Kunst op Zondag | Gezongen kunst

Het ensemble Holland Baroque heeft net wat concerten achter de rug waarin samen met de vocalisten van het madrigaalensemble Gesualdo Consort een stukje Bach ten beste is gegeven. Kenners weten:’stukje’ is een welhaast beledigend understatement voor ‘Kunst der Fuge’, een verzameling fuga’s en canons waar Johann Sebastian Bach de laatste jaren van zijn leven aan heeft gewerkt. Een historisch werk. Het eigenaardige van geschiedenis is dat naar mate de tijd verstrijkt het steeds lastiger wordt de feiten te checken bij de direct verantwoordelijken. Dat geeft kwaadwillenden de ruimte er dan maar een suspecte draai aan te geven. Gelukkig zijn er ook creatieven die er een eigen draai aan geven zonder de geschiedenis geweld aan te doen. Die constatering is van toepassing op Bach’s Kunst der Fuge. Er is geen absolute zekerheid voor welke bezetting het werk is geschreven. Het zou heel goed voor klavecimbel of orgel bedoeld zijn geweest, maar het zou ook zo maar voor een koortje geschreven kunnen zijn. Aan Bach zelf kan het niet meer worden gevraagd. Dus zijn er Kunst der Fuges voor strijk- , saxoon- of blokfluitkwartet. Voor koperkwintet, voor gitaar en tromboneduo, voor gitaar, voor Glenn Gould en voor bierflesjes.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 06-09-2022

Closing Time | Holger Czukay

De onlangs overleden Holger Czukay is bekend geworden met zijn soundscapes en geluidsexperimenten. Hij werkte samen met grootheden als Brian Eno, Peter Gabriel en Annie Lennox. Hij was ook mede-oprichter van de band Can en genoot zijn muzikale opleiding bij Karlheinz Stockhausen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: copyright ok. Gecheckt 27-09-2022

KoZ | Muziekles met het Wilhelmus

COLUMN - Ik dacht eerst dat het een grapje was, een heel geslaagd grapje bovendien, want het leek – in vergelijking met de plannen die de laatste tijd daadwerkelijk uit het oikofiele kamp kwamen – nog ruim binnen de suspension of disbelief te vallen: het had zomaar eens echt waar kunnen zijn. Maar nu blijkt het ook inderdaad echt serieus waar te zijn. De vier partijen die nu al zo’n 200 dagen proberen zoveel mogelijk water in elkanders wijn te doen (dank aan Wim Kan), overwegen verplichte les over het Wilhelmus op scholen in te voeren.

Een volk dat zich onderscheidt van alle andere volken ter wereld door er trots op te zijn het volkslied niet uit het hoofd te kennen, gaat zijn kinderen les geven over dat volkslied.

Titelpagina van Een nieu Geusen Lieden Boecxken (1581). Dit gold lange tijd als de oudst-bekende uitgave van het Wilhelmus, maar in 1996 is in Parijs een oudere tekst gevonden.

Ok, laat ik niet flauw doen. Het Wilhelmus heeft zijn nut. Het eerste interval is een opgaande kwart en het Wilhelmus is een verdraaid handige manier om dat te onthouden, zoals Kortjakje dat is voor de kwint. Zingt men het Helwilmus, dan heb je de neergaande kwart te pakken. Heb ik van mijn vader geleerd voor de dagen die voorbij gaan dat je een kwart nodig hebt.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Spotsongs

Er zit weinig muziek in politici. En in de kritiek op de politici zit nog minder muziek. Om duidelijk te maken hoe jammer dat is, wat fraai voorbeelden van satirische muziek, waarvan helaas een groot deel uit het verleden komt (en helaas ook de meesten uit de V.S.).

In Fables of Faubus van Charles Mingus werd gouverneur Orval E. Faubus op de hak genomen, nadat hij de Nationale Garde inzette om te voorkomen dat een paar Afro-Anmerikaase tieners een High School in Arkansas zouden betreden.

Stukje uit de tekst:

Why are they so sick and ridiculous? / They brainwash and teach you hate!

De periode dat Richard Nixon president was, mag één van de slechtste worden genoemd in de geschiedenis van de V.S. Niet alleen omdat de “hardwerkende Amerikaan” de dupe was.

Randy Newman beet de president toe:

Maybe you’re cheatin’ / Maybe you’re lyin’ / Maybe you have lost your mind /  Maybe you’re only thinking ‘bout yourself

Toen het Watergate schandaal losbarstte volhardde Nixon in liegen en bedriegen. Op een persconferentie probeerde hij iedereen nog te overtuigen dat hij geen boef was (I am not a crook). Dat verwerkte Frank Zappa in ‘Song of a Orange County’.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Helena (cc)

Kunst op Zondag | Dies Sanctificatus

Er zijn maar weinig musici die zullen ontkennen dat het gregoriaans de basis vormt van de westerse muziek en nog minder die zullen ontkennen dat het gregoriaans er een belangrijke rol in heeft gespeeld. Vandaag als voorbeeld het Alleluia (dat is het gezang dat men voorafgaand aan de evangelielezing aanheft) van de dagmis van Kerstmis.

Dies sanctificatus illuxit nobis: Venite gentes, et adorate Dominum. Quia hodie descendit lux magna super terram. Alleluia.
Een geheiligde dag heeft ons verlicht: komt, volken en aanbidt de Heer, want heden is een groot licht over de aarde neergedaald, alleluia.

Om te beginnen hoe men tegenwoordig wel denkt dat het gezang geklonken heeft vóórdat het een ‘oorspronkelijk gezang’ werd.

Dit is een reconstructie van hoe het geklonken zou kunnen hebben in de fase dat men nog niet van ‘gregoriaans’ kon spreken.

Dan het ‘oorspronkelijke gezang’, zoals de westerse traditie het al eeuwen kent, gebaseerd op een moderne interpretatie van de oudste manuscripten (uit de negende eeuw) die ook iets noteerden van de melodie.

Een iets oudere, conservatievere reconstructie, de verschillen met de vorige zijn goed te horen. Dit is het gregoriaans zoals de meeste mensen het kennen.

Een opname uit 1955 van de monniken van Solesmes, die aan de basis stonden van de revival van het gregoriaans eind 19e eeuw. Veel gregoriaanse koren zingen nog steeds naar ‘de school van Solesmes’.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Vorige Volgende