De orgaandonatiewet is bij uitstek geschikt voor een raadgevend referendum

U heeft nog een paar dagen om de aanvrage voor een referendum over de orgaandonatiewet te ondersteunen. Eerlijk gezegd heb ik wel geaarzeld over de ondertekening van de aanvrage van een referendum door Hart voor Democratie. Het initiatief komt uit dezelfde koker als het vermaledijde Oekraïne-referendum van twee jaar geleden. Daarover zaaiden de initiatiefnemers zelf zoveel twijfel dat ik er niet aan mee heb gedaan. Maar in het geval van de orgaandonatiewet vind ik dat we het verzoek niet moeten beoordelen op de aanvrager maar op het onderwerp van het referendum: een wet die in het parlement en in de samenleving veel discussie heeft opgeleverd. Niet alleen over het doneren van organen, maar ook over de vraag hoe ver de overheid mag ingrijpen in de integriteit en autonomie van de burgers. Maar eerst even over het raadgevend referendum. Het Oekraïne-referendum was een miskleun. De initiatiefnemers hadden eigenlijk vooral een anti-EU agenda. En internationale verdragen zijn veel te moeilijke onderwerpen voor een keuze tussen voor en tegen. Het referendum over de sleepwet heb ik graag gesteund. Ook geen eenvoudig onderwerp. Maar het effect is wel geweest dat er voor het eerst in de geschiedenis een maatschappelijk debat heeft plaatsgvonden over de ruimte die een geheime dienst krijgt. Los van wat er nu verder met de wet gebeurt vind ik dat uit democratisch oogpunt pure winst.

Door: Foto: Rue89 Strasbourg (cc)
Foto: Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS) (cc)

Waarom is orgaandonatie nog steeds een probleem?

, door

Eens in de zoveel tijd laait de discussie op: moet er in Nederland een ander registratiesysteem komen voor orgaandonoren? Onlangs heeft D66 wederom een initiatiefwet ingediend om het bestaande systeem (geen donor, tenzij je expliciet aangeeft dit te willen zijn) te veranderen in een ‘opt-out’ systeem (automatisch donor, tenzij je bezwaar maakt). Dit is een tweede poging sinds de Raad van State negatief advies gaf over een voorstel van D66 en CDA in 2012. De verwachting is dat de wet er nu opnieuw niet doorkomt. En dat terwijl er toch veel levens mee gewonnen zouden zijn: naar schatting overlijden jaarlijks 150 mensen in afwachting van een orgaan. Van waar dan toch die weerstand?

Het ‘opt-out’-, of ‘geen bezwaar’- systeem houdt in dat iedere burger in Nederland orgaandonor is, tenzij hij of zij bezwaar maakt. In de praktijk zou dit volgens de initiatiefwet betekenen dat iedereen een brief thuiskrijgt met de vraag of je orgaandonor wilt zijn of niet. Bij geen reactie, krijg je na zes weken opnieuw een brief met dezelfde vraag. Wie dan nog niet reageert, wordt geregistreerd als orgaandonor. Het blijft daarna mogelijk om alsnog aan te geven geen orgaandonor te willen zijn. Ook behouden nabestaanden het recht om anders te beslissen.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het lichaam als handelswaar

, door

Het menselijk lichaam is handelswaar in de medische wetenschap. Organen, bloed, vruchtvlies: vrijwel alles kan hergebruikt worden. Maar de meeste mensen weten er bijzonder weinig van. Daarom maakte ontwerpster Alissa van Asseldonk er een boek over.

Wist u dat een stukje van de mannelijke voorhuid ter grootte van een postzegel opgekweekt kan worden tot een stuk huid van zes voetbalvelden groot? En dat die huid vervolgens gebruikt kan worden om brandwonden te helpen genezen, zoals het geval was bij slachtoffers van 9/11? Zulke en andere interessante weetjes over het menselijk lichaam zijn vastgelegd in Corpus Commodus, het afstudeerproject van de Eindhovense student Alissa van Asseldonk.

‘Er is heel veel mogelijk met het menselijk lichaam en er gebeurt ontzettend veel op dit gebied, maar er is in de maatschappij weinig kennis van. Omdat sommige dingen ethisch heel gevoelig liggen, wilde ik met dit project ruimte creëren voor mensen om na te denken over het thema,’ zegt Van Asseldonk. Ze maakte een boek waarin in drie delen wordt uitgelegd waar het menselijk lichaam in de wetenschap voor gebruikt wordt.

‘Ik heb onderscheid gemaakt tussen drie menselijke producten, om het zo te zeggen. De eerste is wat we bewust doneren: nieren bijvoorbeeld, of bloed. Daarna volgt het materiaal dat in het ziekenhuis overblijft en anders weggegooid wordt, restmateriaal dus. Dingen die bijvoorbeeld overblijven na een bevalling of een besnijdenis. De derde categorie is wat het menselijke lichaam afscheidt, bijvoorbeeld urine of haar,’ vertelt Van Asseldonk.

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-11-2022

Het lichaam als staatsbezit

, door

Nederland heeft een erkend onpraktisch en kostbaar systeem voor orgaandonatie, waarin mensen zich moeten laten registreren als donor. Waarom niet andersom? Waarom is niet iedereen automatisch donor, met een registratiesysteem voor de weinigen die er bezwaar tegen hebben? Niet alleen is dat eenvoudiger, er komen zo ook meer organen ter beschikking, waardoor de wachtlijsten korter kunnen.

Dat simpele systeem is wel eens voorgesteld. Ik denk dat het in 1994 is geweest. De kwestie speelde al een tijdje, en CDA-leider Elco Brinkman wilde – nogmaals: als ik het me goed herinner – instemmen met een voorstel om een systeem in te voeren waarin artsen zouden aannemen dat iemand donor was tenzij hij als niet-donor was geregistreerd.

Het was echter verkiezingstijd en de leider van de oppositie, Frits Bolkestein (VVD), had aan een half woord genoeg. Brinkman, zo zei hij, wilde onze lichamen “tot staatsbezit maken”. Onzin natuurlijk, maar hij bereikte ermee dat Brinkman kort voor de verkiezingen zijn standpunt aan de eigen achterban moest uitleggen. Het was één van de redenen waarom de christendemocraten de verkiezingen zó gigantisch verloren dat een paars kabinet de enige oplossing was.

Dat moest nu een wet maken voor de orgaandonatie. De makkelijkste oplossing was, door Bolkesteins tactische zet, niet langer mogelijk. Dus kregen we het huidige systeem. Ik heb wel eens ergens gelezen dat het niet leidde tot meer donoren en dat ziekenhuizen nog altijd beschikken over te weinig organen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Quote du Jour

Quote du Jour | “Artsen gaan niet dood…”

, door

“Als artsen rekenen we erop dat we nooit doodgaan. Net zoals we nooit ziek worden” (Christine Groeninx van Zoelen, longarts op de ic van het Erasmus MC)

Nederlandse artsen denken dat ze niet doodgaan. En dat bemoeilijkt de discussie tussen artsen over orgaandonatie. Wie staat geregistreerd als orgaandonor en wie niet? De moeilijkheid is dat iemand die niet doodgaat, ook geen organen kan doneren. In werkelijkheid is ruim een kwart van alle artsen geen orgaandonor, omdat ze a) de beslissing om organen te doneren na hun dood door familie laten nemen b) te laks zijn om zichzelf als orgaandonor te registreren, c) twijfels hebben rond de status van ‘het klinisch dood zijn’ en d) in het verleden dusdanig negatieve ervaringen hebben opgedaan met orgaandonatie, dat ze er vanaf zien.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Verplichte keuze levert orgaandonoren op

, door

Een gastbijdrage van Aurélien Baillon en Dennie van Dolder, gedragseconomen verbonden aan Erasmus School of Economics.

Nederland kampt met een groot tekort aan orgaandonoren. Op 1 januari 2011 stonden er 1300 mensen op de wachtlijst voor orgaantransplantatie. Belangenorganisaties pleiten voor een ander donorregistratie-systeem. Minister Schippers houdt vast aan het huidige systeem. Verplichte keuze kan uitweg bieden.

Het huidige donorregistratiesysteem in Nederland is een opt-in systeem. Dit houdt in dat een burger na overlijden geen donor is, behalve als hij of zij hiervoor expliciet toestemming heeft gegeven. De meeste Europese landen hanteren een opt-out systeem. Dat komt erop neer dat elke burger donor is behalve wanneer hij of zij hier expliciet bezwaar tegen heeft gemaakt.

Belangenorganisaties zijn ervan overtuigd dat het opt-out systeem tot meer donaties leidt en pleiten voor een stelselwijziging. Minister Edith Schippers van Volksgezondheid heeft onlangs tot grote ergernis van de deze organisaties gekozen voor behoud van het huidige opt-in systeem. Ze gebruikt daarvoor twee argumenten. Een opt-out systeem zou het recht op zelfbeschikking schaden en er zou twijfel bestaan over de effectiviteit ervan. De minister kiest daarom voor een verbetering van de praktische uitvoering van het bestaande systeem. En voor een voortzetting van de wervingscampagnes.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.