Ik moet bekennen dat ik nog nooit van Sakir Khader had gehoord, terwijl hij al jaren werkzaam is als journalist, fotograaf en documentairemaker en die zich met name richt op verhalen van vluchtelingen; een onderwerp dat mij behoorlijk aan het hart gaat. Daarom heb ik me toch maar een beetje ingelezen op deze bijzondere man. Al snel stuitte ik op de mini-docu “De ogen van Aleppo” over de Syrische jonge mannen die middenin de oorlog voor fotomateriaal zorgden, nadat het voor Westerse journalisten te gevaarlijk werd. Binnen 5 minuten zat ik met tranen in mijn ogen vanwege de afschuwelijke beelden en het verhaal van de jongens. Nou, dat wordt nog wat vanavond, dacht ik toen. En ook; het lijkt me beter om vanavond maar gewoon te gaan kijken, voor ik hier een heel stuk neerpen over zijn Wikipedia-pagina. De toon werd direct gezet met Sakirs opmerking dat hij niet weet of hij er over een paar jaar nog is, met het tempo waarmee zijn collega’s worden afgemaakt. Het thema van zijn werk is “De relatie tussen leven en dood”. Hij bevindt zich dan ook vaak in levensgevaarlijke situaties, maar neemt dat risico omdat hij belangrijke verhalen wil vertellen. Wel vindt hij het moeilijk om afscheid te nemen, vooral omdat hij de achterblijvers niet bezorgd wil maken. En natuurlijk wordt hij ook best moedeloos, biechtte hij op na het tonen van een fragment uit Terugkeer naar Homs, waarin een jonge rebel een graf delft voor zijn vriend terwijl de bommen en kogels om zijn oren vliegen. Als die totaal verdwaasd aangeeft dat hij niet meer kán, ziet Sakir zichzelf daar soms wel in terug. Als het over zijn jeugd gaat leeft hij een beetje op. Sowieso als het over zijn familie en vrienden gaat, de mensen die achter hem staan; zijn schild. Hij was gevoelig, maar ook een druk ventje dat graag kattenkwaad uithaalde. Een leraar zei eens dat “het nooit wat wordt met die jongen”, dat heeft een diepe indruk achtergelaten. Maar blijkbaar ook strijdlust aangewakkerd, de eigenschap die me eigenlijk het meest is bijgebleven. Zelden zoveel vuur in iemands ogen gezien, zoveel felheid waarmee hij zijn beweegredenen verdedigt. Dat kwam vooral naar voren in de onvermijdelijke discussie over de oorlog in Gaza. Voor Sakir is het duidelijk; de Palestijnen zijn zijn mensen, natuurlijk staat hij aan hun kant. Als Joris hem vraagt waarom hij alleen hun kant belicht, wordt hij duidelijk pissig – en terecht wat mij betreft. Het gesprek ontspoorde bijna volledig omdat Joris maar bleef hameren op “journalistieke neutraliteit”, daarmee volledig voorbijgaand aan de situatie ter plekke*. En ja, een whataboutism was hier ook wel op zijn plek, want we vragen van Oekraïense journalisten toch ook niet dat ze even bij de Russen langs gaan voor wederhoor? Daarbij kan een Palestijn zich helemaal niet vrij bewegen in Gaza (or the Westbank for that matter); wat verwacht je dat een IDF-soldaat doet zodra hij een Palestijn met een camera ziet naderen? Die schiet hij gewoon voor z’n kop. Bovendien, voerde Sakir aan, hij documenteert wat hij ziet, dat zíjn de feiten. Hij is helemaal niet bezig met het leed van “de andere kant”, die luxe heeft hij niet. Ietwat bedremmeld gaf Joris uiteindelijk toe dat hij zich als 7-vinker inderdaad in een totaal andere positie bevindt. (* Ronduit beledigend én dom vond ik zijn opmerking dat je anders geen journalist bent maar eerder columnist. Alsof Sakirs foto- en videowerk lullige opiniestukjes zijn. Bovendien, maar dat is dan wel míjn persoonlijke mening, vind ik het idee dat je de persoon van de rol kunt onderscheiden totale nonsens – absolute objectiviteit bestáát gewoon niet.) Om even wat lucht te happen, werden we getrakteerd op de vette videoclip met dito nummer van The Blaze: Territory. Daarna volgde een lyrische ode aan cinematografisch werk in het algemeen, en was de lieve vrede weer hersteld. Volgens Sakir kun je met beeld veel meer vertellen dan met woorden, al sputterde Joris hier nog wel wat tegen dat die soms toch echt nodig zijn om bepaalde dingen uit te diepen. Sowieso viel me op dat Joris veel vanuit zijn eigen ervaring sprak, maar storend vond ik dat meestal niet. Zijn anekdotes en gevoelens toonden af en toe juist goed het verschil in status tussen de 2 heren aan. Ik blijf achter met een indrukwekkend beeld van een jonge vent die zich in heeft moeten vechten, en dat met verve en vasthoudendheid heeft gedaan. Volhouden is zijn motto. Ook al heeft hij geen hoop in zijn hart, hij verwacht zelfs dat er een grote oorlog zal komen (en de laatste nieuwsberichten doen het ergste vermoeden). Hij staat op een internationale terroristenlijst waar hij nooit meer vanaf komt (aldus de AIVD volgens hem). Maar hij houdt van het leven. Droomt van mooie films maken en belangrijke verhalen vertellen voor het nageslacht. Hij wisselt zijn turbulente werk in het Midden Oosten af met gemoedelijke saaiheid in Nederland. Beide zaken houden hem op de been. Aan de dood denkt hij niet. Die komt vanzelf. Volgend jaar komt er een tentoonstelling van zijn fotografische werk. Over moeders, de brengers van leven. https://www.youtube.com/watch?v=54fea7wuV6s
Een tweestatenoplossing is volgens de landen de enige oplossing. Israël zegt dat het de boodschap afgeeft dat terrorisme loont. Het is de tweede politieke tegenslag voor Israël in korte tijd, nadat het ICC de Israëlische premier Netanyahu en leden van zijn kabinet beschuldigde van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
OPINIE - Ach antisemitisme. Harry van Bommel, Kamerlid voor de SP, liep in 2009 mee in een mars die werd gehouden om te protesteren tegen de Israëlische inval van dat jaar in Gaza,. Hij liep gearmd met Gretta Duisenberg en ze riepen ”Intifada, intifada, Palestina vrij”. Een videofilmpje daarvan verscheen op tv en in een talkshow krabbelde Van Bommel een beetje terug. Maar de volgende dag was er in dezelfde talkshow hetzelfde filmpje en werd hij volledig afgebrand. Onbekenden achter Van Bommel en Duisenberg riepen daarin opeens ”Hamas, Hamas, alle Joden aan het gas!” Ik had een groot deel van de mars meegelopen en geen enkele keer ”Hamas Hamas” gehoord. Ik sprak erover met anderen de hele tocht hadden meegelopen. Die hadden ook niets gehoord. Korte tijd later sprak ik Job Cohen, de toenmalige burgemeester, die zei dat de politie die de hele route de gaten had gehouden ook geen melding had gemaakt van ”Hamas, Hamas”. Volgens Cohen was het mogelijk dat de video achteraf was ingedubt.
In de jaren die volgden waren er steeds nieuwe gevallen van hetzelfde heftige antisemitisme, die vaak naar buiten kwamen via de Telegraaf. In 2014 stond Fatima Elatik volkomen onwetend op een foto van een Israëlische vlag die werd gecombineerd met een hakenkruis. Het beeld was ongeveer tien minuten te zien voordat het werd weggehaald. Maar voor een foto in de krant van wakker Nederland was dat lang genoeg. Niet lang geleden, in 2021 of ’22, werd het toenmalige Kamerlid Kauthar Bouchallikht ermee geconfronteerd dat ze op dezelfde foto had gestaan. Het is nooit achterhaald wie verantwoordelijk was voor het plaatje. Zou het kunnen dat er eenzelfde geschiedenis aan verbonden is als destijds bij Van Bommels ”Hamas Hamas”?
RECENSIE - De oorlog van Israël tegen Hamas lijkt uitzichtloos. De gewelddadige wraakacties van het Israëlische leger na de onvergeeflijk brute moorden van Hamas zijn buitenproportioneel en nietsontziend. Dat Europa en de VS Israël blijven steunen toont eens te meer aan hoezeer het westen zich nog steeds laat leiden door een pijnlijk gebrek aan kennis, blinde vlekken en Israëlische propaganda. We kunnen ons terecht schamen over het lot van de Joden in de Tweede Wereldoorlog. Maar er is inmiddels ook meer dan genoeg kennis om ons te schamen over de voortdurende onverschilligheid ten opzichte van het lot van de Palestijnen. Die kennis is bijvoorbeeld te vinden in het dit voorjaar verschenen boek van Rashid Khalidi ‘De honderdjarige oorlog tegen Palestina’. Een indrukwekkend Palestijns verhaal over onrecht, geweld en verwaarlozing dat het westen nog steeds negeert.
Rashid Khalidi is een Amerikaans historicus afkomstig uit een vooraanstaande Palestijnse familie van geleerden, juristen en politieke functionarissen. Zijn vader werkte voor de Verenigde Naties en was onder andere betrokken bij overleg van de Veiligheidsraad over conflicten in Palestina. Hij bracht meer dan een jaar door in de familiebibliotheek in Jeruzalem waar twaalfhonderd manuscripten bewaard worden, de oudste daterend uit de elfde eeuw, tweeduizend 19e eeuwse Arabische boeken en een hele verzameling familiedocumenten. Daaronder ook een brief van Yusuf Diya’, een van zijn vroegere verwanten, voormalig burgemeester van Jeruzalem. Hij schreef aan de leider van zionisten Theodor Herzl dat hij alle begrip had voor het rechtvaardige streven van de zionisten, maar dat hij er rekening mee moest houden dat Palestina al bewoond was en dat die bewoners zich niet vrijwillig zouden laten verdringen. Het lijkt hem ‘pure waanzin’ dat de zionisten Palestina zouden willen overnemen. Yusuf Diya’ schreef dit in 1899. Herzl negeerde zijn waarschuwing die daarna nog vaak genoeg in alle toonaarden te horen is geweest. In het negeren van wat Diya’ al in 1899 aanduidde als de kern van het probleem van het zionisme ligt de oorzaak van de honderdjarige oorlog die zijn nazaat nu in alle details beschreven heeft.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Nu alle wereldleiders samenzijn bij de VN moet de schending van Palestijnse rechten beproken worden.
Dat betogen de Palestijnese politica Hanan Ashrawi en de Algerijnse VN-diplomaat Laghdar Brahimi in The Guardian.
‘Apartheid is overal ter wereld een misdaad tegen de menselijkheid, en zowel staten als de VN zijn verantwoordelijk voor de afschaffing ervan. De Algemene Vergadering speelde een cruciale rol bij het verslaan van de apartheid in Zuid-Afrika. Als de VN nu in actie komen tegen Israël zal dit het vertrouwen in de organisatie doen groeien.’
Hoe staat Europa tegenover het geweld in Israël/Palestina? Het Europees parlement stemde gisteren voor een motie die ondersteund werd door alle grote partijen. Het parlement veroordeelt het optreden van Hamas, Hezbollah en Iran, erkent het recht van Israël zich te verdedigen en spreekt zijn zorgen uit over de situatie in Gaza. Over de acties van Israël wordt geen expliciete veroordeling uitgesproken. Wel dringt het parlement aan om het internationaal humanitair recht strikt na te leven. ‘Het aanvallen van burgers, waaronder VN-werknemers, medisch personeel en journalisten, en de civiele infrastructuur is een ernstige schending van het internationaal recht.’ In onderscheid met een eerdere versie van de motie van de Europese Volkspartij wil het parlement met deze gezamenlijke motie zijn ‘diepste verdriet en volledige solidariteit uitspreken met de onschuldige slachtoffers aan beide kanten, hun families en dierbaren.’ PvdA en GroenLinks stemden voor de resolutie, maar hadden graag een veel sterkere inzet gezien op het vlottrekken van het vredesproces met als doel een tweestatenoplossing en dus ook het einde van de bezetting van de Palestijnse Gebieden, en per direct zou oproepen tot een staakt-het-vuren, maar deze inzet is volgens hun persbericht helaas gesneuveld tijdens de eindstemming.
Wie is Europa?
Over Henry Kissinger, de beroemde Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, gaat het verhaal dat hij zo’n vijftig jaar geleden eens gevraagd zou hebben: Wie moet ik bellen als ik Europa wil spreken? Het schijnt niet waar te zijn, maar het tekent nog steeds de situatie. Europa is een confederatie van staten. Als de regeringen van die staten het met elkaar eens zijn kun je van een gezamenlijk Europees standpunt spreken. Maar dat is zelden het geval. Meerderheden in het Europarlement hebben zeker zeggingskracht. Maar voor het omzetten van standpunten in wetgeving of andere acties is de instemming nodig van de Europese Raad van regeringsleiders of de Raad van ministers van de lidstaten. De Europese Commissie speelt daarbij als derde partij absoluut een belangrijke rol. Maar Ursula Von der Leyen is geen staatshoofd of premier van de EU. Europa is geen (super)staat. De EU heeft anders dan in de jaren zeventig nu wel een vertegenwoordiger voor buitenlandse betrekkingen. Dat is nu de Spanjaard Josep Borrell. Die kan gebeld worden. Maar hij zal zich dan altijd verstaan met de ministers van Buitenlandse Zaken van de 27 lidstaten.
Als er geen Palestijnse tegenreactie is die de wereld voldoende choqueert, dan wordt de koloniale situatie gewoonlijk genegeerd. Dat is de tragedie, volgens Koenraad Bogaert*.
Noot vooraf: hier gaan we weer. Het ‘conflict’ tussen Israël en Palestina is weer in alle hevigheid losgebarsten. Nieuwswebsites slaan op hol, journalisten rollen over elkaar met de laatste updates, politici en opiniemakers moeten om ter snelst hun statements en reflecties op de wereld loslaten. Iedereen wil zijn zeg doen… moet precies zijn zeg doen. Ik ook dus voor alle duidelijkheid. Maar laat het even bezinken. De nieuwswaardigheid van de frontale aanval van de radicaal-islamistische terreurgroep Hamas is zeer tragisch. Niet alleen vanwege het hoge aantal burgerslachtoffers aan beide kanten, maar ook omdat enkel extreem geweld aan Palestijnse zijde de wereld nog lijkt wakker te schudden.
Het afgelopen jaar was nochtans één van de dodelijkste jaren sinds zeer lange tijd. Het Israëlische leger valt met de regelmaat van de klok Palestijnse steden en vluchtelingenkampen binnen. Er is sinds kort een extreemrechtse regering aan de macht in Israël die openlijk uitkomt voor de verdere annexatie van de overgebleven Palestijnse gebieden. Deze regering geeft kolonisten de vrije baan om nieuwe illegale buitenposten op te zetten en raids te organiseren op Palestijnse steden en dorpen. De kolonisten zelf worden ook geen strobreed in de weg gelegd door het Israëlische leger wanneer ze Palestijnen doden of verminken die hun huizen proberen te verdedigen.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
RECENSIE - Libanon, begin jaren tachtig van de vorige eeuw. Het land is verwikkeld in een burgeroorlog tussen christenen, soenieten, sjiiten en Palestijnen. Een groot aantal schietgrage milities maken de straten van Beirut onveilig. Daarboven verschijnen dan ook nog op zeker moment de Israëlische bommenwerpers. Ze bombarderen delen van de stad waar Palestijnse vluchtelingen wonen in een poging een definitief einde te maken aan de PLO en andere Palestijnse strijdgroepen. Volkskrant-verslaggever Jan Keulen zat er jarenlang middenin, in de meest heftige periode als enige Nederlandse journalist. Hij heeft nu zijn herinneringen opgetekend. Niet alleen over Libanon, maar ook over Syrië, Egypte, Palestina, Jordanië en andere, voornamelijk Arabische landen. Hij was bij alle belangrijke conflicten in het Midden-Oosten. In ‘De oorlog van gisteren’ schrijft hij: ‘De afgelopen veertig jaar zocht ik nooit doelbewust een oorlog op. Het was eerder dat de oorlog mij opzocht.’
Keulen is geen voorbeeld van een traditionele oorlogscorrespondent die -al dan niet ‘embedded’- met de troepen meetrekt. Maar dit citaat komt toch wat vreemd over als je leest hoe hij zich keer op keer met gevaar voor eigen leven begeeft naar plaatsen waar het geweld oplaait. Als Israël de buurt bombardeert waar het PLO-hoofdkantoor staat kan hij niet thuisblijven. Hij heeft daar met anderen zijn toevlucht genomen in een gebouw zonder schuilkelder. Het gebouw aan de overkant wordt getroffen. Keulen ontsnapt na angstige momenten aan de dood. En dat zal niet de enige keer zijn. Keulen wil er bij zijn. Als hij toevallig voor een korte vakantie op Cyprus zit en van daaruit verslag moet doen van de eerste Israëlische bombardementen is hij ‘doodongelukkig’ dat hij niet in Beirut is. Als later het Israëlische leger Libanon binnenvalt en optrekt naar Beirut terwijl hij in Nederland op bezoek is bij zijn ouders wil hij ‘geen moment langer in Nederland blijven’.
OPROEP - In christelijke kerken zal vandaag weer hard gebeden worden voor vrede op aard, ook door de politieke vertegenwoordigers van vele gelovigen in de ChristenUnie, de SGP en het CDA. Ondanks dat zij keer op keer bezwijken voor de weinig vreedzame boodschappen van de Israëllobby. Zoals in het recente debat over de begroting van Buitenlandse Zaken. Misschien moeten ze ook eens luisteren naar hun christelijke medebroeders in het Heilige Land. De orthodoxe patriarchen en andere kerkleiders in Jeruzalem waarschuwen in een gezamenlijke verklaring dat ‘de christelijke aanwezigheid in het Heilige Land’ ernstig gevaar loopt. ‘Radicale groepen’ proberen eigendommen te verwerven in het christelijk deel van Jeruzalem om de aanwezigheid van christenen terug te dringen. Niet zelden met geweld en intimidatie.
Sheikh Jarrah
De Grieks-Orthodoxe patriarch sprak eerder over de strijd die kerken voeren tegen ‘radicale groepen’ en hun ‘haatmisdrijven evenals onderhandse tactieken, intimidatie en systematische pogingen om het vermogen van christenen om in hun historische huizen en buurten te blijven te verminderen’. In Sheikh Jarrah, een wijk in bezet Oost-Jeruzalem, dreigen zeventien Palestijnse gezinnen hiervan het slachtoffer te worden. Zij zullen moeten wijken voor Joodse kolonisten die een beroep doen op oude rechten. Ondanks dat de Israëlische rechter volgens internationaalrechtelijke maatstaven in bezet gebied buiten zijn boekje gaat is onlangs het eerste uitzettingsbevel afgegeven. Yonatan Yosef Yosef beweert de rechten op het perceel te hebben gekocht van een nabestaande van de Joodse familie die er tot 1948 woonde en toen gedwongen was te vluchten. Het pijnlijke is dat dergelijke claims van Joodse Israëli’s door de rechter wél worden ondersteund, terwijl overeenkomstige claims van Palestijnen die huis en haard moesten verlaten en nu al 75 jaar in vluchtelingenkampen wonen worden afgewezen. Het hoofd van een EU-delegatie, Sven Kuhn von Burgsorff, heeft Israël maandag opgeroepen te stoppen met de uitzettingen in Sheikh Jarrah.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.