug. Maar de volgende dag was er in dezelfde talkshow hetzelfde filmpje en werd hij volledig afgebrand. Onbekenden achter Van Bommel en Duisenberg riepen daarin opeens ”Hamas, Hamas, alle Joden aan het gas!” Ik had een groot deel van de mars meegelopen en geen enkele keer ”Hamas Hamas” gehoord. Ik sprak erover met anderen de hele tocht hadden meegelopen. Die hadden ook niets gehoord. Korte tijd later sprak ik Job Cohen, de toenmalige burgemeester, die zei dat de politie die de hele route  de gaten had gehouden ook geen melding had gemaakt van ”Hamas, Hamas”. Volgens Cohen was het mogelijk dat de video achteraf was ingedubt.

In de jaren die volgden waren er steeds nieuwe gevallen van hetzelfde heftige antisemitisme, die vaak naar buiten kwamen via de Telegraaf. In 2014 stond Fatima Elatik volkomen onwetend op een foto van een Israëlische vlag die werd gecombineerd met een hakenkruis.  Het beeld was ongeveer tien  minuten te zien voordat het werd weggehaald. Maar voor een foto in de krant van wakker Nederland was dat lang genoeg. Niet lang geleden, in 2021 of ’22, werd het toenmalige Kamerlid Kauthar Bouchallikht ermee geconfronteerd dat ze op dezelfde foto had gestaan. Het is nooit achterhaald wie verantwoordelijk was voor het plaatje. Zou het kunnen dat er eenzelfde geschiedenis aan verbonden is als destijds bij Van Bommels ”Hamas Hamas”?

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Enric Borràs (cc)

Honderd jaar oorlog in Palestina

RECENSIE - De oorlog van Israël tegen Hamas lijkt uitzichtloos. De gewelddadige wraakacties van het Israëlische leger na de onvergeeflijk brute moorden van Hamas zijn buitenproportioneel en nietsontziend. Dat Europa en de VS Israël blijven steunen toont eens te meer aan hoezeer het westen zich nog steeds laat leiden door een pijnlijk gebrek aan kennis, blinde vlekken en Israëlische propaganda. We kunnen ons terecht schamen over het lot van de Joden in de Tweede Wereldoorlog. Maar er is inmiddels ook meer dan genoeg kennis om ons te schamen over de voortdurende onverschilligheid ten opzichte van het lot van de Palestijnen. Die kennis is bijvoorbeeld te vinden in het dit voorjaar verschenen boek van Rashid Khalidi ‘De honderdjarige oorlog tegen Palestina’. Een indrukwekkend Palestijns verhaal over onrecht, geweld en verwaarlozing dat het westen nog steeds negeert.

Rashid Khalidi is een Amerikaans historicus afkomstig uit een vooraanstaande Palestijnse familie van geleerden, juristen en politieke functionarissen. Zijn vader werkte voor de Verenigde Naties en was onder andere betrokken bij overleg van de Veiligheidsraad over conflicten in Palestina. Hij bracht meer dan een jaar door in de familiebibliotheek in Jeruzalem waar twaalfhonderd manuscripten bewaard worden, de oudste daterend uit de elfde eeuw, tweeduizend 19e eeuwse Arabische boeken en een hele verzameling familiedocumenten. Daaronder ook een brief van Yusuf Diya’, een van zijn vroegere verwanten, voormalig burgemeester van Jeruzalem. Hij schreef aan de leider van zionisten Theodor Herzl dat hij alle begrip had voor het rechtvaardige streven van de zionisten, maar dat hij er rekening mee moest houden dat Palestina al bewoond was en dat die bewoners zich niet vrijwillig zouden laten verdringen. Het lijkt hem ‘pure waanzin’ dat de zionisten Palestina zouden willen overnemen. Yusuf Diya’ schreef dit in 1899. Herzl negeerde zijn waarschuwing die daarna nog vaak genoeg in alle toonaarden te horen is geweest. In het negeren van wat Diya’ al in 1899 aanduidde als de kern van het probleem van het zionisme ligt de oorzaak van de honderdjarige oorlog die zijn nazaat nu in alle details beschreven heeft.

Volgende