Het Nederlandse gelehesjes-twitter-netwerk

Ook in Nederland zijn de Gele Hesjes actief. Naar voorbeeld van de Fransen worden ook hier lokaal acties gevoerd. In Frankrijk is het een brede beweging zonder duidelijke leiders. We waren nieuwsgierig of dat in Nederland ook zo is. Gegeven het aantal bezoekers tot nu toe, is de groep nog niet heel groot. Maar dat zegt niets over de achtergrond. En ook niet over het feit of dit een beweging van onderop is, of dat er "grote" spelers zijn. Nu zijn we niet in staat om al die mensen die actief de straat op gaan te bevragen. Dus zochten we een indirecte manier. Op Twitter is het makkelijk de tweets te identificeren die met gehele hesjes te maken hebben door je juiste hashtags te zoeken. We hebben een botje een week aangezet en ruim 10.000 tweets verzameld. Hiermee kunnen we de actieve mensen vinden en middels een netwerkanalyse zien of er groepen zijn en wie relatief belangrijk wordt geacht. Het netwerk bleek niet echt divers en er sprongen wel degelijk een paar leiders uit.

Foto: Verloren Oudheid

Interview met Rolf Strootman – Het Perzische Rijk als sociaal netwerk

INTERVIEW - Het Perzische Rijk (550-330 v. Chr.) was de eerste grootmacht die erin slaagde van het Midden-Oosten een politieke eenheid te maken. De Perzen verenigden tientallen volken onder hun gezag en zorgden zo voor een langdurige vrede. Onder het Perzische gezag bloeide de langeafstandshandel en kwamen verschillende culturen met elkaar in contact. De vraag hoe dit Perzische Rijk tot stand kwam en hoe het zich als politieke eenheid heeft weten te handhaven blijft tot op heden onbeantwoord. Deze week een interview Rolf Strootman, die onderzoek doet naar de rol van sociale netwerken en handelsroutes in het functioneren van het Perzische Rijk.

Rolf Strootman

Rolf Strootman

Dr. Rolf Strootman is docent-onderzoeker bij het Departement Geschiedenis & Kunstgeschiedenis van de Universiteit Utrecht. Hij is gespecialiseerd in de geschiedenis van het Midden-Oosten en Centraal-Azië. Zijn huidige onderzoek richt zich op de vraag hoe het Perzische en het latere Seleucidische Rijk zich wisten te handhaven. Volgens Strootman waren deze wereldrijken in de kern sociale netwerken die ernaar streefden de handelsroutes tussen de Middellandse Zee en Centraal-Azië te beheren. Met de opkomst van het Perzische Rijk werd dit gebied voor het eerst een politieke eenheid en werd de basis gelegd voor de Zijderoute.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: copyright ok. Gecheckt 28-02-2022

Het Nederlandse managementnetwerk

Drieënveertig van de vijftig grote Nederlandse ondernemingen delen bestuurders. Acht van die bestuurders hebben ieder bij drie organisaties een positie. Het grootste deel gaat om commissarissen.

Bij Managementscope.nl hebben ze een overzicht van welke manager bij welke bedrijven actief is en was. Deze lijst is gecombineerd met de top 500 grootste bedrijven van Elsevier van vorig jaar. De selectie van de 50 grootste bedrijven geeft een duidelijk beeld van de verwevenheid op bestuursniveau.
top50v3_475

De dikte van de lijn tussen bedrijven is een indicatie van het aantal gedeelde bestuurders. Wanneer dit er meer dan 1 is, staat het aantal bij de lijn.
De omvang van de bol van een bedrijf correspondeert met het totaal aantal gedeelde bestuurders.

Slechts zeven van de 50 bedrijven delen geen bestuurder met een ander bedrijf uit de top50.
Een interactieve versie van bovenstaande grafiek is hier te vinden.

In het top50 netwerk zitten 75 bestuurders met een rol bij meerdere bedrijven. Daarvan zijn er 16 vrouw. Wanneer alle personen in dit netwerk gesorteerd worden op aantal dubbelrollen, komen er acht bestuurders uit met drie rollen.
top8_top50_475

Het hebben van meerdere commissariaten is een bekend verschijnsel. Maar ook een voorzitter van een raad van bestuur kan daarnaast ook commissaris elders zijn. Zoals bijvoorbeeld Gerrit Zalm die bij zowel ABN AMRO zit als Shell.

Foto: Gerard Stolk (cc)

Onderwijsinstellingen moeten buitenlandse netwerken promoten

ACHTERGROND - Ik zag gisteravond een prachtige documentaire over de HEMA, waarin de VPRO een jaar lang de topman Ronald van Zetten volgde. Van Zetten is al meer dan tien jaar CEO: dat is op zich al bijzonder. De manier waarop men met elkaar omgaat, doet me sterk denken aan een familiebedrijf, waarbij ook de lange termijnrelaties met leveranciers onderdeel zijn van de cultuur. Tegelijkertijd is de HEMA in handen van een buitenlandse investeerder, die snelle winsten wil, en is er stevige concurrentie van winkels die veel kortere productieketens hebben. Dat dwingt de HEMA te expanderen en te vernieuwen.

We zien Van Zetten met slechts een paar medewerkers op avontuur in Frankrijk en China. De manier waarop dat dan gaat komt wat knullig over. Zo vraagt Van Zetten aan een handdoekenfabrikant of hij wil samenwerken om HEMA-winkels te openen. De beste man heeft vier grote handdoekfabrieken voor ieder werelddeel, en de HEMA is een kleine klant. Of dat nu de meest logische zakenpartner voor expansie is? In Frankrijk test men een nieuwe formule uit, zonder rookworsten, en met kleine winkels. Het gaat allemaal zeer voorzichtig, en op eigen kracht. 
Dat is knap, maar met de grafiek van vandaag vroeg ik me twee zaken af:

  • weten bedrijven als HEMA dat veel onderwijsinstellingen een veel groter buitenlands netwerk hebben dan zij zelf?
  • waarom gebruiken bedrijven die netwerken niet veel beter?

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Simon Cockell (cc)

Overheidssturing in een netwerksamenleving

ACHTERGROND - Hoe kan de overheid in de huidige netwerksamenleving beleid maken dat werkt? Door te kiezen voor netwerksturing, zou je zeggen. Maar de spanning die dan ontstaat met hiërarchische sturing laat zich niet eenvoudig oplossen. Hoe valt het best met die spanning om te gaan, vragen Mark van Twist en Martijn van der Steen van de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur zich af.

De hedendaagse samenleving kenmerkt zich door maatschappelijke arrangementen die de vorm hebben van verbonden netwerken. Filosoof Gilles Deleuze spreekt in dit verband over een rizoom: ‘een niet-hiërarchisch en niet-betekenisdragend systeem dat uitsluitend wordt bepaald door een circulatie van toestanden, zonder Generaal, zonder een organiserend geheugen of centrale automaat.’ Voorbeeld bij uitstek is het internet – geen centrum, geen centrale leiding, geen overzicht, geen afbakening en geen eenduidigheid.

In de beleidstaal van de de overheid is de omgang met het maatschappelijk rizoom enigszins misleidend ‘vermaatschappelijking’ gaan heten; alsof het een beleidskeuze betreft die van overheidswege maakbaar is. In de praktijk is vermaatschappelijking, in de zin van burgers en bedrijven of instellingen die ruimte claimen in het publieke domein, publieke taken ter hand nemen en publieke verantwoordelijkheden naar zich toe trekken, geen beleidsoptie of overheidskeuze, maar iets wat die maatschappelijke partijen vanzelf doen – deels daartoe uitgelokt door beleidsmakers, maar zeker ook deels ongestuurd en ongevraagd, op eigen initiatief en ingegeven door eigen ambities.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Pruimenvingers

De woensdagmiddag is op Geencommentaar.nl Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland

Gerimpelde vinger (foto Flickr/notanyron)Topologie is een tak van wiskunde die zich bezighoudt met ruimtelijke eigenschappen van vormen. Specifieker bekijkt het welke eigenschappen vormen hebben die onveranderlijk zijn bij vervorming. Ze geeft beschrijvingen van bijvoorbeeld donutvormen of ze onderzoekt –zoals we in een eerdere WW al zagen-  wat een knoop een knoop maakt. Het is een tak van wiskunde die vaak zinnige dingen kan zeggen over meer of minder wereldschokkende vraagstukken in de fysieke wereld. Een minder wereldschokkend vraagstuk (maar daarom niet minder interessant) is waar bad-rimpels vandaan komen.

Wat in het Engels zo mooi prune(y) fingers genoemd wordt heeft in onze taal helaas geen aparte term, maar iedereen kent het effect van te lang in het water zitten natuurlijk wel. Zolang onze huid te lang onder water verblijft nemen de bovenste lagen water op, waardoor ze uitzet. De overtollige verpakking voor de vingers gaat op bepaalde plekken lubberen. Op de vraag waarom dit de vorm van rimpels aanneemt en niet ‘gewoon’ een loshangende flap, kan het onderzoek van topologen Myfanwy Evans en Stephen Hyde opheldering geven.

De sleutel tot de vraag hoe de huid kan uitzetten, maar toch zijn globale structuur behouden ligt in de keratinelaag, het netwerk van vezeleiwitten dat de buitenste laag van het huidoppervlak (en in nagels en haren) vormt. De topologie van dit netwerk was onduidelijk, maar het onderzoek van Evans en Hyde lijkt nu een goed model van de huidstructuur op te leveren. De vormen waaruit dit netwerk bestaat zijn zogenaamde ‘gyroids’.  De wiskundige eigenschappen van gyroids zijn niet makkelijk te vertalen in een korte omschrijving, maar het zijn in ieder geval schitterend gegolfde oppervlakken met veel interconnectie. Gyroids komen vaker in de natuur voor, onder andere in polymeren en vlindervleugels.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Smart grid video’s

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Still uit animatiegedeelte eerste video (Video: Pepijn Borgwat voor Integral EU)

Eén van de taken van wetenschappers is disseminatie: het verspreiden van de tijdens het onderzoek opgedane kennis. En disseminatie wordt steeds belangrijker geacht door de geldschieters. De tijd is voorbij dat wetenschappers hun onderzoeksresultaten alleen via wetenschappelijke publicaties en vakbladen onder de vakgenoten rondstuurde. Beoordelaars van wetenschapsprojecten eisen nu vaak dat de kennis ook buiten de ivoren toren wordt verspreid. Nu kan dit gebeuren door folders, rapporten, lekenpraatjes en dergelijke, maar de weg die veel projecten nu vaak kiezen is om een video te laten maken. Video’s kunnen willekeurig gebruikt en verspreid worden, tijdens lezigen vertoond worden en – niet onbelangrijk – via het web worden vertoond. In veel Wondere Woensdagen zijn dan ook stukjes video te zien, het is nou eenmaal vaak prettiger iets te zien en te horen dan om het te lezen.

De onderzoekers van het Integral Smart Grid project wilden ook een video laten maken, via de Vrije Universiteit werd uw dappere reporter hiervoor benaderd om dit onder leiding van filmmaker Pepijn Borgwat te realiseren. Het doel was om een tweetal video’s te maken. In de eerste film zou vooral het idee van slimme energienetwerken uitgelegd worden in de vorm van een drieluik. De tweede film is een meer technische weergave van wat er werkelijk allemaal in het Integral project is gedaan.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

EO geeft razende Rutte een Godsgeschenk

EO Netwerk gaf Mark Rutte gisteren een Godsgeschenk: zijn partij werd ogenschijnlijk tendentieus bejegend en hij kon zich vervolgens als gekwetst maar kordaat partijleider manifesteren. Het actualiteitenprogramma had het effect van enkele bezuinigingsmaatregelen uit het VVD-verkiezingsprogramma op verschillende type gezinnen laten toetsen door een ‘Nyenrode econoom’. Het resultaat: een huilende bijstandsmoeder die nog maar 15 euro per week zou overhouden om van te leven en een gezin met een gehandicapt kind dat de 5.300 euro extra zorg voortaan zelf moest opbrengen. De aanval op de VVD ontplofte echter in het gezicht van de Netwerk journalisten: deze maatregelen stonden helemaal niet in het VVD-programma, aldus Rutte?! De kijker kreeg bijna medelijden met de presentatrice en zelfs nooit-VVD stemmers voelden sympathie voor de correct redenerende maar ozo razende Rutte. Het was met afstand het krachtigste media-optreden van alle lijsttrekkers tot nu toe.

Het laatste woord is hierover nog niet gezegd en er zal nog flink worden gerekend om de tegengestelde beweringen van de VVD en Netwerk te toetsen. Hier de nu al historische uitzending deel 1 en 2 én de hoofdredactionele reactie van Netwerk …oordeel zelf.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Volgende