De toekomst van de liberale democratie

Voor de 90ste verjaardag van Foreign Affairs schreef Francis Fukuyama een artikel over de toekomst van de liberale democratie. Een vertaling verscheen in de Groene Amsterdammer. In beide gevallen is echter registratie nodig om het te lezen, of je probeert nog een papieren editie te scoren. Het is een goed artikel dat de uitdagingen van de moderne, met name westerse, maatschappij goed weergeeft. In onderstaand interview komen de meeste van de punten uit het artikel ook voorbij. Over alle lessen die Fukuyama ook geleerd heeft sinds zijn "end of history" 15 minutes of fame. Gelardeerd met interessante observaties over de (recente) geschiedenis.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022
Waan van de dag

Vrijhandelsverdragen gaan niet over vrije handel

, door

Er is veel te doen over de vrijhandelsverdragen TTIP en TPP. Voorstanders stellen dat deze verdragen leiden tot welvaartsgroei voor de middenklasse. In een blogbijdrage op de website van het Economic Policy Institute stelt Josh Bivens dat in tegenspraak is met zowel de economische theorie als eerdere ervaringen.

Ook stelt hij dat vrijhandelsverdragen, zoals TPP, niet zo zeer gaan over vrijhandel, als wel over wie wel en wie bloot gesteld gaan worden aan wereldwijde concurrentie. Waarbij Amerikaanse bedrijven die winst maken met intellectueel eigendom, zoals softwarebedrijven en de farmaceutische industrie, de grote winnaars zijn, omdat intellectueel eigendom via internationale vrijhandelsverdragen vaak nog beter beschermd wordt.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lachen om niet te huilen

, door

Sargasso's week van het hardnekkig optimismeDit najaar heb ik in kort bestek drie boeken van Barbara Ehrenreich gelezen en samen vormen ze een mooi drieluik over ‘waar het toch naartoe gaat met Amerika’. Vrolijk word je er niet van, terwijl één van de boeken toch over positief denken gaat.

In Nickel and Dimed: On (Not) Getting By in America duikt Ehrenreich onder in de onderklasse, die sinds de afschaffing van de bijstand onder Clinton is aangezwollen tot een leger van tientallen miljoenen Amerikanen. Ze probeert rond te komen van een minimumloon, dat rond de zeven dollar zweeft. Ze werkt ondermeer als serveerster, schoonmaakster en bij een Wal-Mart.

Het mag geen verbazing wekken dat ze ondanks twaalfurige werkdagen en zevendaagse werkweken het hoofd nog steeds niet boven water kan houden. In zo’n bestaan is een lekke band een ramp, maakt een slechte dag in het restaurant (en dus weinig fooi) het verschil uit tussen een enigszins normale maaltijd of aansluiten in de lange rij voor de voedselbank. Het meest schrijnende is misschien nog wel hoe slopend het bestaan van deze groeiende onderklasse is. Van de hand in de tand leven kost niet alleen relatief meer geld (ze kan bijvoorbeeld geen borg ophoesten voor een appartement en moet daardoor noodgedwongen in ranzige, maar duurdere motels slapen), maar is ook funest voor het lichaam. Ehrenreich, op dat moment in haar vijftiger jaren, houdt het fysiek niet vol.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De middenklasse gaat het systeem fucken

, door

“Fuck the rules. Fuck playing the game the banksters want you to play. Fuck being the good citizen. Fuck filling out every form, fuck paying every tax. Fuck the government, fuck the banks who own them. Fuck the free-loaders, living rent-free while we pay. Fuck the legal process, a game which only works if you’ve got the money to pay for the parasite lawyers. Fuck being a chump. Fuck being a stooge. Fuck trying to do the right thing—what good does that get you? What good is coming your way? Fuckit.”

Maak kennis met de Amerikaanse Henk en Ingrid die het gehad hebben met het systeem. Brave middenklasse die weigeren nog langer hun hypotheek te betalen. Gevaarlijke bravoure? Niet als ‘walking away from your mortgage’ sociaal geaccepteerd raakt en miljoenen andere middenklasse besluiten om dit voorbeeld te volgen, dan is het The End Of The World As We Know It… lees maar.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Waan van de dag

Grote bedrijven weten het al: de Amerikaanse middenklasse verdwijnt

, door

Zo bericht The New York Times:

As politicians and pundits in Washington continue to spar over whether economic inequality is in fact deepening, in corporate America there really is no debate at all. The post-recession reality is that the customer base for businesses that appeal to the middle class is shrinking as the top tier pulls even further away.

Grote bedrijven houden nu al rekening met deze nieuwe realiteit:

Leven Amerikanen boven hun stand?

, door

Leven Amerikanen boven hun stand? Het is een veel gehoorde mantra in de debatten over het Amerikaanse overheidstekort en almaar oplopende biljoenenschuld. De koek is op, de broekriem moet maar eens ferm aangehaald, en men moet de tering naar de nering zetten, is het devies.

En ronduit foute analyse, meent Robert Reich, minister van arbeid onder Bill Clinton en hoogleraar Openbaar Beleid aan de universiteit van Berkeley, California. Hij spreekt in dit verband zelfs over een ‘mythe’.

Het overgrote deel van de Amerikanen leeft helemaal niet boven hun stand. In werkelijkheid, stelt Reich, is het inkomen van de gewone Amerikaan sinds midden jaren ’70 ongeveer gelijk gebleven, terwijl de arbeidsproductiviteit en het Bruto Nationaal Product enorm zijn gegroeid. Er is gigantische welvaart gegenereerd, alleen plukt de gewone Amerikaan daar nauwelijks de vruchten van.

Het economische en fiscale systeem steekt namelijk zo in elkaar dat de bovenste lagen van de bevolking steeds het grootste deel van de taart toegeschoven krijgen die het legioen loonslaven onder hen ieder jaar dmv arbeid en bedrijvigheid produceert, bakt en verpakt. Vervolgens hoeven die (super)rijken ook nog eens een kleiner deel van dat inkomen en bezit af te dragen aan de belasting.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.