Politiek discours als amusement pleegt verraad aan de publieke zaak

Over iets minder dan twee weken zijn de Amerikaanse verkiezingen. De druk op de Amerikaanse kandidaten om zich bij de kiezer in de kijker te spelen, neemt dus toe. Beeldvorming lijkt er daarbij meer toe te doen dan inhoud. Dat ligt vooral aan de aard van de hedendaagse media.

Door: Foto: Hulk Hogan op de Republikeinse Conventie (via Youtube)
Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | We amuseren ons kapot met Donald Trump

COLUMN - In een interview met De Volkskrant (of eigenlijk met The NY Times, maar ik las het in De Volkskrant) roept Hillary Clinton het boekje ‘Amusing Ourselves to Death’ van Neil Postman in herinnering. Toevallig moet ik zelf ook vaak aan dat boekje denken sinds Donald Trump bezig is op geheel eigen wijze een gooi naar de macht te doen.

In mijn boekenkast staat het vertaald als ‘We amuseren ons kapot’. In het eerste hoofdstuk van dit alleraardigste stukje cultuurpessimismegebeuren schrijft Postman:

Politiek, religie, nieuwsvoorziening, atletiek, onderwijs en commercie zijn zonder noemenswaardig verzet en vrijwel geruisloos tot amusementsproducten getransformeerd, met als gevolg dat wij als volk niet ver verwijderd zijn van de dag dat we ons kapot zullen amuseren.

Ik hechtte nooit heel veel waarde aan deze woorden, maar ik moet de laatste tijd toch toegeven dat hij steeds meer gelijk krijgt. Zij het net iets anders dan hij had gedacht. Want Postman dacht dat wij in een Huxleyaanse ‘brave new world’ terecht zouden komen waarin we niet meer zouden nadenken en we ons als het ware in slaap zouden amuseren om heel geleidelijk in een coma te glijden waarin alle individuele geneugtes zouden zijn verdwenen. 

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nicholas Carr: Het ondiepe – Hoe onze hersenen omgaan met internet

Deel van boekomslag/Maven publishingVolgens Nicholas Carr maakt internet ons dommer. In het boek Hoe onze hersenen omgaan met internet, en al eerder in het artikel Is Google making us Stupid? zet hij uiteen dat internet ons denken op een subtiele manier beïnvloed. Door veel bezig te zijn op internet veranderen onze hersenen. We zijn sneller afgeleid, niet meer instaat om ons goed te concentreren op lange teksten en kunnen daardoor ook minder goed nadenken. Zeker als we dagelijks 8 uur naar een beeldschermen kijken. We zijn hierdoor geneigd tot multitasking, we kijken om de paar minuten naar onze email-inbox, en we raken afgeleid door de vele links en andere irrelevante informatie die op een webpagina zichtbaar zijn.

Carr was onlangs op toer in Nederland om zijn boek, dat in het Nederlands is vertaald, te promoten. Afgelopen vrijdag 5 maart was ik aanwezig bij een van de lezingen die hij heeft ter gelegenheid hiervan heeft gegeven (in Wageningen). In het stampvolle auditorium vertelde hij over de gevolgen van internet voor ons denken. De boodschap van Carr is dat onze hersenen veranderen door de grote blootstelling aan internet. Uiteraard zijn niet alle effecten van het internet negatief maar hij benadrukt dat de negatieve effecten mogelijk toch ernstiger zijn dan we denken. Carr is natuurlijk zelf een zware internetgebruiker en constateert de problemen dan ook bij zichzelf. Hij merkt dat hij minder goed instaat is om zich te concentreren op een langer stuk tekst en hij is geneigd om snel door lange stukken heen te skimmen.
Ook op televisie was aandacht voor Carr (Een Vandaag, 7 maart 2011):