Europa weigert Nobelprijs voor de Vrede

Lieve jongens en meisjes van het Nobelcomité, We zijn diep geroerd dat al uw wijsheid ons als vredestichter van het jaar heeft aangewezen. Graag hadden we de Nobelprijs in ontvangst genomen. Eerlijkheid gebied ons echter hier van af te zien. We kunnen niet altijd open en eerlijk zijn, maar dit is een moment waarop dat meer dan gepast is. In deze roerige tijden willen we voorkomen dat al onze inwoners dit als de risee van het jaar zullen kwalificeren. Het is waar: we hebben op ons grondgebied heel wat oorlogen meegemaakt. Gelukkig horen de meesten tot het verleden. Helaas zijn er nog gebieden waar die rust erg betrekkelijk is. Het is waar: we hebben de laatste decennia menig bijdrage geleverd aan de oplossing van conflicten. Helaas verdienden niet alle bijdragen een schoonheidsprijs, laat staan de Nobelprijs voor de Vrede.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-11-2022

Uitgekotste wetenschappers

De Israëlische wetenschapper Daniel Shechtman krijgt morgen de Nobelprijs voor de Chemie voor de ontdekking van zogenoemde quasikristallen. Zijn ontdekking leidde tot een grote controverse. Collega’s meenden dat quasikristallen (hier meer over) onmogelijk waren. Hij werd gekleineerd, vermeden, uitgekotst en weggezet als een fraudeur. Maar had gelijk. En hoe.

Het is vaker het lot van grote genieën dat ze hun tijd te ver vooruit zijn. Of dat hun tijdgenoten niet over de grenzen van hun directe omgeving kunnen kijken. Nu is dat niet anders dan vroeger.

Eind negentiende eeuw stond de fysica in brand. In de wiskunde en theoretische natuurkunde werd enorme vooruitgang geboekt – men stond aan de vooravond van de relativiteitsleer en de eerste stappen naar de ontdekking van de quantummechanica waren genomen. Mindbending stuff. En onacceptabel volgens velen.

Onderstaande BBC documentaire vertelt over het lot van vier wiskundigen: Georg Cantor, Ludwig Boltzmann, Kurt Gödel and Alan Turing.
Het zijn stuk voor stuk grootheden die de wetenschap enorm vooruit hebben geholpen. Maar stuk voor stuk zijn het ook mensen die door hun omgeving, de intellectuele beknelling gek zijn gemaakt, al vertoonden enkelen van hen wel een gevoeligheid daarvoor.

Vooral het verhaal van Alan Turing is een grof schandaal, juist omdat niet zozeer zijn verdiensten in twijfel werden getrokken (hoeveel Engelse levens heeft hij gered met zijn Enigma-breker?), maar omdat zijn geaardheid een bedreiging was voor de morele orde van het Engeland van de jaren vijftig.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Pleidooi voor een Nobelprijs voor de Milieukunde

Gastredacteur Jan BL vraagt zich af: wat zijn de grootste problemen van vandaag? Zijn dat praktische problemen of wetenschappelijke problemen? En in het verlengde daarvan: waar moet de volgende Nobelprijs heen?

Een beetje serieuze blogger is niet bang voor Wikipedia. Daar lezen we: “Er is veel gespeculeerd waarom een Nobelprijs voor wiskunde ontbreekt. Een wijdverbreid verhaal is dat Nobel wilde voorkomen dat een beroemd wiskundige (Gösta Mittag-Leffler) de prijs zou krijgen, omdat hij een affaire zou hebben met een vrouw met wie Nobel relaties onderhield. Meer waarschijnlijke verklaringen zijn dat Nobel de wiskunde niet zag als een praktische wetenschap waar de mensheid veel aan zou hebben, en het feit dat er al een andere prestigieuze wiskundeprijs in Scandinaviė bestond, waar hij niet mee wilde concurreren.

Waar het belangrijkste punt zit, is dat voor Nobel de prijs moest worden uitgereikt aan mensen die zich bezighouden met praktische wetenschappelijke onderwerpen, waar de mensheid veel aan zou hebben. Dat de wiskunde daar zonder meer buiten valt zullen veel mensen bestrijden. Zoals Allen wel zei, over de wiskunde: “Where it comes from no one knows, but the whole crazy system works like no one does.

Maar goed, we richten ons even op de toegepaste wetenschappen. In het bijzonder op twee toegepaste wetenschappen, en wel de milieukunde en de economie. En we stellen twee vragen aan de orde, en wel, ten eerste, welke van deze twee wetenschappen is het moeilijkste en omvat de meest gecompliceerde modellen en methoden? En ten tweede, welke van deze twee wetenschappen behandelt de belangrijkste problemen van vandaag, welke is de meest praktische wetenschap waar de mensheid veel aan zal hebben?

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nobelprijswaardig: donkere energie

Natuurkundige Saul Perlmutter sleept een halve Nobelprijs in de wacht (hij moet hem delen met Brian P. Schmidt) voor zijn werk over de versnelling van het heelal en de rol van donkere energie daarin. Dit filmpje legt heel duidelijk uit waar Perlmutter mee bezig is geweest.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige Volgende