Vertrouwen in overheid
ERIK HEEFT NOG STEEDS VERTROUWEN IN DE OVERHEID
Dit keer een stuk zonder duiding van mijn kant. Mede omdat ik het moeilijk vind hier een duidelijke uitspraak over te doen. De Rekenkamer heeft een rapport opgesteld over de inzet van particuliere beveiliging binnen de overheid. Naast zaken als beveiliging van gebouwen doen ze ook aan transport gevangenen en uitgeprocedeerde asielzoekers. Er zijn alleen al bij de ministeries zo'n 2000 fte (volle banen equivalent) ingezet en dat kost ongeveer €130 miljoen per jaar. Rekenkamer geeft de volgende voordelen aan: - Flexibiliteit - Prikkel tot beter presteren - Borging van de integriteit - Concentratie op kerntaken
ERIK HEEFT NOG STEEDS VERTROUWEN IN DE OVERHEID
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Krap twee maanden geleden ging het nieuwe initiatief van de overheid van start om via internet bij bepaalde weten burgers te consulteren. Ik schreef toen dat het op zich een toe te juichen plan is, maar dat de uitwerking nog niet zo best was. Echter, dat moet ons er niet van weerhouden toch eens een keertje mee te praten. Wachten was echter op een wetsvoorstel waar ook iets mee te doen viel. Gelukkig komt er nu eentje voorbij die goed past binnen de onderwerpen die ik recent behandeld heb. Het gaat om de aanpassing van de wet op de bescherming persoonsgegevens. Dus over privacy.
Hetgeen gelijk opviel was de zin “Doel van de voorgestelde wijziging van het Vrijstellingsbesluit Wbp is het zoveel mogelijk vrijstellen van eenvoudige verwerkingen van persoonsgegevens van de verplichting om die verwerking aan te melden bij het College bescherming persoonsgegeven.”
En dat is ook de essentie van de aanpassingen. Hoewel dat gevaarlijk is in mijn ogen, is het ook begrijpelijk. Zo wil men groepen als gerechtsdeurwaarders en bureaus voor werving en selectie dezelfde vrijstelling geven als advocaten en notarissen. Maar ook websites en weblogs die meestal bijna vanzelf persoonsgegevens opslaan (ook dit weblog) hoeven dat dan niet meer te melden, tenzij ze er iets anders mee gaan doen natuurlijk.
Minister Cramer is het blijkbaar zat dat ‘milieuclubs’ de staat aanklagen, want ze gaat de regels voor hun subsidieverstrekking aanpassen. Vanaf nu zullen de milieu-organisaties geen vaste bedragen per jaar meer krijgen, maar per project worden gesubsidieerd.
De organisaties betwisten dat ze van overheidsgeld rechtszaken aanspannen, maar dat is natuurlijk moeilijk vol te houden. Door de overheidssubsidie komt er immers donateursgeld vrij dat dan vervolgens doodleuk gebruikt kan worden om diezelfde overheid aan te klagen. Het enige waar de organisaties voor moeten zorgen is dat het bedrag waarmee ze procederen niet groter wordt dan het bedrag dat ze aan particuliere donaties binnenhalen. De overheid bepaalt door deze subsidies dus indirect het budget voor procedures tegen zichzelf.
Het is vreemd dat je als milieuorganisatie bereid bent om de hand die je voedt te bijten, maar het lijkt erop dat het in Nederland de afgelopen decennia prima kon zonder dat het gevolgen had voor je budget het jaar erop. Het is dan ook logisch dat het is ontstaan. En dat wringt nogal in de Tweede Kamer. Zoals VVD-kamerlid Neppérus het omschreef: “Ik wens niet dat ons belastinggeld wordt besteed aan organisaties die democratisch genomen besluiten alsmaar blijven bestrijden.”
En daar heeft zij natuurlijk wel een punt. Maar aan de andere kant zegt Cramer ook dat de milieuorganisaties ‘het volste recht’ hebben om naar de rechter te stappen. Alleen of het doel – minder rechtszaken en procedures – van de nieuwe opzet gaat werken is de vraag. Immers, de uitgangssituatie is bijna dezelfde. Of de organisaties nou op projectbasis of op jaarbasis worden gefinancierd, ze hebben nog steeds een vast bedrag beschikbaar aan particuliere donaties, dat zij kunnen inzetten om te procederen tegen de overheid. Er is alleen de mogelijkheid beter te controleren of de gegeven subsidie niet wordt gebruikt om te procederen. Als de organisaties de waarheid spreken en zij alleen geld van particuliere donateurs gebruiken voor de procedures verandert er dus bijna niets en blijft de overheid de procedures indirect sponsoren.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Deze post is vooral een kapstok voor een discussie. Gisteren presenteerde de Raad van State haar jaarverslag. En dan is het tegenwoordig traditie dat de baas van de Raad van State, in dit geval Tjeenk Willink, uithaalt naar de Staat, Overheid en Politiek. Het klopt niet en het is in gevaar en zo nog wat.
Ook dit jaar weer, nu met nog meer urgentie vanwege de crisis. Ook geeft hij aan dat de overheid door haar marktdenken de burger teveel als klant is gaan zien. En dat bleek dus niet te werken.
Leest u vooral zelf zijn stukje en de verslagen van de persconferentie.
Persoonlijk struikelde ik over deze zin van Tjeenk Willink:
“Een goed functionerende markt heeft, wil zij duurzaam zijn, het tegenwicht nodig van een krachtige staat. Een krachtige staat heeft, wil hij democratisch zijn, zelfbewuste burgers nodig en een krachtige burgersamenleving.”
Het eerste stuk ondersteun ik wel. Maar lees ik vervolgens, vrij vertaald, dat de burgers nodig zijn om een krachtige staat te maken. Daarbij is de Staat een gegeven en zijn de burgers instrumenten. En in mijn ogen is dat verkeerd om. De burgers zijn een gegeven en de Staat is een instrument. Doordat de Staat zichzelf als gegeven is gaan zien, verliest zij uit het oog dat zij er alleen maar is omdat de burgers vinden dat het een aardige manier is om de wereld om hun heen te ordenen. De Staat gaat daardoor steeds meer redeneren vanuit het zelfbehoud van de Staat i.p.v. de veranderende behoeften van burgers.
Op Sargasso ontvangen we graag gastbijdragen. Hier een bijdrage van Harmen Bos, bestuurskundige en secretaris van de landelijke werkgroep Milieu en Energie van de PvdA (LME).
Democratie is bij uitstek een organisatievorm waarmee landen problemen, zoals de kredietcrisis, files en klimaatverandering, het hoofd kunnen bieden. Door een vrije markt van ideeën en opinies vormen kiezers een mening over wie hun belangen het beste kan behartigen. De gekozen volksvertegenwoordigers wegen alle feiten en mogelijke scenario’ s en komen dan tot solide keuzes, is het idee. Toch worden deze krachtige mogelijkheden van de democratie in Nederland niet benut. Op de werkvloer zien we het beleid op een drietal punten haperen:
1. De regering reageert alsof de kredietcrisis binnenkort weer voorbij is en de genationaliseerde banken met winst kunnen worden verkocht. Maar waarschijnlijk gaan we een historische meltdown van het bestaande financiële systeem meemaken, veroorzaakt door de enorme schuldenberg die de afgelopen decennia is opgebouwd. De econoom Nouriel Roubini voorspelde deze ineenstorting twee jaar geleden en heeft het nu over de “Bermudadriehoek van deflatie”, een liquiditeitsval en faillissementen van huishoudens en bedrijven (1). We behoren ons dan af te vragen hoe we Nederland kunnen loskoppelen van deze wereldwijde meltdown. Nu gebeurt het omgekeerde: de overheid opereert als kredietverzekeraar en bankier zonder een analyse van de risico’s die dat met zich meebrengt. De staatsschuld is in twee maanden gegroeid van 250 naar 340 miljard (2). Dat is historisch ongekend. De kans dat de overheidsbegroting meezakt in het drijfzand van een recessie wordt hierdoor groter.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.