De gierzwaluw is nog steeds niet teruggekeerd. Normaliter klinkt vanaf begin mei hun schrille geluid (‘gegier’?) rond ons huis. Vooral tegen de avond, wanneer ze massaal terugkeren van insecten vangen rond het Veluwemeer. Maar momenteel is het nog steeds érg stil. Waar zijn ze? Het zal toch niet… Gelukkig leert een zoektocht op het internet dat ze waarschijnlijk zware vertraging hebben opgelopen door zandstormen in Afrika. We wachten af. Het zal toch niet het gevolg zijn van het ineenstorten van de insectenpopulaties? Een paar maanden geleden waarschuwden Duitse (en Nijmeegse) biologen dat de aantallen insecten ernstig terugliepen. Dat alarmerende nieuwtje ging vervolgens de wereld rond. Enkele Wageningse collega’s zetten vraagtekens bij de gehanteerde meetmethode en wiskunde, maar afgelopen week kwam Natuurmonumenten, die haar eigen cijfers had doorgespit, met een vergelijkbare waarschuwing. In de afgelopen 27 jaar zou twee derde van de insecten zijn verdwenen.
De bebouwing van kustgebieden stijgt explosief. Het gaat met name om recreatiewoningen, strandhuisjes, hotels en jachthavens, blijkt uit een inventarisatie van Vereniging Natuurmonumenten.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
COLUMN - Als er iets is waar de natuur niet aan doet, dan is dat aan het in stand houden van natuurmonumenten.
Wat is natuur nog in dit land? Een stukje bos, ter grootte van een krant, een heuvel met wat villaatjes ertegen… *
Met ‘natuur’ bedoelen we in Nederland eigenlijk een reeks parken, op natuurlijke of onnatuurlijke wijze ontstaan, zoals de Waddenzee of de hei, of gebieden als de Biesbosch, die zorgvuldig worden gereconstrueerd zoals we denken dat ons land ooit was.
Deze natuurmonumenten worden zorgvuldig beschermd en onderhouden en, desnoods door middel van ecoducten, verbonden tot een ecologische hoofdstructuur.
Prachtig, maar met de Natuur zelf heeft dit niet zoveel te maken.
Een paar weken terug zag ik een documentaire over het verdwijnen van de Brabantse vennen. Een ven bestaat, zo leerde ik, bij gratie van een voedselarme bodem. Maar doordat er in Brabant nogal wat varkensboeren zitten wordt de grond daar langzaamaan vruchtbaarder. Er groeit meer vegetatie en dat gebladerte valt dan in het ven.
En dat is gelijk de zwanenzang van het ven. Het ven bloeit tot een grote dichte vegetatie is ontstaan, en wordt ondieper door het vallende gebladerte en het ontbindend organisch afval. Dit duurt enkele jaren. Dan is het ven verdwenen. Dan is het ven bos geworden.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.