Waarom zijn wij de enigen met taal?

Taal heeft de mens veel gebracht: de naakte, zwakke aap die niet noemenswaardig kan rennen of verscheuren vinden we in grote – sommige zouden zeggen: veel te grote – aantallen over de gehele wereld, en er komen er nog steeds bij.  En dat komt waarschijnlijk voor een groot deel door de vele voordelen die de taal biedt. Wanneer taal zo belangrijk is voor de evolutie van de menselijke soort, waarom zijn wij dan de enigen die taal hebben? Dat is de vraag die de taalkundigen Bob Berwick en Noam Chomsky stellen in hun onlangs verschenen boek Why only us?

Bin Laden las 9/11-samenzweringstheorieën

De VS heeft de lijst met boeken en andere documenten die in Osama’s schuilplaats zijn aangetroffen vrijgegeven, naast boeken van Noam Chomsky en Bob Woodward zaten daar ook boeken tussen met samenzweringstheorieën over de zogeheten ‘Illuminati’ en, inderdaad, de aanslagen van 11 september 2001: The New Pearl Harbor: Disturbing Questions About the Bush Administration and 9/11 …

De doodsoorzaak was waarschijnlijk een overdosis ironie.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Origins | Noam Chomsky

Afgelopen maart liet Noam Chomsky zich interviewen door natuurkundige, wetenschapspopularisator en neo-atheïst Lawrence Krauss voor diens Origins Project.

Krauss ontpopte zich al snel als nogal een fanboy, hetgeen kritisch bevragen maar weer eens in de weg blijkt te staan, maar dat mag de pret niet drukken.

Wat het interview desalniettemin interessant maakt is dat het overgrote deel van het gesprek nu eens niet ging over Chomsky’s politieke standpunten, maar over de stand van zaken in de taal- en cognitiewetenschap.

Chomsky vergelijkt die met de stand van zaken in de natuurwetenschap in de 17e eeuw. Natuurfilosofen hadden wel allerlei pseudo-rationalisaties van verschijnselen, waarmee ze dachten alles te kunnen verklaren, maar de echte wetenschap en de abstrahering die daarbij hoort moest nog beginnen.

Dat heeft volgens Chomsky zijn uitgangspunt in de verwondering.

Chomsky’s voornaamste bijdrage aan die taal- en cognitiewetenschap is dat hij aannemelijk heeft weten te maken dat onderliggend aan elke taal er een universele structuur is, die voorgeprogrammeerd is in het brein.

Het werd in de moderne tijd alom gedacht dat taal een functie van communicatie is, maar dat lijkt Chomsky een misvatting. De taal die we tot uitdrukking brengen is namelijk slechts een fractie van wat we tegen onszelf zeggen. We zijn voortdurend in gedachten, en we lopen ook voortdurend tegen onszelf te praten.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Quote du Jour | Groupthink & celebrity worship

The Harris-Chomsky exchange, in my mind, summarizes a lot of what I find unpleasant about [the skeptic and atheist movements]: a community who worships celebrities who are often intellectual dilettantes, or at the very least have a tendency to talk about things of which they manifestly know very little; an ugly undertone of in-your-face confrontation and I’m-smarter-than-you-because-I-agree-with [insert your favorite New Atheist or equivalent]; loud proclamations about following reason and evidence wherever they may lead, accompanied by a degree of groupthink and unwillingness to change one’s mind that is trumped only by religious fundamentalists; and, lately, a willingness to engage in public shaming and other vicious social networking practices any time someone says something that doesn’t fit our own opinions, all the while of course claiming to protect “free speech” at all costs.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Drie nep- (en twee echte) mythes over TPP

ANALYSE - Dit gaat over TPP (de Pacifische TTIP) maar is voor ons van belang omdat het net zo goed over TTIP had kunnen gaan.
_________
(Voor een linksdraaiende kritiek op TPP, zie bijvoorbeeld Noam Chomsky hier, en merk op dat de bezwaren identiek zijn aan die bij TTIP: het is geheimzinnig, on- en antidemocratisch, en slecht voor milieu en (gemiddelde) werknemer en consument.)
¯¯¯¯¯¯¯¯¯
In The New York Times mogen Roger C. Altman en Richard N. Haass (investeringsbankier en CFR-president, respectievelijk) de allengs toenemende volksvrees voor TPP proberen weg te nemen, en doen dit door drie ‘mythes’ recht te zetten die volgens hen ten onrechte afbreuk doen aan de populariteit van TPP:

Killing the Commons

ANALYSE - Noam Chomsky over het verloren gebruik van publiek bezit en gebruik van land, het systeem van privé-eigendomsrechten dat ervoor in de plaats kwam (ook wel kapitalisme genoemd) en de inmiddels even merkbare als tragische gevolgen voor de planeet van dat systeem – die à propos de quasi-rationele wijsheid van de zogeheten “tragedy of the commons” duidelijk weerspreken.

(plus een link naar een gratis .pdf-je van de 150-jarige-jubileumeditie van The Nation waar dit stuk deel van uitmaakt … )

VS & NYT: democratie ≠ democratie

Er zijn mensen (ook op Sargasso) die de menen dat het een oprechte doelstelling van westers, vooral Amerikaans, buitenlandbeleid is om democratie te verspreiden.

Noam Chomsky noemt dit een ‘noodzakelijke illusie’, en in zijn boek Necessary Illusions: Thought Control in Democratic Societies (1989) stelt hij dat het woord ‘democratie’ voor het Amerikaanse establishment en zijn kranten (met name The New York Times moet het vaak ontgelden in Chomsky’s werk) meestal een andere betekenis heeft dan voor het publiek. Er zijn meerdere betekenissen volgens hem, verschillende soorten ‘democratie’ voor verschillende situaties, maar voor Latijns-Amerikaanse landen betekent ‘democratie’ over het algemeen dat:

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Volgende