Dit is een gastbijdrage van Ingo Piepers. Hij is militair deskundige en heeft de wetmatige onvermijdelijkheid van het ontstaan van (grote) oorlogen bestudeerd. Met enige regelmaat laat hij op Sargasso zijn licht schijnen op internationale militaire conflict. Hieronder zijn beschouwing naar aanleiding van de recente ontwikkelingen in de Kaukasus. -- Update: Ingo is inmiddels associated blogger. Daarom staat dit stuk nu onder zijn eigen naam -- Eerlijk gezegd ben ik niet helemaal verrast door het nogal forse optreden van Rusland in Georgië. En dat niet eens zo zeer vanuit mijn onderzoek beredeneerd. Grootmachten (het is verklaarbaar, maar geen excuus), dulden nu eenmaal geen gedoe aan hun grenzen. Grootmachten hebben (per definitie) veel macht, veel invloed en ook grote belangen. Grootmachten brengen ook grote ego's voort. Grote ego's hebben ook altijd lange tenen. De VS handelen ook vaak vanuit deze grootmachtlogica en schromen niet om de spelregels van het internationale systeem (overigens nu vooral nog Amerikaanse spelregels) naar eigen inzicht (selectief) te interpreteren. De inval van de VS in Irak - onder valse voorwendselen, laat ik daar duidelijk over zijn - is hiervan voorlopig (?) het laatste voorbeeld. Rusland doet ook haar 'eigen ding', zonder zich daarvoor te schamen. Rusland wordt steeds assertiever en wil zichzelf rehabiliteren, vooral naar aanleiding van de reputatieschade die dit land in de jaren negentig van de vorige eeuw heeft opgelopen. Terug op de kaart, dat is het doel. Een kat in het nauw maakt rare sprongen. Rusland voelt zich getergd door Georgië, dat zich in haar optreden weer gesterkt voelt door de VS en de NAVO. Georgie opereerde misschien wel binnen de kaders van de 'internationale wet' - voorzover die bestaat - maar wordt toch geconfronteerd met de zojuist beschreven 'grootmachtrealiteit'. Gelijk hebben en gelijk krijgen zijn in een anarchistisch systeem zeker niet hetzelfde. De VS, de EU en de NAVO hebben de precedentwerking van Kosovo onderschat; waarom Kosovo wel en Zuid-Ossetië niet? Meten met twee maten? Overigens, voor alle duidelijkheid, deze dynamiek en redenaties verklaren misschien het handelen van Rusland, maar kunnen nooit een excuus zijn voor het gewelddadige optreden van dit land in Ossetië en Georgië. Wij kunnen hier niet zo veel aan doen. Lastig is (ook) dat de VS, vooral onder president Bush, nogal wat 'soft power' - waarvan 'gezag op basis van gedrag en reputatie' deel uitmaken - hebben ingeleverd. We hebben ons recht van spreken verloren.
Vorige week hebben we interactief (dank daarvoor) een lijst opgesteld met per land het jaartal waarin het voor het laatste betrokken was bij een oorlog of een interne “oorlog” had. De lijst is nog steeds open voor discussie. Maar ik wilde u de tussentijdse visualisatie van onze Crachàt niet onthouden. Bij deze:
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Het conflict in Georgië is nog steeds gaande (hoewel net het bericht binnenkomt dat Rusland aangeeft de activiteiten te staken). Het is op afstand moeilijk goed zicht te krijgen op de situatie. Het lukt me dan ook niet om een sluitende analyse en update te geven. Wel voorzie ik eenieder graag van de nodige bronnen en linkjes waar relevante informatie te vinden is. 
Allereerst nog wat over het ontstaan van de het conflict. De consensus is nu wel dat Georgië met haar aanval op Zuid-Ossetië de aanleiding heeft gegeven voor het huidige conflict. De situatie is echter wat minder zwart-wit wanneer er naar de dagen voor 7 augustus gekeken wordt. Er waren al enige tijd provocaties vanaf het grondgebied van Zuid-Ossetië. En ook de Russen hebben daar mogelijk een actieve rol in gespeeld. Blijft dat Georgië ondanks waarschuwingen toch het conflict op een hoger niveau heeft gebracht.
Aan de kant van Georgië speelt mee dat de situatie in het land zelf economisch niet zo rooskleurig is en dat Saakashvili misschien weg zocht om het land achter hem te verenigen.
Aan de kant van Rusland speelt mee dat ze niet gelukkig zijn met het aansturen op het Navo-lidmaatschap van Georgië door de VS. De aanwezigheid van militaire adviseurs uit de VS (die overigens het conflict niet zagen aankomen) gaf de pro-actieve houding goed aan.
Verder is er natuurlijk het meten met twee maten dat hun steekt. Waar in het voormalige Joegoslavië het westen het opbreken in onafhankelijke staatjes steunde, zou Rusland dat niet mogen doen in de Kaukasus?
Verrassing! Terwijl de hele wereld gespannen keek naar Olympisch vuurwerk ontplofte er in de Caucasus een heel ander buskruit. Het kan verkeren. Ook voor uw correspondent. Hij had de vliegtickets naar Georgie al klaarliggen, maar is nu bezig met een opdracht bij de buren. Het kogelvrij-vest hangt voorlopig nog in de kast. Een paar bedenkingen die ik u niet wil onthouden:
* Men heeft het vaak over de ‘Russen’ in Abkhazie en Zuid-Ossetie. Een ‘Rus’ is een ingewikkeld begrip dat over het algemeen niet zozeer etnisch te definieren valt. De meeste Abkhazen en Zuid-Ossetiers hebben inderdaad een Russisch paspoort. En waarschijnlijk nog een stapeltje andere identiteitsdocumenten. Rusland strooide de afgelopen vijftien jaar paspoorten als snoepgoed over verschillende delen van de wereld.
* Rusland zoekt al jaren een ‘regime-change’ in Georgie. Verwacht aanhoudende bombardementen. De Russen gaan uit van een strategie waarbij de Georgische bevolking de bombardementen zo zat is dat men rebeleert tegen Saakashvili.
* Een probleem dat nog heel groot gaat worden: honderden ‘freelancers’ die en masse de grens oversteken om de Georgiers door het hoofd te schieten. Van Noord-Ossetiers tot geflipte Moskovieten.
* Er ligt een lijntje olie. De BTC-pijplijn is een van de steunpeilers van de ‘diversificatie’ van de energietoevoer naar Europa. Als die stil komt te liggen zijn we nog afhankelijker van Rusland. Snapt u h’m?
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Afgelopen vrijdag foeterden wanhopige Osseten in de cyrillische blogosfeer op het uitblijven van militaire hulp uit Rusland. Woedend en bijna huilend zaten de Zuid-Osseten met hun machinegeweren in de schuilkelders van Tskhinvali, terwijl de BM-21 Grad raketten op hun huizen neerdaalden: waar bleven de Russen?! Toen de Russen 15 uur later arriveerden was er van de Zuid-Osseetse hoofdstad weinig over aldus woedende (Zuid-)Osseten. Het internationale blog Global Voices (GV) tekende de reacties op van met name Russische en Osseetse reaguurders: een aardige aanvulling op de doorgaans pro-Georgische Westerse media.
Een later bericht op GV laat een Noord-Osseet aan het woord die vertelt over een ‘mobilisatie’ van vrijwilligers. Iedere minuut passeert er een auto met vrijwillige Noord-Osseetse strijders de grens, ze komen zelfs in hun BMW X5… Maar ook een etnische Rus in de Georgische havenstad Poti wordt geciteerd, hij realiseert zich dat hij door zijn eigen Russische vliegtuigen wordt gebombardeerd. In Tbilisi maakt de expat Wu Wei zich op voor evacuatie, haar blog was de afgelopen dagen sowieso een aardige bron voor het Georgische perspectief op de oorlog.
Sinds een dag circuleren er berichten in de cyrillische blogosfeer dat het Georgische leger er in geslaagd zou zijn om de Roksky-pas op te blazen waarover het Russische leger haar materieel binnen brengt. Maar in de professionele media stapelen de laatste uren vooral Russische militaire ‘successen’ zich op: zo zou de Baku-Tbilisi-Ceyhan oliepijpleiding waardoor 1% van de wereldolieproductie stroomt door de Russische luchtmacht zijn gebombardeerd.
Vanwege een zinnetje in een stuk waar je dat niet zou verwachten, vernam ik dat Zwitserland voor het laatst direct in een oorlog betrokken was in 1815 en Zweden in 1814. Zover de kennis van de auteur ging, kent Zweden dus de langste periode van vrede.
En dan wordt ik toch nieuwsgierig. Is dat werkelijk zo? Zijn er geen landen die al langer geen oorlog meer gekend hebben?
Dus maar weer een lijst maken. Maar toen ik daaraan begon, besefte ik al snel dat het nogal wat werk was. Liever lui dan moe, schakel ik jullie hulp in. Hieronder de lijst en de jaartallen die ik al wel gevonden heb. Schiet maar in de reacties en ik pas hem regelmatig aan. Discussie over de correctheid van de jaartallen kan natuurlijk ook.
Soldaten leveren aan de UN of duidelijke vredesmissies heb ik in ieder geval buiten mijn lijstje gelaten. (Alle deelnames aan gevechten worden nu meegeteld, inclusief gewapende conflicten op eigen bodem). Als een land nooit oorlog heeft gekend, dan proberen we het met het jaartal waarop het land ontstaan is of onafhankelijk werd (bv bij Suriname). Daarna wordt het lastiger.
De lijst is op alfabet daar waar er nog niets bekend is, en op omgekeerde volgorde van laatste jaartal van oorlog daar waar wel wat bekend is.
Zwitserland – 1847
Liechtenstein – 1918
Vaticaanstad – 1929
Andorra – 1940
Brazilië – 1945
Costa Rica – 1945
Monaco – 1945
Nepal – 1945
San Marino – 1945
Uruguay – 1945
Bhutan – 1949
Noord-Korea – 1953
Tunesië – 1957
Guinee – 1958
Gabon – 1960
Madagaskar – 1960
Samoa – 1962
Trinidad en Tobago – 1962
Togo – 1964
Zambia – 1964
Kenia – 1964
Malawi – 1964
Malta – 1964
Maleisië – 1965
Botswana – 1966
Dominicaanse Republiek – 1966
Lesotho – 1966
Equatoriaal-Guinea – 1968
Mauritius – 1968
Nauru – 1968
Swaziland – 1968
Guyana – 1969
Benin – 1972
Bahama’s – 1973
Chili – 1973
Cyprus – 1974
Kaapverdië – 1975
Laos – 1975
Sao Tomé en Principe – 1975
Kiribati – 1977
Tuvalu – 1978
Marshalleilanden – 1979
Micronesia – 1979
Tanzania – 1979
Vietnam – 1979
Zimbabwe – 1979
Vanuatu – 1980
Antigua en Barbuda – 1981
Belize – 1981
Ghana – 1981
Barbados – 1983
Dominica – 1983
Grenada – 1983
Jamaica – 1983
Saint Lucia – 1983
Saint Kitts en Nevis – 1983
Saint Vincent en de Grenadines – 1983
Brunei – 1984
Kameroen – 1984
Mauritanië – 1984
Libië – 1986
Oeganda – 1986
Burkina Faso – 1987
Seychellen – 1987
China – 1988
Cuba – 1988
Iran – 1988
Maldiven – 1988
Myanmar – 1988
Gambia – 1989
Panama – 1989
Paraguay – 1989
Jemen – 1990
Namibië – 1990
Zuid-Afrika – 1990
Argentinië – 1991
Bahrein – 1991
Bangladesh – 1991
Egypte – 1991
Kirgizië – 1991
Koeweit – 1991
Niger – 1991
Oezbekistan – 1991
Oman – 1991
Senegal – 1991
Verenigde Arabische Emiraten – 1991
Saoedi-Arabië – 1991
Suriname – 1991
Syrië – 1991
Qatar – 1991
Turkmenistan – 1991
Wit-Rusland – 1991
Mozambique – 1992
Nigeria – 1992
Venezuela – 1992
Cambodja – 1993
Mexico – 1994
Palau – 1994
Rwanda – 1994
Ecuador – 1995
Peru – 1995
Burundi – 1996
Guatemala – 1996
Tadzjikistan – 1997
Guinee-Bissau – 1998
Papoea-Nieuw-Guinea – 1998
Algerije – 1999
Congo-Brazzaville – 1999
India – 1999
Servië – 1999
Eritrea – 2000
Haïti – 2000
Djibouti – 2001
Salomonseilanden – 2001
Marokko – 2002
Bolivia – 2003
Centraal-Afrikaanse Republiek – 2003
Liberia – 2003
Filipijnen – 2004
Honduras – 2004
Indonesië – 2004
Nicaragua – 2004
Thailand – 2004
Ivoorkust – 2005
Fiji – 2006
Japan – 2006
Mali – 2006
Montenegro – 2006
Oost-Timor – 2006
Ethiopië – 2007
Israël – 2007
Somalië – 2007
Albanië – 2008
Angola – 2008
Armenië – 2008
Australië – 2008
Afghanistan – 2008
Azerbeidzjan – 2008
België – 2008
Bosnië en Herzegovina – 2008
Bulgarije – 2008
Canada – 2008
Colombia – 2008
Comoren – 2008
Congo-Kinshasa – 2008
Denemarken – 2008
Duitsland – 2008
El Salvador – 2008
Estland – 2008
Finland – 2008
Frankrijk – 2008
Georgië – 2008
Griekenland – 2008
Hongarije – 2008
Ierland – 2008
IJsland – 2008
Italië – 2008
Irak – 2008
Jordanië – 2008
Kazachstan – 2008
Kroatië – 2008
Letland – 2008
Libanon – 2008
Litouwen – 2008
Luxemburg – 2008
Macedonië – 2008
Moldavië – 2008
Mongolië – 2008
Nederland – 2008
Nieuw-Zeeland – 2008
Noorwegen – 2008
Oekraïne – 2008
Oostenrijk – 2008
Pakistan – 2008
Polen – 2008
Portugal – 2008
Roemenië – 2008
Rusland – 2008
Sierra Leone – 2008
Singapore – 2008
Slovenië – 2008
Slowakije – 2008
Soedan – 2008
Spanje – 2008
Sri Lanka – 2008
Tonga
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.